ساختمان کلی قطعات اصلي كامپيوتري و ایرادات و مشكلات احتمالي آنها

[rezalaghaian]

در این صفحه می خواهیم شما را به صورت خلاصه و مفید با قطعات کامپیوتری آشنا کرده و قسمتهای مختلف آن را توضیح دهیم. سعی خواهیم کرد ایراد های عمده آنها راهم متذکر شویم. نکته اول این است که کلیه قسمتها از وسایل یا قطعه های کوچک الکترونیکی ساخته شده اند. قطعه الکترونیکی همان خازن، مقاومت، ترانزیستور و ... است که در مجموعه ای پیچیده و هماهنگ تشکیل یک وسیله کارا را داده اند. ما فقط قطعات را از جنبه عیب یابی و تعمیر بررسی می کنیم. این قطعات هر کدام وظیفه خاصی داشته و دارای مشخصات خاص و ابعاد گوناگون و عمر هستند.


هر گونه تغییر در مشخصات و گذر زمان و حرارت باعث خرابی و فرسودگی خواهد شد. یکی از تغییر مشخصه ها تغییرات ناگهانی یا نوسان نیروی برق است که باعث عمده خرابی هاست؛ عامل دیگر فرسودگی قطعات، سولفاته شدن خازن ها و نشتی ترانزیستورها و لحیم مردگی است. بیشترین ایرادها در عدم هماهنگی قطعات، مخصوصا رم در سیستمها است. سوختن مقامت های کم اهم، اختلال در تغذیه مادربرد، عدم همخوانی درایورها، اتصالات غلط، و ... است. در زیر ساختمان کلی قطعات و ایرادها آورده شده است.

[rezalaghaian]

ساختمان دیسک سخت (HardDisk) و توضیحات جانبی
دیسک سخت ترجمه تحت اللفظی هارد دیسک است که محل ذخیره اطلاعات سیستم رایانه ای است . این قسمت از یک سیستم دارای دو قسمت مکانیکی و الکترونیکی تشکیل شده است. قسمت مکانیکی آن دارای بدنه نگهدارنده ، پا یه های هد و موتورها می باشد . بخش الکترونیکی شامل : کنترل ولتاژ ، بخش I/O ، مبدل های D/A و کنترلر موتورها و هد می باشد . اطلاعات به روی قطعات مغناطیسی مدور متشکل از آلیاژ آهن ، کبالت ،...هست که این قرص ها بسته به نوع هارددیسک 1 2 3 یا چند عددند که هد های مغناطیسی در هر دو طرف آن با فاصله حدودأ ده نانومتر وظیفه نوشتن و خواندن اطلاعات را به عهده دارند . لذا این صفحات در محفظه ای خالی از هوا نگهداری می شود وارتباط هد ها با کابل ها با قسمت مداری برقرار می شود . بخش الکترونیک که قابل تعمیر می باشد دارای تغذیه استاندارد مدارهای دیجیتال 5+ و 12+ ولت است . عمده ترین قسمتی که ایراد پیدا میکند چیپ های کنترل کننده موتور و هد می باشد که بغیر از این قسمت چیپست I/O نیز دچار سوختگی می شود .

[rezalaghaian]

منبع تغذیه (Power Supply)

منبع تغذیه یا مسطلحأ پاور وظیفه تأ مین نیروی کار کامپیوتر است . این قطعه دارای یک ورودی برق 110 یا 220 ولت متناوب شهری ، یک جعبه فلزی شامل قطعات الکترنیک و کابل های خروجی با ولتاژ های گوناگون است . برد مداری دارای بخش ورودی ، بخش جداکننده شامل چوک های ترانسفورمر ها و بخش خروجی شامل یکسوسازها و آی سی های تولید و رگولاسیون ولتاژ است . ولتاژ های خروجی دارای شدت جریان های (آمپر) مختلف برای تغذیه قسمت های رایانه است . به سبب کار با ولتاژهای بالا از دستکاری یا تعمیر این قسمت خودداری کنید . خازن ها و ترانزیستورهای ولتاژ بالا کار کاهش ولتاژ را انجام می دهند و به سبب کار و حرارت زیاد معمولأ فرسوده می شوند . نیمه رسانا هایی مانند دیود ها و ترانزیستورهای قدرت بروی خنک کننده های آلو مینییومی بسته شده و بوسیله فن خنک می شوند ؛ عدم کارکرد صحیح یا توقف فن در این قطعه یا هر جای دیگری باعث سوختن وسیله می شود.رنگ هر سیم نماینده ولتاژ آن منطقه و نوع آن است . پاور ها چند نوع اند که AT در کامپیوترهای قدیمیتر و ATX در انواع معمول و نوع چند پینی P5 میباشند .

