چند اصطلاح سنگ شناسی

[Borna66]

سنگ هاي آذر آواري(pyroclastic )
سنگ هاي آتشفشاني خرد شده و يا متصل به هم مي باشد. اين سنگها به دو صورت تشکيل مي گردند يا بدون دخالت آب و يا با دخالت آب، در حالت اول اين سنگ ها بدون چينه بندي و منوژنيک هستند و در حالت دوم داراي چينه بندي بوده و ممکن است پلي ژنيک باشند .
http://pnu-club.com/imported/2009/04/318.gif

[Borna66]

آزبست(Asbestos )
شكل رشته اي كاني سرپانتين به رنگ سفيد تا سبز كه به طور گسترده اي به عنوان ضد آتش و عايق حرارتي به كار مي رود.اگر براي مدت زماني طولاني،غبار آن استنشاق شود،براي سلامتي شخص خطرناك است.
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2408.jpg

[Borna66]

آفانيتيك (aphanitic)
به اندازه دانه در سنگ آذرين اطلاق مي شود هنگامي كه بلورهاي آن با چشم غير مسلح قابل شناسايي نيستند.
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2409.jpg

[Borna66]

آگلومرا(Agglomerate)
سنگي که از به هم پيوستن قطعات گرد شده پيروکلاستيک با ابعادي بيش از 64 ميليمتر که توسط يک ماتريکس از سنگ آذرين ريز بلور به هم متصل شده است.

[Borna66]

آگماتيت(Agmatite)
آگماتيتها نوعي سنگ دگرگون درجه بالا است و يكي از انواع ميگماتيتها هستند. اين سنگ نمايي برش مانند متشكل از مزوسوم (پالئوسوم) و لوكوسوم دارند. خميره بين قطعات را لوكوسوم و خود قطعات را مزوسوم ميسازد. حالت برشي آگماتيتها خرد شدگي ئيدروليكي (يا تكتونيكي) سنگ سقف ميگماتيت را تلقين ميكند بدين ترتيب كه مذابهاي گرانيتي حاصل شده از ذوب بخشي ميگماتيت، به علت تفاوت چگالي با سنگ مادر، به طرف سطح زمين به حركت در آمده و باعث برشي شدن سقف توده در حال ذوب شده است.

[Borna66]

آمازونيت(Amazonite)
فلدسپار ميکروکلين آبي- سبز رنگي که گاهي اوقات رنگ خاکه سفيدرنگ و درخشندگي اندکي دارد. قطعات مومي و متورم آن، ترکهايي را پر مي کند که به سطح زمين مي رسند. . آمازونيت، سنگي که توسط مصريها، به طور گسترده اي مورد استفاده قرار مي گرفت و مي گويند که به نام جنگجوي زن آمازون نامگذاري شده است. شواهد باستاني اي وجود دارد که نشان مي دهد آمازونيها، در عصر برنز، مردمي مادرسالار بوده اند. برزيليها مي گويند که مردم منطقه آمازونف به افرادي که با آنها ملاقات مي کنند، سنگهاي سبز مي دهند.عمدتا در هند، ايالات متحده و ماداگاسکار يافت مي شود.

ويژگيهاي فيزيکي
رنگ: سبز روشن تا سبز آبي.
سختي: 6 تا 5/6
وزن مخصوص: 58/2- 56/2
شاخص شکست: 530/1- 522/1

[Borna66]

آمفيبوليت(Amphibolite)
اين سنگها داراي ساخت نماتوبلاستيك يا نماتوگرانوبلاستيك هستند. كانيهاي سازنده آنها عمدتاٌ آمفيبول (هورنبلند) است اما مختصري پلاژيوكلاز نيز ميتواند با آمفيبول همراه باشد. كانيهاي فرعي آمفيبوليتها عبارتند از: اپيدوت، كلريت، آلبيت و اسفن . در بعضي از آمفيبوليتها، گرونا و يا كرديريت منيزيمدار همراه با آنتوفيليت نيز ميتواند وجود داشته باشد. آمفيبوليتها در رخسارههاي دما و فشار متوسط تا بالا حضور دارند.
بر حسب نوع كاني فرعي، آمفيبوليتها نامهاي اپيدوت آمفيبوليت، پلاژيوكلاز آمفيبوليت، گارنت آمفيبوليت و كرديريت آمفيبوليت داده ميشود.
اين سنگها را در ايران در حوالي خور

