tania
02-11-2011, 02:30 PM
قتل به کشتن غیرقانونی افراد گفته می‌شود اعم از اینکه به صورت طراحی شده باشد (قتل عمد (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2582%25D8%25AA%25D9%2584_%25D8%25B9% 25D9%2585%25D8%25AF)) و یا اینکه بصورت تصادفی باشد (قتل غیر عمد (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D9%2582%25D8%25AA%25D9 %2584_%25D8%25BA%25DB%258C%25D8%25B1_%25D8%25B9%25 D9%2585%25D8%25AF%26action%3Dedit%26redlink%3D1)). در برخی کشورها مجازات آن اعدام (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B9%25D8%25AF%25D8%25A7%2 5D9%2585) است.
اولين قتل در تاریخ بشریت، كشته شدن هابیل (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2587%25D8%25A7%25D8%25A8%25DB%258C%2 5D9%2584) فرزند حضرت آدم (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A2%25D8%25AF%25D9%2585) توسط برادرش قابیل (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2582%25D8%25A7%25D8%25A8%25DB%258C%2 5D9%2584) است.
انواع قتل
انواع قتل در قانون مجازات عمومي سال 1304 باب سوم قانون مجازات عمومي سابق ايران مرتكب اختصاص به بيان جرايم جنايت نسبت به افراد داشت انواع قتل در قانون مزبور به شرح ذيل بوده است.
الف _ قتل عمد : ماده 170 قانون مذكور در مورد پيش بيني قتل عمدي مقرر مي دارد: مجازات مرتكب قتل عمدي اعدام است مگر در مواردي كه قانوناً استثنا شده باشد چنانكه ملاحظه مي شود قانونگذار جرم قتل را تعريف نكرده است ليكن حقوق دانان كيفري با استفاده از روح قانون و قواعد حقوق جزا قتل عمدي را بعنوان سلب عمدي حيات انسان ديگري تعريف نموده اند.
ب _ قتل در حكم عمد : قتل مزبور در ذيل ماده 171 پيش بيني شده است ماده مذكور مي گويد هركس عمداً به ديگري جرح يا ضربي وارد آورده كه منتهي به موت مجني عليه گردد بدون اينكه مرتكب قصد كشتن را داشته باشد به حبس با اعمال شاقه از سه سال تا ده سال محكوم خواهد شد مشروط به اين كه آلتي كه استعمال شده است قتاله نباشد و اگر آلت قتاله باشد مرتكب در حكم قتل عمدي است.
در اين مورد نيز تعريف قتل عمدي صادق است نهايت اينكه استفاده از آلت قتاله بعنوان قائم مقام قصد كشتن يا قصد مطرح مي باشد.
ج _ قتل شبه عمد : با عنايت به صدر ماده فوق الاشعار وقتي قتل شبه عمد محسوب مي شود كه مرتكب داراي سو نيت عام ( قصد جرح و ضرب) روي جسم مجني عليه باشد ولي بدون اينكه قصد نتيجه ( سلب حيات) موجود بوده و ضرب و يا جرح نوعاً كشنده باشد در عمل منجر به فوت وي مي گردد بنابراين فعل مرتكب بايد غير مجاز يا عدواني باشد در غير اين صورت قتل شبه عمد تحقق پيدا نمي كند مجازات اين جرم سه سال تا ده سال حبس مقرر شده است.
د _ قتل غير عمدي : قتل غير عمدي در ماده 177 قانون پيش بيني شده و مقرر مي دارد : در صورتيكه قتل عمدي بواسطه بي مبالاتي يا بي احتياطي يا اقدام به امري كه مرتكب در آن مهارت نداشته يا عدم رعايت نظامات دولتي واقع شود به حبس تاديبي از يك سال تا سه سال محكوم خواهد شد بعلاوه ممكن است مرتكب از پنجاه الي پانصد تومان غرامت نيز محكوم شود.
از مفاد ماده مذكور معلوم مي شود كه در قتل غير عمدي مرتكب فاقد قصد فعل و نتيجه نسبت به مجني عليه است ولي رفتاري را پيشه خود مي كند كه مغاير با دقت و مراقبت مي باشد و قتل حاصل رفتار مذكور است لذا از نظر رواني عنصر معنوي قتل غير عمدي بي دقتي و عدم تفكر مي باشد.
تعريف قتل عمد ، شبه عمد و خطا محض
قتل عمد آنست كه :شخص آهنگ قتل نفس محترمه اي را نمايد و به اين هدف نائل آيد خواه اين قتل نسبت به شخص مورد نظر واقع گردد و يا نسبت به ديگري كه همانند او ميباشد و با هر وسيله و آلتي ، چه آلت قتاله باشد ،
يا قتاله نباشد . و توسط هر عملي چه نوعا كشنده باشد يا نباشد . بدين ترتيب شخص قصد كشتن انساني را داشته و آن را تحقق بخشيده است ، و اين عمل ، قتل عمد محسوب ميگردد .
