donya88
08-14-2012, 04:29 PM
نوسانات نرخ ارز در ایران و رابطه ان با تورم(مطالعه موردی استان گیلان) نویسندگان:
دکترحمیدرضا علیپور
استادیار گروه مدیریت دانشگاه ازاد اسلامی رشت
نسترن جنتی
دانشجوی کارشناسی ارشد
nastaran.janati@yahoo.com
TMBAچکیده:
نرخ ارز یکی از عوامل تاثیر گذار در سیاست های اقتصادی هر کشور است. هدف این مقاله بررسی نوسانات نرخ ارز و تاثیر ان بر تورم و همچنین بررسی یک دوره ی کوتاه از نوسانات نرخ دلار در استان گیلان می باشد. که نتایج حاکی از ان است که نرخ ارز بازار ازاد بر تورم اثر مثبت داشته اما شدت ان بر حسب شاخص های قیمتی متفاوت است.
واژگان کلیدی:نوسانات ارز, تورم, نرخ حقیقی ,بازار ازاد
مقدمه
ناتقارنی در بازار ارز می تواند ناشی از ناتقارنی در پشتوانه های ارزها و شرایط اقتصادی باشد.برخی از ارزها دارای اقتصاد با شرایط بهتر نسبت به کشورهای دیگر است. به عنوان مثال بسیاری از شرکتها و موسسات مالی بیشتر از ارز پایه دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا برای محاسبات سود و زیان خود استفاده میکنند. برای این شرکتها انتظار یک افزایش در نوسانات دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا به معنی افزایش در نوسانات دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا به معنی افزایش ریسک در دارایی تخصیص یافته به دلار امریکاست که این امر ممکن است منجر به فروش دارایی تخصیص یافته به دلار استرالیا شود که نهایتا باعث کاهش نرخ ارز دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا می شود. این اثر واحد پولی پایه شبیه اثر بازخورد در بازار سهام می باشد و همچنین این اثر واحد پولی نسبت به بقیه قویتر می باشد و همچنین دخالت های بانک مرکزی یکی از دو کشور می تواند دلیل دیگری بر وجود ناتقارنی در بازار ارز باشد.اخبار موثر بر نوسانات بازار ارز به دو بخش اخبار دولتی و غیر دولتی
تقسیم می شود.اخبار دولتی شامل جداول و اطلاعات دسته بندی و برنامه ریزی شده راجع به وقایع اقتصاد کلان که در تاریخ های مشخص توسط دولت اعلام می شود در حالیکه اخبار
غیر دولتی شامل اخبار منتشر نشده توسط اشخاص غیر دولتی مانند بانک مرکزی و یا اطلاعات محرمانه فعالان بازار مانند تجار می باشد.
تورم که افزایش مداوم سطح عمومی قیمت ها و یا کاهش مستمر قدرت خرید پول است از جمله حادترین مشکلات اقتصادی به شمار میرود. در دهه ی ۱۹۷۰ و با پیدایش فشارهای تورمی شدید تثبیت قیمت ها به عنوان هدف اساسی سیاست های اقتصادی مورد توجه اقتصاد دانان قرار گرفت. متعاقب ان حجم عظیمی از ادبیات اقتصادی به ماهیت و علل تورم و سیاست اقتصادی مناسب برای درمان تورم اختصاص یافت. همچنین تلاش کشورهای در حال توسعه طی دهه های گذشته جهت دستیابی به نرخ های رشد بالاتر عموما توام با نرخ تورم بالا