جام جم آنلاین: اوتیسم نوعی اختلال رشدی است كه تا امروز علت آن مشخص نشده است. این بیماری تا یك سالگی تشخیص داده نمی‌شود، اما در 2 یا 3 سالگی كم‌كم خود را نشان می‌دهد.



دكتر پروانه كریم‌زاده، فوق تخصص مغز و اعصاب كودكان در این‌باره به «جام‌جم» می‌گوید: «اوتیسم بیماری‌ای است كه با اختلال رفتاری، عدم تكامل عصبی، ناتوانی در گفتار و عدم برقراری ارتباط اجتماعی در كودكان همراه است.»
وی با تاكید بر این‌كه علت اصلی بروز این بیماری هنوز ناشناخته است، می‌افزاید: «با این وجود مشخص است كه این بیماری گاهی می‌تواند در قالب یك بیماری دیگر ظاهر شود، به این معنی كه یك بیماری با علتی شناخته شده و با علائمی متفاوت از جمله اوتیسم می‌تواند وجود داشته باشد. در برخی موارد نیز اوتیسم به شكل اولیه و بدون همراهی با بیماری‌های دیگر خود را نشان می‌دهد.»

این متخصص مغز و اعصاب كودكان درباره بیماری‌های مرتبط توضیح می‌دهد: «در این زمینه می‌توان به برخی بیماری‌های شایع از جمله بیماری‌های ژنتیكی مانند سندرم رت، سندرم ایكس شكننده یا بعضی بیماری‌های متابولیكی مانند فنیلكتونوری اشاره كرد. البته همان طور كه گفته شد، گاهی هم اوتیسم تنها و بدون همراهی با بیماری خاصی به‌وجود می‌آید.»


علائم
دكتر كریم‌زاده، دانشیار دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به علائم اوتیسم می‌گوید: «كودك در سال اول یا دوم زندگی ممكن است توانایی‌های گفتاری را به دست آورد، ولی بعد از 2 یا 3 سالگی این توانایی را از دست می‌دهد یا این‌كه اصلا در این مدت توانایی گفتاری را كسب نمی‌كند و قادر به سخن گفتن نیست. این كودكان از لحاظ رفتاری با سایر بچه‌ها كاملا متفاوت هستند. كودكی كه این مشكل را دارد با بچه‌های دیگر ارتباط اجتماعی برقرار نكرده و بازی نمی‌كند. همچنین هنگامی كه با كودك صحبت می‌كنید با شما ارتباط چشمی برقرار نخواهد كرد.»
وی می‌افزاید: «در این گروه كودكان حركات غیرطبیعی، مانند تكان دادن دست‌ها را می‌توانیم ببینیم. آنها خیلی سر و صدا كرده و جیغ می‌كشند. حرف نمی‌زنند و گاهی اوقات كلماتی تكراری از صحبت دیگران را پشت سر هم بارها و بارها تكرار می‌كنند. آنها با اسباب‌بازی سرگرم نشده یا به شیوه مناسبی با آن بازی نمی‌كنند. به عنوان مثال اگر ماشینی برای بازی در اختیار او بگذاریم، ممكن است ساعت‌ها فقط چرخ آن را بچرخاند یا ماشین را خراب كرده و بشكند. این بچه‌ها بیشتر دوست دارند با وسایل منزل بخصوص لوازمی كه سر و صدا دارند، مانند قابلمه‌ها بازی كنند. آنها از سر و صدا به خصوص آهنگ نیز خیلی خوششان می‌آید.»