به بيان ديگر در قتل عمد ، انتساب قتلي كه واقع ميشود – با تمام خصوصيات موثره آن – به قاتل شرط است،بدينگونه كه قاتل ميخواسته است به قتل نفس محترمه اي دست بزند و اينكار را انجام داده است بنابراين بايد :
اولا : اصل عمل انجام يافته نسبت به مقتول ( كه داراي عناوين خاص و موثري است ) فعل ارادي قاتل محسوب گردد .
ثانيا – مقصود قاتل از اين عمل ، كشتن طرف بوده باشد .
اما اگر انتساب اصل عمل به قاتل محفوظ باشد ، يعني عمل بر روي مقتول از روي اراده واختيار به انجام رسيده باشد ، ولي انتساب قتل محفوظ نباشد ، از آن رو كه قاتل قصد قتل نداشته است ، اين قتل ، شبه عمد محسوب ميگردد
سرانجام،چنان چه نه انتساب عمل به عامل محفوظ باشد و نه انتساب قتل واقع شده ، چون نه قصد مقتول را داشته است
تا كاري نسبت به او انجام دهد و نه قصد وآهنگ كشتن وي را داشته است ، اصلا انتساب قتل واقع شده به وي محفوظ نميباشد واين قتل را خطا محض محسوب مينمايند . في المثل تيري رها شده است و به فردي اصابت نموده كه هرگز مد نظر نبوده است .
اسلام
در اسلام (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584%25D8%25A7%2 5D9%2585) قتل از گناهان کبیره (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DA%25AF%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2587%2 5D8%25A7%25D9%2586_%25DA%25A9%25D8%25A8%25DB%258C% 25D8%25B1%25D9%2587) و گناهان نابخشودنی به شمار می‌آید.
مجازات قتل در اسلام (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584%25D8%25A7%2 5D9%2585)، «به مانند آن» يعني کشتن است.
قرآن (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2582%25D8%25B1%25D8%25A2%25D9%2586) در سورهٔ مائده (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25A6%25D8%25AF%2 5D9%2587_%28%25D8%25B3%25D9%2588%25D8%25B1%25D9%25 87%29) آیهٔ ۳۲ چنین آورده‌است:
به بنی اسرائیل حكم نمودیم: هر کس نفسی را بدون حق ویا بی آنکه فساد یا فتنه‌ای در زمین کرده باشد بکشد مانند آن است که همه مردم را کشته است. و هر کس نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات بخشد) مانند آن است که همه مردم را حیات بخشیده.
ایران
در سال ۱۳۷۵ (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DB%25B1%25DB%25B3%25DB%25B7%25DB%25B5) نرخ قتل عمدی در ایران (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%2 5D9%2586) (جمعیت ۶۰٬۰۵۵٬۴۸۸ نفر) ۵.۷۱ مورد و نرخ کلی ۳۱.۳۹ مورد در ۱۰۰٬۰۰۰ نفر بود. حداکثر مجازات قتل در ایران اعدام است.
کانادا
در ۲۰۰۵ میلادی (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DB%25B2%25DB%25B0%25DB%25B0%25DB%25B5_% 28%25D9%2585%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25 AF%25DB%258C%29)، میزان قتل (قتل عمدی، قتل عمدی بدون قصد قبلی، قتل غیرعمدی، قتل جنین) در کانادا (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25A7%2 5D8%25AF%25D8%25A7) ۲٫۰ مورد در ۱۰۰٬۰۰۰ نفر بود. حداکثر مجازات برای قتل در کانادا حبس ابد (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25A8%25D8%25B3_%25D8%25A7% 25D8%25A8%25D8%25AF) بدون امکان آزادی مشروط برای ۲۵ سال است.
نتيجه
نظر به مواد قانوني، تبصرة 2 ماده 269 و ماده 614 قانون مجازات اسلامي و تبصرة آن، مصوب 1370 و 1375 نتايج زير حاصل ميشود.
1- قتل عمد، در صورت عدم قصاص، عليالاطلاق، مستوجب صدور حكم به مجازات سه تا ده سال حبس است.
2- ايراد ضرب و جرح منتهي به ضايعات نقص، شكستن، از كار افتادن عضو، مرض دائم، فقدان يا نقص يكي از حواس يا منافع، زوال عقل كه موجب قصاص نشود، علاوه بر ديه در صورت تقاضاي مجنيٌ عليه، مجازات دو تا پنج سال حبس را به دنبال دارد.
3- جرح ايجاد شده با چاقو و امثال آن، با فقدان ضايعات و صدمات مندرج در بند 2، مجازات سه ماه تا يكسال حبس را در پي دارد.
