تردستی ها و سرگرمی های شیمیایی

[fr.chemi3t]

چگونه می توان شیر را به نوشابه تبدیل کرد؟!




http://pnu-club.com/imported/2012/07/78.gif




شعبده‌باز ظرف نسبتاً بزرگي را كه محتوي شير است. به حاضران نشان مي‌دهد.
سپس مقداري از آن را در يك ليوان مي‌ريزد. بلافاصله شير در ليوان به صورت
نوشابه درمي‌آيد. اين كار چگونه ممكن است؟



واقعيت اين است كه، شعبده‌باز از قبل، و دور از چشم حاضران، يك ليتر شير در
يك ظرف شيشه‌اي ريخته، و به آن يك قاشق غذاخوري سود اضافه كرده، و خوب به
هم زده است. و ليوان ديگر هم – كه به ظاهر خالي به نظر مي‌رسد – محتوي سه
قطره محلول الكلي فنل فتالئين است، كه رويش چند قطره شربت كارامل نيز
افزوده شده است (معمولاً ته اين ليوانها ضخيم بوده، و محفظه كوچكي در آن
قسمت ايجاد شده است، و براي اينكه مواد ريخته شده در آنها ديده نشود، در
پايين‌ترين قسمت بدنه ليوان، يك حاشيه به رنگ سفيد زده مي‌شود، كه ظاهراً
جنبه تزييني دارد).



دليل آزمايش را مي‌توان چنين توضيح داد كه، تغيير اسيديته محيط در ليوان
دوم با شناساگر فنل فتالئين، و وجود شربت كارامل، سبب مي‌شود، كه تماشاگر
تصور كند، شير به نوشابه تبديل شده است.

[fr.chemi3t]

چرا آب از غربال پایین نمی ریزد؟!




http://pnu-club.com/imported/2012/07/79.gif



شعبده باز يكي صافي مخصوص آشپزخانه به دست دارد، يك ظرف بزرگ شيشه‌اي نيز
كه تا نصف محتوي آب است روي ميز قرار دارد، و كنار آن نيز يك پارچ شيشه‌اي
پر از آب ديده مي‌شود. نمايشگر مقداري از آب پارچ مي‌خورد، و آنگاه صافي را
بالاي ظرف بزرگ نگه داشته، و اظهار مي‌دارد: آب در غربال حمل كردن –
برخلاف تصور عموم – كاري ساده است! و در اين موقع شروع به ريختن آب در داخل
صافي مي‌كند. همه متوجه مي‌شوند، كه قطره‌اي آب پايين نمي‌ريزد. به اين
ترتيب تقريباً نصف آب پارچ را در توي صافي خالي مي‌كند. و پس از اينكه با
شك و ترديد تمام، چند لحظه آن را روي ظرفشويي نگه مي‌دارد، به آرامي مقدار
كمي آب از لبه صافي توي ظرف بزرگ خالي كرده، و خود صافي را هم داخل آب قرار
مي‌دهد. سپس از يك تماشاگر نيز مي‌خواهد، كه وي نيز اين كار را تكرار كند و
آن وقت مجدداً صافي را از توي ظرف خارج كرده، و به دست او مي‌دهد، و
تماشاچي بقيه آب را در توي صافي مي‌ريزد. مشاهده مي‌گردد، كه قطره‌اي آب در
غربال (صافي) باقي نمانده، و همه آن پايين مي‌ريزد، دليل اين تردستي چيست؟




به طور خلي ساده، وقتي شعبده‌باز آب را در صافي مي‌ريزد، توي صافي يك كاسه
شيشه‌اي بزرگ – از انواع پيركس – قرار دارد، كه خيلي نازك بوده، و غيرقابل
رؤيت است. همچنين ظرف بزرگ شيشه‌اي و روي ميز محتوي آب خالص نيست، بلكه
داراي «تتراكلريدكربن» و «بنزين» است. وقتي آب دو مايع به نسبتهاي مساوي با
هم مخلوط شوند، ضريب شكست آن با ضريب شكست شيشه پيركس يكسان مي‌شود، و
اشياي شيشه‌اي پيركس در داخل آن ديده نمي‌شوند. شعبده‌باز هنگام قرار دادن
صافي در داخل مايع مزبور، آن را كمي مي‌چرخاند، تا از صافي خارج شده، و
داخل مايع به طور معكوس قرار گيرد. پس اساس شعبده‌بازي از اين قرار است:
هنگامي كه شعبده‌باز آب را در صافي مي‌ريزد، كاسه پيركس توي آن قرار دارد،
اما هنگامي كه از مايع درمي‌آورد، تا آن را به تماشاگر بسپارد كاسه مزبور
را توي مايع باقي مي‌گذارد. كه البته كسي متوجه آن نمي‌شود. و مسلماً آب در
نوبت تماشاچي از صافي به پايين مي‌ريزد!

