alamatesoall
03-17-2011, 11:36 PM
رزیلنس را به کودک ات بیاموز!
قسمت دومl
بحث رزیلنس درمجله زوان شناسی جامعه به شماره های 28 و 33 آغاز گردید. جهت یادآوری مجددا به تعریف کلمه اشاره می شود و به ادامه بحث آموزش رزیلنس از سن مهد کودک ادامه خواهم داد. رزیلنس یعنی توانایی استقامت و غلبه بر بحران های روحی و روانی در فرد و حفظ روحیه در موارد بحران. توانایی های رزیلنس به نوعی در افراد ذاتی می باشد که این قابلیت با مرور زمان و در اثر فرهنگسازی اجتماعی در افراد کمرنگ شده به حدی که اکثر افراد آن را از دست می دهند. هدف این مقاله آگاه سازی توجه به توانایی رزیلنس و آموزش راهکارهایی است که این قابلیت برای فرد محفوظ نگه دارد تا در اثر تمدن گرایی به فراموشی سپرده نشود.
3- نقش عوامل روانی حرکتی درآموزش رزیلنس
1-3 تحرک: حرکت به عنوان "دروازه آموزش" یک مفهم خاصی دارد. حرکت باعث درک بهتر حواس پنچگانه می شود. حرکت عاملی است که به واسطه آن بچه کارایی و نقش خود را به عنوان عاملی در ساختار شخصیتی تجربه میکند. تکامل و پیشرفت بدون حرکت امکان پذیر نیست.
یک گروه محقق امریکایی از طریق آزمایشاتی به روی موشها به این نتیجه رسیده اند که تحریک فعالیت بچه موشها با انواع وسایل جانبی باعث رشد بیشتر مغز و سلول های مغز آن موشها در سن بلوغ آنها شده بود. این آزمایش یا دو گروه موش انجام شده بود، که گروه اول فضای بیشتر و امکانات حرکتی بیشتری نسبت به گروه دوم داشتند.
نتیجه دیگر آزمایشات این بود که تحرک در موشها نه تنها رشد سلولهای مغزی را بیشتر می کرد بلکه در موشها باعث یافتن یک راه حل در مدت زمان کوتاه می گردید. مثلا موشها برای رسیدن به مکانی قادر بودند کوتاه ترین راه را پیدا کنند. اگرچه این آزمایشات بر روی موش صورت گرفته ولی با توجه به شباهت زیاد DSN موشها به انسانها محقیقین بر این عقیده اند که در انسان نیز حرکت می تواند تاثیری مشابه داشته باشد.
2-3 توجه داشتن به محیط خود : یعنی توانایی کسب اطلاعات و کاربری آنها و توانایی درک حس های خودی : بنابراین مرمول توجه به این شرح است: 1- جذب تحریکات 2- ارزیابی آنها 3- توجه و درک آنها.
یکی از خصلت های مهم آدمی توان مشاهده اتفاقات محیط دور خود است. حس های پنچگانه در این میان نقش بارزی دارند. مشاهدات و ضبط اطلاعات در بچه بصورت حسی صورت می گیرد. تحریکات و هیجانات که در بچه باعث واکنش آنها می گردند، باید دارای ضریب خاص باشند تا توسط بچه درک شوند.
به عقیده "سینک ولتر" سیستم عصبی افراد فقط به تغیرات واکنش نشان می دهد. یک عامل تا زمانی تحریک زا یا هیجان انگیز است که تکراری و ثابت نباشد، چون تاثیرگذاری به حس عصبی را دیگر ندارد. این حس قابل قیاس است با درک سرعت در رانندگی: سرعت در حین رانندگی زمانی قابل مشاهده است که حرکت اتومبیل یکنواخت نباشد. هیجانات تکراری نیز تاثیری مشابه در سلسله اعصاب افراد دارند.
3-3 توسعه یا رشد حس مکانی در بچه: بچه معمولا فکر می کنند اندازه اشیا و یا افراد به همان بزرگی یا کوچکی است که به نظر می رسند. ولی بعدها بچه ها وقتی به طرف آنها می روند به اندازه واقعی پی می برند. در سن چهار سالگی در آنها حس عمق و فاصله مفهوم پیدا می کند.
4-3 حس و درک بینایی و شنوایی: در سن سه سالگی مفهوم گذشته و در پنج سالگی تشخیص ایام هفته و فصول سال و در هفت سالگی ماهها و ساعت برای بچه ها قابل تشخیص و درک می گردد.
