alamatesoall
03-16-2011, 07:24 PM
پنج روش براي مقابله با اختلاف
وقتي اختلاف و كشمكشي به وجود مي‌آيد، مردم به يكي از پنج طريق زير با آن روبه‌رو مي‌شوند.
1. روش بُرد - بُرد (برد مضاعف)
مبناي اين روش، بررسي مسائل و جست‌و‌جو براي يافتن زمينه‌هاي مشترك است. طرفين، مقاصد و هدف‌هاي يكديگر را تشخيص مي‌دهند و درك مي‌كنند. آنگاه با مهارت، سياست و خوي صلح‌جويانه به نحوي مسائل را حل و فصل مي‌كنند كه به اصطلاح نه سيخ بسوزد و نه كباب. به اين ترتيب برد مضاعف، نه تنها راه‌هايي را براي حل اختلافات مي‌گشايد، بلكه موجب بهبود و گسترش روابط نيز مي‌شود.
2. روش برد - باخت (تحميل)
همان‌طوري كه گفته شد، مي‌توان راه‌حل مورد نظر خود را بر ديگري تحميل كرد. اما نتيجه‌اي به جز جبهه‌گيري، خصومت و كينه‌توزي در پي ندارد. اگر كسي منافع خود را كانون توجه قرار دهد و به قيمت زير پا گذاشتن منافع ديگري، بخواهد به مقاصد خود دست يابد، به روش برد - باخت توسل جسته است. در چنين شرايطي، طرف ديگر در موضع دفاعي قرار مي‌گيرد و به فكر مي‌افتد كه دير يا زود كار او را تلافي كند.
3. روش باخت - باخت (باخت مضاعف)
اگر طرفين در پرداختن و رسيدگي به اختلافات، امروز و فردا كنند و آن را به گونه‌اي معوق بگذارند، هر دو طرف بازنده‌اند. در اين روش، نه تنها نتيجه‌اي عايد هيچ يك از طرفين نمي‌شود، بلكه ريشة اختلافات به‌تدريج قوت گرفته و در درازمدت به عقده‌هايي تبديل مي‌شود. در اين حالت، شكاف اختلافات هر لحظه گسترش مي‌يابد. در روش باخت - باخت، با ناديده گرفتن مقاصد و تمايلات دو طرف، راه‌حل اغلب به شانس و تقدير واگذار مي‌شود.
4. روش باخت - بُرد (توافق)
در اين روش، اگرچه احساس مي‌كنيم كه منافع ما كاملاً رعايت نمي‌شود. اما سازگاري پيشه مي‌كنيم و وانمود مي‌كنيم كه همه‌چيز بر وفق مراد است. به بياني ديگر، در روش باخت - بُرد، فقط تقاضاها و اميال طرف مقابل، در نظر گرفته مي‌شود. برخي اوقات اگر مورد اختلاف چندان براي‌مان مهم نباشد و يا اگر روابط ما نسبت به مورد اختلاف، رجحان داشته باشد، مصلحت حكم مي‌كند كه به زيان خود با طرف مقابل سازش كنيم.
به‌خصوص اگر اميال و خواسته‌هاي‌مان مورد تخطي جدي قرار نگيرد.
5. مصالحه و سازش
پنجمين و آخرين شيوة برخورد با اختلافات، تقسيم كردن موارد اختلاف بين طرفين است. در چنين شرايطي، خواسته‌ها و اميال هيچ يك از طرفين كاملاً برآورده نمي‌شود.
بعضي اوقات مصالحه، بهترين شيوه برخورد با اختلافات است. زيرا ضمن آنكه راه‌حل قابل قبول، عملي و معقولي به شمار مي‌رود، كمترين آسيب را به روابط دو طرف، وارد مي‌آورد. در مصالحه هر طرف، امتيازي براي طرف ديگر قائل مي‌شود و به اصطلاح به گونه‌اي با فرد ديگر كنار مي‌آيد. در نتيجه هيچ يك از طرفين كاملاً برنده يا بازنده نيستند.