بود. از طرف دیگر اثر گذاری نوسانات ارز بر ان در سطوح کلان به صورت یکی از رایج ترین مباحث در امد. نرخ ارز جزء مهمترین عامل تعیین کننده ی قیمت مواد اولیه, کالاهای واسطه ای, تجهیزات سرمایه ای و کالاهای نهایی است و با توجه به وابستگی بالای تولید و مصرف به واردات, به نظر میرسد در شکل گیری فشارهای تورمی موثر باشد. به دلیل تغییر و تحول عمیق در نظام های ارزی, متغییر نرخ ارز بیش از پیش به عنوان عامل کلیدی و اثر گذار در سیاست های اقتصادی خود نمایی کرده و تاثیر نوسانات ان بر تورم, از مباحث رایج اقتصادی شده است. نرخ ارز در اقتصاد هر کشوری که با دنیای خارج از خود ارتباط دارد، یکی از عوامل تعیین قیمت‌هاست. این نرخ بر قیمت کالاها و خدمات وارداتی تأثیر می‌گذارد و یکی از اساسی‌ترین عواملی است که بر صادرات، واردات، تراز پرداخت‌ها و ذخایر ارزی یک کشور تأثیرگذار است. ارزش پول ملی نسبت به اسعار خارجی یا نرخ ارز آیینه تمام نمایی از اقتصاد یک کشور در مقابل سایر کشورها در محیط اقتصاد بین‌الملل است و در قرن حاضر هیچ شاخصی بیش از نوسانات نرخ ارز توجه و تفکر اقتصاددانان و سیاستگذاران کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود جلب نکرده است. نوسانات غیرعادی در سیستم ارزی یکی از معضلات اقتصادی هر کشوری است که ثبات اقتصاد را با چالش مواجه و اعتماد مردم به پول را سلب می‌کند و کاهش نسبی قدرت خرید در مقایسه با موازنه‌های بین‌المللی را درپی دارد. در کشورهایی نظیر ایران که قسمت عمده درآمد دولت از محل عایدات ارزی تأمین می‌شود، نرخ برابری ارز، درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت را به درآمد دولت بر حسب پول داخلی تبدیل می‌کند. وقتی درآمد حاصل از صادرات نفت و یا نرخ برابری ارز به مراتب بیشتر می‌شود، این نرخ به طور مستقیم بر وضع مالی دولت، درآمدها و هزینه‌های آن مؤثر است و نرخ برابری ارز از محل فروش این فرآورده‌ها نیز تغییر کرده و بر کسری یا مازاد بودجه تأثیر می‌گذارد. برخی از صاحبنظران معتقدند که افزایش نرخ ارز سبب افزایش قیمت کالاهای وارداتی می‌شود و بر بخشهای اقتصادی که حساسیت سیاسی دارند، اثر نامطلوب می‌گذارد و رشد تورم را تسریع می‌کند. نگرانی از این که ممکن است بین افزایش نرخ ارز و تورم یک دایره شوم علت و معلولی برقرار باشد، تشدید شده است. در این دایره چنین مطرح می‌شود که بالا رفتن نرخ ارز سبب افزایش قیمت کالاهای وارداتی و افزایش قیمت کالاهای وارداتی سبب رشد تورم و رشد تورم باعث افزایش باز هم بیشتر نرخ ارز می‌شود.
مواد و روش ها
در این تحقیق کلیه ی متغییرهای مرتبط به تحقیق ( ماهانه و سالانه ) به صورت ریالی از سالنامه اماری سازمان برنامه بودجه و امار نامه بانک مرکزی جمع اوری شده است.
و نمودارها با استفاده از نرم افزار اکسل بررسی شده اند.