5-3 تجربه با تمام حواس: بچه با کمک حواس خود و تصاویری که از مشاهداتشان برای خود می سازند، دنیا را تجربه می کنند. برای کمک به تصویر سازی باید به آنها کمک برای مشاهده کردن کرد. مثلا با پختن یک کیک بجای خرید نوع آماده آن. چراکه در این حالت بچه نه تنها طریق آماده کردن مواد اولیه آن و پختن آنرا تجربه می کند بلکه درحین پختن بوی و تغییر شکل دادن آنرا هم رویت می کند. البته نه تنها این مورد، بلکه حتی با شیرین و شور کردن مواد غذایی و یاد دادن پرخوری نکردن می توان حس سلامت زندگی کردن و سالم بودن را در آنها تقویت کرد.
درک دنیای بچه ها برای بزرگسالان بعضی اوقات بسیار سخت است چون افراد بالغ بصورت منطقی ویا تجربی به مسائل نگاه می کنند و سعی در بازداری بچه از کارهای حسی آنها می کنند.
مثلا دیدن در یک چاله پر آب یا حتی آب لجن زده برای یک بچه سوالات پایه ایی مخلتفی را مطرح می کند و او را به یافتن جواب آنها وا می دارد. در این حین اوهرگز به مسائلی که بزرگسالان دراین رابطه دارند، مانند کثیف شدن لباس یا کفش خود فکر نمی کند. و دنبال حس کنجکاوی یافتن جواب سوالات خود است.
در حین بازی سوالاتی که منشا کنجکاوی دارند برای بچه ها همیشه مطرح می باشند که جواب آنها با تست و آزمایش کردن مشخص می شوند. افراد بزرگسال همیشه مزاحم ارضای حس کنجکاوی و تجربه یابی در بچه ها می باشند. چون آنها به نتیجه اینگونه تجارب ناشی از بازی با گٍل و لجن و خاک، که همانا ایجاد حس استقلال و" حس من بودن" در بچه است، آگاه نیستند در عوض فکر سرپرستان برعکس بچه ها در مسیر نظافت ، بهداشت، آلودگی ، سرما و نم و.... می چرخد. پس باید گفت که ادراک حسی به نوعی موردی شخصی (Subjective ) است و به نوع برداشت و نگرش شخص برمی گردد.
تجارب درون حسی یا غریضی مانند بویدن، چشیدن، مزه کردن و حرکاتی که با کشش عضله یا ماهیچه و مفصل همراه است، از آن گروه از حواس هستند که تاثیر آنها برای فرد باقی مانده و پایه اطلاعاتی ناخودآگاه آینده آنها می گردد. توجه به آنها کمک به آینده سازی در بچه می باشد.
6-3 حضور در طبیعت و حس به آ ن : جنگل ، مزرعه، درخت، سخره، رود خانه ، گل و گیاه و .... تماما محل آموزش بچه ها هستند و در این محیط ها آنها با قوانین طبیعت آشنا شده و یاد می گیرند که کوشش کرده خود را با محیط وفق دهند. او خود را در طبیعت و طبیعت را در خود تجربه می کند چون طبیعت باعث تحرک حس او می شوند.
7-3 بچه ها به هم نیاز دارند و از هم رفتار اجتماعی یاد می گیرند: مانند کوتاه آمدن مقابل همدیگر، مدعی شدن، نظاع و دوباره آشتی کردن، خواسته خود را به کرسی نشاندن و کوتاه آمدن. بچه با هم بازی خود کنار آمدن را یاد می گیرند برای بازی های خود قواعد آن را تعریف می کنند باهم نقش بازی می کنند و آنها را رعایت می کنند. یکی از اهداف مهد کودک بایستی در این جهت تعریف گردد.
8-3 حفظ و رعایت استقلال فردی : توانایهای بچه ها را باید قبول کرد و به آنها فرصت داد که مسائل خود را شخصا حل کنند. البته این چیزی است که در مهد کودک خیلی وقت گیر است و برای والدین مسخره، ولی این اولین قدم اساسی برای ایجاد توانایی در رفع اختلافات در آینده برای فرد است. تجارب دوران بچه گی نقش پایه ای در برخورد و مقابله با مسائل زندگی افراد در آینده آنها دارند و به این مورد باید توجه خاص گردد.
