مدیریت کلاس درس

[alamatesoall]

پذیرش و ارتباط اولیه: اگر دانش آموز معلم را بپذیرد کلاس بهشت می شود و... تعلیم و تربیت امکان پذیر می گردد.
راه های پذیرش و مقبولیت معلم:
صداقت(همسانی باورهای قلبی، گفتار و کردار معلم)
صمیمیت(تعهد محبت آمیز و بدون منت معلم نسبت به کلاس و درس و فراگیر )
مرجعیت علمی(تخصص؛ اطلاعات علمی؛ مستند و به روز معلم )



چقدر دانش آموزان شما را پذیرفته اند؟ در این گفتار می خواهیم در یک هم اندیشی از تجارب یکدیگر بهره مند شویم سوال هم اندیشی ما این است چگونه می توانیم بدانیم که دانش آموزان یا دانشجویانمان چقدر ما را پذیرفته اند ؛منتظر دیدگاه های ارزنده اتان هستیم.





عوامل موثر در مدیریت کلاس را می توان در دو بخش کلی مورد بررسی قرار داد:

الف- عوامل شناختی و نگرشی

ب- عوامل عملکردی و راهبردی

الف-عوامل شناختی مدیریت کلاس


شناخت و نگرش معلم نسبت به:
مقام انسان، تاثیر گذاری و تاثیر پذیری انسان ها، امکان تدبیر امور خود و دیگران ،سیطره بر هستی، توانمندی ها (ظرفیت های جسمی، روحی ، عاطفی و...)، شغل معلمی، ارزش علم اندوزی و علم آموزی، ارزش و جایگاه فراگیر( متعلم)و...

ب-عوامل عملکردی و راهبردی مدیریت کلاس

یک- راهبردهای ارتباطی

دو- راهبرد های آموزشی

سه- راهبرد های انضباطی



مدیریت کلاس نیازمند به کارگیری راهبردهایی در فرایند آموزش است:


1- راهبرد طراحی آموزشی
تدوین طرح درس با تمام استلزامات
پیش بینی امکانات برای موقعیت سازی به منظور وقوع یادگیری
پیش بینی اتفاقات احتمالی موثر بر فرایند یادگیری.
انتخاب روش مناسب برای تحقق یادگیری ( روش ها: آموزش مستقيم، آموزش غيرمستقيم، آموزش تعاملي، يادگيري تجربي، مطالعه مستقل)
از آن جا که تدریس فرایندی است سه مرحله ای شامل : برنامه ریزی،ادراک موقعیت کلاس و فراگیر، عملکرد؛ بنا براین معلم باید توجه داشته باشد که فقط با طراحی مطلوب، الزاما نمی توان انتظار نتیجه مطلوب داشت بلکه ادراک موقعیت و ارائه عملکرد صحیح نیز ضروری است. زیرا گاهی معلم بنا به تشخیص، باید تغییراتی در برنامه ریزی خود اعمال نماید. به این ترتیب که گرچه طراحی باید بسیار دقیق باشد که بتوان به طور کامل آن را اجرا نمود؛ اما پس از ادراک موقعیت در کلاس ، معلم موظف است با انعطاف پذیری لازم، عملکردی متناسب با موقعیت جدید به اجرا بگذارد.



2- راهبرد شروع درس و ایجاد انگیزه

الف-علل ايجاد انگيزه
براي جلب توجه اوليه فراگير به كلاس
براي خلق يك چهارچوب داوري در مورد مفهوم درس
تقويت علاقمندي به درس
ب-مراحل ایجاد انگیزه
ارائه رسانه و استفاده صحيح از آن در كلاس
توجيه ايجاد انگيزه و اتصال آن به مفهوم آموزشي


ج-چه وقت ایجاد انگیزه کنیم؟
آغاز درس
تغييرموضوع
قبل از پرسش و پاسخ
قبل از بحث و گفتگو
قبل از فعاليت هاي گروهي و مشاركتي
قبل از استفاده از رسانه


د-موارد ایجاد انگیزه: يك تصوير، يك شيئ غير منتظره، انجام يك عمل عجيب، سؤالي تحريك آميز، شعر يا قطعه ادبي، استفاده از رسانه هاي متنوع، ...



3- راهبردتوضیح دادن
بهره گيري از فنون سخنراني

رعايت كوتاه گويي و پرهيز از تفصيل

پوشش دادن به نكات اصلي

پرهيز از ذكر عوامل آشفته ساز

بهره گيري از جذابيت هاي كلامي

جمع بندي و نتيجه گيري با مشاركت فراگيران


4- راهبرد جلب مشارکت
توجه به فعاليتها و پاسخ هاي دانش آموز

گوش دادن فعال

استفاده از حركات بيانگر

تقويت فعاليتها با به كارگيري نظرات و تشويق و...

بهره گیری ازشیوه های تعاملی ( معلم رئوس مطالب را خلاصه کند، زمان بحث را تنظيم کند، اندازه و نوع ترکيب گروهها را مشخص کند، از گروهها گزارش کار بخواهد، و هنگام کار آنها را راهنمائي کند.)

آموزش تعاملي نيازمند تقويت مهارتهاي مشاهده، گوش‌کردن فعال و مهارت دخالت مؤثر در بحث است .

بحث گروهي و مشارکت دانش‌آموزان به فرصتي براي توسعه ايده‌ها، تجربيات،کسب دانش يا بينش از معلم و همسالان براي زايش ايده‌هاي جديد تفکر تبديل است.


5- راهبرد سکوت معلم
سكوت تاكيدي: مکث های کوتاه معلم قبل یا بعد از واژه یا عبارت مهم، سکوت تاکیدی است که معلم به عنوان کاربر حرفه ای کلام باید آن را رعایت کند.

سكوت نگارشي: در جملات کتبی کاما و نقطه کاما، وقف های متنی را نشان می دهند .معلم در هنگام صحبت کردن لازم است این وقف ها را به صورت مکث های تنفسی رعایت کند تا شنوندگان از پیوستگی کلام و متصل بودن صدا آزار نبینند. این نوع سکوت ها، ناهنجاری شنیدن کلام های پیوسته را بر طرف می کند.

سكوت تنبيهي: گاهی شاهد بوده ایم که معلم یا سخنران به خاطر پرحرفی و یا خطای مستمعین کلام خود را به منظور تنبیه و هشیار باش قطع می کنند. البته معلم باید مراقب باشد که این نوع سکوت را زیاد تکرار نکند و مدتش بسیار کوتاه باشد.


6- راهبرد نشاط معلم
صميميت قلبي نسبت به تدريس و تعهد معلمي

رعايت نكات ظاهري( نوع پوشش چهره اي بشاش و...)

استفاده از پيام هاي مؤثر كلامي وحركات بيانگر غيركلامي (لبخند زدن، حالات چهره، حركات سر)

ايجاد تنوع در روش ها و رسانه ها

تغيير جهت دادن به فعاليت ها و كنش هاي حسي