tania
02-18-2011, 03:21 PM
مبنای تاسیس یا تاریخچه سازمان متحد:
سازمان ملل متحد در پی ناتوانی جامعه ملل در جلوگیری از جنگ جهانی دوم به‌وجود آمد، طوری‌كه كشورهای بزرگ قبل از خاتمه جنگ، طرح تأسیس سازمان جهانی جدیدی را پی‌ریزی كردند كه بتواند حافظ امنیت و صلح بین‌المللی باشد. به‌علت اهمیت این سازمان، به‌طور خلاصه به مبانی تأسیس آن اشاره می‌شود:
1) منشور آتلانتیك1941: در بخش آخر این منشور به لزوم ایجاد یك سیستم دائم امنیت دسته جمعی اشاره شده است.
2) اعلامیه ملل متحد1942: كه توسط سران كشورهای آمریكا، انگلستان، شوروی و چین در واشنگتن امضاء شد؛ و بعداً به امضاء نمایندگان 22 كشور از جمله ایران رسید.
3) كنفرانس مسكو 1943: وزیران امور خارجه سه كشور آمریكا، شوروی، انگلستان در آن به لزوم تشكیل سازمان جهانی تأكید كردند.
4) كنفرانس یالتا 1945: سران كشورهای آمریكا، شوروی و انگلستان برای آخرین بار تشكیل جلسه دادند و نظر نهائی خود را در مورد اساسنامه سازمان و هم‌چنین برقراری حق وتو برای كشورهای بزرگ اعلام كردند.
5) كنفرانس سان فرانسیسكو 1945: این كنفرانس با شركت نمایندگان 50 كشور در سان فرانسیسكو تشكیل و در طی آن منشور ملل متحد تصویب شد. منشور یا اساسنامه سازمان ملل متحد، مشتمل بر یك مقدمه و 111 ماده و یك ضمیمه 70 ماده‌ای مربوط به اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری است.
این منشور از نظر حقوقی نسبت به معاهدات بین‌المللی اولویت دارد. مقر سازمان ملل متحد در ساختمان مخصوص در شهر نیویورك می‌باشد. امروزه بیش از 190 كشور جهان عضو سازمان ملل متحد هستند.
زبان‌های رسمی سازمان:
این زبان‌ها كه تمام اعلامیه‌های سازمان به این 6 زبان رسمی منتشر می‌شوند، عبارتند از: چینی، روسی، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و عربی؛ اگر چه زبان رسمی دیوان بین‌المللی دادگستری، انگلیسی و فرانسوی است.
اهداف سازمان ملل متحد:
1) حفظ صلح و امنیت بین‌المللی: مهم‌ترین هدف سازمان ملل متحد، حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است.سازمان برای حفظ امنیت و صلح بین‌المللی از طریق تشكیلات و راه كارهایی كه دارد، حداقل مانع جنگ‌های جهانی می شود و صلح و دوستی را برای دولت‌ها به ارمغان می آورد.
2) توسعه روابط دوستانه میان ملت‌ها، بر اساس احترام به اصل برابری حقوق و خود مختاری ملت‌ها.
3) همكاری بین‌المللی در حل مسائل بین‌المللی كه دارای جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و یا بشر دوستانه است.
4) مركزیت سازمان: یكی از اهداف سازمان، ایجاد مركزی جهت هماهنگی اقدامات ملت‌ها برای نیل به این اهداف مشترك است. تا از این اهداف اختلاف و تفسیرهای متفاوت نشود.
اصول سازمان ملل متحد:
اصول حاكم بر اقدامات و عملیات سازمان ملل متحد عبارتند از:
1) اصل برابری حاكمیت اعضاء: از نظر حقوقی، جمعیت و سرزمین و اقتصاد كشورها موجب امتیاز برای كشوری نیست.
2) اصل حسن نیت: حسن نیت در اجرای تعهداتی كه كشورهای عضو به موجب این منشور به‌عهده می‌گیرند.