4- نقش و رفتار آموزگار و مربی در رزیلنس آموزی
4-1 پذیرفتن و همراهی صادقانه: این یک نیاز ساده و پارادوکس در زندگی هر انسان است، حس کند که دیگران او را همانگونه که می باشد صادقانه می پزیرند. در این صورت است که او می تواند به عقیده "جوردن" با این حس پذیرفته بودن با آرامش و خیال راحت به مسائل زیر فکر کند:
الف- خود را چگونه می خواهد تغییر دهد،
ب- او چگونه می تواند تغییر یابد،
ج- چگونه او می تواند به شخصی بهتر از آنکه هست، تبدیل گردد.
عدم موفقیت با این خطر همراه است که یک تصویر منفی در شخص از خو دش ایجاد شود. این تصویر منفی در بچه بطور ناخودگاه دراو ایجاد می شود. بخصوص زمانیکه یک همبازی ویا یک فرد بزرگسال از اطرافیان بچه بخاطر یک کار اشتباه یا سرعت عمل کم بچه او را تحقیر کرده و بی عرضه نام ببرند ویا به او این احساس را تلقیح کنند. کاری که می تواند در بچه باعث کناره گیری و یا خشونت در او گردد. به عقیده "سیمر" زورگویی و قلدری در بچه(و افراد بزرگسال) از این گونه تجارب منشع می گیرد.
مربیان اغلب از انسان های کمال نیافته و سردرهوا ناراضی اند، والدین برای بچه های خود همیشه بهترین چیزها را می خواهند و حتی شاید بیش از توان فرزندان از آنها انتظاردارند. بچه ظریف و حساسند و بیش از آنکه بزرگترها فکر می کنند مسائل را درک کرده و نارضایتی آنها را پیش از آنکه خود آنها به آن آگاه شود، ضبط می کنند. پس باید مربیان و والدین متوجه رفتار خود باشند و با رفتار خود باعث حس های منفی و درد وجدان در کودکان و بچه ها نگردند.
4-2 صداقت و شفافیت: منظور از شفافیت در کار همان روراستی و حسن عمل مربی یا آموزگار با بچه می باشد. یک مربی با نگرش انتقادی باید به ندای درون خود گوش دهد و مستقل عمل کند. شور و هیجان و اعتماد به حس خود باید در تمام مراحل آموزش مورد توجه مربی قرار بگیرد. شخصیت قوی یک مربی ، بینش و نگرش و اعمال او به عنوان یک فرد باید مستقل وهمیشه ثابت باشد و با اهداف آموزشی تغییر نکند. به عبارت دیگر یک مربی زمانی درست عمل می کند که اعتماد به نفس قوی و رفتار یکسان و ثابتی داشته باشد.
بنابراین صداقت و روراستی مبنای برقراری ارتباط سالم و خلاقیت است و این امکان را به مربی می دهد که
تاثیر گذار درتقویت توانایی های زیردر شاگردش باشد:
1- بچه ها زمانی معاشرتی و مسئولیت پذیر می شود که طرف مقابل آنها بی پرده و صادقانه در مورد احساس خود با بچه ها صحبت کند.
2- بچه ها زمانی حس پذیرفته شدن و کمال می کنند، که به آنها دائم تائین تکلیف و امرونهی نکنند.
3- بچه سعی می کنند راه حل منطقی خود را برای مسائل بیابند، اگر به آنها این فرصت و زمان داده شود.
4- تقویت انگیزش در بچه برای بیان مطالب و خواسته های خود ودرک و تفهیم محیط خود.
5- آمادگی پذیرش هردو طرف (شاگرد و مربی) برای قبول تغییرات در خود.
به عقیده "پراس" یک مربی زمانی موفق است و عملکرد قابل قبولی دارد که برای خودش روش کند که چه حسی به کارش دارد، و چقدراز آن را آگاهانه تجربه می کند( نسبت به آن خود آگاه است) و سرانجام اینکه تا چه اندازه توان نشان دادن آن را به افراد مقابل خود دارد. در اینصورت مربی نه تنها در بچه بلکه حتی در خود حس ها و تجارب مثبتی به شرح زیر را ممکن می سازد:
1- بچه قادر به درک خواسته های مربی می گردد و حد و مرزش را می یابد( در رفتاربا معلم).
2- مربی قادر می گردد ششدانگ حواس خود را به بچه و کارش معطوف کند چون حواس او به نیاز به خوب جلوه دادن خود پرت نخواهد بود(چون می دادند که کارخود را بسیار مطلوب انجام می دهد).
3- بچه حس بهتر درک شدن از طرف مربی را خواهد کرد، چون با توجه با علاقه و رسیدگی مربی به او، حس خوب بودن می کند.
