shima_glk
04-26-2012, 05:47 PM
برونشیت مزمن
برونشیت مزمن چیست؟
برونشیت به معنای التهاب لوله های برونشی( نایژکها ) می باشد. زمانیکه نایژکها ملتهب یا عفونی می شوند، هوای کمتری قادر به عبور و ورود و خروج به ریه ها خواهد بود و معمولاً فرد مقادیر زیادی خلط در طی سرفه دفع می کند. بسیاری از افراد در طول زندگی ممکن است به برونشیت حاد دچار شوند که همراه با سرفه و دفع خلط در طی سرماخوردگی می باشد. برونشیت حاد معمولاً همراه با تب نیست.
برونشیت مزمن بصورت وجود سرفه خلط دار در اکثر روزهای یک ماه و در سه ماه از سال و برای دو سال پی در پی در عدم حضور سایر بیماریهای زمینه ای که منجر به بروز سرفه می شوند تعریف می شود .
این التهاب حتی می تواند منجر به از بین رفتن پوشش نایژکها شود. زمانیکه نایژکها به مدت زمان طولانی دچار تحریک می شوند، مقادیر زیادی خلط بصورت دائمی ساخته می شود و ضخامت پوشش نایژکها افزایش یافته و سرفه های تحریکی افزایش می یابد و جریان هوا در داخل نایژکها با مشکل مواجه شده و ریه ها نیز دچار آسیب می شوند. سپس نایژکها مکان مناسبی برای ایجاد عفونت خواهند شد.
برونشیت مزمن می تواند قبل یا همراه آمفیزم ایجاد شود. این دو حالت را با یکدیگر بیماری مزمن انسدادی ریوی ( copd ) نامگذاری می کنند.
علايم شايع
سرفه مكرر، يا حمله سرفه‌هاي پشت سر هم
تنگي نفس
ضخيم بودن خلط و مشكل در تخليه آن با سرفه. ميزان و توليد خلط بسته به وجود يا عدم وجود عفونت، متغير است.
علل
تحريك يا عفونت مكرر لوله‌هاي نايژه‌اي، كه موجب مي‌شود لوله‌هاي نايژه‌اي ضخيم شده، فضاي درون آنها كه محل عبور هوا است باريكتر شده، و خاصيت ارتجاعي آنها كاهش يابد. مواد تحريك‌كننده عبارتند از موارد
چه کساني مستعد ابتلا به برونشيت مزمن مي باشند ؟
ميزان ابتلاي خانمها بيشتر از آقايان است . افراد بالاي ۴۵ سال استعداد ابتلا بيشتري نسبت به سنين ديگر دارند . سابقه خانوادگي بيماري سل ، چاقي ، وجود بيماريهاي تنفسي ديگر و کسانيکه مشغول به کار در محيطهاي پرگرد و غبار هستند آمادگي بيشتري براي ابتلا به برونشيت مزمن را دارند .
حملات برونشیت مزمن چگونه است؟
این بیماری معمولاً یکباره ایجاد نمی شود. عمولاً بعد از آن که سرماخوردگی فرد به نظر بهبود یافته است. امکان دارد همچنان سرفه و تولیدی مقادیر زیاد خلط برای چند هفته ادامه یابد.از آنجایی که اکثر افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، سیگاری می باشند، سرفه ناشی از این بیماری با سرفه ناشی از سیگار اشتباه می کنند. همچنان که زمان سپری می شود، سرما خوردگی ها مخرب تر می شوند و طول دوره های سرفه ها و تولید خلط بعد از هر سرماخوردگی بیشتر می شود.
بدون اطلاع از آن،فرد این دو روند سرفه را وابسته به دوره خود بیماری سرماخوردگی می داند و خیلی زود بیمار در تمامی اوقات حتی قبل از سرماخوردگی، در طی آن و بعد از آن، در اکثر روزهای سال دچار سرفه و خلط می شود. معمولاً سرفه در صبح، در هوای سرد و خشک شدیدتر است. فرد ممکن است در طی روز یکبار یا بیشتر همراه با سرفه خود خلط زرد رنگی داشته باشد.
