بررسي ‌مفهومي ‌شاخصهاي ‌هزينه‌اي ‌در ‌مديريت پروژه

[Borna66]

مبحث شاخصهاي كنترل پروژه بسيار گسترده مي باشد .اما متاسفانه يا در هيچ كجا از آن استفاده نمي شود يا استفاده از آن نمايشي مي باشد. شاخصهاي كنترل پروژه عبارتند از:
ACWP=Actual Cost of Work Performance
BCWP=Budget Cost of Work Performance
BCWS=Budget Cost of Work Schedule
BAC=Budget at Complete
CPI=Cost Performance Index
CV=Cost Variance
CV%=Cost Variance Percentage
EAC=Estimate At Complete
SPI=schedule Performance Index
SV=Schedule variance
SV%=Schedule variance Percentage
TCPI=To Complete Performance Index
VAC=Variance at Completion
مقادير BAC وBCWS در ابتداي پروژه در دسترس است و تحليلهاي پيش از شروع پروژه براساس آن مي باشد.
http://pnu-club.com/imported/2012/08/121.gif
نمودار فوق روند رشد هزينه و هزينه كل پروژه را نشان مي دهد. همچنين مي توان جذب هزينه براساس فعاليتهايي كه 100% شده اند نيز محاسبه نمود ،يعني مبناي جذب هزينه را اتمام فعاليت در نظر گرفت. با توجه به اين نمودار ميتوان نقاط جذب درآمد را به گونه اي انتخاب كرد كه با كمبود درآمد در ماههايي كه پيشرفت پروژه زياد نيست، مواجه نشويم. البته تحليلهاي فراواني با اين داده ها مي توان انجام داد كه فعلا در مورد آن بحث نمي كنيم.(مثل روند پيشرفت پروژه ،بهبود نمودار جذب هزينه ،بهبود نمودار جذب درآمد ،بررسي ناموزون بودن پيشرفت و...)
هنگامي كه پروژه شروع مي شود عوامل ACWP وBCWP نيز وارد عمل مي شوند. ACWP مقدار هزينه واقعي را در آن دوره نشان مي دهد ،BCWP مقدار هزينه اي _كه با همان پيشرفت_ بايد مي كرديم و BCWS مقدار هزينه اي كه در قبال پيشرفت برنامه اي بايد در آن دوره اتفاق مي افتاد .يعني اگر در دوره اول بايد با 10% پيشرفت 123 واحد هزينه مي كرديم اكنون 6% پيشرفت داشته ايم و هزينه واقعي مان 119 واحد است. درحاليكه در ازاي 6% پيشرفت هزينه بايد 104 واحد مي شد.
http://pnu-club.com/imported/2012/08/122.gif



BCWS
BCWP
ACWP
BAC
Actual %complete


دوره1
123
104
119
680
6%


دوره2
246
236
130
680
16%


دوره3
280
246
136
680
20%


دوره4
340
330
140
680
38%


دوره5
380
330
140
680
38%


دوره6
395
350
165
680
46%


دوره7
450
390
250
680
58%


دوره8
456
395
340
680
60%


دوره9
601
450
510
680
70%


دوره10
680
455
560
680
75%


دوره11
680
460
680
680
83%


دوره12
680
560
691
680
85%


دوره13
680
655
711
680
92%


دوره14
680
670
735
680
95%


دوره15
680
680
740
680
100%



به عنوان مثال در دوره هشتم پروژه را تحليل مي كنيم:
CV=BCWP-ACWP=395-340=55 (مقدار ذخيره هزينه)
CV %=( CV/BCWP)*100= (50/395) %=13.92% (درصد ذخيره هزينه)
SV=BCWP-BCWS=395-456=-61 (يعني از برنامه عقب هستيم)
SV %=( SV/BCWS)*100= (-61/456) %=-13.37% (مقدار درصد عقب ماندگي به نسبت برنامه)
CPI=BCWP/ACWP=395/340=1.16 (شاخص عملكرد هزينه)
SPI=BCWP/BCWS=395/456=0.86 (شاخص عملكرد برنامه)
EAC=ACWP + (BAC-BCWP)/CPI=340 + (680-395)/1.16 = 586 (تخمين هزينه تا انتهاي پروژه)
VAC=BAC-EAC=680-586=94 (واريانس هزينه پيش بيني در دوره هشتم)
TCPI= (BAC-BCWP) / (BAC-ACWP) = (680-395) / (680-340) = 0.84 (شاخص عملكرد هزينه كل پروژه)
تا دوره 8 هم پيشرفت و هم مقدار هزينه رابطه منطقي دارند از دوره 9 به بعد اين افزايش بايد بررسي شود. ممكن است هزينه هاي اضافي برنامه ريزي نشده ،افزايش هزينه هاي خريد مواد ،دوباره كاري و... در ايجاد اين روند نقش داشته باشد.
نمودار فوق نشان مي دهد كه تا دوره 8 روند كاملا عادي و مطلوب است تنها اينكه از نظر برنامه پيش بيني شده عقب هستيم. اما تا اين دوره مقداري هزينه ذخيره شده داريم و هزينه كل پروژه كه در دوره 8 تخمين زده شده كمتر از بودجه در نظر گرفته شده مي باشد.
هر كدام از شاخصهاي بالا خود به تنهايي مي تواند ما را در تحليل ها ياري كند به عنوان مثال تحليل روند هزينه ذخيره شده(CV):
http://pnu-club.com/imported/2012/08/123.gif
اگر اين نمودار با شيب مثبت باشد يعني هزينه ذخيره شده رو به افزايش است. اگر در ناحيه مثبت باشد يعني هزينه واقعي از هزينه پيش بيني بيشتر است، اگر در ناحيه منفي باشد عكس آن. پس اگر شيب مثبت در ناحيه منفي باشد يعني مقدار هزينه واقعي از پيش بيني كمتر است اما اين تفاوت رو به كاهش بوده و ACWP به BCWP نزديك مي شود.
نمودارها و تحليلهاي مختلفي مي توان براي هر يك از شاخصها به كار برد كه استفاده از آنها بستگي به نوع پروژه و نياز مدير پروژه دارد.

Resource : iiend.com