donya88
01-15-2011, 07:21 PM
قطعه‌ای از پازل اقتصاد ایران
لیزینگ هرچند در بازارهای مالی جهان سابقه‌ای کمتر از 200 سال دارد؛ اشکال ابتدایی آن را می‌توان درقالب قرادادهای اجاره به شرط تملیک در دوران کهن نیز دید. با وجود این سابقه طولانی، سابقه تاسیس شرکتی با موضوع فعالیت لیزینگ به کمتر از 70 سال پیش در آمریکا بازمی‌گردد.
بابک وفایی
فعالیت در دوران رونق اقتصاد پس از جنگ جهانی در آمریکا و بازار تشنه خرید کالا باعث شد این شرکت دوران پررونقی را تجربه کند و همین امر ارزش‌های لیزینگ را به‌خوبی آشکار کرد و به دنبال آن موج شرکت‌های لیزینگ در آمریکا، اروپا و آسیا تشکیل شد.
موج گسترش فعالیت‌های لیزینگ در دهه 50 وارد کشور شد. هرچند شرایط کشور در سال‌های آغازین انقلاب و به دنبال آن جنگ تحمیلی مانع از گسترش فعالیت‌های این بخش شد، این شرکت‌ها در دهه 70 بار دیگر مورد توجه مسئولان قرار گرفتند و تاحدودی توانستند توانمندی‌های خود را آشکار کنند؛ اما اوج حضور لیزینگ‌ها در اقتصاد ایران به چند سال اخیر باز می‌گردد.
توانایی‌های بالقوه این صنعت در رونق بخشی به اقتصاد ملی باعث توجه بیش از پیش برنامه‌ریزان اقتصادی به این بخش شده است، ضمن آنکه وجود بازاری مناسب برای حضور شرکت‌های لیزینگ، روند گسترش کمی آنها را به دنبال داشته است، اما آیا این شرکت‌ها توانسته‌اند آن‌گونه که باید در رونق اقتصادی کشور ایفای نقش کنند؟
لیزینگ؛ موتور توسعه اقتصادی
شاید تعبیر لیزینگ به موتور محرک اقتصاد کشور در شرایطی که درحال‌حاضر این بخش سهم ناچیزی در اقتصاد ایران دارد، به نظر تعبیری بلندپروازانه باشد، اما تجربه کشورهای دیگر درزمینه لیزینگ نشان داده است این صنعت به‌راحتی می‌تواند با به‌پیش‌راندن سایر بخش‌های اقتصادی، نقش محوری خود را در اقتصاد بازی کند.
یکی از مهمترین اهداف هر نظام اقتصادی در جهان افزایش سطح تولید ناخالص داخلی است و در این راه بهره‌گیری از توانایی‌های صنعت لیزینگ می‌تواند راهگشای برنامه‌ریزان اقتصادی باشد و به‌گونه‌ای مناسب جایگزین سیاست تزریق مستقیم پول به بخش تولید شود، سیاستی که در بحران اقتصادی اخیر تاحدود زیادی ناتوانی خود را در بازیابی اقتصاد نشان داد و شاهد بودیم درنهایت بسیاری از اقتصادهای غربی، تقویت مصرف‌کنندگان از طریق اعطای تسهیلات را به‌عنوان سیاست اقتصادی مناسب برگزیدند.
با بهره‌گیری از خدمات لیزینگ، مصرف‌کنندگان امکان بیشتری برای خرید کالا خواهند یافت و همین امر به‌خصوص اگر موضوع لیزینگ کالاهای تولید داخل باشد، می‌تواند رونق تولید را به‌دنبال داشته باشد.
در شرایط معمول اقتصادی، همواره دهکهای متوسط جامعه برای تامین نیازهای ضروری و یا غیرضروری خود، با کمبود منابع مالی روبه‌رو هستند و تهیه این بخش از کالاها را به آینده موکول می‌کنند، اما در این شرایط بهره‌گیری از امکانات لیزینگ می‌تواند به تعبیری آینده را امروز برای این گروه از خریداران مهیا کند. در سوی دیگر، تولیدکنندگان نیز در بازاری اینچنین، با طیف گسترده‌تری از خریداران مواجه خواهند شد و به‌دنبال فروش بیشتر، تولید بیشتر نیز به ارمغان می‌آید که درنهایت ماحصل آن تسریع در بازگشت سرمایه و کاهش هزینه‌های تولیدکنندگان است.
احمد آزاد، مدرس اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه، در باره نقش لیزینگ در توسعه اقتصادی و افزایش تقاضا در بازار می‌گوید:«در جامعه معمولا زمانی که زیربنای اقتصادی برای مصرف بیشتر نیازمند تزریق پول است، باید به صورت انبساطی عمل کرد تا توان خرید مردم بالا برود و مصرف در جامعه افزایش پیدا کند. اگر این مصرف اضافه به وجود نیاید، هزینه تولید بالا می‌رود و تولیدکننده هم از این اتفاق متضرر می‌شود. همیشه دهکهای بالای جامعه توان مصرف دارند، اما برای گسترش رفاه باید توان گروه‌های متوسط و پایین را بالا برد. با وارد شدن لیزینگ‌ها به این بازار انبساط مالی فراهم می‌شود و با توزیع مصرف در جامعه علاوه بر اینکه بخش‌های تولیدی تامین می‌شوند، رفاه نسبی نیز در جامعه به وجود می‌آید.»
