مقاله ای جامع درباره چشم

[Isooda]

چشم :
كره چشم نام خوبي است زيرا چشم انسان به واقع شبيه كره اي است كه قطر آن 5/2 سانتي متر و وزن آن حدود 7گرم است.

لايه ي خارجي كره چشم ، صلبيه است كه از بافت رشته اي سفيد رنگ و محكمي تشكيل شده است و اين همان بخشي است كه “سفيدي” چشم ناميده مي شود. در بخش مياني جلوي چشم ، صلبيه شفاف مي گردد و نور مي تواند عبور كند. اين بخش قرنيه نام دارد.

قرنيه از پوشش ظريف ، حساس و شفافي به نام ملتحمه پوشيده شده است. ملتحمه آبگونه اي توليد مي كند و با كمك غدد اشكي بخش جلوي چشم را تميز و مرطوب نگه مي دارد.

در داخل صلبيه لايه نازكي به رنگ قرمز تيره است كه مشيمه نام دارد.اين لايه حاوي رگهاي خوني است كه لايه هاي مختلف چشم را تغذيه مي كنند. مشميه همچنين حاوي سلول هاي رنگدانه اي است كه نور را جذب مي كنند و از بازتابيدن آن روي لايه حساس به نور چشم جلوگيري مي نمايند.

لايه مشيميه در جلوي چشم به عنبيه عضلاني مبدّل مي شود. در وسط عنبيه حفره اي به نام مردمك وجود دارد كه نور از ميان آن به داخل چشم عبور مي كند.

درون مشيميه لايه ديگري به نام شبكيه است. اين لايه حاوي سلول هايي است كه نور را دريافت و به پيامهاي عصبي الكتريكي تبديل مي كنند. پيامها توسط اعصابي كه از پشت چشم عبور مي كنند به عصب بينايي كه مغز مي رود منتقل مي شوند. در محلي كه كليه (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) اعصاب از چشم خارج مي شوند هيچ سلول شبكيه اي حساس به نوري وجود ندارد ، اين ناحيه قادر به تشخيص نور نيست از اين رو به آن نقطه كرو مي گويند.

كره چشم به دوحفره تقسيم ميشود:حفره جلويي پشت قرنيه قراردارد وحاوي مايع زلال وشفافي به نام زلاليهاست.پشت اين حفره،عنبيه است وبعد ازآن عدسي قراردارد.عدسي شفاف است ونور را روي شبكيه متمركزمي كند.حفره پشت عدسي كه حجم كره چشم راتشكيل مي دهدحاوي جسم ژلاتيني شفافي به نام زجاجيه است.

عنبيه ومردمك
وقتي راجع به رنگ چشم افراد صحبت مي كنيم درواقع به عنبيه كه حفره سياهي(مردمك)دروسط آن است اشاره مي كنيم.عنبيه حاويسلولهايرنگدانه اي است كه باعث ميگرددچشم افرادرنگهاي گوناگونيداشته باشد.چنين منحصربه فردهستند.رنگ چشم هيچ تاثيري دربهترديدن ماندارد.وظيفه عنبيه رنگي تنظيم كردن ميزان نوري است كه به چشم وارد ميشود.

عنبيه اين كاررابه وسيله دوگروه عضله انجام مي دهد.يك گروه عضله عنبيه رابازمي كند وگروه ديگرسبب بسته شدن آن مي شود.هنگامي كه نورتغييرميكندعضلات (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) داخل عنبيه كشيده ياكوتاه مي شوند واندازه مردمك راتغييرمي دهندتاميزان نوري راكه واردچشم مي شود كنترل كنند.درنوركم،مردمك ممكن است تاعرض8 ميليمترگشادترشود تانور بيشتري به شبكيه برسد.درنورزياد،مردمك ممكن است به اندازه نوك سنجاق ريزشود.

عنبيه خودبه خودتغييرشكل مي دهد.هنگامي كه نورشديد واردچشم ميشودوشبكيه آن رادريافت ميكند،مردمك يكباره منقبض ميشود. اين يك واكنش حفاظتي غيرارادي است كه مغزدرآن دخالت مستقيمي ندارد.زيرامغزممكن است به چيزهاي ديگري شغول باشدوبنابراين واكنش راكمي به تاخيرمي اندازد.
مردمك چشم انسان مثل بسياري ازجانداران ديگركه روزها مشغول فعاليت هستنددايره شكل است.مردمك درسايرجانوران به شكلهاي متفاوتي است.مردمك چشم گربه به شكل شكاف عمودي است كه براي شكارهاي شبانه ممكن است بسيارپهن شود.

عدسي
پرتوهاي نوركه واردچشم مي شوند بايستي متمركزيا «خم» شوند تا تصويرواضح ودقيقي راروي شبكيه به وجودآورند.بيشتراين تمركزبه علت محدب بودن قرنيه ووجودزلاليه وزجاجيه است(وقتي به داخل استخري نگاه مي كنيدپرتوهاي نورشكسته مي شوند).باوجوداين، تقريبا يك چهارم توانايي تمركز، وتنظيم دقيق پرتوها،متعلق به عدسياست.عدسي به كمك رباط ها بين قرنيه وشبكيه معلق است واين تارها به نوبه ي خودبه عضلات مژگاني متصل اند.

عدسي به اندازه يك نخود فرنگي است ودرست پشت عنبيه قراردارد.
عدسي جسم بسيارشفاف ورنگ آن زرد كم رنگ است ومانند لايه هاي پيازازلايه هاي سلول تشكيل شده است.شكل عدسي محدب الطرفين است،يعني ضخامت وسط آن بيش ازضخامت نزديك لبه هاي آن است.
همچنين تحدب آن درقسمت جلوكمترازتحدبش درعقب است.

اطراف عدسي راپوشش شفاف وقابل ارتجاعي مي پوشاند.عدسي (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) درون پوشش خودشبيه به كيسه پلاستيكي شفافي به نظرمي رسدكه ازماده اي ژله اي به رنگ زردكم رنگپرشده است.اين پوشش به وسيله ي رباط هاي نخ مانند محكم از عضلات مژگاني كه در اطراف عدسي وجود دارند معلق است.اين پوشش بيشتر شبيه تور دايره شكلي است كه در آكروبات از آن استفاده مي كنند و به كمك تسمه هاي قابل ارتجاع در چهارچوب خود معلق است.

عضلات مژگاني نيز به صلبيه،پوشش سفيد و محكم چشم،متصل مي شوند.
براي تمركز روي اشيا دور،عضلات مژگاني منبسط ميشوند و صلبيه(كه بوسيله فشار زجاجيه كشيده مي شود)عدسي را به شكل نازك و مسطح در مي آورد.هم چنين براي تمركز روي اشيا نزديك عضلات مژگاني منقبض و كوتاه مي شوند.به اين ترتيب عدسي (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) از كشش صلبيه رها مي گردد تا به سمت بيرون تحدب پيدا كند.به اين ترتيب عدسي از كشش صلبيه رها مي گردد تا به سمت بيرون تحدب پيدا كند.به اين ترتيب عضلات مژگاني بايستي كار كنند تا بتوانيم اشيا نزديك را بوضوح ببينيم و زماني كه آنها منبسط مي شوند مي توانيم اشيا دور را به دقت ببينيم.

[Isooda]

عدسي گاهي كدر مي شود. اين حالت آب مرواريد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) نام دارد. در اين شرايط، فرد مبتلا نمي تواند اشيا را بوضوح ببيند و ممكن است به عمل جراحي احتياج پيدا كند.در يك نوع از عمل جراحي ، عدسي را كاملا بر مي دارند؛ بيمار از آن به بعد مي بايست از عينك مخصوصي استفاده كند.در اين حالت،چشم ديگر قادر نيست فواصل دور و نزديك را بوضوح ببيند، اما بهتر از اين است كه به هيچ وجه قادر به ديدن چيزي نباشد. نوع ديگري از عمل جراحي چنان است كه ماده داخلي پوشش عدسي را خارج مي كنند و ماده شفاف و ژله مانند مصنوعي را جانشين مي سازند و بدين ترتيب عدسي باز هم مي تواند روي اشيا تمركز پيدا كند.

عارضه ي آب مرواريد كه در آن عدسي كدر مي شود گاهي باعث از دست رفتن بينايي مي شود . آب مرواريد بين افراد مسن عارضه شايعي است. اما اين بيماري چشم ممكن است در نتيجه برخي از عفونت ها (حتي در نوزادان) يا بيماري هاي ديگري مانند مرض قند(ديابت) بوجود آيد.

چشم چگونه تمركزپيدامي كند
اگردرچشم ماعدسي وجودنداشت تانوررامتمركزكند،نمي توانستيم أشيا را بوضوح ببينيم ودنياي پيرامونمان بسيارمتفاوت به نظرميرسيد.حيواني كه درچشمانش عدسي وجودندارد،محيط اطراف خودرا احتمالا به صورت لكه هاي مات ومبهمي ازنورو تاريكي مي بينند.

پرتو هاي نورهنگامي كه ازچشم عبور مي كنند به سمت هم خم (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) مي شوندوسرانجام باهم تلاقي مي كنند.شرط ديدن تصويرواضح ودقيق اين است كه اين نقطه ي تلاقي بايستي درست روي شبكيه بيفتد.اگر نقطه اي كه پرتوها باهم تلاقي مي كنندجلو يا عقب شبكيه بيفتد،تصويرمات ومبهم وغيردقيقي را مي بينيم.اين حالت دوربيني يا نزديك بيني ناميده مي شود.

پرتوهاي نوركه اجسام دوربه چشم مي رسند تقريبا باهم موازي هستندوبه خميدگي كمتري احتياج دارند،اما پرتوهايي كه ازاجسام نزديك به نظرمي رسندازهم دور وبايستي بيشتر خميده شوند.عدسي چشم خاصيت ارتجاعي دارد وقابل انعطاف است وشكل آن براي تمركزپيداكردن روي أشيا دورونزديك تغيير مي كند.عدسي مي تواند يكباره تغيير شكل دهد واين عمل تحت كنترل مغزاست.

هنگامي كه نگاهمان را از اجسام دوربرمي داريم وبه جسم نزديك نگاه مي كنيم،تصويرآن كمترازيك ثانيه مات مي شودزيرا عضلات مژگاني براي اينكه منقبض شوند وعدسي راكاملا محدب كنند وقت لازم دارند.اين واكنش انطباق نام دارد.

اين عمل معمولا آن قدرسريع انجام مي شودكه به ندرت متوجه آن مي شويم.هنگامي كه ازفاصله ي دوربه أشيا نگاه مي كنيم،عضلات مژگاني درحال انبساط هستند و صلبيه،عدسي را به حالت مسطح وكمترنيرومندش بازمي گرداند.اگرازنزديك داريد چيزي را مطالعه مي كنيد ياكاري انجام مي دهيد بهتر اين است هرچند مدت يكبار به نقاط دوردست نيز خيره شويد تاچشمهاي شما استراحت كنند.

نوزادان نمي توانند روي أشيا دور متمركز شوند.مكانيسم تمركز درچشم نوزاد به گونه اي است كه اوتنها مي
تواند چيزهايي را به وضوح ببيند كه حدود 20تا30 سانتيمتر ازاو فاصله دارند، يعني تقريبا حدفاصل صورت مادر با بچه هنگام شير خوردن.چشم دراوايل جواني دربهترين شرايط انطباق قراردارد و توانايي اش با بالا رفتن سن كم مي شودزيرا عدسي حالت ارتجاعي خود را از دست مي دهد.

عدسي چگونه تغيير شكل مي دهد؟
1-هنگامي كه عضلات مژگاني اطراف عدسي منقبض (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)مي شوند،عدسي را از كشش رباطهاي نگهدارنده اش رها مي كنند وبه اين ترتيب تحدب عدسي بيشتر مي شود.
2-هنگامي كه عضلات مژگاني درحال استراحت هستند كشش رباطها عدسي را به حالت مسطح تري در مي آورد.

ديد سه بعدي
يك چشمتان را ببنديد وبه جلو نگاه كنيد،سپس آن را بازكنيد و چشم ديگرتان را ببنديد وبه اين ترتيب در مي يابيد منظره اي كه دربرابر شماست كمي تغييرمي كند و به نظرمي رسد اجسامي كه درجلوقراردارند، مثلا چهار چوب يك پنجره ، روي اجسامي مي پرندكه در زمينه قراردارند.چشمها درحدود 6سانتيمترازهم فاصله دارند بنابراين هريك از آنها تصويري ازجهان را باكمي اختلاف مي بيند.مغز اين تصاوير را باهم مقايسه مي كند وفاصله ي أشيا را تشخيص مي دهد.اين عمل تا اندازه اي به تجربه وتا اندازه اي به زاويه اي كه چشمها به خود مي گيرند بستگي دارد.

وقتي به جسمي نگاه مي كنيد ، چشمها زاويه اي به خود مي گيرندكه بخش مهم تصويرروي ناحيه ي ويژه وحساسي از شبكيه به نام لكه ي زرد مي افتد.در اين ناحيه بيشترين اجزاي هرچيز ديده مي شود.هنگام نگاه كردن به جسمي كه در فاصله ي دور قرار دارد، هرچشم مستقيما به جلونگاه مي كند تا تصوير آن جسم روي لكه ي زرد بيفتد.دراين حالت تصويري كه هرچشم ازشيء مي بيند تقريبا با هم يكسان است.اما هنگامي كه به جسمي ازنزديك نگاه مي كنيد،چشمها بيشتر به سمت داخل متمايل مي شوند وتصاوير آنها از شيء بسيارباهم متفاوت مي گردند.مغز اين درجه از نوسانهاي داخلي را كه تقارب ناميده مي شود، در مي يابد.هرچه جسم درفاصله ي نزديكتري باشد،تقارب بيشتر انجام مي گيرد.

هنگامي كه شيء رابراي اينكه واضح ببينيد بيش ازاندازه به چشم نزديك كنيد چشم شما چپ مي گردد.كودكان،كه چشمهايشان به هم نزديك است،مي توانند تصاوير را ازفاصله ي7/5 سانتيمتر به وضوح ببينند.امابيشتر بزرگسالان أشيايي را كه نزديكتراز15سانتيمتراست مات وغيردقيق مي بينند.انگشتانتان رادرفاصله ي 30سانتيمتري نگه داريد ودرحالي كه به آن به دقت نگاه مي كنيد آن را به تدريج به چشمهايتان نزديك كنيد.وقتي كاملا نزديك شد دوانگشت مي بينيد هر انگشت را با يك چشم.
توانايي تشخيص فاصله به كمك دو چشم،ديد دوچشمي يا ديد سه بعدي ناميده مي شود.ديد سه بعدي به آنچه مي بينيم عمق مي بخشد وسبب مي شود دستمان را به آساني به طرف أشيا دراز كنيم وآنها را لمس كنيم وچيزها را با مهارت به كار ببريم.

انسان در ميان موجودات زنده بهترين ديد سه بعدي (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) را ندارد معهذا ديد سه بعدي او نسبتا خوب است.اين نوع ديد احتمالا به موفقيت نوع بشركمك كرده است،مثلا هنگام استفاده از ابزار آلات ما را ياري مي دهد.

[Isooda]

ديد سه بعدي تنها يكي از تنها يكي از جنبه هاي تشخيص فاصله است.راههاي ديگر مانند قوانين كلي،توسط مغز ياد گرفته مي شوند.يكي از اين راهها پرسپكتيو(دورنمايي) است.به عنوان مثال ماشيني با اندازه ي ثابت،وقتي كه در فاصله ي نزديك قرار دارد وقتي درفاصله (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) نزديك قرار دارد بزرگ به نظر مي رسد و وقتي كه دور مي شود كوچك به نظر مي آيد.راه ديگر،اختلاف منظر است و آن هنگامي است كه سرخود را ازيك طرف به طرف ديگر مي گردانيم،اجسام نزديكتر از جلوي اجسامي كه دورتر قراردارندحركت مي كنند. تيراندازان گاهي هنگام نشانه گيري هدف،براي اينكه فاصله نشانه را تشخيص دهند موقعيتشان را تغيير مي دهند.راههاي ديگري كه توسط مغز تشخيص داده مي شود شامل:نِزم (ابرنزديك به زمين) درجلوي أشيايي كه دورهستند وتارشدن رنگ أشيايي كه دور مي شوند.

شبكيه
شبكيه يكي ازشگفت انگيزترين بخشهاي بدن انسان است.شبكيه صفحه شفافي ازبافت است وظاهري شبيه به يك فنجان گود دارد،ضخامتش فقط 1/0ميليمتر و اندازه اش حدود يك تمبر پست است.شبكيه منظره ي رنگي ازمحيط اطراف را با جزء ياتش به صورت متوالي ومتحرك نمايان مي سازد.

شبكيه از لايه هاي متعددي تشكيل شده است.خارجي ترين لايه ي آن بيش از 130ميليون سلول حساس به نور دارد كه به سلولهاي استوانه اي ومخروطي موسوم اند.هنگامي كه نور با يكي از سلولهاي استوانه اي يا مخروطي برخورد مي كند، سلول،تكانه هاي عصبي را به شبكه اي از سلولهاي عصبي به نام سلولهاي دوقطبيمي فرستند،اين سلولها نيز به نوبه خود با لايه ي ديگري از سلولها به نام سلولهاي گرهي (نوعي سلول عصبي) ارتباط برقرار مي كنند.

هريك ازاين لايه ها داخل شبكيه قرار دارد ونور بايستي براي رسيدن به سلولهاي استوانه اي و مخروطي ازميان آنها عبوركند.اين طرح كارآمد ويژه اي نيست.گرچه مغز به زودي ياد مي گيرد از پس سايه ها كه به وسيله ي سلولهاي عصبي وهمچنين رگهاي خونيبه درون شبكيه انداخته مي شوند برآيد.