4- شرایط ارتباط مثبت و تبادل دو طرفه تقویت می گردد.
4-3 توجه و مشاهدات: مسائل مورد توجه بچه نشانگر خواسته های او و مرحله رشد و پیشرفت بچه می باشد. توجه و مشاهده این مورد از وظایف اصلی یک مربی است. بر مبنای این مشاهدات مربی باید تصمیم بگیرد که با بچه چگونه رفتاری باید داشته باشد. ضمن اینکه یک مربی باید صحت تابیر درست از مشاهدات خود نیزکنترل کند. تا در صورتیکه رفتار مشاهده شده درست تابیر نشده و واکنش مربی اشتباه باشد، مربی بتواند سریعا تابیر درست را انجام دهد. چراکه فقط در صورتی تحقق این رفتار، یعنی توجه بعمل بچه و ارائه عکس العمل مناسب مربی در برابر آن، ایجاد ارتباط نزدیک با بچه برای مربی ممکن می شود.
یک رفتار صیح از طرف مربی و والدین این است که وقتی بچه مشغول بازی است او را تنها و به حال خود گذارده و فقط موظب او باشند و به او اجازه دهند اشتباه کرده و سعی به رفع اشتباه خود کند ودر بازی او اصلا مداخله نکنند مگر انکه بچه از آنها در خواست کند. با این کار به او حس استقلال و مورد قبول بودن و پذیرفته شدن می دهند.
4-4 با حواس جمع گوش دادن به جای بد تابیر کردن: در برخورد و رفتار خود باید یک مربی باید به این نکته توجه داشته باشد که چهار پیام ارسالی در یک جمله به عقیده "شولتز" عبارتند از:
1- رقابت و پیام رسایی: یعنی "در جمله ام ، من از خودم خبرمی دهم".
2- رفاقت و همیاری: یعنی "با طرف مقابل چه رفتاری دارم".
3- بیطرفی : توان در اطلاع رسانی با بیطرفی بدون جبهه گیری برای طرفی خاص.
4- درخواست و تقاضا: یعنی "انتظار چیزی را از طرف مقابل داشتن". بیان مستقیم خواسته خود در جمله.
یک جمله می تواند چهارمفهوم مخلتف را در بر داشته باشد و به چهار گونه مخلتف نیز تابیر شود.
تابیر درست آن بستگی به شناخت و درک گوینه و شنونده از هم دارد. به همین دلیل لازم است وقتی چیزی را می شنویم با توجه و دقت به منظور گوینده فکر کنیم . مربی باید در برخورد خد با شاگردانش و در اموزطش خود به این مسئله توجه خاص داشته باشد. احتمالا ضرب الامثل شنونده باید عاقل باشد از همین جا ریشه گرفته است.
5- با توجه با آنچه که گذشت به صورت خلاصه باید گفت در آموزش و پرورش بچه باید به مسائل زیادی توجه داشت و یک مربی یا معلم باید بیش از آنکه مواظب رفتار بچه ها باید باید به عمل و گفته خود توجه داشته باشد و برای آنکه بتوانیم فرزندانی موفق و با روحیه قوی داشته باشم باید به خواسته های آنها توجه و با صبوری با انها برخورد کرد.
بچه ها ازاطرافیان خود این توقعات را دارد:
1- جدی گرفته شود.
2- در مورد دعواها و اختلافات (مناظره ها) باز بحث کرد و آنرا را حل کرد.
3- بصورت مشترک راه حل پیدا کرد.
4- با احساس یکدیگر باز برخورد کردن و آنها را پذیرفتن.
5- قبول وظایف و مسئولیت ها.
6- بازی کردن و خندیدن در جمع .
7- نشان دادن توان و ظرفیت خود.
و در مقابل بچه ها نیاز دارند :
1- که از آنها تعریف و تمجید گردد.
2- با آنها با صداقت و بی پرده برخورد گردد.
3- حد و مرزی منطقی برای آنها مشخص شود.
4- با آنها قولی داده شود که به آن عمل شود.(سر کار گذاشته نشوند).
5- به پدران و مادران خود
6- به افراد بالغی که غرق در جامعه مصرفی نشده و"رفتارمصرفی" سالم داشته باشند
7- وقت گذاری برای آنها و هم صحبت خوب
8- به رویا و رویا پردازی های خود
9- الگو و اهداف واقعی
10- افرادی که توان اعتراف به اشتباهات خود را دارند.
11- افرادی که برای او وقت می گذارند.