دكتر كریم‌زاده در مورد دیگر علائم بیماری توضیح می‌دهد: «این بچه‌ها مرتب حركاتی غیر‌طبیعی را به‌صورت تكراری انجام می‌دهند. یا این‌كه مشغول انجام فعالیتی خاص به طور دائم و پشت سر هم می‌شوند. به عنوان مثال ممكن است 20 یا 30 بار پشت سر هم تلویزیون یا چراغ را خاموش و روشن یا در را باز و بسته كنند. آنها همچنین از كارها و حركات چرخشی خوششان می‌آید؛ به این معنی كه یا خودشان چیزی را می‌چرخانند یا دور خود می‌چرخند یا به وسیله‌ای كه در حال چرخش است ـ مانند ماشین‌لباسشویی یا پنكه ـ خیره می‌شوند. به علاوه، این كودكان از حمام و غوطه‌ور شدن در آب لذت برده و با این كار آرام می‌شوند.»

با توجه به این‌كه این بچه‌ها ممكن است تشنج هم داشته باشند، دكتر كریم‌زاده یادآور می‌شود: «تشنج این بچه‌ها باید حتما درمان شود. در مواردی نیز ممكن است تشنج نداشته باشند اما وقتی پزشك نوار مغز می‌گیرد، نوار آنها غیرطبیعی بوده و در این شرایط نیز درمان باید حتما انجام شود. این درمان‌ها می‌تواند به بهبود رفتار آنها هم كمك كند.»


درمان
این متخصص در مورد كنترل بیماری می‌گوید: «در این بیماری حتما باید از داروهایی برای بهبود اختلال رفتاری، توجه و تمركز استفاده شود تا بعد از آن بتوانیم اقدامات توانبخشی مانند رفتاردرمانی و كاردرمانی ذهنی را برای آنها انجام دهیم. پس از این‌كه ارتباط كودك با داروها و رفتار درمانی بهبود یافت می‌توانیم گفتاردرمانی را هم شروع كنیم.»

دكتر كریم‌زاده با ذكر این نكته كه پاسخ به این درمان‌ها به درصد بهره هوشی بچه‌ها مربوط است، یادآور می‌شود: «درصد كمی از این بچه‌ها با وجود این‌كه ارتباط اجتماعی برقرار نمی‌كنند، هوش طبیعی یا حتی بالاتر از طبیعی دارند. اما درصد زیادی از آنها هوششان پایین‌تر از حد طبیعی است كه در این موارد به درمان‌ها به سختی پاسخ می‌دهند.»

وی توضیح می‌دهد: «بعید است كودك حالتی صد درصد طبیعی پیدا كند، اما اگر بچه بهره هوشی خوبی داشته و بتوانیم با داروها اختلالات رفتاری او را كنترل كنیم، یا در صورت وجود نوارمغزهای غیرطبیعی بتوانیم با دارو آن را كنترل و تشنجش را درمان كنیم می‌توانیم امیدوار باشیم كه درمان تا حد زیادی مفید بوده است.»

دكتر كریم‌زاده با توجه به این‌كه این بچه‌ها اغلب به‌سختی می‌توانند در مدارس عادی ادامه تحصیل دهند، می‌افزاید: «امروزه در شهر تهران و چند شهر بزرگ دیگر مدارس اوتیسم وجود دارد كه این كودكان می‌توانند در آن مدارس آموزش ببینند. اگرچه در مدارس اوتیسم هم آموزش معمول درسی وجود دارد، اما دركنار آن آموزش‌های رفتاری، گفتار درمانی و... هم برای آنها انجام می‌شود.»


توصیه به والدین
دكتر كریم‌زاده به پدران و مادران توصیه می‌كند: «در صورت بروز چنین شرایطی به پزشك متخصص مراجعه كنید تا هرچه زودتر بررسی‌های ژنتیكی و متابولیكی انجام شود. اگر اوتیسم در ارتباط با بیماری دیگری باشد، هر چه زودتر باید بیماری اصلی مشخص شده و با تشخیص علت اصلی بتوانیم درمان‌هایی را مرتبط با آن انجام دهیم. همچنین اگر بعد از تشخیص اولیه، علتی برای بیماری پیدا نشد باید هرچه زودتر اقدامات توانبخشی و درمان‌های لازم را شروع كرد.»




منبع :جام جم آنلاین