دانشمندان براي شناخت چگونگي طرز كار اين لايه ها در ابتداي راه هستند.سلولهاي استوانه اي ومخروطي،سلولهاي دوقطبي،سلولهاي گرهي و انواع ديگر سلولها فقط با «دريافت» تصويرمعيني به هم متصل مي شوندتا پيامها را به عصب بينايي برسانند. گروهي ازسلولها به نقاط بسيارحساس هستند وگروهي ديگر دربرابر خطوط از خود واكنش نشان مي دهند.بعضي ازسلولها به حركت جسم دريك جهت پاسخ مي دهند درحالي كه سلولهاي ديگربه حركت درجهات مختلف عكس العمل نشان مي دهند.همه ي اين اعمال تقريبا دريك لحظه اتفاق مي افتند.

درنتيجه پيامها پيش اراينكه توسط عصب بينايي ازشبكيه خارج شوند،كملا دسته بندي شده وبه صورت رمز درمي آيند.درواقع فقط حدود800000 رشته تار عصبي ازچشم خارج مي شوند.بنابراين ميليونها تكانه از سلولهاي استوانه اي ومخروطي به ميزان بيش از 99% تعديل مي يابند.

شبكيه همچنين حاوي رگهاي خوني است كه ازآنها تغذيه مي كند.

اعصاب ورگهاي خوني از قسمت پشت چشم خارج مي شوند.دراين بخش هيچ سلول حساس به نور وجود ندارد واين نقطه به نقطه ي كورموسوم است.

اگر چه تصويري كه روي شبكيه تشكيل مي شود وارونه وچپ وراست است (درست مثل دوربين) اما مغز سريعا تصوير را به صورت اوليه (مستقيم) برمي گرداند.

شبكيه ازلايه هاي متعددي ازسلولها تشكيل شده است.شبكيه قادر است طي فرآيندي تصاوير منعكس شده روي سطح خود را پيش ازآنكه به مغز برسند،تغيير دهد. سلولهاي استوانه اي ومخروطي حساس به نور پشت شبكيه قرار دارند.

سلولهاي استوانه اي ومخروطي
سلولهاي استوانه اي ومخروطي حساس به نور كه درشبكيه موجودند بنابرشكل قسمت بالايي شان نام گذاري شده اند.سلولهاي استوانه اي درنورضعيف به خوبي عمل مي كنند وبه طريق سياه وسفيد «مي بينند».اما سلولهاي مخروطي فقط درنور زياد سريعا عكس العمل نشان مي دهند ومنظره راباجزئيات كامل و به طريقه رنگي «مي بينند».

درهرچشم حدود 125 ميليون سلول استوانه اي وجود دارد كه قسمت اعظمشبكيه را مي پوشانند.سلولهاي استوانه اي نسبت به سلولهاي مخروطي،حدود 100 برابربه نورحساس ترهستند.هرسلول استوانه اي حاوي ميليونها مولكول ازماده يشيميايي حساس به نوري است كه ارغوان بينايي نام دارد.هنگامي كه نور به يك مولكول ارغوان بينايي برخورد مي كند علامت الكتريكي ضعيفي توليد مي شود.

پرتوهاي نور،سلولهاي استوانه اي ومخروطي را براي توليد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) يك تكانه هاي عصبي تحريك مي كنند.درهمان لحظه،‏‏‏‏‏ارغوان بينايي موجود درسلولهاي استوانه اي سفيد مي شوند.

تحريك سلولهاي حساس به نورنسبت به شدت وضعف پرتوهاي تابيده شده بربخشهاي مختلف شبكيه مختلف است.

علائم الكتريكي روي هم «انبار» مي شوند تا به حدي برسندكه براي فرستادن پيام به سلولهاي عصبي شبكيه كافي باشند.

درطول روز به تدريج ازمقدارردپسين كاسته مي شود.اين كاهش در شب جبران مي شود،ما اين فرايند به ويتامين «آ» نياز دارد.كمبود ويتامين «آ» دررژيم غذايي فرد به ضعف بينايي در نور كم منجرمي شود.(شب كوري).
درهر چشم حدود هفت ميليون سلول مخروطي وجود دارد.سلولهاي مخروطي كوتاه تر وضخيم تراز سلولهاي استوانه اي هستندوواكنش انها به نور چهار برابر سريع تر است.

سه نوع سلول مخروطي وجود دادردكه هريك حاوي رنگدانه ي بينايي متفاوتي است
وبه پرتوها با طول موجهاي مختلف واكنش نشان مي دهند.دسته ي اول به طول موجهاي بلند(رنگهاي قرمز)،دسته دوم به طول موجهاي متوسط(رنگهاي زرد-سبز)ودسته ي سوم (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) به طول موجهاي كوتاه(رنگهاي آبي-بنفش) واكنش نشان مي دهند.

درپشت شبكيه نزديك به بخش مركزي آن ناحيه بسيار حساسي به نام فرو رفتگي يا لكه ي زرد وجود داردكه عرض آن حدود 1ميليمتر است.دراين ناحيه ديگر ازسلولهاي استوانه اي خبري نيست و سلولهاي مخروطي ازحدمعمول باريكتر مي شوند

ونتگاتنگ يكديگر قراردارند.هرسلول گرهي فقط به تعدادكمي از سلولهاي مخروطي متصل مي شود.هنگامي كه مستقيمابه شئ نگاه مي كنيد،تصويرآن روي لكه ي زرد مي افتد يعني ناحيه اي كه درآن بينايي دقيق،جزء به جزء ورنگي استوبه حركت هاي سريع حساس است.اطلاعاتي كه مغز ازلكه ي زرد دريافت مي كندازاطلاعات به دست آمده ازتمام نقاط باقي مانده شبكيه بيشتر است.

بيشتر سلولهاي شبكيه،به جزدرلكه ي زرد،ازانواع سلولها ي استوانه اي هستند كه300 سلول آن به يك سلول گرهي متصل مي شوند.بينايي در اين ناحيه زياد دقيق (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) نيست وبه طريقه ي «سياه و سفيد» است (سايه هاي خاكستري).

[Isooda]

راهها در مغز
درپشت مغز،محلي موسوم به قشربينايي است كه درآن اطلاعات رسيده (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) ازچشمها بررسي، دسته بندي و تفسير مي شوند.

عصب بينايي ازهرچشم به طور جداگانه به سمت قشربينايي نمي رود،بلكه اين اعصاب ابتدا باهم دريك بخش مركزي در مغز به نام كياسماي بينايي جمع مي شوند.

در اينجا تارهاي عصبي كه سمت چپ تصويرهر چشم را حل مي كنند ازتارهاي عصبي حامل طرف راست تصوير جدا مي شوند. سپس اعصاب حامل اطلاعات كه از سمت چپ هردو چشم رسيده اند با هم جمع مي شوند وراهشان را به سمت چپ قشربينايي ادامه مي دهند. به همين ترتيب، پيامهايي كه ازسمت راست هردوچشم گرفته مي شوند به سمت راست قشر بينايي كه درپشت مغز قرار دارد هدايت مي شوند.

با وجود اين، هنوز مشخص نيست كه قشر بينايي چگونه اطلاعات رسيده از چشمها را دسته بندي مي كند.تحقيقات نشان داده است كه بعضي از سلولهاي عصبي قشر بينايي در برابر زواياي خطوط عكس العمل نشان مي دهند حال آنكه سلولهاي ديگر به وسيله ي تصوير متحرك فعال مي شوند. به اين ترتيب تصويركامل، جزء به جزء ساخته مي شود و با پيامهاي قبلي مقايسه مي گردد تا شناسايي انجام گيرد و معني دارشود. محفوظات بينايي به ياد آورده مي شوند و با تصوير موجود مقايسه مي گردند.
اين يادآوري به عنوان نوعي «راه ميان بر» براي شناسايي محسوب مي شود.

بيشترين فعاليت مغز در لايه ي سطحي چين خورده، به نام قشرانجام مي شود.در قشر براي هرحسي از بدن ناحيه ي مخصوصي وجود دارد.ناحيه ي مربوط به بينايي كه قشربينايي ناميده مي شود در پشت مغز قرار دارد.سايي و تشخيص بعضي از الگوها ظاهرا در مغز انجام مي شود، به عنوان مثال: نوزادان به برخي از الگوهاي مهم مانند شكل صورت خيلي زود واكنش نشان مي دهند.در تشكيل تصوير الگوهاي پيچيده اي از پيامهاي الكتريكي دخالت دارندكه از بين ميليونها سلول عصبي موجوددر قشرينايي ميگذرند اما بايد دانست كه اين عمل تمامما در كمتر از يك ثانيه اتفاق ميافتد نوري كه از سمت راست چشم مي ايد به سمت چپ شبكيه برخورد مي كند اين نور باعث تكانهاي عصبي مي شود كه به سمت چپ مغز به قشر بينايي انتقال مي يابند نوري كه از سمت چپ چشم مي ايد به سمت راست قشر بينايي مي رود نوري كه از هر دو چشم وارد مي شود بعد از اينكه در مغز با يكديگر تلاقي مي كنند مسير جداگنه اي را طي مي نمايند تا به قشر بينايي برسند.

چشم چگونه حركت مي كند
كره ي چشم دركاسه ي چشم مثل ساچمه اي درون بلبرينگ به آرامي حركت مي كند. اطراف كره ي چشم را لايه هاي چربي پوشانده است و مايع مخصوص باعث مي شودكه حركات آن به نرمي صورت گيرد. حركات كره ي چشم به وسيله ي عصب بينايي كه كوتاه و ضخيم است، محدود مي شود. عصب بينايي پشت كره ي چشم قرار دارد و ازميان حفره اي درون استخوان چشم مي گذرد وبه مغز مي رسد.

كاسه ي چشم يا حدقه كاملا گرد نيست بلكه بيشتر مخروطي شكل است. لايه هاي چربي نواحي تيز پشت چشم را پرمي كنند وازعصب بينايي هنگامي كه با هرحركت چشم كشيده وخم مي شود محافظت مي كنند.
شش عضله به دقت چشم راحركت مي دهند. هرعضله ازيك سمت به كاسه ي چشم و ازسمت ديگر به صلبيه (خارجي ترين لايه ي كره ي چشم) متصل است. بيشتر اين عضلات به شكل تسمه ساده اي هستند اما عضله اي كه بالاي كره ي چشم را به سمت بيني مي كشد مسيري متفاوت را دنبال مي كند. اين عضله پيش از اينكه دور كره ي چشم بپيچد وبه صليبه متصل گردد، از پشت كاسه ي چشم ازميان حلقه اي مي گذرد كه قرقره ناميده مي شود و شبيه كابلي است كه دور قرقره پيچيده شده است.

مغز،حركات چشم وتوام چشمها راكنترل مي كند وتوجه آنها را به يك چيز واحد نگه مي دارد. ديدن جسم متحركي كه با سرعت زياد حركت مي كند، مانند ماشين مسابقه، به ثبت لحظه ي بسياركوتاهي از موقعيت تصوير روي شبكيه نياز مند است.

همچنان كه تصوير در سرتاسر شبكيه حركت (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) مي كند، مغز به عضلات چشم دستور مي دهد كه به طور مداوم چشم را روي ماشين تنظيم نگه دارند تا تصوير روي لكه ي زرد باقي بماند. عضلات گردن نيز وارد عمل مي شوند تا باگردش سر، چشم بتواند ماشين را دنبال كند.

عضلات چشم (ماهيچه هاي چشم)
شش عضله در چشم وجود دارند كه حركتهاي چشم را كنترل ميكنند:
عضله ي مستقيم فوقاني چشم را به طرف بالا حركت مي دهد.
عضله ي مايل فوقاني چشم را به سمت پايين وخارج حركت مي دهد.
عضله ي مايل تحتاتي چشم را به طرف بالا و خارج حركت مي دهد.
عضله ي مستقيم تحتاتي چشم را به طرف پايين حركت مي دهد.
عضله ي مستقيم جانبي چشم را به طرف خارج حركت مي دهد.
عضله ي مستقيم مياني چشم را به طرف داخل حركت مي دهد.
چشم به كمك شش عضله ي متفاوت جهات مختلف مي گردد. هرعضلهي چشم،
مانند عضلات ديگر بدن، تنها قادر به كشيدن است و نمي تواند فشار واردكند.
از اين رو، شش عضله ي چشم به صورت سه جفت آرايش يافته اند. وقتي يك عضله از يك جفت كشيده مي شود، عضله ي ديگر منبسط مي شود. هرجفت ازعضلات، چشم را در دو جهت مخالف قرار مي دهند.

مشكلات چشم در بيماران مبتلا به ديابت

ديابت چيست و انواع آن كدام است؟
ديابت يا بيماري قند به علت ناتواني بدن در توليد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) يا مصرف انسولين پديد مي‏آيد. انسولين ماده‏اي است كه در بدن توسط لوزالمعده توليد مي گردد و باعث مي شود قند يا به عبارتي مهمترين منبع انرژي بدن مورد استفاده قرار گيرد.

آيا ديابت روي بينايي اثر مي گذارد؟
اگر مبتلا به ديابت هستيد، بدن شما از قند موجود نمي تواند بدرستي استفاده كند، در نتيجه غلظت قند خون افزايش مي يابد. قند خون بالا مي تواند سبب پيدايش تغييراتي در رگهاي كوچك بدن شود.

ديابت روي بينايي نيز اثر مي گذارد و به آب مرواريد (كاتاراكت)، آب سياه (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)(گلوكوم9 و از همه مهمتر از بين رفتن عروق داخل كره چشم مي انجامد.

[Isooda]

رتينوپاتي ديابتي چيست؟
رتينوپاتي يكي از عوارض ديابتي است كه سبب (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)تغييرات در عروق چشم مي شود. شبكيه در واقع پرده انتهاي چشم است كه به زبان انگليسي رتين ناميده مي شود و قسمت اصلي چشم است، يعني كارهايي كه قسمت هاي مختلف چشم مثل عدسي، قرنيه و... انجام مي دهند براي ايجاد يك تصوير دقيق و روشن روي شبكيه است تا اثر آن به مغز ارسال شود و ما بتوانيم ببينيم. آسيب به اين قسمت سبب ايجاد رتينوپاتي مي شود. ابتلا به اين مشكل در بيماران ديابتي سبب نابينايي مي گردد. اگر مبتلا به ديابت هستيد به خاطر داشته باشيد كه روشهاي تشخيصي و درماني جديدي براي تشخيص زودرس و درمان سريع مشكلات بينايي وجود دارد كه مي توان از پيشرفت ضايعات چشمي جلوگيري نمود.

انواع رتينوپاتي ديابتي چيست؟
• رتينوپاتي غيرپروليفراتيو كه در مراحل رتينوپاتي ديابتي ديده مي شود.
• رتينوپاتي پروليفراتيو زماني پديد مي آيد كه عروق خوني جديد و كوچك روي سطح شبكيه رشد مي كند.

علامت هاي رتينوپاتي ديابتي چيست؟
رتينوپاتي غيرپروليفراتيو مرحله اي است كه گاهي علائم خفيفي دارد و حتي ممكن است بدون علامت باشد ولي اگر نقطه حساس ديد (ماكولا) درگير شود، كاهش بينايي پديد خواهدآمد.
زماني كه خونريزي اتفاق افتد، ممكن است دچار اختلال در ديد يا حتي از بين رفتن ديد شويد.
رتينوپاتي پروليفراتيو بدون درد است اما يك نوع شديد و جدي از بيماري است كه بايد به سرعت درمان گردد. حاملگي و فشار خون بالا ممكن است سبب تشديد رتينوپاتي شوند.

رتينوپاتي ديابتي چگونه تشخيص داده مي شود؟
بهترين راه مقابله با رتينوپاتي ديابتي، معاينه پزشكي منظم (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) توسط چشم پزشك مي باشد زيرا رتينوپاتي ممكن است تا مدت ها بدون علامت باشد. لازم به ذكر است كه اين بيماري با درمان صحيح و به موقع بهبود مي يابد.

رتينوپاتي ديابتي چگونه درمان مي شود؟
درمان اين عارضه با توجه به عوامل زير است:
الف- سن
ب- تاريخچه پزشكي
ج- شيوه زندگي
د- ميزان تخريب شبكيه چشم
به هر حال بايد به طور منظم توسط چشم پزشك معاينه صورت گيرد.


رتينوپاتي چگونه درمان مي شود؟
روش‏هاي درماني مختلفي براي رتينوپاتي ديابتي وجود دارد كه به دو نوع آن اشاره مي شود:
1- جراحي با ليزر يا ليزر درماني
2- برداشتن زجاجيه (ويتركتومي)

«خونريزي شبكيه» چيست؟
مثل بقيه موارد اختلال شبكيه، تجربه هر شخصي از خونريزي متفاوت است. بعضي بيماران، آن را شبيه به مگس پران و برخي با اشكالي شبيه به تار عنكبوت توصيف مي كنند.
بعضي مي گويند مثل اين است كه فرد از خلال يك پرده تاريك يا لكه هاي متراكم يا سياهي هاي تكه اي كه توسط يك هاله نازكتر احاطه شده اند نگاه مي كند. خونريزي دردناك نيست ولي از دست دادن ديد به ويژه اگر ناگهاني باشد، ترسناك و پريشان كننده است. گاهي شايد پيدايش سردرد يادردي در پشت چشم، هشدار دهندة بروز قريب الوقوع يك خونريزي باشد.