[Borna66]

اپي‌سينيت(Epi syenite)
موضوع: سنگ شناسي
اين سنگها سينيتهايي هستند كه تركيب كاني شناسي آنها ثانوي است. اين سنگها، ديوريت‌ها يا گابروهاي قديمي بوده‌اند كه آلبيتيزه شده‌اند. تجزيه آلبيتي‌زاسيون در طول فاز پنوماتوليتيك يا هيدروترمال بوجود مي‌آيد. در اين فرآيند پلاژيوكلاز به آلبيت، اپيدوت، كلسيت، كلريت و كوارتز تجزيه مي‌شود. در اينصورت بجاي پلاژيوكلاز بازيك اوليه، آلبيت نئوفورمه مشاهده مي‌شود. در اين سنگ پيروكسنها اوراليتيزه و اوليوينها سرپانتينيزه يا كلريتيزه هستند.AT

[Borna66]

اتاقك ماگما
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2410.jpg
فضاي درون زمين كه توسط سنگ مذاب (ماگما)اشغال مي شود.

[Borna66]

استوك(stock)
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2411.jpg
توده نفوذي كوچك و نسبتا مدوري از سنگ آذرين كه معمولا كمتر از100 كيلومتر مربع است.

[Borna66]

کلسيت
فرمول شيميايي: CaCO3
گروه کاني شناسي (شيميايي): کربنات
گروه کاني (ساختاري):
رنگ: بي رنگ، سفيد، زرد، دودي، سبز، خاکستري و غيره
جلا: شيشه اي
سيستم تبلور: تريگونال
کليواژ: سه جهت کامل
شکستگي: صدفي
سختي: 3
رنگ خاکه: سفيد
وزن مخصوص: 2.7
کانيهاي همراه: فلئوريت، کوارتز، باريت، اسفالريت، گالن، سلستين، طلا، مس، آپاتيت وغيره
شرايط تشکيل: کلسيت يکي از کانيهاي عمده سنگ ساز است و يکي از فراوانترين کانيها در سطح زمين است و در اغلب محيطها يافت ميشود اما فقط 4 درصد وزن پوسته زمين را تشکيل ميدهد. کلسيت بصورت اشکال االيتي، فسيلي و سنگ آهک توده اي در محيطهاي رسوبي مشاهده ميشود و همينطور بصورت سيمان در بعضي ديگر از سنگهاي رسوبي وجود دارد. در شرايط دگرگوني اين کاني ايجاد مرمر را مي کند و در سنگهاي آذرين در کربناتيتها تا حدود 50 درصد از حجک سنگ را تشکيل ميدهد. يکي از ويژگيهاي کلسيتهاي شفاف، خاصت
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2412.jpg
کلسيت متعلق به گروهي از کربناتهاي ايزومورف است. اين نام از اجزاي شيمايي سنگ، کربنات کلسيم گرفته شده است که گاهي اوقات به اشتباه آهک ناميده مي شود. يکي از فراوانترين کانيهاي زمين است. نوع ريزبلور آن که به شکل کروي است در مناطق مخصوص و در اثر ته نشيني آبهاي غني از کلسيم درون غارها يا روي پرتگاههاي آهکي تشکيل مي شود. کلسيت، در ساختمان سازي، ماده اصلي سيمان است. بسياري از مواد شيميايي مهم و بسياري از داروها، از کلسيت تهيه مي شوند. تقريبا تمام مرمرهاي مصر باستان، از کلسيت ساخته شده اند. گوهر آن 1340سال قبل از ميلاد،به عنوان نگين روي سنگ قبر، پادشاه توتانخامن به کار رفته است. کلسيت در کوچيس، کوکونينو، گيلا، گراهام، ماريکوپا، موجاوي، پيما، پينال، سانتاکروز، ياواپايي و يوماکانتي يافت مي شود.

