Borna66
06-08-2009, 11:35 PM
1هدف و دامنه كاربرد
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ضريب گسيختگي انواع سنگهاي ساختماني به جز اسليت ميباشد.
2اهميت و كاربرد
اين روش آزمون در تشخيص ضريب گسيختگي سنگهاي مختلف و مقايسه سنگهاي همنوع كاربرد دارد.
3وسايل مورد نياز
1-3دستگاه بارگذاري
با دقت دستگاه بارگذاري تا 1درصد دامنه بارگذاري قابل قبول است.
2-3تكيهگاه
نمونه را بر روي دو تكيهگاه تيفهاي شكل )مطابق شكل (1قرار گيرد. طول تكيهگاه حداقل بايد برابر پهناي نمونه باشد. تكيهگاهها ميتواند تيغهاي و يا غلطان باشد.
4نمونهبرداري
1-4نمونه بايد طوري انتخاب شود كه نشانگر ميانگين واقعي نوع يا در حد مرغوبيت سنگ مورد نظر باشد. نمونه بايد از همان كيفيتي برخوردار باشد كه در بازار عرضه ميشود.
نمونه ممكن است توسط خريدار يا نماينده مجاز او از سنگهاي استخراج شده يا موجود در معدن انتخاب شود. اندازه نمونه بايد حداقل براي سه آزمون كافي باشد.
وقتي تغييرات محسوسي وجود داشته باشد خريدار ميتواند هر چند نمونه را كه ضروري بداند براي تعيين دامنه تغييرات ضريبگسختگي آنها انتخاب نمايد.
2-4مشخصات آزمونهها
آزمونهها بايد تقريبا بابعاد (100×200×57)ميليمتر باشد تعداد آنهابراي هر شرايط بارگذاري بايد حداقل سه آزمونه باشد. آزمونهها بايد از نمونه اصلي بريده شود و سطوح آن صاف و پرداخت شده باشد. سطوح 200×100ميليمتر آن بايد تا حد امكان سطح و موازي يكديگر باشد. براي بارگذاري در جهت عمود بر لايهبندي سنگ بايد تعداد 5آزمونه تهيه شود كه سطوح 100×200ميليمتر آن موازي با لايهبندي باشد. )شكل 1ب(
براي بارگذاري آزمونه به موازات لايهبندي بايد 5آزمونه كه سطوح 100×75ميليمتر آنها موازي لايهبندي سنگ است انتخاب نمود.
براي انجام آزمون سنگ در هر يك از شرايط خشك ياتر 10آزمونه لازم است كه 5عدد آن براي انجام آزمون در جهت لايهبندي و 5عدد ديگر آن در جهت عمود بر لايهبندي بكار برده ميشود.
يادآوري - تورق جهتي است كه سنگ در آن جهت نسبت به جهات ديگر خيلي راحتتر جدا ميشود. در سنگهاي لايهاي جهت تورق منطبق هر جهت لايهبندي است.
5علامتگذاري و اندازهگيري آزمونه
1-5محل بارگذاري
براي تعيين محل بارگذاري و محل تكيهگاههاي مطابق شكل 1ب و ج عمل گردد. براي تعيين محل بارگذاري آزمونه را با خطي در جهت عمود بر طول آن به دو قسمت مساوي تقسيم نمايد.
2-5عرض آزمونه را با دقت 0/25ميليمتر در محل بارگذاري اندازهگيري كنيد.
ضخامت آزمونه را از ميانگين سه اندازهگيري در محلهاي بار گذاري و تكيهگاهها بدست آوريد.
6شرايط آزمون
1-6قبل از انجام آزمون آزمونهها بايد مدت 48ساعت در محيط خشك يا دماي 60+2درجه سانتيگراد قرار گيرد. در ساعات 46، 47و 48وزن آزمونهها جهت اطمينان از ثابت بودن آن اندازهگيري شود. در صورت مشاهده كاهش وزن خشك نمودن آزمون آزمونهها را تا رسيدن به نتيجه يكسان در سه بار توزين متوالي با فاصله زماني يك ساعت ادامه داده ميشود. پس از خارج كردن آزمونهها از خشككن و قبل از آزمون، آنها را در دسيكاتور يا دماي اطاق قرار ميدهند.
2-6قبل از انجام آزمون در شرايط مرطوب آزمونهها بايد به مدت 48ساعت در دماي 22+2درجه سانتيگراد در زير آب غوطهور باشد در هنگام خارج ساختن از آب آزمونهها بايد عاري از رطوبت سطحي باشد. بلافاصله پس از خارج كردن آزمونهها از حمام آب سطحي به كمك يك پارچه گرفته و آزمايش شود.