اگر خونريزي به وقوع بپيوندد چه بايد كرد؟
اگر خونريزي به وقوع بپيوندد، با چشم پزشك خود تماس بگيريد تا در اولين فرصت شما را ببيند. اگر بينايي به طرز بدي دچار اشكال شده باشد، شايد از شما خواسته شود چند هفته صبر كنيد تا خون در چشم شما جذب گردد. زماني كه چنين شد، چشم پزشك خواهد توانست منبع خونريزي را كه نياز به درمان دارد، ببيند. ممكن است به شما گفته شود كه از بلند كردن و هل دادن چيزهاي سنگين پس از يك حمله خونريزي خودداري كنيد. از چشم پزشك خود بخواهيد دستورهاي خاص در مورد اينكه در اين شرايط (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) چه بايد بكنيد و چه نبايد بكنيد (مثلاٌ چه وقت مي توانيد دوباره ورزش كنيد) را به شما بدهد.

آيا راهي براي جلوگيري از خونريزي وجود دارد؟
فعلاٌ خير، اما ليزر درماني به كنترل خونريزي هايي كه به تازگي اتفاق افتاده اند كمك مي كند.
به علت اينكه ديابت عروق كوچك چشم را مبتلا مي كند، رگهاي ريز پرده شبكيه مسدود مي شوند و در آن نقاط به علت نرسيدن خون، با خاصيت جبراني رگهاي جديدي پديد مي آيد كه اين رگها سلولهاي محافظ ندارند و وقتي خون وارد آنها ميشود، به داخل حفرة زجاجيه نشت پيدا مي كند و ادامة اين خونريزي ها در نهايت به كنده شدن شبكيه مي انجامد.

زماني كه ليزر درماني موفقيت آميز باشد خونريزي متوقف خواهد شد.
متأسفانه خونريزي هم در حال استراحت و هم در غيراستراحت، مي تواند اتفاق بيفتد.

نقش فرد ديابتي در درمان اختلالات بينايي چيست؟
با رعايت رژيم غذايي صحيح و توجه به مصرف درست و دقيق داروهاي تجويز شده توسط پزشك، مي توانيد قند خون را كنترل كنيد.
همچنين بايد از مصرف سيگار جداٌ بپرهيزيد و فشار خون (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) خود را در محدوده طبيعي نگه داريد.

[Isooda]

از دست دادن بينايي قابل پيشگيري است!
رتينوپاتي ديابتي ممكن است بدون علامت باشد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) اما به خاطر داشته باشيد:
• تشخيص زودرس رتينوپاتي بهترين راه جلوگيري از بروز نابينايي است.
• افراد ديابتي بايد سالانه به چشم پزشك مراجعه كنند
• با درمان به موقع مي توان قبل از آسيب جدي به بينايي مشكل را برطرف نمود. در اين رابطه درمان با ليزر كارآمدترين راه است.

نكته مهم اينكه:
با كنترل صحيح قند خون مي توان از پيدايش مشكلات بينايي جلوگيري نمود.
عدسی چشم
ساختمان عدسی

عدسی عضوی است محدب الطرفین ، قابل انعطاف، بدون رگ و شفاف با قطر 9 میلیمتر و ضخامت 4 میلیمتر که ما بین مایع زلالیه و زجاجیه چشم قرار دارد. و توسط زنولها به شیارهای بین جسم مژگانی اتصال دارد. عدسی فرد بالغ دارای سه بخش کپسول، پوشش جلویی و ماده عدسی است. کپسول غشای پایه قابل انعطاف و سختی است که کل عدسی را می‌پوشاند فقط سطح (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)جلویی عدسی به وسیله پوشش مکعبی پوشانیده شده است.

استوای عدسی، سلولهای مکعبی استوانه‌ای می‌شوند از حالت عمودی به حالت موازی با سطح عدسی در می‌آیند و رشته‌های عدسی را می‌سازند این رشته‌ها به شکل دوایر متحدالمرکز در پیرامون یک هسته مرکزی، عمود بر مردمک قرار می‌گیرند. رشته‌های پیر بدون هسته‌اند و رشته‌های جوان در استوای عدسی ساخته می‌شوند هر رشته یک منشور شش ضلعی بطول 7-10 میلیمتر است که تمامی قطر عدسی را طی می‌کنند. کپسول عدسی کمی از جدار مویرگ نفوذ‌پذیرتر است. عدسی حاوی 65% آب ، 35% پروتئین ، پتاسیم ، اسید اسکوربیک ، گلوتاتیون اکسید و احیاء و ... می‌باشد. عدسی بدون رگ و عصب است و مواد غذایی را از زلالیه می‌گیرد. سلولهای اپی‌تلیال استوانه‌ای عدسی در تمام عمر تکثیر می‌شوند و فیبرهای مسن‌تر به داخل هسته عدسی می‌روند.


عمل عدسی در چشم
عدسی (بعد از قرنیه) دومین قدرت چشم است. عدسی در پشت مردمک واقع شده است و عمل تطابق و متمرکز کردن نور بر روی شبکیه را انجام می‌دهد. در هنگام مطالعه، عدسی با تغییر انحنا خود این امکان را ایجاد می‌نماید که بتوانیم اجسام نزدیک را بخوبی ببینیم. این قابلیت از سن 45-40 سالگی به بعد، کاهش می‌یابد و بنابراین پیر چشمی عارض می‌گردد، بدین معنا که برای دید نزدیک و مطالعه نیاز به عینک جداگانه خواهد بود. هرگاه فردی به نزدیک نگاه می‌کند، انقباض عضله سیلیاری، کشش عدسی را کم می‌کند و لذا عدسی کروی‌تر شده و قدرت انکساری بیشتری پیدا می‌کند و تصویر جسم نزدیک را بر شبکیه می‌اندازد (عمل تطابق). در نگاه به دور عکس این حالت اتفاق می‌افتد. با پیر شدن و کاهش حالت ارتجاعی عدسی ، قدرت تطابق آن کاهش می‌یابد و فرد تار می‌بیند.

بیماریهای عدسی چشم
• پیر چشمی با کاهش قدرت تطابق عدسی، باعث کاهش توانایی فرد در اجرای اعمال نزدیک می‌شود.
• آب مروارید یا کاتاراکت که یکی از شایعترین بیماریهای چشم می‌باشد بعلت کدر شدن عدسی چشم اتفاق می‌افتد. در آب مروارید، کدورت عدسی باعث تاری دید دور و نزدیک می‌شود.
• در رفتگی عدسی که با تاری دید شدید مشخص می‌شود.
• همچنین کاهش تطابق عدسی چشم می‌تواند باعث عیوب انکساری چشم (دوربینی، نزدیک بینی و ...) شود.

آب سیاه چشم نوع مزمن زاویه باز
آب‌ سیاه‌ چشم‌، نوع‌ مزمن‌ زاویه‌ باز عبارت‌ است‌ از یک‌ نوع‌ بیماری‌ مزمن‌ چشم‌ که‌ در آن‌ مایعی‌ که‌ به‌ طور طبیعی‌ به‌ چشم‌ وارد و از آن‌ خارج‌ می‌شود تدریجاً گیر می‌افتد. این‌ تجمع‌ مایع‌ در چشم‌ موجب‌ آسیب‌ رسیدن‌ به‌ عصب‌ بینایی‌ و درجاتی‌ از نابینایی‌ می‌شود. آب‌ سیاه‌ مزمن‌، برعکس‌ آب‌ سیاه‌ حاد، معمولاً درد ایجاد نمی‌کند. بیماری‌ آب‌ سیاه‌ مزمن‌ چشم‌ در تمام‌ سنین‌ می‌تواند به‌ وجود آید، اما در افراد بالای‌ ۴۰ سال‌ شایع‌تر است‌.

علایم‌ شایع
مراحل‌ اولیه‌:
از دست‌ رفتن‌ دید محیطی‌ در نواحی‌ کوچک‌ از میدان‌ دید
تاری‌ دیدی‌ در یک‌ طرف‌ در سمت‌ بینی‌ میدان‌ دید

مراحل‌ پیشرفته‌:
بزرگتر شدن‌ نواحی‌ از دست‌ رفتن‌ دید، معمولاً در هر دو چشم‌
سفت‌ شدن‌ کره‌ چشم‌
دیدن‌ هاله‌ در اطراف‌ نورها
وجود نقاط‌ کور در میدان‌ دید
نامناسب‌ بودن‌ دید در شب‌

علل
علایم‌ در اثر تجمع‌ مایع‌ و افزایش‌ درون‌ چشم‌ و در نتیجه‌ (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) آسیب‌ رسیدن‌ به‌ رشته‌های‌ عصب‌ چشمی‌ به‌ وجود می‌آیند. وقتی‌ علایم‌ زیر در فرد وجود داشته‌ باشند امکان‌ دارد شک‌ به‌ وجود بیماری‌ آب‌ سیاه‌ مزمن‌ چشم‌ برانگیخته‌ شود: عوض‌ کردن‌ مداوم‌ عدسی‌ عینک‌، سردرد خفیف‌ یا اختلالات‌ مبهم‌ بینایی‌، دیدن‌ هاله‌ در اطراف‌ لامپ‌ها، یا عدم‌ توانایی‌ در تطبیق‌ بینایی‌ از روشنایی‌ به‌ تاریکی‌.

عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر
سن‌ بالای‌ ۶۰ سال‌
سابقه‌ خانوادگی‌ آب‌ سیاه‌ حاد یا مزمن‌ چشم‌
دیابت‌

بیماران‌ باید توجه‌ داشته‌ باشند که‌ بسیاری‌ از داروها فشار داخل‌ چشم‌ را بالا می‌برند و موجب‌ بدتر شدن‌ بیماری‌ می‌شوند. این‌ داروها عبارتند از قرص‌های‌ سرماخوردگی‌ و آلرژی‌، آنتی‌هیستامین‌ها، آرام‌بخش‌ها، داروهای‌ کورتیزونی‌، و داروهای‌ مختلف‌ برای‌ مشکلات‌ معده‌ و روده‌.

پیشگیری‌
از چشم‌ پزشک‌ خود بخواهید در هر بار معاینه‌ چشم‌، فشار چشم‌ شما را نیز اندازه‌ بگیرد. توجه‌ داشته‌ باشید که‌ پس‌ از ۴۰ سالگی‌ باید حداقل‌ سالی‌ یک‌ بار معاینه‌ چشم‌ انجام‌ شود. در صورت‌ بروز هرگونه‌ تغییر در بینایی‌ به‌ پزشک‌ مراجعه‌ کنید.

عواقب‌ مورد انتظار
علایم‌ معمولاً با درمان‌ برطرف‌ می‌شوند. درمان‌ آب‌ سیاه‌ چشم‌ تا آخر عمر باید ادامه‌ یابد. اگر آب‌ سیاه‌ به‌ موقع‌ تحت‌ درمان‌ قرار گیرد، اشکال‌ دایمی‌ در بینایی‌ به‌ وجود نمی‌آید.
عوارض‌ احتمالی از دست‌ دادن‌ بینایی‌ قبل‌ از این‌ که‌ سایر علایم‌ آغاز شوند.
درمان معاینات‌ چشم‌ از جمله‌ تونومتری‌ یا فشارسنجی‌ (اندازه‌گیری‌ فشار درون‌ کره‌ چشم‌). این‌ بیماری‌ را نمی‌توان‌ معالجه‌ قطعی‌ کرد، اما علایم‌ آن‌ را می‌توان‌ کنترل‌ نمود. در اکثر اوقات‌ می‌توان‌ فشار چشم‌ را با دارو تا حدی‌ پایین‌ آورد که‌ از آسیب‌ به‌ عصب‌ چشمی‌ و از دست‌ دادن‌ احتمالی‌ بینایی‌ در آینده‌ جلوگیری‌ شود. در صورتی‌ که‌ با قطره‌های‌ چشمی‌ نتوان‌ بیماری‌ را کنترل‌ نمود، می‌تواند از جراحی‌ با لیزر کمک‌ گرفت‌.

داروها
قطره‌های‌ چشمی‌ برای‌ کاهش‌ فشار داخل‌ چشم‌ تجویز خواهند شد. دستورات‌ و برنامه‌ درمانی‌ را به‌ دقت‌ پیگیری‌ کنید، حتی‌ اگر علایم‌ تخفیف‌ یابند. داروهای‌ (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)ادرارآور (دیورتیک‌) برای‌ کاهش‌ تولید و در نتیجه‌ کاهش‌ تجمع‌ مایع‌ در چشم‌

[Isooda]

آب مرواريد (كاتاراكت)
آب مرواريد چيست؟
آب مرواريد عبارت است از كدر شدن عدسي چشم كه بصورت طبيعي شفاف است. مانند پنجره اي كه بخار آب آنرا تار كرده باشد، آب مرواريد نيز باعث تاري ديده ميشود. عقايد غلطي درباره آب مرواريد وجود دارد، اما بايد گفت كه آب مرواريد:
• پرده اي بروي چشم نيست
• بر اثر استفاده بيش از حد از چشم بوجود نمي آيد
• سرطان نيست
• از يك چشم به چشم ديگر سرايت (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) نمي كند
• سبب كوري قابل برگشت نمي شود


علائم شايع آب مرواريد عبارتند از:
• تار شدن ديد چشم كه بدون درد است
• حساسيت به نور
• تغييرات مكرر نمره عينك
• دو بيني در يك چشم
• احتياج به نور بيشتر براي مطالعه
• كاهش ديد در شب
• محو شدن يا زرد شدن رنگها
http://up.pnu-club.com/images/djjxbodjj466kl2z767.jpg


ديد طبيعي

http://up.pnu-club.com/images/5btpue3n4acmp0k1tt97.jpg


آب مرواريد ممکن است سبب تاري يا عدم وضوح ديد شود

مقدار و شكل كدر شدن عدسي متفاوت است. چنانچه كدر شدن عدسي نزديك مركز عدسي نباشد ممكن است شما از وجود آب مرواريد آگاه نباشيد.

علل آب مرواريد كدامند؟
شايعترين شكل آب مرواريد ناشي از افزايش سن است. ساير علل آب مرواريدعبارتند از:
• سابقه خانوادگي ابتلا به آب مرواريد
• مشكلات طبي مانند بيماري قند (ديابت)
• ضربه به چشم
• مصرف طولاني داروها مانند كورتن
• قرار گرفتن طولاني مدت و بدون محافظت در مقابل نور آفتاب
• سابقه جراحي چشم

چگونه آب مرواريد تشخيص داده ميشود؟
معاينه دقيق توسط چشم پزشك ميتواند وجود و وسعت آب مرواريد، و همچنين هر گونه مشكل ديگري كه باعث كاهش ديد يا ناراحتي مي شود را مشخص كند. ممكنست علل ديگري علاوه بر آب مرواريد بويژه مشكلات پرده شبكيه و يا عصب بينايي باعث كاهش ديد شود. چنانچه اين مشكلات وجود داشته باشد، بعد از عمل آب مرواريد ممكنست ديد كامل به دست نيايد. در صورتيكه اين مشكلات شديد باشد، حتي عمل آب مرواريد نيز ممكنست باعث بهبود ديده نشود. چشم پزشك ميتواند به شما بگويد كه چقدر احتمال دارد اين مشكلات در چشم شما وجود داشته باشد.

آب مرواريد با چه سرعتي ايجاد ميشود؟
سرعت ايجاد آب مرواريد نزد افراد مختلف فرق ميكند و حتي ممكنست بين دو چشم نيز متفاوت باشد. اغلب آب مرواريد هائي كه با افزايش سن ايجاد ميشوند در طي چند سال بتدريج بوجود مي آيند. ساير آب مرواريدها بخصوص در افراد جوان و يا در بيماران مبتلا به بيماري قند ممكنست بسرعت و در طي چند ماه باعث كاهش ديد شوند. بنابراين پيش بيني دقيق سرعت پيشرفت آب مرواريد امكانپذير نيست.

آب مرواريد چگونه درمان ميشود؟
تنها راه درمان آب مرواريد جراحي است. بهر حال چنانچه علائم (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) آب مرواريد خفيف باشد تغيير نمره عينك ممكنست موقتا مشكلات شما را حل نمايد. هيچگونه دارو، روش تغذيه، ورزش يا وسائل نوري وجود ندارد كه باعث درمان يا جلوگيري از آب مرواريد شوند. دوري از نور خورشيد ممكن است به جلوگيري يا كند شدن پيشرفت آب مرواريد كمك كند. عينكهاي آفتابي كه نور ماورا بنفش را جذب مي كنند يا عينكهاي طبي با يك پوشش ضد اشعه ماورا بنفش باعث حفاظت چشم مي شوند.

چه موقع بايستي جراحي انجام شود؟
هنگاميكه آب مرواريد بحدي باعث كاهش ديد شود كه مانع انجام فعاليتهاي روزانه بشود. اين عقيده كه آب مرواريد بايستي جهت عمل "رسيده" باشد درست نيست.
وقتي كه آب مرواريد ايجاد مي شود عدسي چشم ضخيم و كدر مي گردد. نور نمي تواند از آن به آساني عبور كند و به اين ترتيب باعث تاري ديد مي شود.

جراحي آب مرواريد هنگاميكه نيازهاي بينايي شما آن را ايجاب كند مي تواند انجام شود. شما بايد ببينيد كه آيا ديد شما در حدي است كه بدون هيچ ناراحتي كارتان را انجام دهيد يا خير؟ بدون خطر رانندگي كنيد؟ آيا مي توانيد براحتي بخوانيد و تلويزيون تماشا كنيد؟ آيا شما مي توانيد فعاليتهاي روزانه مثل پخت و پز، خريد، كارهاي منزل، خوردن داروهايتان را بدون مشكل انجام دهيد.
بر اساس مشكلاتتان، شما و چشم پزشكتان مي توانيد با هم تصميم بگيريد كه چه موقع جراحي لازم است.