ويژگيهاي فيزيکي
رنگ: به رنگهاي مختلف.
سختي: 5/2- 2
وزن مخصوص: 7/2
شاخص شکست: 740/1- 486/1

[Borna66]

کلينوپيناکوييد(Clinopinicoid)
http://pnu-club.com/imported/2009/04/319.gif
بلور بلندي را توصيف مي کند که به سمت نوک، زاويه اي پرشيب دارد.

[Borna66]

کهربا(Amber)
رزين فسيل شده درختان، شفاف تا تيره، معمولا به رنگهاي زرد، قهوه اي و نارنجي ديده مي شود و معمولا درون آن بخشهايي از حشرات يا مواد گياهي به دام افتاده اند. معمولا براي شفاف کردن يا تغيير رنگ، آن را گرم کرده و رنگ مي کنند. عمدتا در سواحل لهستان و در منطقه بالتيک يافت مي شود اما در ديگر مناطق جهان هم وجود دارد.
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2413.jpg
ويژگيهاي فيزيکي
رنگ: زرد طلايي، نارنجي پررنگ، قرمز تا قهوه اي.
سختي: 2 تا 5/2
وزن مخصوص: 08/1
شاخص شکست:54/1
ترکيب شيميايي: C10H16O+H2S
گروه بلوري: ايزوتروپيک

[Borna66]

کوارتز پورفير(Quartz porphyry)
کوارتز پورفير، به ريوليت‌هايي گفته مي‌شود كه در آن فنوكريستالها از كوارتز تشكيل شده باشند. اين نام معمولا براي ريوليت‌هاي قديمي بكار مي‌رود.
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2414.jpg

[Borna66]

کوپريت
فرمول شيميايي: Cu2O
گروه کاني شناسي (شيميايي): اکسيد
رنگ: قرمز
جلا: نيمه فلزي
سيستم تبلور: کوبيک
کليواژ: در چهار جهت ضعيف
شکستگي: صدفي
سختي: 3.5-4
رنگ خاکه: قرمز
وزن مخصوص: 6.0
کانيهاي همراه: ليمونيت، مالاکيت و کانيهاي ثانويه مس دار
شرايط تشکيل: کوپريت يکي از کانيهاي مهم مس دار است و در بسيار از نقاط جهان يافت ميشود. نسبت وزني مس در اين کاني زياد است و به اين جهت بعنوان يک کاني مهم در استخراج مس است و اهميت ديگر آن در اين است که عنصر همراه اکسيژن است و در مراحل جدا سازي مس از ترکيب باعث آلودگي محيط نميشود.
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2415.jpg

[Borna66]

کياستوليت، نوعي آندالوزيت است و به خاطر وجود الگوي متقاطعي که با رنگهاي متفاوت در آن ديده مي شود و به طور طبيعي پديد مي آيد، سنگ صليبي ناميده مي شود. اين سنگ، در بقيه بلور، محور و زاويه اي با رنگ متفاوت نشان داده و صليبي طبيعي را تشکيل مي دهد. بلورهاي آندالوزيتي که داراي انکلوزيونهاي گرافيت هستند، کياستوليت ناميده مي شوند. کياستوليت در الجزيره، جنوب استراليا، بوليوي، شيلي، فرانسه، روسيه، اسپانيا و کاليفرنيا در ايالات متحده يافت مي شوند.

ويژگيهاي فيزيکي
رنگ: سفيد، قرمزف قهوه اي، نارنجي و سبز.
سختي: 5/7
وزن مخصوص: 15/3
شاخص شکست: 638/1- 632/1

[Borna66]

کيشتيميت (Kyshtymite)
کيشتيميت، نوعي آنورتوزيت غني از کروندوم است که در براسووسکا، در نزديکي کيشتيم اورال، کشف شد.
http://pnu-club.com/imported/2009/04/2416.jpg