برونشیت مزمن تا چه اندازه جدی و خطرناک است؟
سالانه بیش از ۱/۹ میلیون نفر در امریکا با برونشیت مزمن تشخیص داده می شوند. این بیماری افراد را در تمامی سنین مبتلا می سازد اما احتمال ابتلا در سن بالای ۴۵ سال بیشتر است. بنظر می رسد زنان ۲ برابر بیشتر از مردان به آن مبتلا می شوند. در سال ۲۰۰۲، ۹/۲ میلیون نفر مرد و ۲/۶ میلیون نفر زن با برونشیت مزمن مورد تشخیص قرار گرفتند.
همراه با آمفیزم و سایر بیماریهای مزمن ریوی بجز آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه، چهارمین علت مرگ در آمریکا به حساب می آید.
بسیار از افراد تا زمانی که این بیماری به حالت پیشرفته در نیاید به آن توجهی نمی کنند. زیرا اکثراً اعتقاد دارند این بیماری چندان تهدید کننده حیات نیست. اما با این حال ریه اکثر افراد مبتلا در زمان مراجعه به پزشک به شدت دچار صدمه شده است و بعد از آن ممکن است فرد دچار اختلالات تنفسی بسیار شدید یا نارسایی قلبی شود.
عوامل افزايش‌دهنده خطر
سيگار كشيدن (بزرگترين عامل خطر)
هرگونه بيماري ريوي كه باعث كاهش مقاومت شده باشد.
سابقه خانوادگي بيماري سل يا ساير بيماريهاي دستگاه تنفسي
قرار گرفتن در معرض آلودگي هوا
تغذيه نامناسب
چاقي
زندگي در خانوار يا محله شلوغ
پيشگيري
سيگار نكشيد. سيگار كشيدن مهمترين عامل خطري است كه مي‌توان از آن اجتناب كرد.
از قرار گرفتن در معرض دودها يا بخارات تحريك‌كننده در محيط خودداري كنيد.
در صورت بروز عفونت تنفسي، سريعاً به پزشك خود مراجعه كنيد.
عواقب مورد انتظار
برونشيت مزمن معمولاً با درمان خوب مي‌شود، اگر سيگاري نباشيد و بيماري مزمن زمينه‌ساز مثل نارسايي احتقاني قلب، برونشكتازي، يا بيماري سل نداشته باشيد.
اگر سيگاري هستيد و آن را ترك نكنيد، يا مبتلا به يك بيماري مزمن زمينه‌ساز باشيد، برونشيت مزمن معمولاً اميد به زندگي را كاهش مي‌دهد.
عوارض احتمالي
ذات‌الريه مكرر
بيماري انسدادي مزمن ريه، كه علاج‌ناپذير است. خصوصيات آن عبارتند از تنگي نفس مزمن، بنفش شدن لب‌ها و ناخن‌ها، و نهايتاً ضرورت استفاده از اكسيژن
درمان
هدف اصلی در درمان برونشیت مزمن در ابتدا کاهش تحریک بر نایژکها می باشد. کشف
آنتی بیوتیک ها در درمان عفونتهای باکتریایی حاد وابسته به برونشیت بسیار مفید بوده است ، هرچند این بیماران نیازی به استفاده مداوم از آنتی بیوتیک ها ندارند.
داروهای گشاد کننده برونشها نیز ممکن است به منظور شل کردن و باز نمودن مجاری هوایی موجود در ریه ها تجویز شوند،این داروها بصورت اسپری های استنشاقی یا بصورت خوراکی می توانند مورد استفاده قرار گیرند. بعضی از پزشکان معتقدند استفاده از کورتیکوستروئیدهای استنشاقی نیز می توانند مفید باشند.
اگر فرد در محیط کار خود با گرد و غبار و بخار سر و کار دارد، پزشک باید تغییر محیط کار را به بیمار خود توصیه نماید. تمامی افراد مبتلا به برونشیت مزمن باید برنامه ای به منظور داشتن یک روش زندگی سالم داشته باشند. بهبود سلامت عمومی یک فرد توانایی بدن وی را جهت مقابله با عفونتها افزایش می دهد.
- بسياري از بيماريهاي ريوي و قلبي علايمي مشابه با علايم برونشيت مزمن دارند. با كمك آزمايشات تشخيصي مي‌توان اين بيماري‌ها را رد كرد و به تشخيص رسيد.
- با درمان، بيماري خوب نمي‌شود، اما علايم بيماري تخفيف يافته و از بروز عوارض جلوگيري مي‌شود.
- سيگار كشيدن را ترك كنيد.
- اگر در جايي زندگي يا كار مي‌كنيد كه آلودگي هوا شديد است، حتي‌المقدور از آن اجتناب كنيد يا آلودگي آن را كاهش دهيد. به فكر تغيير شغل و نصب سيستم تهويه مطبوع فيلتردار و با قابليت كنترل رطوبت در منزل خود باشيد.
- از قرار گرفتن در معرض تغييرات دمايي ناگهاني يا هواي سرد و مرطوب خودداري كنيد.
- اگر كارهايي مثل فرياد زدن، بلند خنديدن، گريه كردن، و فعاليت بدني باعث بروز حملات سرفه شوند، از آنها خودداري كنيد.
- روش تخليه نايژه و تنفس عميق را ياد بگيريد و اجرا كنيد.
- زير پايه‌هاي جلويي تخت را در حدود ۵/۱۲ سانتي‌متر بالا آوريد.
داروها
از داروهاي ضد سرفه استفاده نكنيد؛ اين داروها باعث بدتر شدن برونشيت مزمن مي‌شوند.
آنتي‌بيوتيك‌ها براي مبارزه با عفونت مزمن يا مكرر
اكسپكتورانت‌ها براي نرم و رقيق كردن ترشحات
داروهاي گشادكننده نايژه براي باز كردن لوله‌هاي نايژه‌اي
امكان دارد برحسب مورد، داروهايي براي درمان افسردگي يا اضطراب شديد تجويز شوند.
فعاليت
هيچ گونه محدوديتي براي آن وجود ندارد. مصرف مايعات را به ۱۰-۸ ليوان آب در روز افزايش دهيد تا ترشحات ريوي رقيق‌تر شوند.
رژيم غذايي
رژيم غذايي هيچ محدوديتي ندارد. جهت حفظ ضخامت ترشحات ريه روزانه ۸ تا ۱۰ ليوان آب نبوشيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم برونشيت مزمن را داريد.
- اگر تب يا استفراغ رخ دهد.
- اگر درد خلط خون ظاهر شود.
- اگر درد سينه افزايش يابد.
- اگر تنگي نفس حتي در حالت استراحت يا هنگامي كه سرفه نمي‌كنيد، وجود داشته باشد.
- اگر خلط علي‌رغم تلاش براي رقيق كردن آن ضخيم‌تر شود
برونشیت مزمن چیست؟
برونشیت به معنای التهاب لوله های برونشی( نایژکها ) می باشد. زمانیکه نایژکها ملتهب یا عفونی می شوند، هوای کمتری قادر به عبور و ورود و خروج به ریه ها خواهد بود و معمولاً فرد مقادیر زیادی خلط در طی سرفه دفع می کند. بسیاری از افراد در طول زندگی ممکن است به برونشیت حاد دچار شوند که همراه با سرفه و دفع خلط در طی سرماخوردگی می باشد. برونشیت حاد معمولاً همراه با تب نیست.
برونشیت مزمن بصورت وجود سرفه خلط دار در اکثر روزهای یک ماه و در سه ماه از سال و برای دو سال پی در پی در عدم حضور سایر بیماریهای زمینه ای که منجر به بروز سرفه می شوند تعریف می شود .
این التهاب حتی می تواند منجر به از بین رفتن پوشش نایژکها شود. زمانیکه نایژکها به مدت زمان طولانی دچار تحریک می شوند، مقادیر زیادی خلط بصورت دائمی ساخته می شود و ضخامت پوشش نایژکها افزایش یافته و سرفه های تحریکی افزایش می یابد و جریان هوا در داخل نایژکها با مشکل مواجه شده و ریه ها نیز دچار آسیب می شوند. سپس نایژکها مکان مناسبی برای ایجاد عفونت خواهند شد.
برونشیت مزمن می تواند قبل یا همراه آمفیزم ایجاد شود. این دو حالت را با یکدیگر بیماری مزمن انسدادی ریوی ( copd ) نامگذاری می کنند.
علايم شايع
سرفه مكرر، يا حمله سرفه‌هاي پشت سر هم
تنگي نفس
ضخيم بودن خلط و مشكل در تخليه آن با سرفه. ميزان و توليد خلط بسته به وجود يا عدم وجود عفونت، متغير است.