انتظار شما از عمل آب مرواريد چه بايد باشد؟
سالانه بيش از دهها ميليون عمل آب مرواريد در كشورهاي پيشرفته جهان انجام مي شود كه حدود 95% اين عمل ها بدون عارضه است. در كشور ما نيز سالانه بيش از 100,000 عمل آب مرواريد با بهره گيري از روشهاي مختلف انجام مي شود.

در طي عمل آب مرواريد كه معمولاً با بي حسي موضعي انجام مي شود، عدسي كدر از داخل چشم بيرون آورده مي شود. در اغلب موارد بجاي عدسي طبيعي يك عدسي يا لنز داخل چشمي دائمي قرار داده مي شود. اين لنز براي هميشه در چشم شما باقي مي ماند و خراب يا فاسد نمي شود. چشم پزشك اين جراحي ظريف را با ميكروسكوپ و وسائل ظريف و تكنولوژي مدرن (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) انجام مي دهد. گذاشتن يا پيوند عدسي مصنوعي توسط جراح ورزيده عوارض بيشتري را به بيمار تحميل نخواهد كرد بلكه باعث مي شود ديد بيمار بعد از عمل بسيار خوب باشد و به عينكهاي ضخيم و سنگين كه مشكلات فراواني ايجاد مي كنند نياز نداشته باشد.
در نزديك به يك پنجم بيمارانيكه عمل آب مرواريد مي شوند كپسول طبيعي كه نگهدارنده عدسي داخل چشمي است كدر مي شود و جراحي ليزر براي باز كردن اين كپسول كدر شده لازم است تا ديد مجدداً بهبود يابد.
بعد از عمل آب مرواريد شما مي توانيد تمامي كارهاي خود بجز فعاليتهاي سنگين را انجام دهيد. شما بايستي قطره هاي تجويز شده توسط جراح را بدرستي و در موقع مقرر استفاده كنيد. چندين ويزيت بعد از عمل براي كنترل كردن وضعيت بهبود چشم شما لازم است.

جراحي آب مرواريد يك عمل بسيار موفقيت آميز است. در بيش از 90% موارد ديد بهبود مي يابد مگر اينكه مشكلي در قرنيه، پرده چشم يا عصب چشم شما وجود داشته باشد. مهم است بدانيد كه ممكنست عوارض در طي عمل جراحي يا بعد از آن پيش بيايد كه باعث كاهش ديد شود. مانند هر عمل جراحي نتيجه صد در صد را نميتوان تضمين نمود.

نتيجه
آب مرواريد علت شايع كاهش ديد بخصوص در افراد مسن است اما قابل درمان مي باشد. چشم پزشك علاوه بر اينكه مي تواند به شما بگويد كه آيا كاهش ديد شما ناشي از آب مرواريد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)است و يا علت ديگري دارد. در تصميم گيري در مورد عمل جراحي نيز به شما كمك مي كند.

[Isooda]

آستيگماتيسم ASTIGMATISM
http://up.pnu-club.com/images/ucgygqaz36uldohwf4st.jpg

بسياري از افراد بهمراه نزديک بيني درجاتي از آستيگماتيسم يا حالت بيضي (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) بودن قرنيه را دارند. آستيگماتيسم وقتي ايجاد مي‏شود كه قرنيه شبيه مقطعي از توپ بيس‏بال است تا توپ بسكتبال. در نتيجه تصاوير بدليل انكسار نامساوي در قسمت‏هاي مختلف قرنيه كاملا بر روي شبكيه متمركز نمي‏شوند و تصاوير چه دور و چه نزديك تار مي‏شوند. بنابراين افراديكه دچار درجات بالايي از آستيگماتيسم هستند نه تنها همانند افراد نزديك‏بين اشياي دور را تار مي‏بينند، بلكه اشياي نزديك را هم تار مي‏بينند. اندازه‏ گيري آستيگماتيسم نيز بر اساس ديوپتر است.

آستيگماتيسم بصورت زير طبقه بندي مي شود:
• آستيگماتيسم خفيف:كمتر از يك ديوپتر
• آستيگماتيسم متوسط: يك تا دو ديوپتر



http://up.pnu-club.com/images/803aul5k8byckxyzr99.jpg


• آستيگماتيسم شديد: دو تا سه ديوپتر
• آستيگماتيسم بسيار شديد: بيش از سه ديوپتر
آستيگماتيسم انواع مختلفي دارد و مي‏تواند به تنهايي، همراه با نزديک بيني يا دوربيني وجود داشته باشد.

آسيب هاي شيميايي چشم


http://up.pnu-club.com/images/h6rvd68hdbj4b90nmwgq.jpg


آسيب هاي شيميايي چشم زياد اتفاق مي افتند و مي توانند از يك تحريك خفيف تا از دست رفتن بينايي و يا حتي گاهي از دست رفتن چشم را سبب شوند. از جمله موادي كه در صورت ورود به چشم مي توانند آسيب شيميايي ايجاد كنند مواد ضد عفوني كننده، حلال ها، مواد آرايشي، محلول هاي لوله باز كن، گاز پاك كن، آمونياك و محلول هاي سفيد كننده هستند كه در خانه و محل كار يافت مي شوند.

آسيب شيميايي چشم يك وضعيت اورژانس است. آسيب مي تواند ظرف 1 تا 5 دقيقه رخ دهد. البته بيشتر آسيب هاي شيميايي چشم تنها سبب يك تخريب سطحي شده و با از دست دادن ديد همراه نيستند. مواد شيميايي سوزاننده (قليايي) نظير آمونياك، لوله بازكن ها، پورد ماشين ظرف شويي و گاز پاك كن ها بيشترين آسيب را ايجاد مي كنند.

علائم
علائم آسيب شميايي عبارتند از:
• احساس سوزش در چشم
• اشكريزش شديد
• درد
• قرمزي چشم و سطح پلك
مدت علائم و آسيب به چشم به نوع ماده شيم (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)يايي و مقداري كه به چشم وارد شده بستگي دارد.

پيشگيري
بهترين راه پيشگيري استفاده از عينك هاي محافظ است. مهمترين نكته اي كه بايد در هنگام ورود مواد شيميايي به چشم به خاطر سپرد شستشوي فراوان و مستمر با آب است.

درمان
مهمترين درمان شستشوي چشم با آب فراوان در اسرع وقت است. قبل از مراجعه به پزشك و بلافاصله پس از ورود مواد شيميايي، چشم را زير شير آب بگيريد و با آب فراوان بشوييد. بهتر است از آب سرد استفاده كنيد و اين كار را حداقل 10 دقيقه بصورت مستمر ادامه دهيد هر چند توصيه مي شود شستشو را تا زمان مراجعه به چشم پزشك ادامه دهيد. براي شستشو بايد با دو انگشت يك دست پلك ها را باز نگهداريد و صورت خود را بصورت كج زير شير آب بگيريد بطوريكه چشم مبتلا پايين و چشم سالم بالا قرار گيرد و آب از روي قسمت بالايي بيني به روي چشم مبتلا بريزد. اين وضعيت باعث مي شود چشم سالم آلوده نشود. در صورتيكه هر دو چشم دچار آسيب شده باشند مي توان چشم ها را يكي در ميان شستشو داد و يا صورت را بگونه اي زير آب گرفت كه هر دو چشم شستشو شوند.

در صورتيكه امكان گرفتن صورت زير شير آب وجود نداشته باشد مي تواند از يك نفر ديگر كمك گرفت تا آب را روي چشم بريزد و بيمار پلك خود را باز نگهدارد. در صورتيكه به آب دسترسي نباشد مي تواند از شير هم استفاده كرد.
در صورتيكه از كنتاكت لنز استفاده مي كنيد سعي نكنيد قبل از شس (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)شوي چشم لنز خود را در آوريد. اگر بعد از چندين دقيقه شستشو لنز هنوز در چشم باقي مانده باشد مي توانيد لنز را از چشم خارج كنيد.
حتي بعد از شستشو هم از ماليدن چشم خودداري كنيد.
پس از مراجعه به چشم پزشك، وي شستشو را با محلول نرمال سالين ادامه خواهد داد. معمولاً قبل از آن با استفاده از قطره بيحس كننده چشم بيحس مي شود. چشم پزشك ممكن است پلك ها را با وسيله مخصوصي باز نگهدارد. بعد از شستشوي كامل pH (اسيديته) چشم اندازه گيري مي شود. شستشو تا زمانيكه pH به حد طبيعي و يا نزديك آن برسد ادامه خواهد يافت. در بعضي موارد بويژه بعد از سوختگي هاي شديد با مواد قليايي، ممكن است لازم باشد شستشو تا 24 ساعت نيز ادامه يابد.

پس از تكميل شستشو، چشم پزشك چشم را معاينه كرده و در صورت وجود، اجسام خارجي را از آن خارج مي كند. همچنين فشار چشم اندازه گيري مي شود. پماد آنتي بيوتيك نيز براي پيشگيري از عفونت تجويز شده و چشم پانسمان و بسته مي شود. موارد شديد آسيب شيميايي به چشم ممكن است جهت كنترل مرتب فشار چشم و سير ترميم قرنيه (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)در بيمارستان بستري شوند.

[Isooda]

پيش آگهي
پيش آگهي آسيب شيميايي چشم متغير بوده و به ماهيت (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) و شدت تماس ماده شيميايي با چشم بستگي دارد. بيشتر بيماران كاملا بهبود مي يابند. البته عوارضي نظير گلوكوم، آسيب قرنيه، و خشكي چشم نيز ممكن است ايجاد شود. موارد خيلي شديد آسيب شيميايي ممكن است با از دست رفتن بينايي يا حتي چشم همراه باشند.

آلرژي هاي چشمي


http://up.pnu-club.com/images/7znxtec1o11r1qxmed3.jpg


براي اكثر مردم بهار فصلي زيبا و دلپذير است. اما اگر هربار كه اين فصل فرا مي رسد دچار خارش و اشكريزش شويد و ديگران مرتباً از شما بپرسند كه چرا چشمتان قرمز شده است احتمالاً بهار برايتان چندان خوشايند نخواهد بود.

آلرژي هاي چشمي يكي از شايعترين علت هاي مراجعه به چشم پزشك است بطور متوسط از هر 10 تا 15 نفر يك نفر در طول عمر خود دچار علائم حساسيت هاي چشمي مي شود. علائم آلرژي چشمي در افراد مختلف متفاوت است و طيف وسيعي از علائم از سوزش و خارش خفيف تا علائم شديد و آزار دهنده و گاه خطرناك را در برمي گيرد. به علاوه، حساسيت هاي چشمي اغلب با ساير علائم آلرژي مثل تب يونجه (آبريزش از بيني) و حساسيت هاي پوستي (مثل درماتيت آتوپيك) همرا است. گرده گل ها و گياهان، مو و كرك و پر حيوانات، داروها و لوازم آرايش نقش اساسي را در ايجاد آلرژي چشمي دارند. البته گاهي اوقات هم تحريك چشم ناشي از مواد محرك (مثل دود سيگار يا گرد و غبار) علائمي ايجاد مي كند كه با آلرژي چشمي اشتباه مي شود.

چرا چشم درگير واكنش هاي آلرژيك مي شود؟
چشم دريچه اي به جهان خارج است. وقتي چشم ها باز هستند ملتحمه در تماس مستقيم با مواد حساسيت زاي موجود در هواست. ملتحمه كه بافت پوششي مخاطي قسمت جلوي كره چشم و سطح داخلي پلك هاست يك سد دفاعي در برابر محيط خارج است. در ملتحمه تعداد زيادي رگ، سلول هاي ايمني و مواد دفاعي وجود دارد كه باعث حفاظت لايه هاي داخلي تر كره چشم در برابر عفونت ها و عوامل بيگانه مي شود. به علاوه اشك چشم نيز داراي سلول ها و عوامل ايمني مي باشد كه به دفاع در برابر عوامل خارجي كمك مي كند بنابراين بسياري از واكنش هاي دفاعي در جلوي كره (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) چشم در سطح ملتحمه اتفاق مي افتد. هرگاه كنترل طبيعي اين واكنش هاي دفاعي به هم بخورد و يا واكنش هاي دفاعي به جاي عوامل بيگانه در برابر عوامل خودي اتفاق بيافتد واكنش هاي حساسيتي ايجاد مي شود. مهمترين عوامل ايجاد واكنش هاي حساسيتي ماده اي به نام "هيستامين" است كه از گروهي از سلول هاي ايمني به نام "ماست سل ها" مي شود. هيستامين باعث ايجاد خارش مي شود. به علاوه هيستامين موجب گشاد شدن رگ هاي موجود در ملتحمه مي شود و همين امر باعث مي شود كه چشم قرمز به نظر برسد. البته به جز هيستامين مواد ديگري نيز مي توانند در واكنش هاي آلرژيك دخيل باشند اما هيستامين مهمترين واسطه ايجاد علائم حساسيت است.

چه افرادي بيشتر درگير حساسيت چشمي مي شوند؟
اصولاً واكنش هاي حساسيتي در افراد جوان (سن زير 30 سال) شايع تر است. به علاوه احتمال بروز آلرژي در كساني كه سابقه حساسيت قبلي داشته اند و يا در خانواده آن ها بيماري هاي آلرژيك وجود دارد بيشتر است. بخصوص افرادي كه آلرژي هايي از نوع تب يونجه (آبريزش از بيني حساسيتي) يا آلرژي پوستي (درماتيت آتوپيك) دارند بسيار مستعد ابتلا به حساسيت هاي چشمي هستند.

آلرژي چشمي چه علامت هايي ايجاد مي كند؟
همانطور كه گفته شد واسطه اصلي ايجاد علائم آلرژي هيستامين است. ترشح هيستامين در ملتحمه باعث بروز خارش، سوزش و اشكريزش مي شود. همچنين هيست (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)امين با گشاد كردن رگ ها باعث مي شود كه چشم قرمز و پرخون بنظر برسد. به علاوه اين ماده موجب مي شود كه مقداري مايع از رگ ها به داخل بافت ملتحمه و پلك نشست كند در اين حالت تورم پلك ايجاد مي شود. ممكن است پلك ها آنقدر متورم شوند كه فرد حتي نتواند چشم هايش را باز كند. تجمع مايع در ملتحمه باعث مي شود كه ملتحمه ظاهر آبي پيدا كند، به علاوه گاهي اوقات تجمع مايع در ملتحمه آنقدر زياد است كه ملتحمه از سطح چشم فاصله مي گيرد و از داخل شكاف پلكي بيرون مي زند و شبيه يك كهير يا تاول بزرگي مي شود. گاهي اوقات بخصوص وقتي قرنيه نيز درگير حساسيت شده باشد حساسيت به نور ايجاد مي شود.

آلرژي چشمي معمولاً هر دو چشم را درگير مي كند، اما گاهي علائم حساسيت فقط در يك چشم بروز مي كند، بخصوص وقتي كه يك ذره حساسيت زا وارد چشم شود و فرد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)چشم مبتلا را بخاراند ممكن است شدت علائم در اين چشم خيلي بيشتر از چشم مقابل باشد.

[Isooda]

انواع بيماري هاي آلرژيك چشمي
Allergic conjunctivitis ورم (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) ملتحمه آلرژيك

نكته
ماليدن چشمي كه مي خارد يك واكنش طبيعي است اما ماليدن چشم ها باعث آزاد شدن مقادير بيشتر هيستامين و ساير واسطه هاي آلرژي مي شود و در نتيجه موجب بدتر شدن علائم حساسيت مي گردد. پس سعي كنيد تا جايي كه امكان دارد چشم ها را نماليد.


ورم ملتحمه يا كنژتكتيوبت شايع ترين شكل حساسيت چشمي است. اين بيماري اغلب در اثر حساسيت به گرده گل ها و گياهان ايجاد مي شود، به همين علت در فصل بهار شايع تر است؛ اما در افرادي كه به گرد و خاك خانگي، كپك ها، مو و پر حيوانات يا مواد شيميايي يا داروهاي خاص حساسيت دارند ممكن است علائم حساسيت در هر فصلي از سال ايجاد شود. كنژنكتيوبت آلرژيك فصلي اغلب با آبريزش از بيني همراه است.

علائم مهم كنژتكتيويت آلرژيك عبارتند از: خارش و سوزش (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) و قرمزي چشم ها، اشكريزش و ترشحات آبكي و تورم پلك و ملتحمه. از آنجا كه اكثر علائم حاد بيماري ناشي از آزاد شدن هيستامين در بافت ملتحمه است، درمان انتخابي اين علائم استفاده از قطره هاي چشمي آنتي هيستامين است جهت پيشگيري از بروز اين علائم مي توان از قطره هاي پايدار كننده ماست سل ها استفاده كرد (در مورد اين داروها در زير توضيح خواهيم داد). همچنين در موارد حساسيت خيلي شديد مي توان با نظر چشم پزشك از قطره هاي استروئيدي براي مدت كوتاهي استفاده كرد. شربت ها و قرص هاي آنتي هيستامين معمولاً روي علائم چشمي بيمار چندان مؤثر نيستند اما براي كنترل آبريزش از بيني و علائم پوستي حساسيت بكار مي روند.

ماليدن چشمي كه مي خارد يك واكنش طبيعي است اما ماليدن چشم ها باعث آزاد شدن مقادير بيشتر هيستامين و ساير واسطه هاي آلرژي مي شود و در نتيجه موجب بدتر شدن علائم حساسيت مي گردد. پس سعي كنيد تا جايي كه امكان دارد چشم ها را نماليد.