12- تکیه گاه ، ثبات، اطمینان و خاطرجمعی و آسایش .
قسمت دومl
بحث رزیلنس درمجله زوان شناسی جامعه به شماره های 28 و 33 آغاز گردید. جهت یادآوری مجددا به تعریف کلمه اشاره می شود و به ادامه بحث آموزش رزیلنس از سن مهد کودک ادامه خواهم داد. رزیلنس یعنی توانایی استقامت و غلبه بر بحران های روحی و روانی در فرد و حفظ روحیه در موارد بحران. توانایی های رزیلنس به نوعی در افراد ذاتی می باشد که این قابلیت با مرور زمان و در اثر فرهنگسازی اجتماعی در افراد کمرنگ شده به حدی که اکثر افراد آن را از دست می دهند. هدف این مقاله آگاه سازی توجه به توانایی رزیلنس و آموزش راهکارهایی است که این قابلیت برای فرد محفوظ نگه دارد تا در اثر تمدن گرایی به فراموشی سپرده نشود.
3- نقش عوامل روانی حرکتی درآموزش رزیلنس
1-3 تحرک: حرکت به عنوان "دروازه آموزش" یک مفهم خاصی دارد. حرکت باعث درک بهتر حواس پنچگانه می شود. حرکت عاملی است که به واسطه آن بچه کارایی و نقش خود را به عنوان عاملی در ساختار شخصیتی تجربه میکند. تکامل و پیشرفت بدون حرکت امکان پذیر نیست.
یک گروه محقق امریکایی از طریق آزمایشاتی به روی موشها به این نتیجه رسیده اند که تحریک فعالیت بچه موشها با انواع وسایل جانبی باعث رشد بیشتر مغز و سلول های مغز آن موشها در سن بلوغ آنها شده بود. این آزمایش یا دو گروه موش انجام شده بود، که گروه اول فضای بیشتر و امکانات حرکتی بیشتری نسبت به گروه دوم داشتند.
نتیجه دیگر آزمایشات این بود که تحرک در موشها نه تنها رشد سلولهای مغزی را بیشتر می کرد بلکه در موشها باعث یافتن یک راه حل در مدت زمان کوتاه می گردید. مثلا موشها برای رسیدن به مکانی قادر بودند کوتاه ترین راه را پیدا کنند. اگرچه این آزمایشات بر روی موش صورت گرفته ولی با توجه به شباهت زیاد DSN موشها به انسانها محقیقین بر این عقیده اند که در انسان نیز حرکت می تواند تاثیری مشابه داشته باشد.
2-3 توجه داشتن به محیط خود : یعنی توانایی کسب اطلاعات و کاربری آنها و توانایی درک حس های خودی : بنابراین مرمول توجه به این شرح است: 1- جذب تحریکات 2- ارزیابی آنها 3- توجه و درک آنها.
یکی از خصلت های مهم آدمی توان مشاهده اتفاقات محیط دور خود است. حس های پنچگانه در این میان نقش بارزی دارند. مشاهدات و ضبط اطلاعات در بچه بصورت حسی صورت می گیرد. تحریکات و هیجانات که در بچه باعث واکنش آنها می گردند، باید دارای ضریب خاص باشند تا توسط بچه درک شوند.
به عقیده "سینک ولتر" سیستم عصبی افراد فقط به تغیرات واکنش نشان می دهد. یک عامل تا زمانی تحریک زا یا هیجان انگیز است که تکراری و ثابت نباشد، چون تاثیرگذاری به حس عصبی را دیگر ندارد. این حس قابل قیاس است با درک سرعت در رانندگی: سرعت در حین رانندگی زمانی قابل مشاهده است که حرکت اتومبیل یکنواخت نباشد. هیجانات تکراری نیز تاثیری مشابه در سلسله اعصاب افراد دارند.
3-3 توسعه یا رشد حس مکانی در بچه: بچه معمولا فکر می کنند اندازه اشیا و یا افراد به همان بزرگی یا کوچکی است که به نظر می رسند. ولی بعدها بچه ها وقتی به طرف آنها می روند به اندازه واقعی پی می برند. در سن چهار سالگی در آنها حس عمق و فاصله مفهوم پیدا می کند.
4-3 حس و درک بینایی و شنوایی: در سن سه سالگی مفهوم گذشته و در پنج سالگی تشخیص ایام هفته و فصول سال و در هفت سالگی ماهها و ساعت برای بچه ها قابل تشخیص و درک می گردد.