[fr.chemi3t]

چگونه آب را به رنگهای مختلف در بیاوریم ؟!




http://pnu-club.com/imported/2012/07/80.gif




روي ميز نمايش سه ليوان بزرگ محتوي مايعات بيرنگي قرار دارند، كه آزمايشگر
آنها را آب معرفي مي‌كند. يك پارچ شيشه‌اي نيز داراي مايع بنفش رنگ است.
شعبده‌باز روي هر يك از سه مايع بيرنگ‌، كمي از مايع بنفش مي‌ريزد، مايع
اول به رنگ بنفش درمي‌آيد. مايع دوم به رنگ قرمز درمي‌آيد، و مايع سوم سبز
رنگ مي‌شود! چگونه اين تردستي انجام مي‌پذيرد؟



مواد لازم براي اجراي اين نمايش شگفت‌انگيز عبارتند از: يك برگ كلم قرمز،
100 سانتيمتر مكعب سركه سفيد، و مقداري سود كه در 100 سانتيمتر مكعب آب حل
شده است. روش كار به اين ترتيب است، كه از قبل برگهاي كلم قرمز را به قطعات
كوچك ببريد. آنها را در يك كاسه بريزيد، و رويش آب جوش اضافه كنيد، و مدت
نيم‌ساعت آن را ساكن نگه داريد. شما مايعي به رنگ بنفش خواهيد داشت. آن را
از الك عبور دهيد، و در پارچ بریزید. و اما ليوان اول داراي 100 سانتيمتر
مكعب سركه سفيد، و سومي سود حل شده در 100 سانتيمتر مكعب آب است. دليلش را
هم به طور خلاصه توضيح مي‌دهيم: مايع بنفش رنگ، كه از برگ كلم قرمز به دست
مي‌آيد، اگر در محيط اسيدي قرار گيرد، به رنگ قرمز درمي‌آيد. در محيط
قليايي سبز رنگ مي‌شود. و مسلماً در محيط خنثي رنگ خود (بنفش) را حفظ
مي‌كند. همين!

[fr.chemi3t]

چگونه با یک میله شیشه ای شمع روشن کنیم؟!




http://pnu-club.com/imported/2012/07/81.gif



باز هم شعبده‌باز با يك نمايش عجيب و باور نكردني تماشاگران را غرق در
شگفتي مي‌سازد. نمايشي كه اجراي آن كاملاً غيرممكن به نظر مي‌رسد. او شمعي
را روي ميز قرار مي‌دهد، و نوك يك ميله شيشه خيلي معمولي (همزن) را به
فتيله آن مي‌زند. شمع روشن مي‌شود! چرا؟



با آنكه نمايش خيلي خارق‌العاده به نظر مي‌رسد، ولي اجرايش ساده است، به
طوري كه شما نيز مي‌توانيد موفق به انجام آن شويد. كافي است كه ابتدا وسايل
زير را آماده كنيد: اولاً دو يا سه گرم كلرات پتاسيم، و همان مقدار قند،
كه هر دو را به طور مجزا به صورت پودر در آورده‌ايد. ثانياً يك شمع درشت
معمولي، كه حتي‌الامكان فتيله آن كمي كلفت‌تر از معمول باشد (اين شمع نبايد
قبلاً مورد استفاده قرار گيرد). ثالثاً چند گرم اسيدسولفوريك خيلي غليظ،
پس از تهيه اين وسائل، قبلاً فتيله را به كمك يك سوزن، كاملاً از هم باز
كنيد، به طوري كه تارهاي آن جدا از هم باشند. سپس كلرات پتاسيم و قند را –
كه به طور جداگانه در هاون كوبيده، و به صورت پودر نرم درآورده‌ايد – با هم
مخلوط كنيد (اگر اين دو ماده را با هم در هاون خرد كنيد، امكان انفجار
وجود دارد). اين مخلوط را از قبل روي فتيله شمع بريزيد، به طوري كه اين
ذرات لابه‌لاي تارهاي فتيله را به خوبي پر كنند. و چون اين دو ماده سفيد
بوده، و همرنگ فتيله شمع هستند، مسلماً كسي از اين آماده‌سازي آگاه نخواهد
بود.



و حالا بدون اينكه كسي مطلع باشد، سر يك همزن شيشه‌اي را در اسيدسولفوريك
غليظ فرو ببريد، و بلافاصله به فتيله شمع بزنيد. چون براده قند در مجاورت
كلرات پتاسيم است، به كمك اسيد سولفوريك آتش خواهد گرفت، شمع روشن می شود.