3) اصل حل اختلافات بین‌المللی به طرق مسالمت آمیز: كه برای این كار راه حل‌هایی نیز پیش‌بینی شده است.
4) اصل عدم تهدیدبه زور یا عدم استعمال آن: به هر نحوی كه با مقاصد ملل متحد مباینت داشته باشد.
5) اصل همراهی و همكاری كشورهای غیر عضو سازمان به اجرای این اصول:
ارکان سازمان ملل:
1) مجمع عمومی سازمان ملل.
2) شورای امنیت.
3) شورای اقتصادی و اجتماعی:
این شورا متشكل از 54 عضو است، كه برای مدت 3 سال توسط مجمع عمومی بر اساس تقسیم عادلانه جغرافیایی، انتخاب می‌شوند. این شورا از طرف مجمع عمومی مأموریت دارد تا این‌كه وظائف اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و تربیتی سازمان ملل را به‌جا آورد. و در پیشبرد حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، كوشا باشد.
4) شورای قیمومت:
نظارت بر سرزمین‌هایی كه سابقاً تحت نظام نمایندگی جامعه ملل بوده و به استقلال نرسیده بودند از وظائف این شورا است این شورا به منظور پیشرفت و آزادی و استقلال مردم كه هنوز به مرحله رشد كافی برای تشكیل كشور مستقل نرسیده‌اند، اداره این سرزمین‌ها را بر عهده دارد. اعضاء این شورا سه دسته هستند:
أ) اعضای دائم شورای امنیت
ب) كشورهای اداره كننده سرزمین‌های تحت قیومت
ج) اعضایی كه از طرف مجمع عمومی به مدت 3 سال انتخاب می‌شوند.
5) دیوان بین‌المللی دادگستری.
6) دبیرخانه:
دبیرخانه ركن اداری و فنی سازمان است، كه در رأس آن دبیركل قرار دارد. دبیركل به پیشنهاد شورای امنیت از طرف مجمع عمومی به مدت 5 سال انتخاب می‌شود و دارای وظائف و اختیارات اداری، سیاسی، اطلاعاتی است.
نویسنده : شعبانعلی جباری
سازمان ملل متحد در پی ناتوانی جامعه ملل در جلوگیری از جنگ جهانی دوم به‌وجود آمد، طوری‌كه كشورهای بزرگ قبل از خاتمه جنگ، طرح تأسیس سازمان جهانی جدیدی را پی‌ریزی كردند كه بتواند حافظ امنیت و صلح بین‌المللی باشد. به‌علت اهمیت این سازمان، به‌طور خلاصه به مبانی تأسیس آن اشاره می‌شود:
1) منشور آتلانتیك1941: در بخش آخر این منشور به لزوم ایجاد یك سیستم دائم امنیت دسته جمعی اشاره شده است.
2) اعلامیه ملل متحد1942: كه توسط سران كشورهای آمریكا، انگلستان، شوروی و چین در واشنگتن امضاء شد؛ و بعداً به امضاء نمایندگان 22 كشور از جمله ایران رسید.
3) كنفرانس مسكو 1943: وزیران امور خارجه سه كشور آمریكا، شوروی، انگلستان در آن به لزوم تشكیل سازمان جهانی تأكید كردند.
4) كنفرانس یالتا 1945: سران كشورهای آمریكا، شوروی و انگلستان برای آخرین بار تشكیل جلسه دادند و نظر نهائی خود را در مورد اساسنامه سازمان و هم‌چنین برقراری حق وتو برای كشورهای بزرگ اعلام كردند.
5) كنفرانس سان فرانسیسكو 1945: این كنفرانس با شركت نمایندگان 50 كشور در سان فرانسیسكو تشكیل و در طی آن منشور ملل متحد تصویب شد. منشور یا اساسنامه سازمان ملل متحد، مشتمل بر یك مقدمه و 111 ماده و یك ضمیمه 70 ماده‌ای مربوط به اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری است.
این منشور از نظر حقوقی نسبت به معاهدات بین‌المللی اولویت دارد. مقر سازمان ملل متحد در ساختمان مخصوص در شهر نیویورك می‌باشد. امروزه بیش از 190 كشور جهان عضو سازمان ملل متحد هستند.