نرخ ارز یک رابطة مبادله است و به خودی خود رابطه دو واحد پولی را نشان می‌دهد اما این تغییرات نرخ ارز است که انعکاس‌دهندة وضعیت‌های اقتصادی و حتی سیاسی اجتماعی یک کشور است. مثلاً وقتی قیمت هر دلار از ۷۰ ریال شروع به افزایش می‌کند و تا ۱۰۰۰۰ ریال افزایش می‌یابد این حکایت از یک سری واقعیت‌های اقتصادی و یک سری واقعیت‌های سیاسی- اجتماعی در چارچوب قلمرو ملی و روابط بین‌الملل دارد؛ تغییر واقعیت‌های اقتصادی مثل بی‌انضباطی‌های پولی و مالی، تداوم تورم‌های بالا در کشور، وابستگی بودجه به درآمدهای غیرمالیاتی، کندی آهنگ رشد تولید و اشتغال، صادرات محدود و پردردسر و واردات آسان و فراوان، عدم شفافیت در بودجه دولت و شرکت‌های دولتی و نظایر آن. واقعیت‌های سیاسی، اجتماعی در سطح ملی و بین‌المللی نیز مثل جنگ، اعمال شوک درمانی‌های پیاپی در اقتصاد، وجود تنش‌های فراوان در روابط بین‌المللی کشور با خارج و غیره . بنابراین تغییرات نرخ‌های ارز خارجی در کشور می‌تواند انعکاس‌دهندة جایگاه نسبی اقتصاد کشور نسبت به شرکای خارجی‌اش باشد.
یک جنبه دیگر معناداری به انعکاس یافتن وضعیت نیروهای اقتصادی در نرخ‌های ارز بر می‌گردد. یعنی نرخ ارز بتواند به عوامل اقتصادی علامت دهد؛ وضعیت تورم و نقدینگی را انعکاس دهد و … چون ما نظام ارزی و بازار ارز رقابتی و عمیق نداریم نرخ‌های ارز موجود از انعکاس دادن واقعیت‌های محوری اقتصاد عاجزند. علی‌رغم وجود تورم دو رقمی در کشور طی سال‌های اخیر و همچنین نرخ رشد بالای نقدینگی، نرخ ارز افزایش متناسبی نداشته است و این بیانگر این خواهد بود که نرخ ارز موجود واقعیت‌های اقتصاد کشور را انعکاس نمی‌دهد.
البته در اقتصادهای پیشرفته هم چون ارز یک کالای جداگانه محسوب می‌شود و دارای بازارهای آتی و جاری است این طور نیست که نرخ ارز آنها آیینه تمام نمای واقعیت‌های اقتصادی آنها باشد و بطور دقیق آنها را منعکس کند زیرا شرایط کمبود و وفور ارزی و شرایط بین‌المللی نیز نرخ ارز آنها را شدیداً تحت تأثیر قرار می‌دهد. در کشور ما این مسئله با شدت بیشتر خودنمایی می‌کند زیرا وقتی قیمت نفت افزایش می‌یابد ذخایر ارزی ما افزایش می‌یابد و وفور ارز موجب تثبیت قیمت آن می‌شود. در حالی که نیروهای بنیادی اقتصاد هیچ تغییر نکرده است. نبود نظام ارزی به قطع ارتباط شرایط بازار ارز با نیروهای بنیادی اقتصاد کمک می‌کند. اگر صادرات ما از کالاهای متنوع، با کیفیت و فن‌آوری بالا و دارای تقاضای جهانی زیاد تشکیل شود در آن صورت است که نرخ ارز با واقعیت‌های اقتصاد درگیر می‌شود و به تعامل می‌پردازد و تغییراتش می‌تواند انعکاس‌دهندة واقعیت‌های بنیادی اقتصاد باشد.
اما این سوال مطرح است که تنگناهای رقابت‌پذیری بیشتر به نرخ ارز مربوط است یا تورم؟
رقابت‌پذیری واقعی با تأمین استانداردهای کیفی و ارتقاء بهره‌وری و ابداع و نوآوری تکنولوژیکی تحقق می‌یابد. رقابت‌پذیری قیمتی بعد از رقابت‌پذیری واقعی مطرح است، اما در هر حال قیمت می‌تواند کاستی‌های رقابت‌پذیری فنی را جبران کند و برعکس. در مورد رقابت‌پذیری قیمتی سه متغیر نقش دارند:
دانلود مقاله با لینک مستقیم (http://marketingarticles.ir/ArtBank/NavasanatNerkhArz.pdf)
(در صورت عدم امکان دانلود مقاله کلیک راست کرده و Save Target As را انتخاب کنید)
بانک مقالات بازاریابی ایران
دکترحمیدرضا علیپور
استادیار گروه مدیریت دانشگاه ازاد اسلامی رشت
نسترن جنتی
دانشجوی کارشناسی ارشد
nastaran.janati@yahoo.com
TMBAچکیده:
نرخ ارز یکی از عوامل تاثیر گذار در سیاست های اقتصادی هر کشور است. هدف این مقاله بررسی نوسانات نرخ ارز و تاثیر ان بر تورم و همچنین بررسی یک دوره ی کوتاه از نوسانات نرخ دلار در استان گیلان می باشد. که نتایج حاکی از ان است که نرخ ارز بازار ازاد بر تورم اثر مثبت داشته اما شدت ان بر حسب شاخص های قیمتی متفاوت است.
