به نام یکتای بی همتا
رهروان ولایت ـ گاهی مواقع برای روشن شدن مطلب و درک بهتر آن، باید از مثال‌هایي استفاده کرد که قابل لمس هستند و انسان آن‌ها را تجربه کرده باشد، برای توصیف یک شیئی که طرف مقابل، آن را ندیده است و هیچ اطلاعاتی در مورد آن ندارد، باید از مواردی برایش مثال زد که قبلاً آن را دیده و درک کرده باشد؛ زیرا این بهترین روش برای توصیف است.
خداوند متعال هم زمانی که از نعمت‌های بهشتی سخن به میان می‌آورد برای توصیف آن نعمت‌ها، از مثال‌های دنیايی استفاده می‌کند؛ زیرا برای این که ما بتوانیم تصویری از آن نعمت‌ها در ذهنمان بیاوریم، لازم است که قبلاً آن را یا مثل آن‌ها را دیده باشیم.
و این بهترین روش است برای توصیف شیئ که خداوند متعال در قرآن کریم از این نمونه‌ها بسیار سخن به میان آورده و همچنین ما هم در زندگی روزمره خود از این گونه مثال‌ها استفاده می‌کنیم.
امّا برخي افراد برای این که اصل و اساس اسلام و دین را زیر سوال ببرند، دست به هر کاری می‌زنند تا شک و شبهه ایجاد کنند، تا جايی که امروزه دست به دامن این شبهه شده‌اند که چطور می‌شود همین عملی که در دنیا حرام است و گناه، در آخرت پاداش عمل نیک انسان‌های وارسته باشد؟
برای حل این شبهه این چنین باید گفت که:
الف: این شبهه خیلی عامیانه و بچه‌گانه است زیرا انسان با کمی تأمل و دقت، به این نتیجه می‌رسد که پر واضح است دنیا و آخرت از یک سنخ نیستند تا ما پاداش‌ها و عذاب‌های این دو را با هم مقایسه کنیم. زیرا دنیا فاني و آخرت، جاودانه است. خداوند متعال هم این گونه بیان فرموده: «يا قَوْمِ إِنَّما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا مَتاعٌ وَ إِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دارُ الْقَرارِ؛ ای قوم من! این زندگی دنیا، تنها متاع زودگذری است و آخرت سرای همیشگی است».[غافر/39]
ب: خداوند متعال در قرآن کریم این گونه بیان فرموده:
«فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ؛ [سجده/17] هیچ کس نمی‌داند چه پاداش‌های مهمّی که مایه روشنی چشم‌هاست برای آن‌ها نهفته شده، این پاداش کارهایی است که انجام می‌دادند». مرحوم علامه در المیزان، اینگونه می‌فرماید: خداوند متعال که این گونه فرموده به این دلیل است که آن نعمت‌ها مافوق علم و تصور است.[1] حال که مافوق تصور و ادراک بشری است، باید از مثال‌هایي استفاده کند که در تصور بشر بگنجد و بهترین روش هم روشی است که خداوند متعال در قرآن از آن استفاده کرده است.
ج: بهترین روش برای توصیف یک شیء این است که از نشانه‌هایي سخن بگوئیم که مخاطب ما، آن نشانه‌ها و علامات را قبلاً دیده و درک کرده باشد.
پس این که یک نعمتی در دنیا جُرم محسوب شود و گناه و در آخرت، غیر این باشد، هیچ از ذهن به دور نیست؛ زیرا در دنیا هم این گونه مثال‌هايی داریم: مثلاً روزه داری از بهترین اعمال است، امّا همین روزه‌داری در روز اول ماه شوال حرام است یا خدمت به خلق از بهترین اعمال است، امّا همین خدمت، اگر باعث آزار و اذیت او شود یا این که باعث از بین بردن آبروی او شود، از آن نهی شده است.
---------------------------
پي‌نوشت:
1- المیزان ذیل آیه‌ی شریفه.
پاداش عمل به مقتضای زمان بستگی دارد
پاسخ با نقل قول