7انجام آزمون
1-7بزرگترين سطح آزمونه را روي لبه تكيهگاهها كه حدود 175ميلي متر از هم فاصله دارند قرار داده شود، و تيغه بارگذاري روي آزمونهها به فاصله مساوي از تكيهگاهها قرار گيرد. سه تيغه مذكور در هنگام آزمون بايد با هم موازي باشند. بدين منظور باري حدود 44نيوتن وارد شود سپس نقاط بارگذاري و تكيهگاهي كنترل شود تا منطبق بر خطوط ترسيم شده باشد. سرعت بارگذاري تا شكست كامل آزمونه از 445تجاوز ننمايد.
يادآوري - چنانچه تيغه بارگذاري و تكيهگاههاي دستگاه از نوع غلطكي باشد بايد مخرج فوقاني آزمونه بر روي آن كاملا افقي باشد.
8محاسبات
ضريب گسيختگي آزمونه از رابطه زير بدست ميآيد
lw3
----- = R
2bd
كه در آن:
= Rضريب گسيختگي آزمونه مكاپاسكال
= wبار در لحظه شكست بر حسب نيوتن
= lفاصله دو تكيهگاه بر حسب ميلي متر
= bعرض آزمونه بر حسب ميلي متر
= dضخامت آزمونه بر حسب ميلي متر
9گزارش
ميانگين كليه مقادير ضريب گسيختگي آزمونههائيكه عمود بر لايهبندي بارگذاري ميشود بعنوان ضريب گسيختگي عمود بر لايهبندي و ميانگين كليه آزمونههائيكه موازي با لايهبندي بارگذاري ميشود بعنوان ضريب گسيختگي موازي با لايهبندي گزارش خواهد شد.
در صورتيكه نتيجه آزمونهاي بيش از %20زير ميانگين كليه مقادير گسيختگي باشد نمونه را بازرسي نمائيد اگر اين مقدار به علت تركدار بودن آزمونه يا خطاي دستگاه باشد، نتايج حاصل را كنار گذاشته ميانگين باقيمانده را بعنوان ضريب گسيختگي نمونه گزارش نمائيد. نتايج در گزارش بايد منعكس شود، اطلاعات زير نيز گزارش شود.
1-9مشخصات آزمونه شامل
نام ومحل معدن - نام و موقعيت كارگاه استخراج تاريخ نمونهبرداري نام تجاري و درجه سنگ
2-9اندازه و شكل آزمونهايكه مورد آزمون قرار گرفته است و توصيف روشي كه نمونه بر اساس آن آماده شده است.
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ضريب گسيختگي انواع سنگهاي ساختماني به جز اسليت ميباشد.
2اهميت و كاربرد
اين روش آزمون در تشخيص ضريب گسيختگي سنگهاي مختلف و مقايسه سنگهاي همنوع كاربرد دارد.
3وسايل مورد نياز
1-3دستگاه بارگذاري
با دقت دستگاه بارگذاري تا 1درصد دامنه بارگذاري قابل قبول است.
2-3تكيهگاه
نمونه را بر روي دو تكيهگاه تيفهاي شكل )مطابق شكل (1قرار گيرد. طول تكيهگاه حداقل بايد برابر پهناي نمونه باشد. تكيهگاهها ميتواند تيغهاي و يا غلطان باشد.
4نمونهبرداري
1-4نمونه بايد طوري انتخاب شود كه نشانگر ميانگين واقعي نوع يا در حد مرغوبيت سنگ مورد نظر باشد. نمونه بايد از همان كيفيتي برخوردار باشد كه در بازار عرضه ميشود.
نمونه ممكن است توسط خريدار يا نماينده مجاز او از سنگهاي استخراج شده يا موجود در معدن انتخاب شود. اندازه نمونه بايد حداقل براي سه آزمون كافي باشد.
وقتي تغييرات محسوسي وجود داشته باشد خريدار ميتواند هر چند نمونه را كه ضروري بداند براي تعيين دامنه تغييرات ضريبگسختگي آنها انتخاب نمايد.
2-4مشخصات آزمونهها
آزمونهها بايد تقريبا بابعاد (100×200×57)ميليمتر باشد تعداد آنهابراي هر شرايط بارگذاري بايد حداقل سه آزمونه باشد. آزمونهها بايد از نمونه اصلي بريده شود و سطوح آن صاف و پرداخت شده باشد. سطوح 200×100ميليمتر آن بايد تا حد امكان سطح و موازي يكديگر باشد. براي بارگذاري در جهت عمود بر لايهبندي سنگ بايد تعداد 5آزمونه تهيه شود كه سطوح 100×200ميليمتر آن موازي با لايهبندي باشد. )شكل 1ب(
براي بارگذاري آزمونه به موازات لايهبندي بايد 5آزمونه كه سطوح 100×75ميليمتر آنها موازي لايهبندي سنگ است انتخاب نمود.