واژگان کلیدی:نوسانات ارز, تورم, نرخ حقیقی ,بازار ازاد
مقدمه
ناتقارنی در بازار ارز می تواند ناشی از ناتقارنی در پشتوانه های ارزها و شرایط اقتصادی باشد.برخی از ارزها دارای اقتصاد با شرایط بهتر نسبت به کشورهای دیگر است. به عنوان مثال بسیاری از شرکتها و موسسات مالی بیشتر از ارز پایه دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا برای محاسبات سود و زیان خود استفاده میکنند. برای این شرکتها انتظار یک افزایش در نوسانات دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا به معنی افزایش در نوسانات دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا به معنی افزایش ریسک در دارایی تخصیص یافته به دلار امریکاست که این امر ممکن است منجر به فروش دارایی تخصیص یافته به دلار استرالیا شود که نهایتا باعث کاهش نرخ ارز دلار امریکا نسبت به دلار استرالیا می شود. این اثر واحد پولی پایه شبیه اثر بازخورد در بازار سهام می باشد و همچنین این اثر واحد پولی نسبت به بقیه قویتر می باشد و همچنین دخالت های بانک مرکزی یکی از دو کشور می تواند دلیل دیگری بر وجود ناتقارنی در بازار ارز باشد.اخبار موثر بر نوسانات بازار ارز به دو بخش اخبار دولتی و غیر دولتی
تقسیم می شود.اخبار دولتی شامل جداول و اطلاعات دسته بندی و برنامه ریزی شده راجع به وقایع اقتصاد کلان که در تاریخ های مشخص توسط دولت اعلام می شود در حالیکه اخبار
غیر دولتی شامل اخبار منتشر نشده توسط اشخاص غیر دولتی مانند بانک مرکزی و یا اطلاعات محرمانه فعالان بازار مانند تجار می باشد.
تورم که افزایش مداوم سطح عمومی قیمت ها و یا کاهش مستمر قدرت خرید پول است از جمله حادترین مشکلات اقتصادی به شمار میرود. در دهه ی ۱۹۷۰ و با پیدایش فشارهای تورمی شدید تثبیت قیمت ها به عنوان هدف اساسی سیاست های اقتصادی مورد توجه اقتصاد دانان قرار گرفت. متعاقب ان حجم عظیمی از ادبیات اقتصادی به ماهیت و علل تورم و سیاست اقتصادی مناسب برای درمان تورم اختصاص یافت. همچنین تلاش کشورهای در حال توسعه طی دهه های گذشته جهت دستیابی به نرخ های رشد بالاتر عموما توام با نرخ تورم بالا بود. از طرف دیگر اثر گذاری نوسانات ارز بر ان در سطوح کلان به صورت یکی از رایج ترین مباحث در امد. نرخ ارز جزء مهمترین عامل تعیین کننده ی قیمت مواد اولیه, کالاهای واسطه ای, تجهیزات سرمایه ای و کالاهای نهایی است و با توجه به وابستگی بالای تولید و مصرف به واردات, به نظر میرسد در شکل گیری