بسیاری از کارشناسان لیزینگ، دوران شکوفایی این صنعت در ایران را از سال 1386 به این سو می‌دانند چراکه در این دوران با توجه به سیاست‌های انقباضی دولت درزمینه پولی، دسترسی به منابع مالی برای تولیدکنندگان و خریداران کالا دشوار شد و در چنین فضایی بود که لیزینگ‌ها توانستند با درک مناسب از موقعیت پیش‌رو، شرایط جدیدی را برای خود رقم بزنند.
در این شرایط به‌دنبال سختگیری‌های نظام بانکی در پرداخت تسهیلات به خریداران و فروشندگان؛ لیزینگ‌ها به دلیل شرایط آسانتر پرداخت تسهیلات، پا به میدان گذاشتند و تامین مالی برای خرید کالاها را برعهده گرفتند، فرآیند ارتباط میان تولیدکننده و مصرف‌کننده را تسهیل کردند و این امر توانست تاحدودی رونق را به بازار بازگرداند.
تجربیات دیگر کشورها درزمینه لیزینگ نشان از توان بالای این بخش در رونق بخشی به اقتصاد کشورها دارد. بر اساس برآورد موسسه معتبر Global Insight لیزینگ در بازه زمانی سال‌های 1997 تا 2002 توانسته است سالانه بین 100 تا 300 میلیارد دلار به تولید ناخالص آمریکا اضافه کند و در این مدت 3 تا 5 میلیون فرصت شغلی نیز در این بازار پدید آورده است. از سوی دیگر موسسه مالی بین‌المللی به‌عنوان یکی از نهادهای زیرمجموعه بانک جهانی نیز در زمینه نقش لیزینگ در اقتصادهای در حال توسعه گزارش‌های مثبتی را ارئه کرده است که نشان از توانمندی این بخش در رونق‌بخشی به اقتصاد دارد.
در کنار رونق‌بخشی به اقتصاد، مزایای دیگری ازجمله افزایش اشتغال و هدایت پس‌انداز‌های کوچک به سمت سرمایه‌گذاری‌های بزرگ از دیگر مزایایی است که توجه به این بخش را ضروری می‌کند.
در مقابل برای گسترش فعالیت‌های این بخش علاوه بر رفع مشکلات پیش‌روی این صنعت، باید برنامه‌ریزی‌هایی نیز برای تنوع‌بخشی به فعالیت‌های لیزینگ انجام شود. درحال‌حاضر ازیک‌سو صنعت لیزینگ در ایران به‌شدت بر لیزینگ در بخش خودرو تمرکز کرده است، به‌گونه‌ای‌که حدود 80درصد از صنعت لیزینگ کشور را فعالیت‌های این بخش تشکیل می‌دهد.
ازسوی‌دیگر به دلایل متعددی از جمله عدم دانش لازم و محدودیت در منابع، شرکت‌های لیزینگ در سطوح پایین و متوسط فعالیت می‌کنند و هنوز درزمینه پروژه‌های بزرگی چون لیزینگ نیروگاهی فعالیتی به چشم نمی‌خورد.
علاوه بر این لیزینگ‌ها با تنوع‌بخشی به فعالیت‌هایشان می‌توانند افتراق خود با بانک‌ها را بیشتر کنند، چراکه درحال‌حاضر و با تمرکز فعالیت‌های لیزینگ بر لیزینگ‌های اجاره به شرط تملیک، در عمل لیزینگ‌ها واسطه‌ای میان تسهیلات بانکی و خریداران هستند و با دریافت تسهیلات کلان، این تسهیلات را با نرخ بالاتر به‌صورت خرد در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند و این رویه باعث شده به‌صورت عمومی در جامعه دیدگاه مثبتی به لیزینگ‌ها وجود نداشته باشد؛ اما با گسترش فعالیت لیزینگ‌های موجود و افزایش تعداد لیزینگ‌های تخصصی، این صنعت می‌تواند با ارتقای نقش و جایگاه خود، توانمندی‌هایش را به جامعه ارائه دهد و تنها در این صورت است که می‌توان از مصرف‌کننده نهایی کالاها انتظار داشت دریافت تسهیلات لیزینگ را به‌عنوان یکی از روش‌های تامین مالی در نظر بگیرد.