Atopic dermatitis ورم ملتحمه همراه با درماتيت آتوپيك
درماتيت آتوپيك نوعي حساسيت شديد پوستي است كه با خارش شديد همراه است و اغلب در بچه ها و نوجوانان تظاهر مي كند. علائم چشمي اين بيماري معمولاً نوجوانان و جوانان بخصوص پسرها را درگير مي كند. علامت چشمي اصلي اين بيماري خارش شديد و قرمزي پلك هاست. چشم ها ترشحات فراوان دارند و پلك ها حالت پوسته پوسته و دلمه بسته پيدا مي كنند. پلك ها ضخيم و سفت مي شوند گاهي حساسيت به نور ايجاد مي شود. اين بيماري در صورت درمان نامناسب به علت خارش مزمن و خراش مكرر سطح قرنيه توسط سطح ناهموار پلك ها، باعث ايجاد لك قرنيه و تاري (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) ديد مي گردد.

گاهي اوقات مصرف برخي مواد غذايي حساسيت زا مثل تخم مرغ، آجيل، توت فرنگي، گوجه فرنگي، بادنجان، ادويه ها، شير و ماهي ممكن است باعث بدتر شدن علائم پوستي و چشمي درماتيت آتوپيك شود. در اين حالت حذف اين مواد از رژيم غذايي به كنترل بيماري كمك مي كند. به علاوه مواد حساسيت زاي موجود در هوا مثل گرد و خاك خانگي، كپك ها، مو و پرز حيوانات نيز مي تواند باعث شديدتر شدن علائم در افراد مبتلا شود.
پايه اصلي درمان اين بيماري استفاده از آنتي هيستامين هاي خوراكي قوي است براي كنترل خارش است. استفاده از قطره هاي آنتي هيستامين، قطره هاي پايدار كننده ماست سل ها و در موارد شديد دوره هاي كوتاه مدت قطره هاي استروئيدي مي تواند به كنترل علائم چشمي كمك كند.

گاهي اوقات يك عفونت ميكروبي پلك ها در زمينه درماتيت آتوپيك ايجاد مي شود كه باعث بدتر شدن خارش و ساير علائم چشمي مي شود. در اين حالت درمان عفونت با استفاده از قطره ها و پمادهاي آنتي بيوتيك و شستشوي مكرر پلك ها مي تواند به رفع عفونت و بهتر شدن علائم كمك كند.
علائم چشمي درماتيت آتوپيك ممكن است فرد را سال ها درگير كند. به علاوه در افراد مبتلا به اين بيماري

احتمال ايجاد آب مرواريد (كاتاراكت) و لك قرنيه بيشتر از افراد عادي است به همين دلايل اين افراد بايد مرتباً تحت نظر چشم پزشك باشند.


Vernal Keratoconjunctivitis
كراتوكنژنكتيويت بهاره
كراتوكنژنكتيويت (التهاب ملتحمه و قرنيه) بهاره بيماري ناشايعي است كه اغلب در مناطق روستايي گرمسير و در نوجوانان، بخصوص پسرها اتفاق مي افتد و قبل از 20 سالگي به تدريج بهبود مي يابد. بيماري معمولاً از اواسط بهار كه هوا رو به گرمي مي رود شروع مي شود و پس از 3-2 ماه كم كم برطرف مي شود و در سال بعد مجدداً عود مي كند.

در اين بيماري چشم ها خارش شديد پيدا مي كند و پلك ها متورم و سنگين مي شوند (گاهي به همين علت فرد ظاهر خواب آلوده پيدا مي کند). ممکن است حساسيت به نور ايجاد گردد. معمولاً ترشحات شيري رنگ چسبناک در گوشه چشم ها جمع مي شود. در پشت پلک بالايي ظاهر سنگ فرشي ايجاد مي شود (اين منظره در معاينه، با ميکروسکوپ چشم پزشکي به راحتي با برگرداندن پلک قابل مشاهده است) همچنين به علت تجمع سلول هاي التهابي در ملتحمه ممکن است لکه هاي سفيدرنگي در ملتحمه و دور قرنيه ديده شود. گاهي اوقات در اين بيماران بافت ملتحمه در اطراف قرنيه حالت برجسته و پشته پشته يدا مي کند.

کراتوکنژنکتيويت ها بهاره مي تواند به علت خارش مکرر باعث ايجاد خراش و لک قرنيه شود. مؤثرترين درمان اين بيماري استفاده از قطره هاي استروئيد چشمي (براي مدت کوتاه و زير نظر چشم پزشک) است. مي توان براي کمک به کنترل بيماري و جلوگيري از عود آن از قطر (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)ه هاي پايدار کننده ماست سل ها و قطره هاي آنتي هيستامين موضعي نيز استفاده کرد. استفاده از عينک هاي آفتابي با شيشه بزرگ و دسته هاي ضخيم (که از ورود گرد و خاک به چشم جلوگيري مي کند) مي تواند به کنترل بيماري کمک کند. همچنين استفاده از کمپرس آب سرد و خنک کردن محل زندگي مي تواند تا حدي علائم را تسکين بخشد.

[Isooda]

حساسين ناشي از لنز تماسي (کنتاکت لنز)
هر جسم خارجي که بصورت مزمن (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) با ملتحمه و سطح داخلي پلک در تماس باشد مي تواند باعث بروز حساسيت شود. در مورد لنز تماسي خود لنز، رسوبات پروتئيني ايجاد شده بر روي لنز و محلول هاي تميز کننده لنز (بخصوص مواد نگهدارنده موجود در محلول) مي تواند موجب ايجاد حساسيت شود. خوابيدن با لنز تماسي احتمال ايجاد حساسيت را شديداً افزايش مي دهد.

حساسيت به لنز تماسي معمولاً بصورت قرمزي و خارش چشم و ايجاد ترشحات فراوان و غليظ بروز مي کند. بعلاوه معمولاً در سطح خلفي پشت پلک فوقاني حالت پشته پشته ايجاد مي شود (اين پشته ها در حقيقت برجستگي هاي طبيعي ملتحمه هستند که پاپيلا نام دارند و در اثر حساسيت بصورت غير طبيعي بزرگ و برجسته مي شوند)

مؤثرترين درمان اين نوع حساسيت توقف (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)استفاده از لنز تماسي است. معمولاً قرمزي و خارش چشم چند روز تا چند هفته پس از توقف استفاده از لنز بهبود مي يابد اما برطرف شدن برجستگي هاي پشت پلک (پاپيلاها) ممکن است چندين ماه طول بکشد. در صورتيکه نتوان از عينک يا روش هاي ديگر براي اصلاح ديد استفاده کرد و فرد ناچار به استفاده از لنز باشد تغيير نوع لنز، تميز کردن مکرر لنز و شيسشوي کامل رسوبات پروتئيني و سپس آبکشي دقيق با آب مقطر و يا استفاده از لنزهايي که به صورت روزانه تعويض مي شوند ممکن است به بهبود اين عارضه کمک کند.

به علاوه ممکن است لازم باشد قطره هاي چشمي پايدار کننده ماست سل ها تا چند ماه در اين افراد مصرف شود. (در موقع استفاده از قطره بايد لنز تماسي را از چشم خارج کرد)

حساسيت هاي پلک
حساسيت هاي پلک اغلب نوعي واکنش حساسيتي ويروس (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) است که در اثر برخورد مستقيم با يک ماده آلرژي زاي خاص ايجاد مي شود. اين عارضه معمولاً در اثر تماس با مواد شوينده يا مواد آرايشي اتفاق مي افتد و به همين دليل در خانم ها شايع تر است. (لاک ناخن در صورت ماليدن دست ها به چشم مي تواند اين عارضه را ايجاد کند).

علائم اين نوع حساسيت معمولاً 24 تا 48 ساعت پس از برخورد با ماده آلرژي زا اتفاق مي افتد. معمولاً پلک ها دچار خارش شديد و قرمزي مي شود، ممکن است جوش هاي ريز آبکي روي پلک ها ايجاد شود گاهي ملتحمه نيز قرمز مي شود. درصورتيکه فرد بطور مکرر با ماده آلرژي زا در تماس باشد پوست پلک ها ضخيم شده حالت چرمي پيدا مي کند و پلک کلفت مي شود.

بهترين درمان اين عارضه شناسايي ماده مولد حساسيت و پرهيز از آن است. در موارد حاد شديد استفاده از يک پماد چشمي استروئيدي ملايم براي مدت چند روز مي تواند به کنترل علائم کمک کند. درصورتيکه عفونت ميکروبي به ضايعه حساسيتي پلک اضافه شود لازم است عفونت با داروهاي آنتي بيوتيکي درمان شود.


چه بيماري هايي با آلرژي چشمي اشتباه مي شوند؟

نكته
بطور کلي در موارديکه علائم آلرژي شديدتر از معمول است يا علائم به اقدامات معمول برطرف نمي شود لازم است حتماً معاينه چشم پزشکي انجام شود چون برخي از بيماري هاي جدي چشمي مي تواند در ابتدا تظاهراتي مشابه آلرژي داشته باشد.

بسياري از بيماري هاي چشمي مي توانند با آلرژي اشتباه شوند. شايعترين اين بيماري ها عبارتند از:
خشکي چشم: معمولاً باعث ايجاد سوزش چشم ها و احساس وجود شن ريزه در چشم مي شود. در اين بيماري خارش چشم کمتر از بيماري هاي آلرژيک است. بعلاوه خشکي چشم معمولاً افراد مسن را مبتلا مي کند در حاليکه آلرژي در افراد جوانتر اتفاق مي افتد. يک نکته مهم آن است که داروهاي آنتي هيستامين که براي کنترل علائم آلرژي مصرف مي شوند مي توانند خشکي چشم را بدتر کنند.

انسداد مجراي اشکي: در اين بيماري نيز به علت بسته شدن مجراي اشکي چشم ها دچار اشکريزش مي شود اما بر خلاف بيماري هاي آلرژيک در اين حالت معمولاً خارش وجود ندارد. اين بيماري نيز در افراد مسن تر شايع تر است.

ورم ملتحمه عفوني: ورم ملتحمه عفوني (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) ناشي از بيماري ها و ويروس ها مي تواند علائمي شبيه آلرژي چشمي ايجاد کند. تشخيص ورم ملتحمه عفوني از آلرژي چشمي مهم است چون ورم ملتحمه عفوني بخصوص نوع ويروسي آن، شديداً واگيردار است و مي تواند اطرافيان را مبتلا کند.

بطور کلي در موارديکه علائم آلرژي شديدتر از معمول است يا علائم به اقدامات معمول برطرف نمي شود لازم است حتماً معاينه چشم پزشکي انجام شود چون برخي از بيماري هاي جدي چشمي مي تواند در ابتدا تظاهراتي مشابه آلرژي داشته باشد.

[Isooda]

آلرژي چشمي چگونه درمان مي شود؟
• پرهيز از عامل حساسيت زا: در موارديکه بتوان ماده (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) مسؤول ايجاد آلرژي را شناسايي کرد، بهترين و مؤثرترين درمان پرهيز از تماس با اين ماده است.
• پاکسازي و بهبود محيط زندگي: تميز نگه داشتن خانه به منظور به حداقل رساندن گرد و غبار، پرهيز از نگه داري حيوانات خانگي، حفظ رطوبت مناسب در هوا و خنک کردن هواي منزل و استفاده از صافي هاي جذب کننده غبار مي تواند به کنترل علائم آلرژي کمک کند.
• پرهيز از خاراندن چشم ها
• استفاده از کمپرس سرد: کمپرس سرد باعث کم شدن تحريک چشم ها و احساس خارش مي شود و معمولاً اثر تسکين دهنده دارد.
• استفاده از داروهاي مناسب
• آلرژي درماني: در موارد خاص ممکن است بتوان با روش هايي مثل تلقيح ماده آلرژي زا و افزايش تدريجي مقدار آن، واکنش دستگاه ايمني بدن به يک ماده (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) خاص را تغيير داد و مانع بروز علائم آلرژي در فرد مبتلا گرديد. البته اين روش پرهزينه و وقتگير است و در بسياري موارد امکان پذير نمي باشد.

چه داروهايي در درمان آلرژي چشمي به کار مي روند ؟
قطره اشک مصنوعي

نكته
به هيچ وجه از قطره هاي آنتي هيستامين و دكنونژستانت نظير قطره نفازولين + آنتازولين بيش از يكي دو هفته بصورت متوالي استفاده نكنيد زير مصرف طولاني مدت اين قطره ها خود مي تواند باعث تحريك و قرمزي چشم شود و حتی ممکن است در اثر عدم مصرف قطره چشم شديداً قرمز شود.

قطره اشک مصنوعي گرچه اثر مستقيمي در درمان آلرژي ندارد، اما استفاده از آن باعث رقيق شدن مواد آلرژي زا تجمع يافته در چشم مي شود، به علاوه تا حدي از چسبيدن مواد آلرژي زا به سطح ملتحمه جلوگيري مي کند و عملکرد دفاعي لايه اشک را بهبود مي بخشد. استفاده از اين قطره ها به عنوان درمان کمکي بخصوص در افرادي که علاوه بر آلرژي زمينه خشکي چشم دارند گاه اثرات مفيد شگفت آوري دارد.

قطره هاي آنتي هيستامين و دکونژستانت (ضد احتقان)
قطره هاي آنتي هيستامين اثر هيستامين در ملتحمه را خنثي مي کنند و باعث کاهش خارش چشم ها می شوند، اما روی تورم و قرمزی اثر چندانی ندارند. قطره های آنتی هیستامین دو مزیت عمده نسبت به اشکال خوراکی آنتی هیستامین دارند: اولاً این قطره ها سریعت (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)ر از قرص و شربت اثر می کنند. ثانیاً مصرف دارو به صورت قطره کمتر از مصرف خوراکی باعث ایجاد خشکی چشم می شود.

قطره های دکونژستانت قرمزی چشم را کم می کنند و در نتیجه ظاهر فرد بهبود پیدا می کند اما این قطره ها اثری روی خارش ندارند. این داروها باعث تنگ شدن رگ های ملتحمه می شوند و در نتیجه قرمزی چشم کم می شود. البته در صورت مصرف طولانی مدت خود این قطره ها می توانند باعث تحریک و قرمزی چشم شوند. بعلاوه پس از چند روز مصرف مداوم چشم اصطلاحاً به این قطره ها عادت می کند و قطره بی اثر می شود و حتی ممکن است در اثر عدم مصرف قطره چشم شديداً قرمز شود. بنابراين به هيچ وجه نبايد اين قطره ها را بيش از يكي دو هفته بصورت متوالي استفاده كرد. مصرف قطره هاي دكونژستانت در افراد مبتلا به آب سياه (گلوكوم) ممكن است خطرناك باشد. بنابراين اين افراد هرگز نبايد بصورت خودسرانه اين قطره ها را مصرف كنند.

در برخي از فراورده هاي دارويي مثل قطره نفازولين + آنتازولين ماده آنتي هيستامين و دكونژستانت با هم بكار رفته است. مصرف اين قطره ها مي تواند ظرف چند دقيقه قرمزي و خارش چشم را كنترل كند و معمولاً اين اثر تا 4-3 ساعت قابل توجه است. بنابراين در درمان علائم حاد آلرژي مي توان از اين قطره ها استفاده كرد و مصرف كوتاه مدت آن ها معمولاً عارضه مهمي (به جزء سوزش چشم در موقع استفاده از قطره) ندارد. اما همانطور كه گفته شد مصرف دراز مدت آن ها چندان مفيد نيست و ممكن است باعث بروز عوارضي شود.

قطره هاي پايدار كننده ماست سل ها
همانطور كه گفته شد واسطه اصلي ايجاد آلرژي ماده اي به نام "هيستامين" است كه از گروهي از سلول هاي ايمني به نام "ماست سل ها" آزاد مي شود. داروهاي پايدار كننده ماست سل ها مانع آزاد شدن هيستامين از ماست سل ها مي شود و در نتيجه از بروز واكنش هاي آلرژيك جلوگيري مي كند. اين داروها در تمام انواع حساسيت مؤثر است در افراد مبتلا به حساسيت فصلي و كراتوكنژنكتيويت بهاره مي توان از يكي دو هفته پيش از شروع فصل حساسيت اين قطره ها را استفاده كرد تا از بروز علائم حساسيت جلوگيري شود. از آنجا كه اين داروها نسبتاً بدون عارضه هستند مي توان مصرف آن ها را براي يك دوره طولاني (مثلاً چند ماه) ادامه داد بدون اينكه مشكل خاصي ايجاد شود. البته بايد توجه داشت كه شروع اثر اين داروها نسبتاً كند است و براي آغاز بهبودي با مصرف اين داروها معمولاً چند روز زمان لازم است. از داروهاي اين گروه مي توان به كرومولين سديم اشاره كرد. البته در حال حاضر داروهاي قوي تر و مؤثرتري نيز از اين دسته در دسترس است.

قطره هاي ضد التهاب غير استروئيدي
اين قطره ها با اثر ضد التهابي خود باعث كاهش علائم آلرژي بويژه خارش مي شوند. اما مصرف دراز مدت آن ها مي تواند سوزش و خارش چشم را بدتر كند. از اين دسته دارويي مي توان به قطره ولتازن (ديكلوفناك) اشاره كرد.

قطره هاي ضد التهاب استروئيدي
اين قطره ها مثل بتامتازون، پرونيزولون و دگزامتازون در درمان حساسيت هاي چشمي بسيار مؤثرند، اما به علت عوارض جلدي بالقوه مصرف آن ها محدود به آلرژي هاي شديدي است كه با درمان هاي معمولي بهبود پيدا نكند. به علت احتمال بروز عوارض جلدي مثل آب مرواريد (كاتاراكت) و گلوكوم (آب سياه) مصرف اين داروها بايدحتماً با تجويز چشم پزشك و براي مدت كوتاه انجام گيرد.

آنتي هيستامين هاي خوراكي
مصرف آنتي هيستامين خوراكي معمولاً در درمان آلرژي چشمي چندان مؤثر نيست، اما در مورادي كه آبريزش از بيني يا حساسيت پوستي (بويژه درماتيت آتوپيك) به همراه حساسيت چشمي وجود دارد مصرف آنتي هيستامين خوراكي مي تواند به كنترل اين علائم كمك كند.