فشارهای تورمی موثر باشد. به دلیل تغییر و تحول عمیق در نظام های ارزی, متغییر نرخ ارز بیش از پیش به عنوان عامل کلیدی و اثر گذار در سیاست های اقتصادی خود نمایی کرده و تاثیر نوسانات ان بر تورم, از مباحث رایج اقتصادی شده است. نرخ ارز در اقتصاد هر کشوری که با دنیای خارج از خود ارتباط دارد، یکی از عوامل تعیین قیمت‌هاست. این نرخ بر قیمت کالاها و خدمات وارداتی تأثیر می‌گذارد و یکی از اساسی‌ترین عواملی است که بر صادرات، واردات، تراز پرداخت‌ها و ذخایر ارزی یک کشور تأثیرگذار است. ارزش پول ملی نسبت به اسعار خارجی یا نرخ ارز آیینه تمام نمایی از اقتصاد یک کشور در مقابل سایر کشورها در محیط اقتصاد بین‌الملل است و در قرن حاضر هیچ شاخصی بیش از نوسانات نرخ ارز توجه و تفکر اقتصاددانان و سیاستگذاران کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود جلب نکرده است. نوسانات غیرعادی در سیستم ارزی یکی از معضلات اقتصادی هر کشوری است که ثبات اقتصاد را با چالش مواجه و اعتماد مردم به پول را سلب می‌کند و کاهش نسبی قدرت خرید در مقایسه با موازنه‌های بین‌المللی را درپی دارد. در کشورهایی نظیر ایران که قسمت عمده درآمد دولت از محل عایدات ارزی تأمین می‌شود، نرخ برابری ارز، درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت را به درآمد دولت بر حسب پول داخلی تبدیل می‌کند. وقتی درآمد حاصل از صادرات نفت و یا نرخ برابری ارز به مراتب بیشتر می‌شود، این نرخ به طور مستقیم بر وضع مالی دولت، درآمدها و هزینه‌های آن مؤثر است و نرخ برابری ارز از محل فروش این فرآورده‌ها نیز تغییر کرده و بر کسری یا مازاد بودجه تأثیر می‌گذارد. برخی از صاحبنظران معتقدند که افزایش نرخ ارز سبب افزایش قیمت کالاهای وارداتی می‌شود و بر بخشهای اقتصادی که حساسیت سیاسی دارند، اثر نامطلوب می‌گذارد و رشد تورم را تسریع می‌کند. نگرانی از این که ممکن است بین افزایش نرخ ارز و تورم یک دایره شوم علت و معلولی برقرار باشد، تشدید شده است. در این دایره چنین مطرح می‌شود که بالا رفتن نرخ ارز سبب افزایش قیمت کالاهای وارداتی و افزایش قیمت کالاهای وارداتی سبب رشد تورم و رشد تورم باعث افزایش باز هم بیشتر نرخ ارز می‌شود.
مواد و روش ها
در این تحقیق کلیه ی متغییرهای مرتبط به تحقیق ( ماهانه و سالانه ) به صورت ریالی از سالنامه اماری سازمان برنامه بودجه و امار نامه بانک مرکزی جمع اوری شده است.
و نمودارها با استفاده از نرم افزار اکسل بررسی شده اند.