5-3 تجربه با تمام حواس: بچه با کمک حواس خود و تصاویری که از مشاهداتشان برای خود می سازند، دنیا را تجربه می کنند. برای کمک به تصویر سازی باید به آنها کمک برای مشاهده کردن کرد. مثلا با پختن یک کیک بجای خرید نوع آماده آن. چراکه در این حالت بچه نه تنها طریق آماده کردن مواد اولیه آن و پختن آنرا تجربه می کند بلکه درحین پختن بوی و تغییر شکل دادن آنرا هم رویت می کند. البته نه تنها این مورد، بلکه حتی با شیرین و شور کردن مواد غذایی و یاد دادن پرخوری نکردن می توان حس سلامت زندگی کردن و سالم بودن را در آنها تقویت کرد.
درک دنیای بچه ها برای بزرگسالان بعضی اوقات بسیار سخت است چون افراد بالغ بصورت منطقی ویا تجربی به مسائل نگاه می کنند و سعی در بازداری بچه از کارهای حسی آنها می کنند.
مثلا دیدن در یک چاله پر آب یا حتی آب لجن زده برای یک بچه سوالات پایه ایی مخلتفی را مطرح می کند و او را به یافتن جواب آنها وا می دارد. در این حین اوهرگز به مسائلی که بزرگسالان دراین رابطه دارند، مانند کثیف شدن لباس یا کفش خود فکر نمی کند. و دنبال حس کنجکاوی یافتن جواب سوالات خود است.
در حین بازی سوالاتی که منشا کنجکاوی دارند برای بچه ها همیشه مطرح می باشند که جواب آنها با تست و آزمایش کردن مشخص می شوند. افراد بزرگسال همیشه مزاحم ارضای حس کنجکاوی و تجربه یابی در بچه ها می باشند. چون آنها به نتیجه اینگونه تجارب ناشی از بازی با گٍل و لجن و خاک، که همانا ایجاد حس استقلال و" حس من بودن" در بچه است، آگاه نیستند در عوض فکر سرپرستان برعکس بچه ها در مسیر نظافت ، بهداشت، آلودگی ، سرما و نم و.... می چرخد. پس باید گفت که ادراک حسی به نوعی موردی شخصی (Subjective ) است و به نوع برداشت و نگرش شخص برمی گردد.
تجارب درون حسی یا غریضی مانند بویدن، چشیدن، مزه کردن و حرکاتی که با کشش عضله یا ماهیچه و مفصل همراه است، از آن گروه از حواس هستند که تاثیر آنها برای فرد باقی مانده و پایه اطلاعاتی ناخودآگاه آینده آنها می گردد. توجه به آنها کمک به آینده سازی در بچه می باشد.
6-3 حضور در طبیعت و حس به آ ن : جنگل ، مزرعه، درخت، سخره، رود خانه ، گل و گیاه و .... تماما محل آموزش بچه ها هستند و در این محیط ها آنها با قوانین طبیعت آشنا شده و یاد می گیرند که کوشش کرده خود را با محیط وفق دهند. او خود را در طبیعت و طبیعت را در خود تجربه می کند چون طبیعت باعث تحرک حس او می شوند.
7-3 بچه ها به هم نیاز دارند و از هم رفتار اجتماعی یاد می گیرند: مانند کوتاه آمدن مقابل همدیگر، مدعی شدن، نظاع و دوباره آشتی کردن، خواسته خود را به کرسی نشاندن و کوتاه آمدن. بچه با هم بازی خود کنار آمدن را یاد می گیرند برای بازی های خود قواعد آن را تعریف می کنند باهم نقش بازی می کنند و آنها را رعایت می کنند. یکی از اهداف مهد کودک بایستی در این جهت تعریف گردد.
8-3 حفظ و رعایت استقلال فردی : توانایهای بچه ها را باید قبول کرد و به آنها فرصت داد که مسائل خود را شخصا حل کنند. البته این چیزی است که در مهد کودک خیلی وقت گیر است و برای والدین مسخره، ولی این اولین قدم اساسی برای ایجاد توانایی در رفع اختلافات در آینده برای فرد است. تجارب دوران بچه گی نقش پایه ای در برخورد و مقابله با مسائل زندگی افراد در آینده آنها دارند و به این مورد باید توجه خاص گردد.