خلاصه
• به ياد داشته باشيد كه آلرژي يك زمينه مزمن است و ممكن است مكرراً عود كند.
• آلرژي ها آزار دهنده اند اما اغلب خطرناك نيستند.
• در موراد آلرژي هاي شديد چشمي و يا آلرژي هاي طول كشيده حتماً به چشم پزشك مراجعه كنيد.
• درمان آلرژي هاي حاد با استفاده از قطره هاي آنتي هيستامين- دكونژستانت (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) چشمي در يك دوره كوتاه به بهبود علائم كمك مي كند.
• در آلرژي هاي مزمن بهترين دارو براي استفاده دراز مدت قطره هاي پايدار كننده ماست سل ها است.
• قطره هاي استروئيدي حتماً بايد براي مدت يك دوره كوتاه و تحت نظر چشم پزشك مصرف شوند. از مصرف خودسرانه اين داروها (بتامتازون- دگزامتازون- پرونيزولون) جداً پرهيز كنيد.
• قطره هاي خنك معمولاً خارش چشم را بيشتر تسكين مي دهند. قطره هاي چشمي را در يخچال نگهداري كنيد.

[Isooda]

بلفارواسپاسم
Blepharospasm

بلفارواسپاسم به معناي پلك زدن غير ارادي يا بسته شدن غير (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) ارادي پلك ها است. بلفارواسپاسم يك عارضه پيش رونده عصبي است كه بيشتر در زنان ميانسال و سالمند اتفاق مي‌افتد. شايعترين شكل بلفارواسپاسم،" بلفارواسپاسم خود به خودي خوش خيم" Benign Essential Blepharospasmاست كه به صورت بسته شدن مكرر غير ارادي پلك ها تظاهر مي كند. گاهي بلفارواسپاسم با بيماري‌هاي ديگري مثل سندرم توره Tourette Syndrome همراه است.

بلفارواسپاسم در حقيقت نوعي ديستوني است. ديستوني به معناي انقباض غير ارادي مكرر و طولاني در يك عضله يا گروهي از عضلات مي باشد.

بلفارواسپاسم چگونه شروع مي شود؟
بلفارواسپاسم معمولاً به صورت تدريجي ايجاد مي شود. در ابتدا ممكن است فرد فقط احساس خشكي چشم يا حساسيت به نور داشته باشد و هيچ انقباض عضلاني غير ارادي وجود نداشته باشد. پس از مدتي تحريك چشم (مثلاً نور خورشيد، باد خنك، سرو صدا، حركات سريع سر يا چشم) و استرس عصبي باعث شروع حملات بلفارواسپاسم مي شود. با پيشرفت بيماري شدت (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)و فراواني حملات بيشتر مي شود به طوري كه گاهي بسته شدن پلك ها تا چند ساعت طول مي كشد و فرد عملاً براي چند ساعت نابينا مي شود. اين حالت گاهي آنقدر شديد است كه موجب ناتواني و شرمندگي فرد از حضور در اجتماع مي شود و عملاً فرد را منزوي مي كند. در اين حالت احتمال بروز افسردگي نيز وجود دارد.
معمولاً فشارهاي روحي و استرس- مثلاً حضور در محيط هاي نا آشنا- باعث شديدتر شدن بلفارواسپاسم مي شود. در حالت خواب معمولاً بلفارواسپاسم متوقف مي شود. به علاوه تمركز بر يك فعاليت خاص، معمولاً باعث كمتر شدن حملات بلفارواسپاسم مي گردد.

علت ايجاد بلفارواسپاسم چيست؟
به نظر مي رسد كه بلفارواسپاسم ناشي از نوعي از اشكال در عملكرد "عقده‌هاي قاعده اي مغز" باشد. عقده هاي قاعده اي بخشي از مغز هستند كه در تنظيم حركات هماهنگ عضلات دخالت دارند. البته هنوز به طور دقيق نمي دانيم كه چه مشكلي باعث بروز بلفارواسپاسم مي شود. در بيشتر موارد بلفارواسپاسم به صورت خودبه‌خودي و بدون هيچ علت مشخصي ايجاد مي شود. البته در بسياري از افراد، خشكي چشم عامل محركي باشد كه در افراد حساس باعث شروع بلفارواسپاسم شود. گاهي بلفارواسپاسم يا انواع ديگر ديستوني در افراد يك خانواده بروز مي كند، بنابراين شايد زمينه هاي ارثي و ژنتيكي در بروز آن مؤثر باشند.

بلفارواسپاسم چگونه تشخيص داده مي شود؟
بلفارواسپاسم با توجه به علائم باليني تشخيص داده مي شود. براي تشخيص بلفارواسپاسم نياز به آزمايش يا عكس برداري خاصي وجود ندارد. انجام اقدامات پاراكلينيك تنها وقتي ضروري است كه بخواهيم احتمال مشكلات همراه (مثلاً وجود تومور) را رد كنيم.

درمان
درمان هاي دارويي: از آنجا كه علت اصلي ايجاد بلفارواسپاسم مشخص نيست، هيچ داروي اختصاصي براي درمان آن وجود ندارد. داروهاي ضد تشنج، داروهاي آرام بخش و داروهاي ضد افسردگي داروهايي هستند كه معمولاً براي كنترل بلفارواسپاسم به كار مي روند. پاسخ افراد مختلف به داروهاي مختلف متفاوت است و نمي توان از قبل پيش بيني كرد كه كدام دارو براي فرد خاصي مناسب‌تر است. اغلب لازم است فرد، داروهاي مختلف را تحت نظر پزشك امتحان كند تا مشخص شود كه كدام (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) دارو براي وي مناسب تر است. به هر حال درمان دارويي در بلفارواسپاسم چندان موثر نيست. در بهترين حالت، استفاده از دارو تنها باعث بهبود نسبي و گذرا مي شود. به علاوه بسياري از بيماران هيچ پاسخ مناسبي به درمان دارويي نمي دهند.

تزريق بوتوكس: در حال حاضر بهترين روش درمان بلفارواسپاسم تزريق بوتوكس است. بوتوكس نام تجاري پروتئين پيچيده اي است كه از يك باكتري به نام كلوستريديوم بوتولينوم استخراج مي شود. بوتوكس پس از تزريق در محل، جذب پايانه هاي عصبي مي شود كه به عضلات فرمان مي دهند. در اين پايانه ها بوتوكس مانع آزاد شدن يك واسطه شيميايي به نام استيل كولين مي شود كه مسئول انقباض عضلات است. در نتيجه نوعي فلج موقتي در عضلات ايجاد مي شود كه بين 3 تا 6 ماه طول مي كشد.
وقتي بوتوكس به صورت موضعي به داخل عضلاتي تزريق مي شود كه مسوول بسته شدن پلك هستند، اين عضلات فلج مي شوند و ديگر قادر به انقباض نيستند، در نتيجه علائم بلفارواسپاسم برطرف مي شوند. معمولاً اثر تزريق پس از يكي دو هفته ظاهر مي شود و 3 تا 6 ماه باقي مي ماند. پس از اين مدت لازم است تزريق بوتوكس مجدداً تكرار شود. البته در معدودي از بيماران پس از يكي دو بار تزريق علائم برطرف مي شود، اما اين حالت شايع نيست و معمولاً لازم است تزريق بوتوكس هر 3 تا 6 ماه يكبار تكرار گردد. تزريق بوتوكس روش بسيار مؤثري در كنترل علائم بلفارواسپاسم است به طوري كه در بيش از 90 تا 95% موارد باعث بهبود قابل توجه فرد مي شود. البته تزريق بوتوكس مي تواند عوارضي از قبيل افتادگي پلك، تاري ديد يا دوبيني ايجاد كند اما كليه اين عوارض گذرا هستند و حداكثر ظرف مدت 6 ماه برطرف مي گردند.

جراحي:
جراحي معمولاً براي مواردي بكار مي رود كه يا تزريق بوتوكس هيچ اثر مفيدي نداشته است و يا فرد به انجام تزريقات مكرر علاقه اي ندارد. شايعترين روش جراحي كه براي درمان بلفارواسپاسم به كار مي رود برداشتن عضله يا ميكتومي (Myectomy) است. در اين روش قسمتي از عضلاتي كه مسوول بستن پلك هستند با جراحي برداشته مي شوند. اين روش در 70 تا 80% موارد باعث بهبود علائم بلفارواسپاسم مي شود. اما عوارض عمل جراحي بيشتر از تزريق بوتوكس است، به علاوه عوارض تزريق بوتوكس برگشت پذير است اما عوارض عمل جراحي اغلب غير قابل برگشت است.

درمان هاي حمايتي:
همانطور كه گفته شد استرس و فشار عصبي معمولاً باعث بدتر شدن بلفارواسپاسم مي شود. آموزش بيمار و اطرافيان و حمايت موثر افراد خانواده از فرد مبتلا به بلفارواسپاسم مي تواند نتايج مفيدي در كنترل علائم داشته باشد.

بايد توجه داشت كه حملات شديد بلفارواسپاسم مي تواند تا چندين (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) ساعت فرد را عملاً نابينا كند. ايمن سازي محيط زندگي فرد اهميت زيادي دارد تا در صورت بروز چنين شرايطي خطري براي فرد پيش نيايد.
بلفارواسپاسم مي تواند موجب بروز اضطراب، افسردگي و انزواي فرد شود. درمان اضطراب و افسردگي در اين شرايط مي تواند عملكرد فرد را بهبود بخشد.

استفاده از عينك هاي آفتابي تيره به دو علت به مبتلايان بلفارواسپاسم كمك مي كند. اول آنكه عينك آفتابي با جلوگيري از تابش نور شديد به چشم، مانع از تحريك چشم شده و تا حدي از بروز حمله بلفارواسپاسم جلوگيري مي كند. ثانياً عينك تيره با پنهان كردن چشم، مانع از آن مي شود كه سايرين متوجه پلك زدن غير عادي فرد شوند، در نتيجه حضور در اجتماع را براي فرد آسان تر مي كند.

استفاده از قطره هاي اشك مصنوعي و مرطوب كننده هاي چشم براي درمان خشكي چشم و درمان التهاب پلك (بلفاريت) با كاهش تحريك سطح چشم ممكن است به كنترل حملات بلفارواسپاسم كمك كند.
با توجه به ماهيت مزمن بيماري و مشكلاتي كه اين عارضه در روابط اجتماعي فرد ايجاد مي كند، در برخي از كشورها گروه هاي حمايتي براي مبتلايان به بلفارواسپاسم به وجود آمده است. در كشور ما متأسفانه هنوز چنين تشكيلاتي وجود ندارد.

[Isooda]

بیماریهای چشمی


دفعات مشاهده






آب مروارید (کاتاراکت)




6181




آستیگماتیسم


5710




آسیب های شیمیایی چشم


2658




آلرژی های چشم


3888




انحراف چشم(استرابیسم)


4410




بلفاررواسپاسم


1149




بلفاریت(التهاب پلک)


744




پتوز( افتادگی پلک)


407




پیر چشمی


2395




تنبلی چشم


3905




جداشدگی(پارگی )پرده شبکیه

RETINAL DETACHMENT


1841




خشکی چشمی

DRY EYE SYNDROM


2965




دژتراسیون مارکولا
AGE-RELATED MACULARD EGENERATION



2894




دوربینی

HIPEROPIA


3011




رتینو پاتی


437




رتینو پاتی دیابتی


3890




شالازیون


2061





ساختمان چشم انسان (آناتومي چشم)
كليات
كار اصلي چشم آن است كه نورهايي را كه از خارج دريافت مي كند طوري روي پرده شبكيه متمركز كند كه تصوير دقيقي از شيء مورد نظر روي پرده شبكيه ايجاد شود. شبكيه اين تصاوير را به صورت پيام هاي عصبي به مغز ارسال مي كند و اين پيام ها در مغز (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)تفسير مي شوند. بنابراين براي واضح ديدن، قبل از هرچيز لازم است كه نور به طور دقيق روي پرده شبكيه متمركز شود.

ساختمان چشم شبيه يك كره است. در قسمت جلوي اين كره يك پنجره شفاف به نام قرنيه وجود دارد. نور از محيط خارج وارد قرنيه شده پس از عبور از مردمك به عدسي مي رسد. عدسي نور را به صورت دقيق روي شبكيه متمركز مي كند تا تصوير واضحي بر روي شبكيه ايجاد شود.

براي آنكه اشياء به صورت دقيق و واضح ديده شوند لازم است مسيري كه نور در چشم طي مي كند شفاف باشد و قرنيه و عدسي نور را درست روي شبكيه متمركز كنند.



http://up.pnu-club.com/images/y8110xvggsqqu1zzmje6.jpg



پلك
وقتي جسم نوك تيزي به چشم ما نزديك مي شود ما بي اختيار پلك ها را مي بنديم. پلك ها در حقيقت ساختمان هاي تمايز يافته اي از جنس پوست و عضلات زير پوستي هستند كه وظيفه محافظت از چشم ها را بر عهده دارند. مژه ها مثل يك صافي از ورود گرد و غبار و ذرات مختلف به داخل چشم جلوگيري مي كنند. خود پلك ها دو وظيفه مهم دارند: اول آنكه مثل يك ديوار دفاعي جلوي قسمت عمده اي از كره چشم را مي گيرند و از كره چشم محافظت مي كنند، دوم آنكه پلك ها هر 5 تا 10 ثانيه يك بار باز و بسته مي شوند كه اين امر به شسته شدن ميكروب ها و ذرات خارجي از سطح چشم كمك مي كنند و در حقيقت سطح چشم را جارو مي كند. به علاوه باز و بسته شدن پلك ها به توزيع يكنواخت اشك بر روي كره چشم كمك مي كند.

ملتحمه
ملتحمه يك لايه شفاف محافظ است كه سطح داخلي پلك ها و روي سفيدي كره چشم را مي پوشاند. در ملتحمه رگ هاي خوني و گلبول هاي سفيد به مقدار زيادي وجود دارد. اين رگ ها و سلول هاي دفاعي تا حد زيادي از ورود ميكروب ها و عوامل بيماري زا به قسمت هاي عمقي چشم جلوگيري مي كند. به علاوه ترشحات ملتحمه سطح چشم را نرم و مرطوب نگه مي دارد و در حقيقت سطح چشم را روغنكاري مي كند كه اين امر باعث آسان تر شدن حركات چشم در جهات مختلف مي شود.

قرنيه
قرنيه قسمت شفاف جلوي كره چشم است كه از پشت آن ساختمان هاي داخلي تر كره چشم مثل عنبيه و مردمك ديده مي شود. قرنيه چشم را مي توان به شيشه پنجره تشبيه كرد. همانطور كه اگر شيشه پنجره كثيف باشد اشياء بيرون تار ديده مي شوند، اگر بر روي قرنيه كسي لكه يا كدورتي وجود داشته باشد فرد اشياء را تار مي بيند. به علاوه همانطور كه از پشت يك شيشه موجدار يا مشجر اشياء كج و كوله و ناصاف ديده مي شوند. در صورتي كه سطح قرنيه ناهموار باشد اشياء ناصاف و تار ديده مي شوند.

البته قرنيه انسان يك تفاوت مهم (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) با شيشه پنجره دارد و آن هم اينكه شيشه پنجره يك سطح صاف است در حاليكه قرنيه بخشي از يك كره است. اين ساختمان كروي باعث مي شود كه قرنيه چشم مثل يك ذره بين عمل كند و نورهايي را كه از محيط خارج وارد كره چشم مي شوند به صورت پرتوهاي همگرا درآورد كه تصوير واضحي روي شبكيه ايجاد كنند. البته در همه افراد اين امر به صورت دقيق اتفاقي نمي افتد. مثلاً اگر انحناي قرنيه كسي بيشتر از حد طبيعي باشد تصاوير به جاي آنكه روي پرده شبكيه بيفتد در جلوي پرده شبكيه تشكيل مي شود. چنين فردي نزديك بين (ميوپ) است. همچنين اگر انحناي قرنيه كسي كمتر از حد طبيعي باشد تصاوير به جاي آنكه روي پرده شبكيه بيفتند در پشت آن تشكيل مي شوند. چنين فردي دوربين (هيپروپ) است. به طوري كه مي بينيم قرنيه افراد نقش مهمي در تعيين دوربيني يا نزديك بيني يا شماره چشم افراد دارد. به همين علت اكثر روش هاي جراحي براي اصلاح ديد و شماره عينك روي اين بخش از چشم انجام مي گيرد. مثلاً در روش هاي ليزر (PRK)، ليزيك(LASIK)، لازك(LASEK) و جراحي با تيغه الماس (RK) مقدار انحناي قرنيه تغيير مي كند و شماره چشم فرد اصلاح مي شود. همچنين استفاده از لنز تماسي (كنتاكت لنز) كمك مي كند كه انحناي قرنيه فرد موقتاً به اندازه مطلوب برسد و ديد فرد اصلاح شود.

عنبيه و مردمك
عنبيه بخش رنگي پشت قرنيه است كه رنگ چشم افراد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) را تعيين مي كند. رنگ اين بخش در چشم افراد مختلف متفاوت است و از آبي و سبز تا عسلي و قهوه اي تغيير مي كند. در وسط عنبيه سوراخي به نام مردمك وجود دارد كه مقدار نور وارد شده به چشم را تنظيم مي كند. كار مردمك مثل پرده اي است كه پشت پنجره آويزان شده و نور ورودي به اتاق را كم و زياد مي كند. همانطور كه وقتي نور خارج شديد و زياد باشد، پرده را مي بنديم تا نور كمتري به اتاق وارد شود، وقتي چشم در محيط پر نور قرار مي گيرد مردمك تنگ مي شود تا مقدار نور كمتري وارد چشم شود. به همين صورت وقتي چشم در محيط (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) كم نور قرار مي گيرد مردمك گشاد مي شود تا نور بيشتري وارد چشم شود.

