کاربرد روانشناسی ورزشی

[O M I D]

کاربرد روانشناسی ورزشی مارک بی اندرسون
دانشکده حرکت انسان،تمرین و ورزش دانشگاه ویکتوریا ملبورن استرالیا.
ارائه خدمات روانشناسی ورزشی در دنیای واقعی ورزشکار و مربی در ورزشهای تیمی و انفرادی،بخشی از تمرین است که به طور همزمان هم شبیه مشاوره های روانشناسی سنتی و هم متفاوت از آن است.روانشناس های ورزشی اغلب خارج از دفاتر یا مراکز مشاوره رسمی کار میکنند.به عنوان مثال روانشناس یک تیم المپیک ممکن است در تمرینات تیم حاضر شود،در جلسات تیمی آنها شرکت کند،به همراه آنها به مسافرت برود و در هتل ساکن شود،در میز شام به همراه ورزشکاران و مربی ها غذا بخورد و در بین تمرینات به ارائه خدمات مشاوره ای بپردازد.در این حالت اینکه (کجا) مشاوره انجام گیرد به طور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر قیود کمتری (نسبت به مشاوره های روانشناسی سنتی) است.
محتوای مشاوره ها هم شاید در مقایسه با شکلهای سنتی مشاوره به طور قابل ملاحظه ای متفاوت باشد.به عنوان مثال الگوی ابتدایی مشاوره های روانشناسی ورزشی اغلب به افزایش بازده و عملکرد ورزشکاران متمرکز می شدند و این ذهنیت غالبی است که بسیاری از ورزشکاران و مربی ها در مورد آنچه یک روانشناس ورزشی انجام میدهد دارند.بنابراین یک مربی یا ورزشکار شاید در وهله نخست به دنبال مشاوره هایی برای افزایش عملکرد (مانند خودگفتاری و تصویرسازی،آرام سازی و هدف گزینی) باشند،ولی این دسته از خدمات مشاوره ای ممکن است فقط به عنوان نقطه شروع یک ورزشکار به صحبت درباره دغدغه های زندگی شخصی اش باشد.با ایجاد اعتماد بین ورزشکار و روانشناس ورزشی،مسائل دیگر ممکن است مشاوره های روانشناسی را به طور آگاهانه به مسیرهای غیرورزشی هدایت کنند.به عنوان مثال،یک روانشناس ورزشی و یک بازیکن بسکتبال ممکن است ماه ها به افزایش عملکرد بازیکن مشغول باشند.با گذشت زمان،آنها یکدیگر را بهتر می شناسند،نسبت به روابط کاری یکدیگر احساس راحتی بیشتری می کنند و در نهایت (چون اعتماد کافی به وجود آمده است)،ناگهان یک روز ورزشکار می گوید:دکتر امروز نیازی به تصویرسازی ندارم.چیزی که به واقع می خواهم صحبت درباره روابط عاطفی ام است،به واقع خسته شده ام.و صحبت درباره تنهایی،احساس عجیب به هنگام حضور یک شریک عاطفی احتمالی،اعتماد به نفس پایین در مواجهه با جذابیت او،تپق زدن به هنگام تلاش برای نزدیک شدن به فرد مورد نظر و ناکامی مجدد در آشنایی با او آغاز می شود.به این ترتیب،موضوع مشاوره های ورزشی ممکن است ۹۰ یا ۱۸۰ درجه از ورزش به سایر موضوعات و دغدغه های زندگی ورزشکار تغییر کند.بسیاری بر این باورند که روانشناس ورزشی قادر به انجام مشاوره در زمینه روابط درونی و احساسی ورزشکار هم هست (بسیاری از روانشناس های ورزشی قادرند و بسیاری دیگر نیستند).اگر دامنه مشاوره های روانشناس ورزشی فقط به موضوعات شناختی ـ رفتاری مربوط به افزایش عملکرد ورزشکار محدود شود،بدون تردید متخصصی جای متخصص دیگر را خواهد گرفت.ولی اگر روانشناس در زمینه مسائل عاطفی هم متخصص و مجرب باشد،روابط تغییر خواهد کرد و شاید این روابط نسبت به زمانی که ورزشکار درباره دغدغه های واقعی زندگی اش صحبت نکرده است،احساسی تر،درونگرایانه تر و شخصی تر خواهد شد.
ورزشکاران
ورزشکاران مشخص ترین افرادی هستند که خدمات روانشناسی ورزشی برای آنها ارائه می شود.شاید ورزشکاران در ابتدا روانشناس ها را با حرکات و نحوه عملکردشان آشنا کنند.آنها ممکن است با این پیش فرض ذهنی نزد روانشناس ورزشی بروند که مشکلاتشان جزو آن دسته از مسائلی است که فقط نیاز به (گوشزد) کردن یکسری تغییرات کوچک تکنیکی ورزشی دارد.شاید آنها به اجبار مربی نزد روانشناس آمده آمده باشند و بنابراین ممکن است تمایلی به صحبت نداشته باشند.شاید ورزشکاران به امید صحبت با فردی که هدف مشخصی (مانند بردن مدال) ندارد،نزد روانشناس آمده باشند.حتی ممکن است ورزشکاران به این نیت نزد روانشناس بیایند،تا از مربی و تیم گله و شکایت کنند.

فهمیدن دلیل مراجعه ورزشکار به روانشناس ورزشی می تواند مسیر صحبت را مشخص کند.به عنوان مثال،اگر ورزشکار به اجبار مربی و بدون تمایل شخصی در دفتر مشاوره حضور دارد،در این صورت ساختن یک ارتباط دو طرفه مطمئن و ادامه دار شاید سخت خواهد بود.در چنین شرایطی پرسش های مستقیمی از قبیل (آیا به واقع تمایلی به حضور در اینجا داری؟) می تواند بسیار مفید باشد.اطمینان دادن به ورزشکار در مورد اینکه حضور در چنین جلساتی به طور کامل بر عهده خود اوست و هیچ اجباری به صحبت راجع به مسائلی دوست نداشتنی،وجود ندارد،می تواند سبب شود ورزشکار احساس آرامش بیشتری کند و از حالت دفاعی خارج شود.

elmofarhang