4- با عنايت به نسخ ضمني تبصره 2 ماده 269 قانون مجازات اسلامي، ضربات و جراحات ديگر، فاقد مجازات تعزيري شناخته شدهاند و مرتكب در صورت مطالبه مجنيٌ عليه تنها به پرداخت ديه محكوم خواهد شد.
اولين قتل در تاریخ بشریت، كشته شدن هابیل (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2587%25D8%25A7%25D8%25A8%25DB%258C%2 5D9%2584) فرزند حضرت آدم (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A2%25D8%25AF%25D9%2585) توسط برادرش قابیل (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2582%25D8%25A7%25D8%25A8%25DB%258C%2 5D9%2584) است.
انواع قتل
انواع قتل در قانون مجازات عمومي سال 1304 باب سوم قانون مجازات عمومي سابق ايران مرتكب اختصاص به بيان جرايم جنايت نسبت به افراد داشت انواع قتل در قانون مزبور به شرح ذيل بوده است.
الف _ قتل عمد : ماده 170 قانون مذكور در مورد پيش بيني قتل عمدي مقرر مي دارد: مجازات مرتكب قتل عمدي اعدام است مگر در مواردي كه قانوناً استثنا شده باشد چنانكه ملاحظه مي شود قانونگذار جرم قتل را تعريف نكرده است ليكن حقوق دانان كيفري با استفاده از روح قانون و قواعد حقوق جزا قتل عمدي را بعنوان سلب عمدي حيات انسان ديگري تعريف نموده اند.
ب _ قتل در حكم عمد : قتل مزبور در ذيل ماده 171 پيش بيني شده است ماده مذكور مي گويد هركس عمداً به ديگري جرح يا ضربي وارد آورده كه منتهي به موت مجني عليه گردد بدون اينكه مرتكب قصد كشتن را داشته باشد به حبس با اعمال شاقه از سه سال تا ده سال محكوم خواهد شد مشروط به اين كه آلتي كه استعمال شده است قتاله نباشد و اگر آلت قتاله باشد مرتكب در حكم قتل عمدي است.
در اين مورد نيز تعريف قتل عمدي صادق است نهايت اينكه استفاده از آلت قتاله بعنوان قائم مقام قصد كشتن يا قصد مطرح مي باشد.
ج _ قتل شبه عمد : با عنايت به صدر ماده فوق الاشعار وقتي قتل شبه عمد محسوب مي شود كه مرتكب داراي سو نيت عام ( قصد جرح و ضرب) روي جسم مجني عليه باشد ولي بدون اينكه قصد نتيجه ( سلب حيات) موجود بوده و ضرب و يا جرح نوعاً كشنده باشد در عمل منجر به فوت وي مي گردد بنابراين فعل مرتكب بايد غير مجاز يا عدواني باشد در غير اين صورت قتل شبه عمد تحقق پيدا نمي كند مجازات اين جرم سه سال تا ده سال حبس مقرر شده است.
د _ قتل غير عمدي : قتل غير عمدي در ماده 177 قانون پيش بيني شده و مقرر مي دارد : در صورتيكه قتل عمدي بواسطه بي مبالاتي يا بي احتياطي يا اقدام به امري كه مرتكب در آن مهارت نداشته يا عدم رعايت نظامات دولتي واقع شود به حبس تاديبي از يك سال تا سه سال محكوم خواهد شد بعلاوه ممكن است مرتكب از پنجاه الي پانصد تومان غرامت نيز محكوم شود.
از مفاد ماده مذكور معلوم مي شود كه در قتل غير عمدي مرتكب فاقد قصد فعل و نتيجه نسبت به مجني عليه است ولي رفتاري را پيشه خود مي كند كه مغاير با دقت و مراقبت مي باشد و قتل حاصل رفتار مذكور است لذا از نظر رواني عنصر معنوي قتل غير عمدي بي دقتي و عدم تفكر مي باشد.
تعريف قتل عمد ، شبه عمد و خطا محض
قتل عمد آنست كه :شخص آهنگ قتل نفس محترمه اي را نمايد و به اين هدف نائل آيد خواه اين قتل نسبت به شخص مورد نظر واقع گردد و يا نسبت به ديگري كه همانند او ميباشد و با هر وسيله و آلتي ، چه آلت قتاله باشد ،
يا قتاله نباشد . و توسط هر عملي چه نوعا كشنده باشد يا نباشد . بدين ترتيب شخص قصد كشتن انساني را داشته و آن را تحقق بخشيده است ، و اين عمل ، قتل عمد محسوب ميگردد .
