اصول و مبانی و ويژگيهای معماری دوره قاجارايران

[hasti-m]

اصول و مبانی و ویژگیهای معماری دوره قاجار ایران- باروک ایرانی
معماري قاجار اصول، مباني و الگوهاي قديم معماري ايران را ارتقا بخشيده و نوآوري هايي از نظر فضا به وجود آورد. ليكن، به نظر مي رسد، قوت لازم خلق يك معماري نوين را نداشته است.

· معماری دوره قاجار ادامه سبک آذری و اصفهانی و آمیختگی اصیل ایرانی با معماری مدرن است
· تاثیر از هنر اروپائی

ویژکی معماری قاجار:

- استفاده از پنجره های عمودی مشبک رنگی به نام ارسی
- استفاده از رنگ قرمز یا ارغوانی در کاشی های خشتی هفت رنگ
- استفاده از نقش گل لندنی در کاشیکاری
- استفاده از کنگره های کنار بام کاخها
- استفاده از نقش ومتیف های تخت جمشید
- عناصر تزئینی و نما کاری تحت تاثیر عناصر غربی
- ایجاد ایوانهای عظیم ومرتفع در ورودیها
- مرکزیت بنا با ستون و سرستونها
- بنا ها به شکل مرتفع که حاکی از عظمت وقدرت
- مصالح سنگ وسیمان وآهن
- تشابه به بناهای دوران هیتلری
- درونگرا
- تزئینات داخل
- معماری کارت پستالی
- ایجاد پلکان در محور اصلی
- رعایت سلسله مراتب
- تبدیل سه دریها به دو دری
- سقف شیروانی
- ایجاد میادین
- ارگ
- سبزه میدان
- توپخانه
- میدان مشق

تزئینات دوره قاجار :

- کاشی کاری هفت رنگ و لعابهای رنگارنگ
- نمای داخلی گچبری و کاشیکاری
- اره بندی از کاشی
- استفاده از آرایه های چوبی در تزئینات
- شیشه های رنگی
- نقاشی های لندن کاری
- استفاده ازآجر تزئینی قالبی و تراش مخصوص دوره قاجار
- استفاده از تزئینات آئینه کاری
- استفاده از کاشی منقوش و نقش دار ( منقوش اساطیری کهن و درباری )
- استفاده از قواره آجر تراش در تزئینات مکانهای مذهبی
- رسمی بندی وکاربندی



رنگ مسلط به بنا در دوره قاجار:

- رنگ زرد و نارنجی که گوشه ای از معماری قاجار را شکل میدهد.


بناهای مسکونی دوره قاجار:

- شامل اتاق مرکزی ؛ایوان با دو ستون در برابر آن؛اتاقهای کوچک واقع دراطراف اتاق مرکزی بصورت ساده ومفصل
- پلانها کشیده در امتداد بنا
- ایجاد چشم انداز وسیع توسط پنجره ها
- ایجاد زیرزمین با طرحهای زیبا و پوششهای ضربی آجری
- تعبیه حوضخانه
- رواج بادگیر برا ی خنک کردن فضا
- ایجاد سرستونها وستونها در ورودیها
- ایوانهای بلند
- ایجاد پلکان دو طرفه در محور اصلی بنا
- تبدیل سه دری به دو دری و وارد شدن نور مستقیما" به داخل بنا
- تنوع وسبکی وگشا یش فضاها بیشتر
- سقف شیب دار و شیروانی
- آمیزه ای از معماری ایرانی و اروپائی
-

* از آثار بنا ؛ خانه بروجردی در کاشان - خانه آقای شیبانی در طبس
* درونگرائی جای خود را به برونگرائی در شکلگیری خانه ها میدهد.


تزئینات بکاررفته در خانه ها:

- آیینه های قدیمی با گچبریهای پر کار وظریف
- ستونها وسر ستونها ی مرمرین به سبک اروپائی
- نقاشی دیواری با موضوعات مختلف
- محوطه سازی انگلیسی و فرانسوی با سطوح وسیع چمن کاری
- حوضچه ها وحوض های مربع مستطیل
- آذین بندی فضاها ی داخل وخارج


ویزگی باغهای قاجار:

- ساختار فضایی
- احداث در زمینهای شیب دار
- تراس بندی با پله
- محصور شدن با دیوارها
- ایجاد ورودی طاقدار
- ایجاد محور طولی( رابطه سر در با فضای اصلی )
- جریان آب در محور اصلی
- تقسیم ساختار باغ به اندرونی وبیرونی
- استفاده از نهر آب بعنوان محور
- استخر
- کاشت درختان تزئینی در حاشیه ها
- ایجاد حس امنیت ومحرمیت
- بر افراشتن چادر آفتابگردان بر فراز چمن



معماری مکانهای مذهبی :

- همان سبک گذشته ادامه پیدا کرد . پیروی از صفویه
- مساجد کمتری نسبت به دوره های قبل ساخته شد.
- متاسفانه نقاشی وارد مساجد شد .
- استفاده از رنگ زرد – طرح گلپونه در مساجد


آثار بناهای معماری قاجار:

1- مسجد امام سمنان یا مسجد سلطانی
2- مسجد امام تهران
3- بازار بزرگ تهران
4- مسجد رجبعلی در تهران
5- مسجد ومدرسه اقا بزرگ در کاشان
6- مسجد ومدرسه سپهسالار
7- شمس العماره
8- تکیه دولت
9- کاخ گلستان
10- قصر فیروزه و دوشان تپه
11- کاروانسرای امین الد.له
12- سردر باغ ملی
13- خانه لاریها در یزد
14- خانه وثوق الدوله و...