براي انجام آزمون سنگ در هر يك از شرايط خشك ياتر 10آزمونه لازم است كه 5عدد آن براي انجام آزمون در جهت لايهبندي و 5عدد ديگر آن در جهت عمود بر لايهبندي بكار برده ميشود.
يادآوري - تورق جهتي است كه سنگ در آن جهت نسبت به جهات ديگر خيلي راحتتر جدا ميشود. در سنگهاي لايهاي جهت تورق منطبق هر جهت لايهبندي است.
5علامتگذاري و اندازهگيري آزمونه
1-5محل بارگذاري
براي تعيين محل بارگذاري و محل تكيهگاههاي مطابق شكل 1ب و ج عمل گردد. براي تعيين محل بارگذاري آزمونه را با خطي در جهت عمود بر طول آن به دو قسمت مساوي تقسيم نمايد.
2-5عرض آزمونه را با دقت 0/25ميليمتر در محل بارگذاري اندازهگيري كنيد.
ضخامت آزمونه را از ميانگين سه اندازهگيري در محلهاي بار گذاري و تكيهگاهها بدست آوريد.
6شرايط آزمون
1-6قبل از انجام آزمون آزمونهها بايد مدت 48ساعت در محيط خشك يا دماي 60+2درجه سانتيگراد قرار گيرد. در ساعات 46، 47و 48وزن آزمونهها جهت اطمينان از ثابت بودن آن اندازهگيري شود. در صورت مشاهده كاهش وزن خشك نمودن آزمون آزمونهها را تا رسيدن به نتيجه يكسان در سه بار توزين متوالي با فاصله زماني يك ساعت ادامه داده ميشود. پس از خارج كردن آزمونهها از خشككن و قبل از آزمون، آنها را در دسيكاتور يا دماي اطاق قرار ميدهند.
2-6قبل از انجام آزمون در شرايط مرطوب آزمونهها بايد به مدت 48ساعت در دماي 22+2درجه سانتيگراد در زير آب غوطهور باشد در هنگام خارج ساختن از آب آزمونهها بايد عاري از رطوبت سطحي باشد. بلافاصله پس از خارج كردن آزمونهها از حمام آب سطحي به كمك يك پارچه گرفته و آزمايش شود.
7انجام آزمون
1-7بزرگترين سطح آزمونه را روي لبه تكيهگاهها كه حدود 175ميلي متر از هم فاصله دارند قرار داده شود، و تيغه بارگذاري روي آزمونهها به فاصله مساوي از تكيهگاهها قرار گيرد. سه تيغه مذكور در هنگام آزمون بايد با هم موازي باشند. بدين منظور باري حدود 44نيوتن وارد شود سپس نقاط بارگذاري و تكيهگاهي كنترل شود تا منطبق بر خطوط ترسيم شده باشد. سرعت بارگذاري تا شكست كامل آزمونه از 445تجاوز ننمايد.
يادآوري - چنانچه تيغه بارگذاري و تكيهگاههاي دستگاه از نوع غلطكي باشد بايد مخرج فوقاني آزمونه بر روي آن كاملا افقي باشد.
8محاسبات
ضريب گسيختگي آزمونه از رابطه زير بدست ميآيد
lw3
----- = R
2bd
كه در آن:
= Rضريب گسيختگي آزمونه مكاپاسكال
= wبار در لحظه شكست بر حسب نيوتن
= lفاصله دو تكيهگاه بر حسب ميلي متر
= bعرض آزمونه بر حسب ميلي متر
= dضخامت آزمونه بر حسب ميلي متر
9گزارش
ميانگين كليه مقادير ضريب گسيختگي آزمونههائيكه عمود بر لايهبندي بارگذاري ميشود بعنوان ضريب گسيختگي عمود بر لايهبندي و ميانگين كليه آزمونههائيكه موازي با لايهبندي بارگذاري ميشود بعنوان ضريب گسيختگي موازي با لايهبندي گزارش خواهد شد.
در صورتيكه نتيجه آزمونهاي بيش از %20زير ميانگين كليه مقادير گسيختگي باشد نمونه را بازرسي نمائيد اگر اين مقدار به علت تركدار بودن آزمونه يا خطاي دستگاه باشد، نتايج حاصل را كنار گذاشته ميانگين باقيمانده را بعنوان ضريب گسيختگي نمونه گزارش نمائيد. نتايج در گزارش بايد منعكس شود، اطلاعات زير نيز گزارش شود.
1-9مشخصات آزمونه شامل
نام ومحل معدن - نام و موقعيت كارگاه استخراج تاريخ نمونهبرداري نام تجاري و درجه سنگ
2-9اندازه و شكل آزمونهايكه مورد آزمون قرار گرفته است و توصيف روشي كه نمونه بر اساس آن آماده شده است.
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران