Borna66
05-13-2009, 12:16 AM
آثار زيست محيطي بلايايي طبيعي درجهان
مخاطرات طبيعي مي توانند در نتيجه تاثير طبيعي يا انساني ايجاد شوند.اين خطرات شامل پديده هايي نظير زلزله وفعاليتهاي آتش نشاني ورانش زمين وطوفانهاي گرمسير وسونامي وسيلابها وخشكسالي و… مي باشد. حوادث وخطراتي كه انسان دربوجودآمدن آن دخيل است مانندگرم شدن كره زمين وانتشارات گازهاي گلخانه اي وتخريب لايه ازون وآب شدن يخهاي قطبي و… اگرچه بعضي پديده هايي طبيعي هستند اما افزايش شدت اكثراين رويدادها مي تواند به فعاليتهاي انساني نسبت داده شود. بطور مثال قطع درختان جنگلي استوايي وآفريقاي مركزي غربي والگوي بارش واقليم محلي را دگرگون كرده وخطر خشكسالي را افزايش داده است. سدهاي ايجاد شده روي رود خانه ها وزهكشي زمينهاي مرطوب به توانايي محيطهاي طبيعي براي جذب آب اضافي منجر شده ودرنهايت منجربه افزايش سيلاب مي گردد. همه اين موارد مي توانند مردم به اكوسيستم ها وگياهان وجانوران رادر معرض خطر قراردهندكه طبيعتآمردم فقير بيشترنسبت به اين بلايا آسيب پذير ند.
مردم ومحيط زيست به طور فزاينده اي بامصيبت حاصل از بلا ياي طبيعي دو به دو هستند.
تراكم و رشد بلاياي جمعيت و مهاجرت وياشهر سازي بدون برنامه ريزي وتخريب زيست محيطي وتغيرات جهاني آب وهواي ازدلايل تشديد بروز اين بلاياي باشد.
بيشتر بلايايي كه از لحاظ مالي و اقتصادي پرهزينه هستندعبارتنداز:
سيلابها ،توفانها،اما رويدادهايي نظير خشكسالي وميحطي بيشترمي توانند در جوامع انساني تباه
كننده باشند. بلايا يك اختلال جدي بر عملكردجامعه دارد كه خسارت وسيع اقتصادي واجتماعي واكولوژيكي را باعث مي شوند ،اين بلايا توانايي موثرجامعه كه قادر است صرف
بهسازي محيط گردد،را مورد تجاوز قرار مي دهد.
دردهه1990بيش 90% از افرادي كه دربلاياي طبيعي كشته شدند زندگي خود را در رويدادهاي اقليمي نظير خشكسالي ، توفانهاي شديدو سيلابها ازدست دادند.
در حاليكه بلايايي مانند:سيل كه بيش ازدوسوم مردم تحت تاثير قرار مي دهد ،كمتر مرگبار
هستندو15% توسط سيلابها مي شوند اما بهر حال افزايش شدت ودفعات تكرار بلاياي طبيعي
بخصوص سيلابها در 50 سال گذشته اكثر مردم رادر معرض خطر بزرگي قرار داده كه بيشترين فشار آن بردوش فقيرترين جوامع مي باشد .
نتايج نشان مي دهد كه بيشترين خسارتهاي مالي درطول 50 سال انتهايي قرن 20 دردهه 1990 اتفاق افتاده است روند صعودي در قرن حاضر ادامه دارد.همچنين سيل به طوفان وزلزله بيشترين بلاياي طبيعي او بين كليه بلاياي طبيعي مي باشند كه از اين ميان سيل بيشتري در صد را در طول 50 سال انتهايي قرن 20 به خود اختصاص داده است .
استراتژي كاهش بلايا شامل موارد زير مي باشد
1) ارائه نقشه هاي بهينه بندي خطر.
2) شناسايي مناطق آسيب پذيرومناطق قابل توسعه.
3) قبول كردن كدگذاري ساختمان ها وتخمين محله هاي كه درمعرض خطر قرار دارند.
4) اجراركردن طرحهاو قوانين اقتصادي ازجمله بيمه كردن مردم مناطق آسيب پذيرنسبت به بلاياي موجود در منطقه.
5) اجراي طرح آمايش سرزمين كه كاربري مناطق براساس توان موجود درمنطقه معين گردد.
هدف اصلي واساسي برنامه مديريت بلايا اين است كه به صورت بنيادي نگراني هاي اجتماعي،اقتصادي و زيست محيطي را در مورد بلايا رفع كند.
به عبارت ديگر بااستفاده استراتژي پيشگيري ،ضررها راكاهش دهد. موفقيت اين ديدگاه به
افزايش آگاهي عمومي وهمگاني درقبال خطرات طبيعي وخطرات تكنولوژيكي كه جوامع را
تحت تاثير قرار مي دهد .وابسته است واين ديدگاه به علت سازماندهي بلايا موثراست.
برفرهنگ مردم نيز تاثيرگذار مي باشد.
آمارهاي بانكي جهاني درسال 2004بيان مي كند كه به ترتيب قاره هاي آمريكا،آسيا،اروپا،
اقيانوسيه نسبت به بلاياي طبييعي آسيب پذيرترين قاره مي باشد.بيشترين بلايا درقاره آمريكا،
وتوفانهاي گرمسير،درقارها آسيا واروپاسيل ودرقاره آفريقاقحطيوخشكسالي مي باشد.
برداشت كلي آن است كه تعدادي ازسياستهاي انجام شده كارايي خاص ومشخصي ندارند ويا
معيارهابه راحتي با كاربردهاي زيست محيطي مرتبط نيستند. درواقع سياستهاي اقتصادي موجود درخصوص ماليات بندي.تجارت وسرمايه گذاري متتاقض با مديريت زيست محيطي مي باشد. هرچند كه تعدادي ازآنها ارتباط با موضوعات زيست محيطي دارند. اما معيارهاي ارزيابي پيش ساخته ،معمولآ به كارآيي اقتصادي محدود شده اند.
اين مساله ارزيابي آنان را به ويژه ازجنبه زيست محيطي وتوسعه پايدار،چالش پذير ساخته است. اگرچه درقرن حاضربا كمك تكنولوژي به مجموعه اي ازتلاش هابراي حيران اين كمبودها بعمل آمده است وتحقيق درصدد هستند شرايط اجتماعي ،اقتصادي وزيست محيطي رابه خوبي كنترل نموده ومحيط مناسبي را براي نسلهاي آينده فراهم آورند.
زيرا در صورت عدم برنامه ريزي ممكن است.شرايط نامطلوب تري ايجاد گردد وآسيب پذيري انسان را دربرابرتغيرات محيط افزايش دهد.
منابع:
1) اويسي ،الهام مديرت بناياي طبيعي درجهان به خلاصه مقالات كنفرانس بين المللي مخاطرات طبيعي در راهكارهاي مقابله با آن ، مهر1384
2) نشريه پيام يونسكو ، دفتر فرهنگي سازمان ملل متحد درايران و سبتامبر2004
3) www.disater.mag.com (http://www.disater.mag.com/)
مخاطرات طبيعي مي توانند در نتيجه تاثير طبيعي يا انساني ايجاد شوند.اين خطرات شامل پديده هايي نظير زلزله وفعاليتهاي آتش نشاني ورانش زمين وطوفانهاي گرمسير وسونامي وسيلابها وخشكسالي و… مي باشد. حوادث وخطراتي كه انسان دربوجودآمدن آن دخيل است مانندگرم شدن كره زمين وانتشارات گازهاي گلخانه اي وتخريب لايه ازون وآب شدن يخهاي قطبي و… اگرچه بعضي پديده هايي طبيعي هستند اما افزايش شدت اكثراين رويدادها مي تواند به فعاليتهاي انساني نسبت داده شود. بطور مثال قطع درختان جنگلي استوايي وآفريقاي مركزي غربي والگوي بارش واقليم محلي را دگرگون كرده وخطر خشكسالي را افزايش داده است. سدهاي ايجاد شده روي رود خانه ها وزهكشي زمينهاي مرطوب به توانايي محيطهاي طبيعي براي جذب آب اضافي منجر شده ودرنهايت منجربه افزايش سيلاب مي گردد. همه اين موارد مي توانند مردم به اكوسيستم ها وگياهان وجانوران رادر معرض خطر قراردهندكه طبيعتآمردم فقير بيشترنسبت به اين بلايا آسيب پذير ند.
مردم ومحيط زيست به طور فزاينده اي بامصيبت حاصل از بلا ياي طبيعي دو به دو هستند.
تراكم و رشد بلاياي جمعيت و مهاجرت وياشهر سازي بدون برنامه ريزي وتخريب زيست محيطي وتغيرات جهاني آب وهواي ازدلايل تشديد بروز اين بلاياي باشد.
بيشتر بلايايي كه از لحاظ مالي و اقتصادي پرهزينه هستندعبارتنداز:
سيلابها ،توفانها،اما رويدادهايي نظير خشكسالي وميحطي بيشترمي توانند در جوامع انساني تباه
كننده باشند. بلايا يك اختلال جدي بر عملكردجامعه دارد كه خسارت وسيع اقتصادي واجتماعي واكولوژيكي را باعث مي شوند ،اين بلايا توانايي موثرجامعه كه قادر است صرف
بهسازي محيط گردد،را مورد تجاوز قرار مي دهد.
دردهه1990بيش 90% از افرادي كه دربلاياي طبيعي كشته شدند زندگي خود را در رويدادهاي اقليمي نظير خشكسالي ، توفانهاي شديدو سيلابها ازدست دادند.
در حاليكه بلايايي مانند:سيل كه بيش ازدوسوم مردم تحت تاثير قرار مي دهد ،كمتر مرگبار
هستندو15% توسط سيلابها مي شوند اما بهر حال افزايش شدت ودفعات تكرار بلاياي طبيعي
بخصوص سيلابها در 50 سال گذشته اكثر مردم رادر معرض خطر بزرگي قرار داده كه بيشترين فشار آن بردوش فقيرترين جوامع مي باشد .
نتايج نشان مي دهد كه بيشترين خسارتهاي مالي درطول 50 سال انتهايي قرن 20 دردهه 1990 اتفاق افتاده است روند صعودي در قرن حاضر ادامه دارد.همچنين سيل به طوفان وزلزله بيشترين بلاياي طبيعي او بين كليه بلاياي طبيعي مي باشند كه از اين ميان سيل بيشتري در صد را در طول 50 سال انتهايي قرن 20 به خود اختصاص داده است .
استراتژي كاهش بلايا شامل موارد زير مي باشد
1) ارائه نقشه هاي بهينه بندي خطر.
2) شناسايي مناطق آسيب پذيرومناطق قابل توسعه.
3) قبول كردن كدگذاري ساختمان ها وتخمين محله هاي كه درمعرض خطر قرار دارند.
4) اجراركردن طرحهاو قوانين اقتصادي ازجمله بيمه كردن مردم مناطق آسيب پذيرنسبت به بلاياي موجود در منطقه.
5) اجراي طرح آمايش سرزمين كه كاربري مناطق براساس توان موجود درمنطقه معين گردد.
هدف اصلي واساسي برنامه مديريت بلايا اين است كه به صورت بنيادي نگراني هاي اجتماعي،اقتصادي و زيست محيطي را در مورد بلايا رفع كند.
به عبارت ديگر بااستفاده استراتژي پيشگيري ،ضررها راكاهش دهد. موفقيت اين ديدگاه به
افزايش آگاهي عمومي وهمگاني درقبال خطرات طبيعي وخطرات تكنولوژيكي كه جوامع را
تحت تاثير قرار مي دهد .وابسته است واين ديدگاه به علت سازماندهي بلايا موثراست.
برفرهنگ مردم نيز تاثيرگذار مي باشد.
آمارهاي بانكي جهاني درسال 2004بيان مي كند كه به ترتيب قاره هاي آمريكا،آسيا،اروپا،
اقيانوسيه نسبت به بلاياي طبييعي آسيب پذيرترين قاره مي باشد.بيشترين بلايا درقاره آمريكا،
وتوفانهاي گرمسير،درقارها آسيا واروپاسيل ودرقاره آفريقاقحطيوخشكسالي مي باشد.
برداشت كلي آن است كه تعدادي ازسياستهاي انجام شده كارايي خاص ومشخصي ندارند ويا
معيارهابه راحتي با كاربردهاي زيست محيطي مرتبط نيستند. درواقع سياستهاي اقتصادي موجود درخصوص ماليات بندي.تجارت وسرمايه گذاري متتاقض با مديريت زيست محيطي مي باشد. هرچند كه تعدادي ازآنها ارتباط با موضوعات زيست محيطي دارند. اما معيارهاي ارزيابي پيش ساخته ،معمولآ به كارآيي اقتصادي محدود شده اند.
اين مساله ارزيابي آنان را به ويژه ازجنبه زيست محيطي وتوسعه پايدار،چالش پذير ساخته است. اگرچه درقرن حاضربا كمك تكنولوژي به مجموعه اي ازتلاش هابراي حيران اين كمبودها بعمل آمده است وتحقيق درصدد هستند شرايط اجتماعي ،اقتصادي وزيست محيطي رابه خوبي كنترل نموده ومحيط مناسبي را براي نسلهاي آينده فراهم آورند.
زيرا در صورت عدم برنامه ريزي ممكن است.شرايط نامطلوب تري ايجاد گردد وآسيب پذيري انسان را دربرابرتغيرات محيط افزايش دهد.
منابع:
1) اويسي ،الهام مديرت بناياي طبيعي درجهان به خلاصه مقالات كنفرانس بين المللي مخاطرات طبيعي در راهكارهاي مقابله با آن ، مهر1384
2) نشريه پيام يونسكو ، دفتر فرهنگي سازمان ملل متحد درايران و سبتامبر2004
3) www.disater.mag.com (http://www.disater.mag.com/)