4- نقش و رفتار آموزگار و مربی در رزیلنس آموزی
4-1 پذیرفتن و همراهی صادقانه: این یک نیاز ساده و پارادوکس در زندگی هر انسان است، حس کند که دیگران او را همانگونه که می باشد صادقانه می پزیرند. در این صورت است که او می تواند به عقیده "جوردن" با این حس پذیرفته بودن با آرامش و خیال راحت به مسائل زیر فکر کند:
الف- خود را چگونه می خواهد تغییر دهد،
ب- او چگونه می تواند تغییر یابد،
ج- چگونه او می تواند به شخصی بهتر از آنکه هست، تبدیل گردد.
عدم موفقیت با این خطر همراه است که یک تصویر منفی در شخص از خو دش ایجاد شود. این تصویر منفی در بچه بطور ناخودگاه دراو ایجاد می شود. بخصوص زمانیکه یک همبازی ویا یک فرد بزرگسال از اطرافیان بچه بخاطر یک کار اشتباه یا سرعت عمل کم بچه او را تحقیر کرده و بی عرضه نام ببرند ویا به او این احساس را تلقیح کنند. کاری که می تواند در بچه باعث کناره گیری و یا خشونت در او گردد. به عقیده "سیمر" زورگویی و قلدری در بچه(و افراد بزرگسال) از این گونه تجارب منشع می گیرد.
مربیان اغلب از انسان های کمال نیافته و سردرهوا ناراضی اند، والدین برای بچه های خود همیشه بهترین چیزها را می خواهند و حتی شاید بیش از توان فرزندان از آنها انتظاردارند. بچه ظریف و حساسند و بیش از آنکه بزرگترها فکر می کنند مسائل را درک کرده و نارضایتی آنها را پیش از آنکه خود آنها به آن آگاه شود، ضبط می کنند. پس باید مربیان و والدین متوجه رفتار خود باشند و با رفتار خود باعث حس های منفی و درد وجدان در کودکان و بچه ها نگردند.
4-2 صداقت و شفافیت: منظور از شفافیت در کار همان روراستی و حسن عمل مربی یا آموزگار با بچه می باشد. یک مربی با نگرش انتقادی باید به ندای درون خود گوش دهد و مستقل عمل کند. شور و هیجان و اعتماد به حس خود باید در تمام مراحل آموزش مورد توجه مربی قرار بگیرد. شخصیت قوی یک مربی ، بینش و نگرش و اعمال او به عنوان یک فرد باید مستقل وهمیشه ثابت باشد و با اهداف آموزشی تغییر نکند. به عبارت دیگر یک مربی زمانی درست عمل می کند که اعتماد به نفس قوی و رفتار یکسان و ثابتی داشته باشد.
بنابراین صداقت و روراستی مبنای برقراری ارتباط سالم و خلاقیت است و این امکان را به مربی می دهد که
تاثیر گذار درتقویت توانایی های زیردر شاگردش باشد:
1- بچه ها زمانی معاشرتی و مسئولیت پذیر می شود که طرف مقابل آنها بی پرده و صادقانه در مورد احساس خود با بچه ها صحبت کند.
2- بچه ها زمانی حس پذیرفته شدن و کمال می کنند، که به آنها دائم تائین تکلیف و امرونهی نکنند.
3- بچه سعی می کنند راه حل منطقی خود را برای مسائل بیابند، اگر به آنها این فرصت و زمان داده شود.
4- تقویت انگیزش در بچه برای بیان مطالب و خواسته های خود ودرک و تفهیم محیط خود.
5- آمادگی پذیرش هردو طرف (شاگرد و مربی) برای قبول تغییرات در خود.
به عقیده "پراس" یک مربی زمانی موفق است و عملکرد قابل قبولی دارد که برای خودش روش کند که چه حسی به کارش دارد، و چقدراز آن را آگاهانه تجربه می کند( نسبت به آن خود آگاه است) و سرانجام اینکه تا چه اندازه توان نشان دادن آن را به افراد مقابل خود دارد. در اینصورت مربی نه تنها در بچه بلکه حتی در خود حس ها و تجارب مثبتی به شرح زیر را ممکن می سازد:
1- بچه قادر به درک خواسته های مربی می گردد و حد و مرزش را می یابد( در رفتاربا معلم).
2- مربی قادر می گردد ششدانگ حواس خود را به بچه و کارش معطوف کند چون حواس او به نیاز به خوب جلوه دادن خود پرت نخواهد بود(چون می دادند که کارخود را بسیار مطلوب انجام می دهد).
3- بچه حس بهتر درک شدن از طرف مربی را خواهد کرد، چون با توجه با علاقه و رسیدگی مربی به او، حس خوب بودن می کند.
4- شرایط ارتباط مثبت و تبادل دو طرفه تقویت می گردد.