[Isooda]

اتاق قدامي
اتاق قدامي فضاي كوچكي است كه بين قرنيه و عنبيه قرار دارد. در اين فضا مايعي به نام زلاليه جريان دارد كه به شستشو و تغذيه بافت هاي داخل چشم كمك (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) مي كند. همانطور كه در يك استخر براي پاك ماندن استخر مرتباً مقداري آب خارج مي شود و به جاي آن آب تصفيه شده وارد مي شود، در چشم هم مرتباً مقداري از مايع زلاليه خارج مي شود و مايع زلاليه جديدي كه در چشم توليد شده است جايگزين آن مي شود. اگر به هر دليلي تعادل بين توليد و خروج اين مايع به هم بخورد مقدار مايع زلاليه در چشم افزايش پيدا مي كند و فشار داخل كره چشم از حد طبيعي بيشتر مي شود. (مقدار طبيعي فشار چشم در افراد بالغ بين 10 تا 21 ميلي متر جيوه است). بالا رفتن فشار چشم به پرده شبكيه و عصب بينايي آسيب مي زند و باعث بيماري آب سياه يا گلوكوم مي شود.

عدسي
عدسي يك ساختمان شفاف در پشت عنبيه است كه در متمركز كردن دقيق پرتوهاي نور بر روي شبكيه به قرنيه كمك مي كند. ضخامت عدسي چشم در شرايط مختلف تغيير مي كند و بسته به آنكه شيء مورد نظر در چه فاصله اي از فرد قرار داشته باشد ضخامت عدسي كم و زياد مي شود. بنابراين فرد مي تواند اشياء را در فواصل مختلف (از بي نهايت تا حدود 20 سانتي متري و گاهي نزديك تر) به طور واضح ببيند. هرچه سن افراد بيشتر مي شود قدرت تغيير شكل عدسي كمتر مي شود به طوري كه در حدود سن 40 سالگي قدرت تغيير شكل عدسي آنقدر كم مي شود كه اكثر افراد براي ديدن اشياء نزديك و انجام كارهايي مثل مطالعه و خياطي به عينك كمكي براي ديد نزديك (عينك مطالعه) نياز پيدا مي كنند. اين همان حالتي است كه به آن پير چشمي گفته مي شود.
با گذشت سن علاوه بر آنكه قدرت تغيير شكل عدسي كم مي شود ميزان شفافيت عدسي هم كم مي شود. گاهي كدورت عدسي آنقدر زياد مي شود كه مثل پرده اي ديد فرد را تار مي كند. اين كدورت عدسي را اصطلاحاً آب مرواريد يا كاتاراكت مي گويند.

زجاجيه
زجاجيه مايع ژله مانند شفافي است كه داخل كره چشم را پر مي كند و به آن شكل مي دهد.. زجاجيه از پشت عدسي تا روي پرده شبكيه وجود دارد.. با گذشت سن ساختمان ژله مانند زجاجيه تغيير مي كند و در بعضي جاها حالت آبكي پيدا مي كند. در اين حال بعضي قسمت هاي زجاجيه شفافيت خود را از دست مي دهد و سايه اي روي پرده شبكيه مي اندازد كه فرد آن را به صورت اجسام شناور كوچكي مي بيند كه مثل مگس در ميدان بينايي بالا و پايين مي روند. اين حالت اصطلاحاً مگس پران گفته مي شود.

شبكيه
شبكيه يك پرده نازك حساس به نور (شبيه فيلم عكاسي) است كه در عقب كره چشم قرار دارد. پرتوهاي نوري كه به شبكيه برخورد مي كنند به پيام هاي عصبي تبديل مي شوند كه از طريق عصب بينايي به مغز منتقل مي شوند و در مغز تفسير مي شوند.

در شبكيه انسان انواع مختلفي از سلول هاي گيرنده نوري وجود دارد كه ميزان حساسيت آن ها به نور متفاوت است. گيرنده هاي نوري استوانه اي بيشتر براي ديد در محيط هاي تاريك به كار مي روند. گيرنده هاي مخروطي براي تشخيص رنگ و جزئيات ظريف تمايز يافته اند. ترتيب قرار گيري اين سلول ها در شبكيه طوري است كه در ناحيه مركزي شبكيه (ماكولا) تعداد گيرنده هاي مخروطي بيشتر است. بنابراين وقتي فردي به صورت مستقيم به شيئي نگاه مي كند تصوير آن شيء مستقيماً روي ماكولا در جايي مي افتد كه تعداد سلول هاي مخروطي بيشتر است و در نتيجه شيء با وضوح بيشتري مشاهده مي شود.

مشيميه
مشيميه پرده نازك سياه رنگي است كه دور شبكيه را احاطه كرده است. اين پرده تعداد زيادي رگ هاي خوني دارد كه مواد غذايي را به بخش هايي از شبكيه مي رساند. به علاوه سلول هاي اين لايه حاوي تعداد زيادي رنگ دانه سياه ملانين است كه رنگ سياهي به اين بخش از چشم مي دهد. وجود رنگ سياه مانع از انعكاس نورهاي اضافي در داخل كره چشم مي شود و به تشكيل تصوير واضحتر كمك مي كند.

صلبيه
صلبيه بخش سفيد رنگ نسبتاً محكمي است كه دورتا دور كره چشم به جز قرنيه را مي پوشاند و از ساختمان هاي داخل كره چشم محافظت مي كند. اين بخش از چشم اثر مستقيمي در فرايند بينايي ندارد و در واقع مثل يك اسكلت خارجي از كره چشم محافظت مي كند.

عصب بينايي
عصب بينايي كه رابط كره چشم و مغز مي باشد از عقب كره چشم خارج مي شود و از طريق سوراخي در استخوان پروانه اي جمجمه به مغز مي رسد. اين عصب پيام هاي بينايي را به مغز ارسال مي كند و اين پيام ها در مغز تفسير مي شوند.

عضلات چشم
براي آنكه ما بتوانيم اشياء را در جهات مختلف ببينيم لازم است بتوانيم چشم را در جهات مختلف بالا، پايين، چپ و راست بچرخانيم. حركات كره چشم در هر چشم به وسيله 6 عضله كوچك كه به اطراف كره چشم مي چسبد كنترل مي شود. بيماري اين عضلات و يا عدم هماهنگي آن ها مي تواند به انحراف چشم يا لوچي منجر شود.


سردرد و بيماري هاي چشمي


http://up.pnu-club.com/images/r4lghtgbqyxxy4bopt0.jpg


اگر مكرراً دچار سردرد شويد حتماً دوستان و اطرافيان به شما توصيه مي‌كنند كه براي معاينه چشم و كنترل شماره عينك به چشم پزشك مراجعه كنيد. اما آيا واقعاً مشكلات چشمي مي‌توانند باعث ايجاد سردرد شوند؟

يك عقيده عمومي شايع ولي نادرست اين است كه خستگي چشم ناشي از عيوب‌انكساري يا انحراف چشم مخفي از علل شايع سردرد است. گرچه عيوب انكساري و انحراف چشم مخفي بايد در صورت وجود تصحيح شوند و گاهي تصحيح آن‌ها به بهبود سردرد كمك مي‌كند، اما در اغلب موارد سردرد ربطي به شماره عينك فرد ندارد. البته برخي از بيماري‌هاي چشمي مي‌توانند سردرد ايجاد كنند و برخي از انواع سردرد نيز با علائم چشمي همراه هستند، اما در اكثر افراد مبتلا به سردرد نتيجه معاينه چشم كاملاً طبيعي است.

به هر حال اگر به علت ابتلا به سردرد درصدد مراجعه به پزشك هستيد بهتر است به خصوصيات سردرد خود دقت كنيد، چون اين خصوصيات مي‌توانند در جهت يافتن علت بيماري به پزشك كمك كنند:

نوع و شدت سردرد: آيا درد خفيف است يا شديد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)؟ آيا درد حالت ضربان‌دار دارد؟ شبيه برق گرفتگي است؟ با احساس سنگيني سر توأم است؟

زمان درد: آيا درد در زمان خاصي از روز بدتر يا بهتر مي شود؟

محل درد: آيا سردرد بصورت منتشر در تمام سر احساس مي شود يا آنكه فقط در منطقه خاصي (مثلاً پيشاني يا پشت چشم‌ها) متمركز است. آيا سردرد دو طرفه است يا فقط در يك طرف سر احساس مي شود؟

مشكلات همراه: آيا در زمان بروز سردرد مشكلات ديگري هم ايجاد مي‌شود؟ مثلاً آيا تغييري در بينايي شما بوجود مي‌آيد؟ آيا لكه‌هاي تيره يا جرقه‌هاي روشن مي‌بينيد؟ احساس تهوع و استفراغ، سرگيجه، اشكريزش يا افتادگي پلك در زمان سردرد وجود دارد؟

عوامل تشديد كننده: آيا اقدام خاصي (مثلاً خم شدن، سرفه كردن) باعث بدتر شدن يا ايجاد سردرد مي‌شود؟ آيا مصرف غذاي خاصي با ايجاد سردرد همراه است؟ آيا عوامل (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) خاصي مثلاً نور شديد، بوهاي خاص يا عوامل ديگر باعث شروع سردرد مي‌شود؟

الگوي كلي درد: سردرد معمولاً كي شروع مي‌شود؟ حاد است يا مزمن؟ آيا جديداً تغييري در الگوي خاص سردرد ايجاد شده است؟

سابقه خانوادگي: آيا در نزديكان شما كسي مبتلا به سردرد مي باشد؟

علاوه بر بررسي خصوصيات درد، براي تشخيص علت سردرد معمولاً يك معاينه باليني كامل شامل بررسي نبض و فشارخون، بررسي كامل دستگاه عصبي مركزي و معاينه چشم انجام مي‌شود. به علاوه گاهي لازم است علاوه بر اقدامات فوق از روش‌هاي تصوير‌برداري (سي تي اسكن يا MRI) و بررسي ميدان بينايي نيز براي تشخيص علت سردرد استفاده مي‌شود.

البته همانطور كه قبلاً ذكر شد در اكثر موارد سردرد نتيجه معاينات چشم طبيعي است اما سردردهاي مرتبط با مشكلات چشمي را مي توان در سه گروه تقسيم‌بندي كرد:
سردردهايي كه باعث ايجاد علائم چشمي مي شوند
سردردهايي كه ناشي از بيماري‌هاي چشمي (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) هستند.
حالات متفرقه
سردردهايي كه باعث ايجاد علائم چشمي مي شوند

[Isooda]

ميگرن
ميگرن يكي از علل بسيار شايع و شايد شايعترين علت سردرد مكرر است. بيماري ميگرن در زنان شايع‌تر است. در اكثر مبتلايان به ميگرن سابقه خانوادگي ابتلا به سردرد وجود دارد. سردردهاي ميگرني معمولاً در سن بلوغ شروع مي شود و در سن بالاي 50 سال از بين مي‌رود. سردرد ميگرني غالباً يكطرفه و ضربان دار است و چند ساعت تا چند روز طول مي‌كشد. دردهاي ميگرني گاهي با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اكثر افراد مبتلا به ميگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا مي شوند و تمايل دارند كه در يك اتاق ساكت و تاريك استراحت كنند. در اين حالت روشن كردن چراغ يا ايجاد صداي ناگهاني مي‌تواند باعث بدتر شدن سردرد شود.
تغييرات هورموني روي ميگرن مؤثر است و عواملي مثل قاعدگي، بارداري و قرص‌هاي هورموني جلوگيري از بارداري معمولاً باعث بدتر شدن ميگرن مي‌شود.

عواملي مثل گرسنگي، كم‌خوابي، خستگي، استرس‌هاي روحي، ورزش‌هاي سنگين، غذاهاي خاص (قهوه، شكلات، پنير مانده، آجيل و مشروبات الكلي) و بوهاي خاص (مثلاً بوي سيگار يا عطر) مي‌تواند باعث شروع حمله ميگرن شود.

يك نكته جالب در مورد استرس آن است كه نه فقط وجود استرس، بلكه رفع شدن ناگهاني استرس نيز مي تواند باعث ايجاد حمله ميگرن شود. مثلاً خيلي از افراد مبتلا به ميگرن پس از پايان امتحاناتشان دچار سردرد مي‌شوند.
علت اصلي ايجاد ميگرن تنگ‌شدن گذراي عروق مغزي است كه با باز شدن جبراني بيش از حد عروق دنبال مي‌شود. در مرحله انقباض عروق مغزي علائم چشمي ميگرن بروز مي‌كند و در مرحله گشاد شدن عروق سردرد ضربان‌دار ايجاد مي‌شود. ميگرن در همه افراد به يك صورت تظاهر نمي‌كند بلكه انواع مختلفي از ميگرن وجود دارد كه آنها را مرور مي‌كنيم.

ميگرن كلاسيك: در ميگرن كلاسيك هميشه علائم بصري مشخصي قبل از شروع سردرد بروز مي‌كند كه مشخصه اين نوع خاص ميگرن است . مهمترين اين علائم يك لكه سياهرگ در روبروي فرد ( يعني در وسط ميدان بينايي) است كه به تدريج بزرگ مي‌شود و به سمت حاشيه ميدان بينايي (يعني پهلوي فرد) كشيده مي‌شود. اين لكه سياهرنگ معمولاً با جرقه‌هاي نوري به صورت خطوط زيگزاگي براق رنگي لرزان احاطه شده است.اين علامت نشانه مهمي است بطوري كه در افرادي كه اين نشانه را بروز مي‌دهند تقريباً مي‌توان گفت كه تشخيص بيماري ميگرن محرز است. يكي ديگر از نشانه‌هاي بصري كه در ميگرن كلاسيك تظاهر مي‌كند تاريك شدن يك سمت ميدان بينائي است . در اين حالت فرد سمت چپ يا سمت راست را واضح نمي‌بيند ( اين حالت در هر دو چشم وجود دارد ولي اكثر افراد فكر مي‌كنند كه چشم چپ يا راستشان تار شده است). اين علائم چشمي معمولاً بين 10 تا 20 دقيقه طول مي‌كشد و تقريباً هميشه قبل از يك ساعت محو مي‌گردد. بتدريج با محو شدن علائم بصري و گشاد شدن جبراني عروق مغزي سردرد ضربان‌دار يك طرفه ايجاد مي‌شود كه با حالت تهوع و ترس از نور و صدا همراه است. سردرد نيز پس از جند ساعت بهبود مي‌يابد.

ميگرن معمولي: اين نوع ميگرن كه شايعترين نوع ميگرن است معمولاً با علائم چشمي همراه نيست اما ممكن است درد آن در اطراف يا دور چشم‌ها احساس شود. در ميگرن معمولي سردرد لزوماً يك طرفه نيست و ممكن است درد در تمام سر احساس شود. حمله ميگرن معمولي اغلب ظرف چند ساعت تا چند روز بهبود مي‌يابد.

ميگرن چشمي: در اين نوع ميگرن كه اغلب در افراد مسن تر تظاهر مي‌كند فرد مبتلا علائم چشمي ميگرن را دارد اما به سردرد مبتلا نمي‌شود.

علائم بصري ميگرن چشمي عبارتند از :
لكه سياهرنگ كه با خطوط زيگزاگ براق رنگي لرزان (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) احاطه شده است
تاريك شدن يك سمت ميدان بينايي
تنگ شدن تدريجي ميدان بينايي از محيط به مركز بطوريكه فرد احساس مي‌كند كه بيرون را از داخل يك سوراخ كوچك تماشا مي‌كند.

دوبيني گذرا
معمولاً شروع و خاتمه اين علائم حالت تدريجي دارد و حداكثر پس از 60 دقيقه اين علائم بطور كامل برطرف مي‌شود. در صورتيكه اين علائم بطور كامل بهبود پيدا نكند لازم است بررسي كاملي براي مشخص شدن علت آن انجام گيرد چون گاهي اوقات بيماري هاي جدي مثل ناهنجاري هاي عروق مغزي مي تواند علائم بصري مشابه ميگرن چشمي ايجاد كند اما در اين بيماري ها نقائص بينايي ايجاد شده بطور كامل برطرف نمي‌شود.

ميگرن شبكيه: ميگرن شبكيه نوع خاص نادري از بيماري ميگرن است كه در اثر انقباض موقت سرخرگ هاي شبكيه اتفاق مي‌افتد و يك اختلال بينايي گذرا و برگشت پذير ايجاد مي كند. اختلال بينايي بصورت سياه شدن بخشي از ميدان بينايي در يك چشم يا حتي كوري كامل يك چشم تظاهر مي كند كه كمتر از يك ساعت طول مي‌كشد و بطور كامل بهبود مي‌يابد. اختلال بينايي در ميگرن شبكيه ممكن است با سردرد همراه باشد و يا نباشد. البته از آنجا كه برخي از بيماري هاي جدي قلبي عروقي هم مي‌توانند علائم مشابهي در چشم ايجاد كنند در صورت بروز اين علائم لازم است فرد مبتلا كاملاً از لحاظ ساير بيماري‌ها بستري شود و تنها در صورتيكه هيچ بيماري ديگري يافت نشود مي‌توان تشخيص ميگرن شبكيه را مطرح كرد.