زبان‌های رسمی سازمان:
این زبان‌ها كه تمام اعلامیه‌های سازمان به این 6 زبان رسمی منتشر می‌شوند، عبارتند از: چینی، روسی، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و عربی؛ اگر چه زبان رسمی دیوان بین‌المللی دادگستری، انگلیسی و فرانسوی است.
اهداف سازمان ملل متحد:
1) حفظ صلح و امنیت بین‌المللی: مهم‌ترین هدف سازمان ملل متحد، حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است.سازمان برای حفظ امنیت و صلح بین‌المللی از طریق تشكیلات و راه كارهایی كه دارد، حداقل مانع جنگ‌های جهانی می شود و صلح و دوستی را برای دولت‌ها به ارمغان می آورد.
2) توسعه روابط دوستانه میان ملت‌ها، بر اساس احترام به اصل برابری حقوق و خود مختاری ملت‌ها.
3) همكاری بین‌المللی در حل مسائل بین‌المللی كه دارای جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و یا بشر دوستانه است.
4) مركزیت سازمان: یكی از اهداف سازمان، ایجاد مركزی جهت هماهنگی اقدامات ملت‌ها برای نیل به این اهداف مشترك است. تا از این اهداف اختلاف و تفسیرهای متفاوت نشود.
اصول سازمان ملل متحد:
اصول حاكم بر اقدامات و عملیات سازمان ملل متحد عبارتند از:
1) اصل برابری حاكمیت اعضاء: از نظر حقوقی، جمعیت و سرزمین و اقتصاد كشورها موجب امتیاز برای كشوری نیست.
2) اصل حسن نیت: حسن نیت در اجرای تعهداتی كه كشورهای عضو به موجب این منشور به‌عهده می‌گیرند.
3) اصل حل اختلافات بین‌المللی به طرق مسالمت آمیز: كه برای این كار راه حل‌هایی نیز پیش‌بینی شده است.
4) اصل عدم تهدیدبه زور یا عدم استعمال آن: به هر نحوی كه با مقاصد ملل متحد مباینت داشته باشد.
5) اصل همراهی و همكاری كشورهای غیر عضو سازمان به اجرای این اصول:
ارکان سازمان ملل:
1) مجمع عمومی سازمان ملل.
2) شورای امنیت.
3) شورای اقتصادی و اجتماعی:
این شورا متشكل از 54 عضو است، كه برای مدت 3 سال توسط مجمع عمومی بر اساس تقسیم عادلانه جغرافیایی، انتخاب می‌شوند. این شورا از طرف مجمع عمومی مأموریت دارد تا این‌كه وظائف اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و تربیتی سازمان ملل را به‌جا آورد. و در پیشبرد حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، كوشا باشد.
4) شورای قیمومت:
نظارت بر سرزمین‌هایی كه سابقاً تحت نظام نمایندگی جامعه ملل بوده و به استقلال نرسیده بودند از وظائف این شورا است این شورا به منظور پیشرفت و آزادی و استقلال مردم كه هنوز به مرحله رشد كافی برای تشكیل كشور مستقل نرسیده‌اند، اداره این سرزمین‌ها را بر عهده دارد. اعضاء این شورا سه دسته هستند:
أ) اعضای دائم شورای امنیت
ب) كشورهای اداره كننده سرزمین‌های تحت قیومت
ج) اعضایی كه از طرف مجمع عمومی به مدت 3 سال انتخاب می‌شوند.
5) دیوان بین‌المللی دادگستری.
6) دبیرخانه:
دبیرخانه ركن اداری و فنی سازمان است، كه در رأس آن دبیركل قرار دارد. دبیركل به پیشنهاد شورای امنیت از طرف مجمع عمومی به مدت 5 سال انتخاب می‌شود و دارای وظائف و اختیارات اداری، سیاسی، اطلاعاتی است.
نویسنده : شعبانعلی جباری