به بيان ديگر در قتل عمد ، انتساب قتلي كه واقع ميشود – با تمام خصوصيات موثره آن – به قاتل شرط است،بدينگونه كه قاتل ميخواسته است به قتل نفس محترمه اي دست بزند و اينكار را انجام داده است بنابراين بايد :
اولا : اصل عمل انجام يافته نسبت به مقتول ( كه داراي عناوين خاص و موثري است ) فعل ارادي قاتل محسوب گردد .
ثانيا – مقصود قاتل از اين عمل ، كشتن طرف بوده باشد .
اما اگر انتساب اصل عمل به قاتل محفوظ باشد ، يعني عمل بر روي مقتول از روي اراده واختيار به انجام رسيده باشد ، ولي انتساب قتل محفوظ نباشد ، از آن رو كه قاتل قصد قتل نداشته است ، اين قتل ، شبه عمد محسوب ميگردد
سرانجام،چنان چه نه انتساب عمل به عامل محفوظ باشد و نه انتساب قتل واقع شده ، چون نه قصد مقتول را داشته است
تا كاري نسبت به او انجام دهد و نه قصد وآهنگ كشتن وي را داشته است ، اصلا انتساب قتل واقع شده به وي محفوظ نميباشد واين قتل را خطا محض محسوب مينمايند . في المثل تيري رها شده است و به فردي اصابت نموده كه هرگز مد نظر نبوده است .
اسلام
در اسلام (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584%25D8%25A7%2 5D9%2585) قتل از گناهان کبیره (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DA%25AF%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2587%2 5D8%25A7%25D9%2586_%25DA%25A9%25D8%25A8%25DB%258C% 25D8%25B1%25D9%2587) و گناهان نابخشودنی به شمار می‌آید.
مجازات قتل در اسلام (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584%25D8%25A7%2 5D9%2585)، «به مانند آن» يعني کشتن است.
قرآن (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2582%25D8%25B1%25D8%25A2%25D9%2586) در سورهٔ مائده (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25A6%25D8%25AF%2 5D9%2587_%28%25D8%25B3%25D9%2588%25D8%25B1%25D9%25 87%29) آیهٔ ۳۲ چنین آورده‌است:
به بنی اسرائیل حكم نمودیم: هر کس نفسی را بدون حق ویا بی آنکه فساد یا فتنه‌ای در زمین کرده باشد بکشد مانند آن است که همه مردم را کشته است. و هر کس نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات بخشد) مانند آن است که همه مردم را حیات بخشیده.
ایران
در سال ۱۳۷۵ (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DB%25B1%25DB%25B3%25DB%25B7%25DB%25B5) نرخ قتل عمدی در ایران (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%2 5D9%2586) (جمعیت ۶۰٬۰۵۵٬۴۸۸ نفر) ۵.۷۱ مورد و نرخ کلی ۳۱.۳۹ مورد در ۱۰۰٬۰۰۰ نفر بود. حداکثر مجازات قتل در ایران اعدام است.
کانادا
در ۲۰۰۵ میلادی (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DB%25B2%25DB%25B0%25DB%25B0%25DB%25B5_% 28%25D9%2585%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25 AF%25DB%258C%29)، میزان قتل (قتل عمدی، قتل عمدی بدون قصد قبلی، قتل غیرعمدی، قتل جنین) در کانادا (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25A7%2 5D8%25AF%25D8%25A7) ۲٫۰ مورد در ۱۰۰٬۰۰۰ نفر بود. حداکثر مجازات برای قتل در کانادا حبس ابد (http://pnu-club.com/redirector.php?url=http%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2 Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25A8%25D8%25B3_%25D8%25A7% 25D8%25A8%25D8%25AF) بدون امکان آزادی مشروط برای ۲۵ سال است.
نتيجه
نظر به مواد قانوني، تبصرة 2 ماده 269 و ماده 614 قانون مجازات اسلامي و تبصرة آن، مصوب 1370 و 1375 نتايج زير حاصل ميشود.
1- قتل عمد، در صورت عدم قصاص، عليالاطلاق، مستوجب صدور حكم به مجازات سه تا ده سال حبس است.
2- ايراد ضرب و جرح منتهي به ضايعات نقص، شكستن، از كار افتادن عضو، مرض دائم، فقدان يا نقص يكي از حواس يا منافع، زوال عقل كه موجب قصاص نشود، علاوه بر ديه در صورت تقاضاي مجنيٌ عليه، مجازات دو تا پنج سال حبس را به دنبال دارد.
3- جرح ايجاد شده با چاقو و امثال آن، با فقدان ضايعات و صدمات مندرج در بند 2، مجازات سه ماه تا يكسال حبس را در پي دارد.
4- با عنايت به نسخ ضمني تبصره 2 ماده 269 قانون مجازات اسلامي، ضربات و جراحات ديگر، فاقد مجازات تعزيري شناخته شدهاند و مرتكب در صورت مطالبه مجنيٌ عليه تنها به پرداخت ديه محكوم خواهد شد.