درمان ميگرن
در بسياري از مبتلايان به ميگرن آنچه كه بيشتر از سردرد و علائم چشمي باعث آزار فرد مي‌شود ترس از وجود تومور مغزي يا ايجاد كوري دائمي است. در اين افراد يك معاينه كامل پزشكي و اطمينان از اينكه بيماري خوش‌خيم است و هيچ عارضه دائمي ايجاد نمي‌كند تا حد زيادي باعث آسودگي فرد مبتلا مي‌شود و حتي گاهي كاهش استرس ناشي از نگراني باعث كم شدن شدت و فراواني حملات ميگرني شده، به بهبود قابل توجه فرد مي‌انجامد.

به علاوه در افراد ميگرني شناسايي عواملي كه باعث (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) شروع يا تشديد حمله ميگرني مي شود و پرهيز از اين عوامل (بي خوابي، خستگي، گرسنگي، استرس، بوي سيگار، بوي عطر، غذاهاي خاص و غيره) مي‌تواند باعث بهبود فرد مبتلا شود. همچنين انجام مرتب ورزهاي سبك روزانه و پرهيز از ورزش‌هاي سنگين مي‌تواند به كنترل ميگرن كمك كند.
به هر حال در مواردي كه سردرد ميگرني شديد است و فعاليت روزانه فرد را مختل مي‌كند مي‌توان با استفاده از مسكن هاي معمولي يا داروهاي خاص سردرد را كنترل كرد. البته لازم به ذكر است كه در صورتيكه حملات ميگرن مكرراً اتفاق بيافتد و فرد ناچار باشد در هفته بيش از 2-3 بار از مسكن استفاده كند به داروي مسكن وابسته مي‌شود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در اين افراد لازم است داروهاي خاصي (تحت نظر پزشك) به طور مرتب مصرف شود تا فراواني حملات (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) ميگرني كاهش پيدا كند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهاي مسكن استفاده كند.

سردردهاي تنشي (Tension headache)
سردرد تنشي نوع خاصي از سردرد است كه اغلب در افراد افسرده يا كساني كه تحت استرس مزمن قرار دارند ايجاد مي‌شود. اين نوع سردرد معمولاً در اكثر ساعات روز وجود دارد اما شدت آن خفيف تا متوسط است و مشكل جدي براي فعاليت‌هاي روزانه ايجاد نمي‌كند. اين سردردها معمولاً در پايان روز و در موقع خستگي شديدتر مي‌شود. اين نوع سردرد بيشتر به صورت احساس سنگيني در سر است و افراد مبتلا مي‌گويند: "احساس مي‌كنم يك ديگ روي سرم گذاشته‌اند" . اهميت سردرد تنشي در آن است كه ممكن است درد فقط در ناحيه پيشاني و دور چشم ها وجود داشته باشد و به همين دليل با مشكلات چشمي اشتباه شود. برخي از صاحب نظران معتقدند كه سردرد تنشي نوع خاصي از ميگرن معمولي مي‌باشد. درمان (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) آن نيز مشابه درمان ميگرن مي‌باشد

[Isooda]

سردرد خوشه‌اي (Cluster headache)
اين سردرد بيشتر در مردان سيگاري 30 تا 50 ساله بروز مي‌كند. يك بيماري خوش‌خيم است كه بصورت حملات حاد سردرد و درد پشت كره چشم بصورت يكطرفه تظاهر مي‌كند و برخلاف اغلب سردردهاي خوش‌خيم باعث بيدار شدن فرد از خواب مي‌شود. معمولاً در زمان سردرد علائم چشمي يكطرفه نيز در سمت مبتلا وجود دارد به طوري كه چشم مبتلا دچار اشكريزش و قرمزي مي‌شود. ممكن است در همان سمت افتادگي پلك ايجاد شود و مردمك چشم موقتاً گشاد شود (يعني سياهي چشم در سمت مبتلا بزرگتر به نظر برسد). گاهي آبريزش‌بيني نيز در سمت مبتلا اتفاق مي‌افتد. در سردرد خوشه‌اي حمله حاد سردرد حدود يكي دو ساعت طول مي‌كشد و عارضه خاصي ايجاد نمي‌كند. معمولاً سردرد خوشه‌اي چندين بار در يك دوره چند هفته‌اي تا چند ماهه تكرار مي‌شود و سپس به تدريج بهبود مي‌يابد. البته احتمال عود اين حملات پس از چند ماه تا چند سال وجود دارد.

التهاب شريان گيجگاهي (Temporal arteritis)
اين بيماري اغلب در افراد مسن (بالاي 60 سال) اتفاق مي‌افتد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) گرچه اين بيماري نادر است اما به علت آنكه مي‌تواند منجر به كوري دائمي هر دو چشم شود تشخيص و درمان سريع آن اهميت زيادي دارد. اين بيماري بصورت سردرد، درد و حساسيت ناحيه پيشاني و گيجگاه، خستگي و درد مفصل فك، تب، كاهش وزن، درد منتشر عضلاني و خستگي و بي‌حالي تظاهر مي‌كند. در اين بيماري واكنش‌هاي التهابي باعث بسته شدن شريان‌هاي سر مي‌شود. اگر اين اتفاق در سرخرگ‌هاي چشم بيفتد مي‌تواند باعث كاهش ديد دائمي شود. از ديگر علائم چشمي اين بيماري مي‌توان به آسيب عصب بينايي، كاهش ديد گذرا، دوبيني و فلج عضلات چشمي اشاره كرد. دوره اين بيماري يكي دو سال است و پس از اين مدت خودبخود برطرف مي شود اما در طول دوره بيماري براي جلوگيري از بروز عوارض جدي (مثل نابينايي) لازم است داروهاي كورتيكو- استروئيدي بصورت منظم و تحت نظر پزشك استفاده شود. نكته مهم آن است كه در تمام افراد مسن كه به علت انسداد شريان مركزي شبكيه دچار افت ديد ناگهاني مي‌شوند لازم است بررسي كامل از نظر احتمال وجود اين بيماري انجام شود، چون در صورت وجود بيماري احتمال ابتلاي چشم مقابل خيلي زياد است. در صورت تشخيص بيماري گرچه نمي‌توان به برگشت ديد در چشم مبتلا كمكي كرد، اما حداقل با تجويز داروهاي كورتيكو استروئيدي خوراكي يا تزريقي مي توان از ابتلاي چشم سالم پيشگيري كرد و فرد را از كوري هر دو چشم نجات داد.

علل ناشايع سردرد همراه با علائم چشمي
تومورهاي مغزي: تومورهاي مغزي اغلب با افزايش فشار داخل جمجمه باعث ايجاد سردرد نسبتاً شديد دائمي مي شوند كه صبح‌ها بدتر است. اين سردرد با حركاتي نظير خم شدن، زور زدن، حبس كردن نفس، سرفه و حركت دادن سر بدتر مي شود. سردرد ناشي از تومورهاي مغزي معمولاً با استفراغ (گاهي بدون حالت تهوع) همراه است.

علائم ناشي از تومورهاي مغزي عبارتند از:
فلج اعصاب چشم كه باعث انحراف چشم و دوبيني مي گردد
ورم سرعصب بينايي (كه در معاينه چشم پزشكي قابل مشاهده است)
محو شدن گذراي ديد
تار شدن بخشي از ميدان بينايي در يك يا هر دو چشم (در اين حالت بررسي ميدان بينايي مي‌تواند به مشخص شدن محل تومور كمك كند)
ندرتاً ايجاد توهمات بينايي
ايجاد نابينايي در يك يا هر دو چشم (در موارد تومورهاي پيشرفته)

خونريزي مغزي: خونريزي داخل جمجمه علاوه بر ايجاد سردرد شديد ممكن است با فلج عضلات چشم، دوبيني يا خونريزي در شبكيه و زجاجيه همراه باشد. به علاوه گاهي اوقات سكته‌هاي مغزي باعث ايجاد نقائصي در ميدان بينايي مي‌شوند كه با بررسي ميدان بينايي قابل تشخيص است.

مننژيت: مننژيت يا التهاب پرده‌هاي مغزي نيز علاوه بر ايجاد سردرد مي‌تواند باعث فلج عضلات چشمي و ايجاد انحراف چشم و دوبيني شود. به علاوه مننژيت گاهي باعث ترس از نور و درد در موقع حركات چشم مي‌گردد.

سردردهاي ناشي از بيماري‌هاي چشمي
همانطور كه قبلاً ذكر شد بر خلاف تصور (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) عموم مردم، عيوب انكساري معمولاً باعث ايجاد سردرد نمي‌شود؛ اما گروهي ديگر از بيماري‌هاي چشمي مي‌توانند باعث بروز سردرد و بخصوص درد اطراف چشم شوند.

خشكي چشم
خشكي چشم يكي از علت‌هاي بسيار شايع احساس درد و ناراحتي در اطراف چشم‌ها است كه معمولاً صبح‌ها بهتر است و در اواخر روز بدتر مي‌شود. به علاوه انجام كارهاي چشمي مثل مطالعه يا كار با كامپيوتر مي‌تواند باعث بدتر شدن درد و ناراحتي در مبتلايان به اين بيماري شود.

بيماري‌هاي قرنيه
قرنيه بافت بسيار حساسي است كه تعداد زيادي اعصاب حسي در آن وجود دارد و به همين علت به درد و تحريك واكنش زيادي نشان مي‌دهد. (حتماً تجربه كرده‌ايد كه حتي ورود يك ذره بسيار ريز گرد و غبار به داخل چشم چقدر باعث درد و ناراحتي مي‌شود، در حاليكه با يك قلوه سنگ! در داخل كفشتان ممكن است چند ساعت پياده روي كنيد و عين خيالتان نباشد). طبيعي است كه تحريكات وارد شده به اين بافت حساس مي تواند درد شديدي در چشم و اطراف چشم و گاهي در تمام سر ايجاد كند.

مثلاً ورود هر نوع جسم خارجي به داخل چشم- چه مستقيماً به قرنيه بچسبد و چه در پشت پلك گير بيفتد و باعث خراشيده شدن قرنيه شود- علاوه برايجاد درد و قرمزي و اشكريزش معمولاً باعث سردرد نيز مي‌شود. همچنين در افرادي كه به علت جوشكاري يا نگاه كردن طولاني مدت به برف (مثلاً در ورزش اسكي) دچار برق‌زدگي چشم‌ها مي‌شوند نيز پوشش خارجي (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) (اپي‌تليوم) قرنيه آسيب مي‌بيند و فرد علاوه بر اشكريزش و درد چشم‌ها دچار سردرد شديد مي‌شود. (اين نوع سردرد را جوشكاران محترمي كه استفاده از عينك مناسب را مايه كسر‌شأن خود مي‌دانند خيلي زياد تجربه مي‌كنند)

از ديگر بيماري‌هاي قرنيه كه باعث ايجاد سردرد مي‌شود زخم قرنيه است. همچنين التهاب قرنيه يا كراتيت نيز مي‌تواند باعث سردرد گردد.

يكي از بيماري‌هاي قرنيه كه عمدتاً باعث سردرد صبحگاهي مكرر مي‌شود خراش راجعه قرنيه (Recurrent Corneal Erosion) است. در اين بيماري اپيتليوم قرنيه چسبندگي سستي به بافت‌هاي زيرين دارد و مستعد كنده شدن است. در اين حالت خيلي اوقات وقتي فرد مبتلا به هنگام صبح چشم‌هايش را باز مي‌كند بخشي از اپيتليوم قرنيه كنده مي‌شود و علاوه بر سوزش (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) و اشكريزش و درد چشم، سردرد نيز در همان سمت ايجاد مي‌شود.

[Isooda]

گلوكوم حاد زاويه بسته
اين بيماري باعث ايجاد تاري ديد، درد چشم و اشكريزش و سردرد (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) شديد مي‌شود. تشخيص اين بيماري با معاينه كامل چشمي (شامل اندازه‌گيري فشار داخل چشم و بررسي ساختمان زاويه اتاق قدامي) امكانپذير است. تشخيص اين بيماري اهميت زيادي دارد چون مي‌تواند منجر به كاهش ديد دائمي شود.

التهاب داخل چشمي(Uveitis)
التهاب داخل چشمي (يوئيت) مي‌تواند علاوه بر درد چشم، سردرد نيز ايجاد كند. البته در مواردي كه يوئيت قسمت‌هاي قدامي چشم مثلاً عنبيه را درگير كرده باشد احتمال ايجاد سردرد بيشتر است.

التهاب صلبيه (Scleritis)
التهاب صلبيه مي‌تواند باعث درد شديد چشم و سردرد شود. نكته قابل توجه آن است كه اگر التهاب صلبيه در بخش‌هاي خلفي كرده چشم اتفاق بيفتد ممكن است در ظاهر چشم تغيير خاصي ايجاد نكند اما باعث ايجاد سردرد شديد در ناحيه پشت چشم شود. تشخيص اين بيماري از دو جهت مهم است: اول آنكه اين بيماري در خيلي از موارد با بيماري‌هاي جدي‌تر همراه است كه در صورت عدم درمان مناسب مي‌تواند حتي حيات فرد را تهديد كند. دوم آنكه اين بيماري مي‌تواند منجر (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) به آسيب جدي حتي سوراخ شدن چشم گردد.

بيماري‌هاي حدقه چشم
وجود التهاب يا تومور در ناحيه پشت چشم و در داخل حدقه چشم مي‌تواند باعث بروز سردرد شود.

التهاب عصب بينايي
التهاب عصب بينايي علاوه بر آنكه باعث تاري ديد مي‌شود مي تواند با درد چشم و سردرد (بويژه در ناحيه پشت چشم) همراه باشد. در افراد مبتلا به التهاب عصب بينايي معمولاً حركت دادن چشم باعث بدتر شدن درد مي‌گردد.

زوناي چشمي
اين عارضه يك بيماري ويروسي است كه بر اثر فعال شدن ويروس آبله مرغان در اعصاب حسي چشم اتفاق مي‌افتد. علامت مشخصه زونا بروز ثبورات ريز پوستي بصورت آبدانه‌هاي كوچك در يك زمينه ارغواني و بنفش است كه با درد شديد همراه است. معمولاً درد يكي دو روز قبل از ظاهر شدن ثبورات جلدي شروع مي‌شود و تا مدتي پس از بروز دانه‌ها ادامه پيدا مي‌كند. البته در بعضي افراد ممكن است درد ناشي از زونا حالت مزمن پيدا كند و تا ماه‌ها پس از بيماري فرد احساس درد داشته باشد در صورتيكه زوناي چشمي علاوه بر درگيري پوست اطراف چشم، بافت‌هاي داخل چشم را نيز درگير كرده باشد التهاب داخل چشمي (يووئيت) نيز باعث بدتر شدن سردرد فرد مبتلا مي‌گردد.

حالات متفرقه
دردهاي صورت: گاهي اوقات دردهاي ناحيه (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html) صورت ممكن است با درد چشم اشتباه شود. مثلاً درگيري اعصاب حسي صورت، بيماري هاي سينوس ها و ناراحتي دندان ها و فك فوقاني گاهي ممكن است با درد چشم اشتباه شود.

دردهاي تير كشنده: گاهي فرد احساس مي‌كند كه چشمش تير مي كشد. اين حالت معمولاً چند ثانيه طول مي كشد و به سرعت از بين مي‌رود. اگر اين حالت زياد تكرار نشود و مدت آن كوتاه باشد معمولاً علت خاصي نداشته و نياز به بررسي و درمان ندارد؛ اما در صورتي كه اين حالت مرتباً تكرار شود يا با مشكلات چشمي يا عوارض عصبي ديگري همراه باشد ممكن است ناشي از تحت فشار قرار گرفتن اعصاب حسي توسط توده‌هاي عروقي يا تومورها باشد كه در اين حالت بررسي براي يافتن علت عاضه و درصورت امكان درمان آن ضروري است.
نور هراسي (Photophobia): نور هراسي يا ترس از نور نوعي احساس مرتبط با درد است كه در برخي از حالت‌هاي چشمي رخ مي دهد. در اين حالت فرد احساس مي‌كند كه با نگاه كردن به نور دچار درد مي‌شود به همين دليل تمايل دارد كه پلك‌ها را در حالت نيمه بسته نگه دارد و در محيط نيمه تاريك قرار بگيرد. شايعترين علت‌هاي نور هراسي بيماري‌هاي قرنيه و التهاب‌هاي داخل چشمي (يووئيت) است. گاهي بيماري‌هاي ديگر مثل ميگرن، مننژيت و و خونريزي داخل جمجمه نيز مي‌توانند نور هراسي ايجد كنند.

سردردهاي ناشي از آفتاب: وقتي كسي در معرض نور شديد آفتاب قرار گيرد مردمك چشم‌ها تنگ مي‌شود و فرد ناخودآگاه پلك‌ها را تا جايي كه امكان دارد تنگ مي‌كند تا مقدار نور ورودي به چشم را محدود كند. انقباض مداوم مردمك و عضلات پلك مي‌تواند باعث ايجاد سردرد (بخصوص در ناحيه پيشاني) شود. اگر هميشه پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب دچار سردرد مي شويد شايد استفاده از عينك آفتابي و كلاه لبه دار بتواند به رفع سردردتان كمك كند.

سردرد ناشي از قطره‌هاي چشمي: بطور كلي مصرف قطره‌هاي چشمي مي‌تواند باعث سوزش و ناراحتي خفيف در اطراف چشم‌ها شود؛ اما قطره پيلوكارپين كه در برخي از بيماران مبتلا به گلوكوم مورد استفاده قرار مي‌گيرد مي‌تواند باعث ايجاد درد در ناحيه جلوي سر (http://www.pnu-club.com/pnu.1386.html)و بخصوص درد ابروها شود. البته معمولاً پس از چند بار مصرف قطره شدت درد كمتر مي‌شود و فرد با دارو سازگار مي‌شود. اما به هر حال در صورت ايجاد سردرد مقاوم يا درد مقاوم ابرو لازم است اين قطره قطع و يا با داروي ديگري جايگزين شود.