وقتي اختلاف و كشمكشي به وجود مي‌آيد، مردم به يكي از پنج طريق زير با آن روبه‌رو مي‌شوند.
1. روش بُرد - بُرد (برد مضاعف)
مبناي اين روش، بررسي مسائل و جست‌و‌جو براي يافتن زمينه‌هاي مشترك است. طرفين، مقاصد و هدف‌هاي يكديگر را تشخيص مي‌دهند و درك مي‌كنند. آنگاه با مهارت، سياست و خوي صلح‌جويانه به نحوي مسائل را حل و فصل مي‌كنند كه به اصطلاح نه سيخ بسوزد و نه كباب. به اين ترتيب برد مضاعف، نه تنها راه‌هايي را براي حل اختلافات مي‌گشايد، بلكه موجب بهبود و گسترش روابط نيز مي‌شود.
2. روش برد - باخت (تحميل)
همان‌طوري كه گفته شد، مي‌توان راه‌حل مورد نظر خود را بر ديگري تحميل كرد. اما نتيجه‌اي به جز جبهه‌گيري، خصومت و كينه‌توزي در پي ندارد. اگر كسي منافع خود را كانون توجه قرار دهد و به قيمت زير پا گذاشتن منافع ديگري، بخواهد به مقاصد خود دست يابد، به روش برد - باخت توسل جسته است. در چنين شرايطي، طرف ديگر در موضع دفاعي قرار مي‌گيرد و به فكر مي‌افتد كه دير يا زود كار او را تلافي كند.
3. روش باخت - باخت (باخت مضاعف)
اگر طرفين در پرداختن و رسيدگي به اختلافات، امروز و فردا كنند و آن را به گونه‌اي معوق بگذارند، هر دو طرف بازنده‌اند. در اين روش، نه تنها نتيجه‌اي عايد هيچ يك از طرفين نمي‌شود، بلكه ريشة اختلافات به‌تدريج قوت گرفته و در درازمدت به عقده‌هايي تبديل مي‌شود. در اين حالت، شكاف اختلافات هر لحظه گسترش مي‌يابد. در روش باخت - باخت، با ناديده گرفتن مقاصد و تمايلات دو طرف، راه‌حل اغلب به شانس و تقدير واگذار مي‌شود.
4. روش باخت - بُرد (توافق)
در اين روش، اگرچه احساس مي‌كنيم كه منافع ما كاملاً رعايت نمي‌شود. اما سازگاري پيشه مي‌كنيم و وانمود مي‌كنيم كه همه‌چيز بر وفق مراد است. به بياني ديگر، در روش باخت - بُرد، فقط تقاضاها و اميال طرف مقابل، در نظر گرفته مي‌شود. برخي اوقات اگر مورد اختلاف چندان براي‌مان مهم نباشد و يا اگر روابط ما نسبت به مورد اختلاف، رجحان داشته باشد، مصلحت حكم مي‌كند كه به زيان خود با طرف مقابل سازش كنيم.
به‌خصوص اگر اميال و خواسته‌هاي‌مان مورد تخطي جدي قرار نگيرد.
5. مصالحه و سازش
پنجمين و آخرين شيوة برخورد با اختلافات، تقسيم كردن موارد اختلاف بين طرفين است. در چنين شرايطي، خواسته‌ها و اميال هيچ يك از طرفين كاملاً برآورده نمي‌شود.
بعضي اوقات مصالحه، بهترين شيوه برخورد با اختلافات است. زيرا ضمن آنكه راه‌حل قابل قبول، عملي و معقولي به شمار مي‌رود، كمترين آسيب را به روابط دو طرف، وارد مي‌آورد. در مصالحه هر طرف، امتيازي براي طرف ديگر قائل مي‌شود و به اصطلاح به گونه‌اي با فرد ديگر كنار مي‌آيد. در نتيجه هيچ يك از طرفين كاملاً برنده يا بازنده نيستند.