[rezalaghaian]

مادربرد (MotherBoard یا MainBoard)

اصلی ترین و پیچیده ترین قطعه کامپیوتر مادربرد است که اکثر قطعات و اتصالات بروی آن یا در ارتباط با آن است . این فیبر مداری که دارای چندین لایه فیبر اتصالات مداری است دارای قطعات الکترونیکی گوناگون برای وظیفه های مختلف است که آنها را در این مقال نمی توان توضیح داد. این برد دارای محل خاص برای نصب CPU است که گیره ای نیز برای نگهداری پردازنده و فن آن دارد. دارای اسلات های ISA در انواع قدیمی، PCI,AGP است . درگاههایی(Port)برای اتصال USB,Parallel,Serial,PS/2,SPDIF,Audio out/in,... میباشد.یک آی سی بنام BIOS که اطلاعات مادر برد و تنظیمات تاریخ و ساعت و نظایر آن را نگه می دارد.بانک های رم محل نصب رم ها است و هر مادربردی دارای یک چیپ اصلی است که معمولا با آن معرفی میشود. یک باطری لیتیومی سه ولتی هم اطلاعات بایوس را حفظ میکند. سوکت های سفید رنگ محل نصب فیش های پاور است.

[rezalaghaian]

سی دی رم،دی وی رم ،سی دی رایتر و دی وی دی رایتر CD-ROM,DVD-ROM,CD-RW,DVD-RW

وسیله ای برای خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی لوح فشرده(Compact Disk) هستند.دارای قسمت مکانیکی شامل کشوئی، محظ حمال موی چرخاننده سی دی و کشوئی، لنز لیزری اپتیکال و پایه آن، قطعه الکترونیکی، ورودیها و خروجیها تیه و صوتی است؛ که بخش اصلی مورد دار آن قسمت کنترل موتور استپ لنز لیزری و موتور دوران سی دی است که به سبب تولید حرارت زیاد دچار سوختگی می شوند. مهمترین قسمت هد یا همان بخش اپتیکال است که دارای عمر معینی است که به مرور زمان از کار می افتد و با تعویض آن می توان صاحب یک سی دی رم جدید شد.این هد اپتیکال دارای یک کپسول محتوی دیود نیمه رسانای تولید لیزر سرخ یا بسته به نوع وسیله آبی است که پس از برخورد به منشور و آینه ها به سطح سی دی بر خورد کرده و پس از بر گشت وارد سنسور یا فتو دیود شده و بصورت سیگنال الکترونیکی وارد مدار میشود که پروسه های بعدی در کامپیوتر صورت میگیرد.

[rezalaghaian]

بلند گو ها یا اسپیکر (Loud Speakers)



یکی از خروجی های کامپیوتر قسمت صوتی آن هست که در حقیقت یکی از جذاب ترین هاست. هر قدر قدرت یک سیستم صوتی بیشتر باشد احساس شعف ما بیشتر میشود. سیستمهای صوتی چند کن نیز برای رایانه ها طراحی شده است که دارای خروجی اپتیکال هستند که هنز استفاده نمیشوند.اسپیکرها انواع گوناگون دارند که نوع سه تکه آن که دارای یک بلندگوی وسط Woofer هست محبوبیت بیشتری دارد. متاسفانه اکثر اسپیکر ها و قطعات کیفیت لازم را ندارند و موقع افزایش ولوم صدای خروجی دچار اغتشاش و شکستگی می شود. قطعات الکترونیکی استفاده شده که به سادگی هم خراب میشوند چند ترانزیستور و آی سی تقویت کننده عملیاتی بعنوان آمپلی فایر است که البته قابل تعمیر هم هستند و یکی از ساده ترین موارد تعمیر آنالوگ را شامل میشوند.

[rezalaghaian]

مودم Fax/Talk Modem

مودم وسیله ارتباط کامپیوتر و خط تلفن است و رابط شما با دنیای مجازی داده ها و اینترنت. مودم ها انواع گوناگوی دارند که وظیفه آنها یکی است و دارای مبدل های دیجیتال به آنالوگ و آنالوگ(D/A,A/d) به دیجیتال هستند.مودم دارای ورودی تلفن هست که سیگنالهای خطوط مخابراتی را در قسمت اول مدار دریافت و تنظیم کرده از طریق یک پل ترانسفورمر یا پیپ های مخصوص به قسمت دیجیتال می دهد. اکثر اشکال ها و ایرادها مربوط به اتصال برق و عدم همخوانی درایور مودم هست که حل مشکل و تعمیر قسمت اول راحت تر است.