علل
تحريك يا عفونت مكرر لوله‌هاي نايژه‌اي، كه موجب مي‌شود لوله‌هاي نايژه‌اي ضخيم شده، فضاي درون آنها كه محل عبور هوا است باريكتر شده، و خاصيت ارتجاعي آنها كاهش يابد. مواد تحريك‌كننده عبارتند از موارد
چه کساني مستعد ابتلا به برونشيت مزمن مي باشند ؟
ميزان ابتلاي خانمها بيشتر از آقايان است . افراد بالاي ۴۵ سال استعداد ابتلا بيشتري نسبت به سنين ديگر دارند . سابقه خانوادگي بيماري سل ، چاقي ، وجود بيماريهاي تنفسي ديگر و کسانيکه مشغول به کار در محيطهاي پرگرد و غبار هستند آمادگي بيشتري براي ابتلا به برونشيت مزمن را دارند .
حملات برونشیت مزمن چگونه است؟
این بیماری معمولاً یکباره ایجاد نمی شود. عمولاً بعد از آن که سرماخوردگی فرد به نظر بهبود یافته است. امکان دارد همچنان سرفه و تولیدی مقادیر زیاد خلط برای چند هفته ادامه یابد.از آنجایی که اکثر افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، سیگاری می باشند، سرفه ناشی از این بیماری با سرفه ناشی از سیگار اشتباه می کنند. همچنان که زمان سپری می شود، سرما خوردگی ها مخرب تر می شوند و طول دوره های سرفه ها و تولید خلط بعد از هر سرماخوردگی بیشتر می شود.
بدون اطلاع از آن،فرد این دو روند سرفه را وابسته به دوره خود بیماری سرماخوردگی می داند و خیلی زود بیمار در تمامی اوقات حتی قبل از سرماخوردگی، در طی آن و بعد از آن، در اکثر روزهای سال دچار سرفه و خلط می شود. معمولاً سرفه در صبح، در هوای سرد و خشک شدیدتر است. فرد ممکن است در طی روز یکبار یا بیشتر همراه با سرفه خود خلط زرد رنگی داشته باشد.
برونشیت مزمن تا چه اندازه جدی و خطرناک است؟
سالانه بیش از ۱/۹ میلیون نفر در امریکا با برونشیت مزمن تشخیص داده می شوند. این بیماری افراد را در تمامی سنین مبتلا می سازد اما احتمال ابتلا در سن بالای ۴۵ سال بیشتر است. بنظر می رسد زنان ۲ برابر بیشتر از مردان به آن مبتلا می شوند. در سال ۲۰۰۲، ۹/۲ میلیون نفر مرد و ۲/۶ میلیون نفر زن با برونشیت مزمن مورد تشخیص قرار گرفتند.
همراه با آمفیزم و سایر بیماریهای مزمن ریوی بجز آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه، چهارمین علت مرگ در آمریکا به حساب می آید.
بسیار از افراد تا زمانی که این بیماری به حالت پیشرفته در نیاید به آن توجهی نمی کنند. زیرا اکثراً اعتقاد دارند این بیماری چندان تهدید کننده حیات نیست. اما با این حال ریه اکثر افراد مبتلا در زمان مراجعه به پزشک به شدت دچار صدمه شده است و بعد از آن ممکن است فرد دچار اختلالات تنفسی بسیار شدید یا نارسایی قلبی شود.
عوامل افزايش‌دهنده خطر
سيگار كشيدن (بزرگترين عامل خطر)
هرگونه بيماري ريوي كه باعث كاهش مقاومت شده باشد.
سابقه خانوادگي بيماري سل يا ساير بيماريهاي دستگاه تنفسي
قرار گرفتن در معرض آلودگي هوا
تغذيه نامناسب
چاقي
زندگي در خانوار يا محله شلوغ
پيشگيري
سيگار نكشيد. سيگار كشيدن مهمترين عامل خطري است كه مي‌توان از آن اجتناب كرد.
از قرار گرفتن در معرض دودها يا بخارات تحريك‌كننده در محيط خودداري كنيد.
در صورت بروز عفونت تنفسي، سريعاً به پزشك خود مراجعه كنيد.
عواقب مورد انتظار
برونشيت مزمن معمولاً با درمان خوب مي‌شود، اگر سيگاري نباشيد و بيماري مزمن زمينه‌ساز مثل نارسايي احتقاني قلب، برونشكتازي، يا بيماري سل نداشته باشيد.
اگر سيگاري هستيد و آن را ترك نكنيد، يا مبتلا به يك بيماري مزمن زمينه‌ساز باشيد، برونشيت مزمن معمولاً اميد به زندگي را كاهش مي‌دهد.