نرخ ارز یک رابطة مبادله است و به خودی خود رابطه دو واحد پولی را نشان می‌دهد اما این تغییرات نرخ ارز است که انعکاس‌دهندة وضعیت‌های اقتصادی و حتی سیاسی اجتماعی یک کشور است. مثلاً وقتی قیمت هر دلار از ۷۰ ریال شروع به افزایش می‌کند و تا ۱۰۰۰۰ ریال افزایش می‌یابد این حکایت از یک سری واقعیت‌های اقتصادی و یک سری واقعیت‌های سیاسی- اجتماعی در چارچوب قلمرو ملی و روابط بین‌الملل دارد؛ تغییر واقعیت‌های اقتصادی مثل بی‌انضباطی‌های پولی و مالی، تداوم تورم‌های بالا در کشور، وابستگی بودجه به درآمدهای غیرمالیاتی، کندی آهنگ رشد تولید و اشتغال، صادرات محدود و پردردسر و واردات آسان و فراوان، عدم شفافیت در بودجه دولت و شرکت‌های دولتی و نظایر آن. واقعیت‌های سیاسی، اجتماعی در سطح ملی و بین‌المللی نیز مثل جنگ، اعمال شوک درمانی‌های پیاپی در اقتصاد، وجود تنش‌های فراوان در روابط بین‌المللی کشور با خارج و غیره . بنابراین تغییرات نرخ‌های ارز خارجی در کشور می‌تواند انعکاس‌دهندة جایگاه نسبی اقتصاد کشور نسبت به شرکای خارجی‌اش باشد.
یک جنبه دیگر معناداری به انعکاس یافتن وضعیت نیروهای اقتصادی در نرخ‌های ارز بر می‌گردد. یعنی نرخ ارز بتواند به عوامل اقتصادی علامت دهد؛ وضعیت تورم و نقدینگی را انعکاس دهد و … چون ما نظام ارزی و بازار ارز رقابتی و عمیق نداریم نرخ‌های ارز موجود از انعکاس دادن واقعیت‌های محوری اقتصاد عاجزند. علی‌رغم وجود تورم دو رقمی در کشور طی سال‌های اخیر و همچنین نرخ رشد بالای نقدینگی، نرخ ارز افزایش متناسبی نداشته است و این بیانگر این خواهد بود که نرخ ارز موجود واقعیت‌های اقتصاد کشور را انعکاس نمی‌دهد.
البته در اقتصادهای پیشرفته هم چون ارز یک کالای جداگانه محسوب می‌شود و دارای بازارهای آتی و جاری است این طور نیست که نرخ ارز آنها آیینه تمام نمای واقعیت‌های اقتصادی آنها باشد و بطور دقیق آنها را منعکس کند زیرا شرایط کمبود و وفور ارزی و شرایط بین‌المللی نیز نرخ ارز آنها را شدیداً تحت تأثیر قرار می‌دهد. در کشور ما این مسئله با شدت بیشتر خودنمایی می‌کند زیرا وقتی قیمت نفت افزایش می‌یابد ذخایر ارزی ما افزایش می‌یابد و وفور ارز موجب تثبیت قیمت آن می‌شود. در حالی که نیروهای بنیادی اقتصاد هیچ تغییر نکرده است. نبود نظام ارزی به قطع ارتباط شرایط بازار ارز با نیروهای بنیادی اقتصاد کمک می‌کند. اگر صادرات ما از کالاهای متنوع، با کیفیت و فن‌آوری بالا و دارای تقاضای جهانی زیاد تشکیل شود در آن صورت است که نرخ ارز با واقعیت‌های اقتصاد درگیر می‌شود و به تعامل می‌پردازد و تغییراتش می‌تواند انعکاس‌دهندة واقعیت‌های بنیادی اقتصاد باشد.
اما این سوال مطرح است که تنگناهای رقابت‌پذیری بیشتر به نرخ ارز مربوط است یا تورم؟
رقابت‌پذیری واقعی با تأمین استانداردهای کیفی و ارتقاء بهره‌وری و ابداع و نوآوری تکنولوژیکی تحقق می‌یابد. رقابت‌پذیری قیمتی بعد از رقابت‌پذیری واقعی مطرح است، اما در هر حال قیمت می‌تواند کاستی‌های رقابت‌پذیری فنی را جبران کند و برعکس. در مورد رقابت‌پذیری قیمتی سه متغیر نقش دارند:
دانلود مقاله با لینک مستقیم (http://marketingarticles.ir/ArtBank/NavasanatNerkhArz.pdf)
(در صورت عدم امکان دانلود مقاله کلیک راست کرده و Save Target As را انتخاب کنید)
بانک مقالات بازاریابی ایران