[rezalaghaian]

ماوس، قلم نوری یا موشواره Mouse

موشواره ها ساده ترین وسیله ارتباطی یا ورودی در کامپیوتر هستند. برای افراد کار کردن بدون ان امکان ناپذیر است. ماوس ها به گونه های مختلف تولید می شوند که دو گونه عمده آن کاربرد زیاد دارد. ماوس توپی که در آن چرخاندن چرخ های قطع کننده نور مادون قرمز برای تغییر مکان، مکان نمای ماوس بعهده توپی فلزی با لایه پلاستیکی است و ماوس اپتیکال یا نوری که سیستم پیشرفته تر شده و با حرکت ماوس یا پد(Pad)نور ساطع شده از دیود نوری دارای تغییر شده و پس از عبور از منشور به آی سی گیرنده که دارای سنسور نوری است تغییرات را پردازش کرده به صورت سیگنال قابل تشخیص به کنترلر بغلی پاس داده و به کامپیوتر ارسال میشود. ایراد این قطعات معمولا از سیم ارتباطی، فیش متصل شونده و آی سی های کدر(Coder) می باشد که قابل تعمیر هستند ولی گاهی مواقع نسبت به هزینه ارزش تعمیر ندارند.

[rezalaghaian]

صفحه کلید یا کی برد KEYBOARD

صفحه کلید ساختمان بسیار ساده تری دارد و از یک مدار بسیار ساده برای تولید کدهای ASCI استفاده می کند و در عین حال زود هم خراب شده و تنها قسمت تعمیر شدنی آن سیم، فیش PS/2 می باشد. دارای انواع گوناگونی است که برای راحتی کار گاهی ماوس را هم بروی آن قرار می دهند یا کلید های میانبر مدیا پلی یا اینترنت براوزر جهت راحتی در آن تعبیه شده است. دارای استانداردهای 103 106 کلید یا بیشتر هستند. انواع پیشرفته و ارگونومیک آن هم تولید شده که دارای زوایا برای راحتی کار می باشند. کیبرد ها معمولا به دو صورت با فیش PS/2 یا USB عرضه می شوند که نوع دوم بهتر است. از ضربه زدن و ریختن مایعات روی کلیدهای آن یا باز کردن پشت آن خودداری کنید.

[rezalaghaian]

چاپگر ها و نگهداری از آنها

چاپگرها به چند صورت جوهرافشان، سوزنی و لیزری هستند. اقلام جوهرافشان برای چاپ رنگی روی کاغذ مهمولی یا گلاسه بکار می روند. و اگر مدت زیادی استفاده نشوند جوهر بر روی هد خشک شده وقابل استفاده نخواهند بود. انواع سوزنی یا ریبون دار جهت مصارف اداری و چاپ کیی دار در برگه ها استفاده می شوند و دارای دوام بیشتری هستند ولی کارآیی کمی دارند. انواع لیزری بهترین هم از لحاظ دوام و کم مصرف بودن و هم از لحاظ کیفیت و کمیت هستند وقابل شارژ و تعمیرند. مشکل عمده چاپگرها جمع شدن کاغذ و پارگی آن، خرابی دنده ها، ایرادهای الکترونیکی و ... است.

[rezalaghaian]

کارت های صوتی و گرافیکی V.G.A & Sound Card

کارتهای صوتی متشکل از یک چیپ الکترونیکی برای تبدیل دیجیتالی و تقویت صدای کامپیوتر و درایور کامپایل شده توسط سازنده برای نصب است که معمولا بروی مادر برد سیستم شما قرار گرفته است و سه ورودی و خروجی بغیر از خروجی های اپتیکال یا پنج کاناله را داراست. این قطعه بصورت جدا؛ یعنی کارتریج هم عرضه می شود که بمراتب کیفیت خروجی بالاتری هم دارد. کارت گرافیک هم در انواع قدیمی بروی اسلات PCI و امروزه بروی AGP نصب می شود. کارت گرافیک کامپیوتر شما معمولا بر اثر گرمای زیاد نتیجه توقف فن یا بازی زیاد می سوزد این قطعه توضیح مفصلی لازم دارد که ادامه را در توضیح بیشتر بخوانید.

[rezalaghaian]

پویشگر Scanner

وسیله ای جهت تبدیل تصاویر به حالت دیجیتال است که دارای یک لامپ هالوژن پر نور، قسمت اپتیکال و عدسی و سنسور نوری برای تبدیل است . فرسودگی و خرابی دنده ها و گرد و خاک از ایراد های این وسیله است.

[rezalaghaian]

وسایل جانبی مانند: ...,CoolDisk,FlashRam,MP3 Players,Hub

لوازم جانبی کامپیوتر هم به نوبه خود دارای ظوابط خاص بوده و در بعضی از قسمتها قابل تعمیر هستند. این وسایل معمولا بصورت کوچک و فشرده ساخته می شوند و در برابر ضربات بسیار حساس هستند؛ برای محافظت آنها بهتر است از کیف مخصوص یا بندهای مناسب جهت حمل استفاده کنیم.