عوارض احتمالي
ذات‌الريه مكرر
بيماري انسدادي مزمن ريه، كه علاج‌ناپذير است. خصوصيات آن عبارتند از تنگي نفس مزمن، بنفش شدن لب‌ها و ناخن‌ها، و نهايتاً ضرورت استفاده از اكسيژن
درمان
هدف اصلی در درمان برونشیت مزمن در ابتدا کاهش تحریک بر نایژکها می باشد. کشف
آنتی بیوتیک ها در درمان عفونتهای باکتریایی حاد وابسته به برونشیت بسیار مفید بوده است ، هرچند این بیماران نیازی به استفاده مداوم از آنتی بیوتیک ها ندارند.
داروهای گشاد کننده برونشها نیز ممکن است به منظور شل کردن و باز نمودن مجاری هوایی موجود در ریه ها تجویز شوند،این داروها بصورت اسپری های استنشاقی یا بصورت خوراکی می توانند مورد استفاده قرار گیرند. بعضی از پزشکان معتقدند استفاده از کورتیکوستروئیدهای استنشاقی نیز می توانند مفید باشند.
اگر فرد در محیط کار خود با گرد و غبار و بخار سر و کار دارد، پزشک باید تغییر محیط کار را به بیمار خود توصیه نماید. تمامی افراد مبتلا به برونشیت مزمن باید برنامه ای به منظور داشتن یک روش زندگی سالم داشته باشند. بهبود سلامت عمومی یک فرد توانایی بدن وی را جهت مقابله با عفونتها افزایش می دهد.
- بسياري از بيماريهاي ريوي و قلبي علايمي مشابه با علايم برونشيت مزمن دارند. با كمك آزمايشات تشخيصي مي‌توان اين بيماري‌ها را رد كرد و به تشخيص رسيد.
- با درمان، بيماري خوب نمي‌شود، اما علايم بيماري تخفيف يافته و از بروز عوارض جلوگيري مي‌شود.
- سيگار كشيدن را ترك كنيد.
- اگر در جايي زندگي يا كار مي‌كنيد كه آلودگي هوا شديد است، حتي‌المقدور از آن اجتناب كنيد يا آلودگي آن را كاهش دهيد. به فكر تغيير شغل و نصب سيستم تهويه مطبوع فيلتردار و با قابليت كنترل رطوبت در منزل خود باشيد.
- از قرار گرفتن در معرض تغييرات دمايي ناگهاني يا هواي سرد و مرطوب خودداري كنيد.
- اگر كارهايي مثل فرياد زدن، بلند خنديدن، گريه كردن، و فعاليت بدني باعث بروز حملات سرفه شوند، از آنها خودداري كنيد.
- روش تخليه نايژه و تنفس عميق را ياد بگيريد و اجرا كنيد.
- زير پايه‌هاي جلويي تخت را در حدود ۵/۱۲ سانتي‌متر بالا آوريد.
داروها
از داروهاي ضد سرفه استفاده نكنيد؛ اين داروها باعث بدتر شدن برونشيت مزمن مي‌شوند.
آنتي‌بيوتيك‌ها براي مبارزه با عفونت مزمن يا مكرر
اكسپكتورانت‌ها براي نرم و رقيق كردن ترشحات
داروهاي گشادكننده نايژه براي باز كردن لوله‌هاي نايژه‌اي
امكان دارد برحسب مورد، داروهايي براي درمان افسردگي يا اضطراب شديد تجويز شوند.
فعاليت
هيچ گونه محدوديتي براي آن وجود ندارد. مصرف مايعات را به ۱۰-۸ ليوان آب در روز افزايش دهيد تا ترشحات ريوي رقيق‌تر شوند.
رژيم غذايي
رژيم غذايي هيچ محدوديتي ندارد. جهت حفظ ضخامت ترشحات ريه روزانه ۸ تا ۱۰ ليوان آب نبوشيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم برونشيت مزمن را داريد.
- اگر تب يا استفراغ رخ دهد.
- اگر درد خلط خون ظاهر شود.
- اگر درد سينه افزايش يابد.
- اگر تنگي نفس حتي در حالت استراحت يا هنگامي كه سرفه نمي‌كنيد، وجود داشته باشد.
- اگر خلط علي‌رغم تلاش براي رقيق كردن آن ضخيم‌تر شود