4-3 توجه و مشاهدات: مسائل مورد توجه بچه نشانگر خواسته های او و مرحله رشد و پیشرفت بچه می باشد. توجه و مشاهده این مورد از وظایف اصلی یک مربی است. بر مبنای این مشاهدات مربی باید تصمیم بگیرد که با بچه چگونه رفتاری باید داشته باشد. ضمن اینکه یک مربی باید صحت تابیر درست از مشاهدات خود نیزکنترل کند. تا در صورتیکه رفتار مشاهده شده درست تابیر نشده و واکنش مربی اشتباه باشد، مربی بتواند سریعا تابیر درست را انجام دهد. چراکه فقط در صورتی تحقق این رفتار، یعنی توجه بعمل بچه و ارائه عکس العمل مناسب مربی در برابر آن، ایجاد ارتباط نزدیک با بچه برای مربی ممکن می شود.
یک رفتار صیح از طرف مربی و والدین این است که وقتی بچه مشغول بازی است او را تنها و به حال خود گذارده و فقط موظب او باشند و به او اجازه دهند اشتباه کرده و سعی به رفع اشتباه خود کند ودر بازی او اصلا مداخله نکنند مگر انکه بچه از آنها در خواست کند. با این کار به او حس استقلال و مورد قبول بودن و پذیرفته شدن می دهند.
4-4 با حواس جمع گوش دادن به جای بد تابیر کردن: در برخورد و رفتار خود باید یک مربی باید به این نکته توجه داشته باشد که چهار پیام ارسالی در یک جمله به عقیده "شولتز" عبارتند از:
1- رقابت و پیام رسایی: یعنی "در جمله ام ، من از خودم خبرمی دهم".
2- رفاقت و همیاری: یعنی "با طرف مقابل چه رفتاری دارم".
3- بیطرفی : توان در اطلاع رسانی با بیطرفی بدون جبهه گیری برای طرفی خاص.
4- درخواست و تقاضا: یعنی "انتظار چیزی را از طرف مقابل داشتن". بیان مستقیم خواسته خود در جمله.
یک جمله می تواند چهارمفهوم مخلتف را در بر داشته باشد و به چهار گونه مخلتف نیز تابیر شود.
تابیر درست آن بستگی به شناخت و درک گوینه و شنونده از هم دارد. به همین دلیل لازم است وقتی چیزی را می شنویم با توجه و دقت به منظور گوینده فکر کنیم . مربی باید در برخورد خد با شاگردانش و در اموزطش خود به این مسئله توجه خاص داشته باشد. احتمالا ضرب الامثل شنونده باید عاقل باشد از همین جا ریشه گرفته است.
5- با توجه با آنچه که گذشت به صورت خلاصه باید گفت در آموزش و پرورش بچه باید به مسائل زیادی توجه داشت و یک مربی یا معلم باید بیش از آنکه مواظب رفتار بچه ها باید باید به عمل و گفته خود توجه داشته باشد و برای آنکه بتوانیم فرزندانی موفق و با روحیه قوی داشته باشم باید به خواسته های آنها توجه و با صبوری با انها برخورد کرد.
بچه ها ازاطرافیان خود این توقعات را دارد:
1- جدی گرفته شود.
2- در مورد دعواها و اختلافات (مناظره ها) باز بحث کرد و آنرا را حل کرد.
3- بصورت مشترک راه حل پیدا کرد.
4- با احساس یکدیگر باز برخورد کردن و آنها را پذیرفتن.
5- قبول وظایف و مسئولیت ها.
6- بازی کردن و خندیدن در جمع .
7- نشان دادن توان و ظرفیت خود.
و در مقابل بچه ها نیاز دارند :
1- که از آنها تعریف و تمجید گردد.
2- با آنها با صداقت و بی پرده برخورد گردد.
3- حد و مرزی منطقی برای آنها مشخص شود.
4- با آنها قولی داده شود که به آن عمل شود.(سر کار گذاشته نشوند).
5- به پدران و مادران خود
6- به افراد بالغی که غرق در جامعه مصرفی نشده و"رفتارمصرفی" سالم داشته باشند
7- وقت گذاری برای آنها و هم صحبت خوب
8- به رویا و رویا پردازی های خود
9- الگو و اهداف واقعی
10- افرادی که توان اعتراف به اشتباهات خود را دارند.
11- افرادی که برای او وقت می گذارند.
12- تکیه گاه ، ثبات، اطمینان و خاطرجمعی و آسایش .