تزریق پول؛ روی دیگر لیزینگ
لیزینگ با وجود تمام مزایایی که برای اقتصاد به دنبال دارد می‌تواند همچون شمشیری دولبه با تزریق پول به اقتصاد، آسیب‌رسان نیز باشد. تورم بدون‌شک می‌تواند یکی از محتمل‌ترین آسیب‌های این تزریق مالی به اقتصاد باشد، اما از دید کارشناسان، سازوکار لیزینگ به‌گونه‌ای است که به راحتی می‌تواند از بروز چنین آسیبی جلوگیری کند. لیزینگ‌ها به دلیل آنکه تسهیلات خود را به‌ازای خرید کالا در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند، نسبت به بانک‌ها کنترل بیشتری دارند و تسهیلات آنها به‌طورمستقیم برای خرید کالا به مصرف می‌رسد و از این جهت احتمال انباشت سرمایه‌های راکد را به حداقل می‌رسانند. آزاد درزمینه جلوگیری از بروز مشکلات مربوط به تزریق پول به اقتصاد می‌گوید: «اگر مدل تولید و مصرف به‌گونه مناسب تنظیم شود، پولی که به این ترتیب به اقتصاد تزریق شده از طریق تولید جذب می‌شود و مشکلی به وجود نمی‌آید. پول در این شرایط در اقتصاد می‌چرخد و مشکلی از بابت افزایش نقدینگی ایجاد نمی‌کند؛ به این ترتیب هماهنگی سیستم اعطای تسهیلات لیزینگ با بخش تولید بسیار مهم است. مثال بارز این مسأله تامین اجتماعی است. مردم پولی را به‌عنوان حق بیمه در اختیار تامین اجتماعی قرار می‌دهند و این سازمان هم این پول را صرف تولید می‌کند و شاهد هستیم از محل این فعالیت‌ها نه‌تنها سطح نقدینگی در جامعه بالا نمی‌رود، بلکه اگر سرمایه‌گذاری درست انجام شود، می‌تواند باعث افزایش اشتغال و تولید هم بشود. در مجموع اگر ورودی و خروجی سیستم تنظیم شده باشد مشکلی ایجاد نخواهد کرد. لیزینگ بخشی از پازل اقتصادی است و اینکه برنامه‌ریزان اقتصادی آن را در کجا قرار دهند می‌تواند تعیین‌کننده باشد.»
آنچه از آن به‌عنوان گردش مناسب پول در میان بخش‌های تولید و مصرف یاد می‌شود علاوه بر آنکه نیازمند توانمندی بخش مصرف است، توان پاسخگویی بخش تولید را نیز طلب می‌کند، توانی که ازیک‌سو با افزایش فروش از طریق تسهیلات لیزینگ تامین خواهد شد، اما فراتر از آن، توجه ویژه به تولید داخلی را طلب می‌کند تا این تسهیلات بتواند موجب رونق اقتصاد داخلی شود.
چالش‌های پیش‌روی صنعت لیزینگ در ایران
صنعت لیزینگ در کشور با وجود رشد قابل‌توجهی که در چند سال اخیر داشته است؛ همچنان برای ادامه و گسترش فعالیت‌هایش با چالش‌هایی روبه‌رو است، چالش‌هایی که بخش عمده‌ای از آنها به جوان بودن این صنعت در کشور و عدم شناخت کافی از آن بازمی‌گردد. یکی از مهمترین چالش‌هایی که ازسوی بسیاری از صاحبنظران و مدیران این صنعت مطرح می‌شود بحث فراهم نبودن زیرساخت‌های حقوقی و قانونی لازم برای این صنعت است. با اینکه این صنعت در چند سال اخیر تلاش کرده است نقش موثری در اقتصاد ملی کشور بازی کند؛ هنوز قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت شرکت‌های لیزینگ به‌طورکامل تدوین نشده است. همین امر موجب می‌شود گاه برداشت‌های متفاوتی از مفاهیم مشترک در میان شرکت‌های مختلف به وجود آید. ازسوی‌دیگر نبود قوانین مشخص باعث می‌شود در مواردی دادرسی‌های مربوط به بازپس‌گیری مطالبات از سوی این شرکت‌ها بیش از حد معمول طولانی شود که همین امر موجب افزایش هزینه‌های آنها و مسدود شدن بخشی از سرمایه‌های این شرکت‌ها می‌شود، چراکه بعضی از استفاده‌کنندگان از خدمات این شرکت‌ها با توجه به اینکه در لیزینگ معمولا سختگیری‌های اولیه درزمینه اعتبارسنجی به‌شدت بانک‌ها انجام نمی‌شود، در ادامه به راحتی از بازپس‌دادن بدهی‌های خود سر باز می‌زنند و همین مسأله شرکت‌های لیزینگ را وارد چرخة طولانی‌مدت بازپس‌گیری مطالبات می‌کند.
دشواری در تامین منابع مالی از دیگر چالش‌های پیش‌روی این صنعت است. مدیران این صنعت همواره با اشاره به هزینه‌های بالای پولی که در اختیار دارند، بالاتر بودن هزینه‌های لیزینگ برای استفاده‌کنندگان از تسهیلات را توجیه می‌کنند و معتقدند با توجه به اینکه منبع اصلی تزریق پول به این صنعت، بانک‌ها هستند تهیه پول ارزان برای آنها مشکلاتی را به همراه دارد که باعث بالا رفتن هزینه‌های آنها می‌شود.
اما آنچه بیش از همه این موارد (و چالش‌های دیگر پیش‌روی این صنعت) باعث کاهش سرعت رشد لیزینگ در کشور می‌شود عدم آشنایی با خدمات این صنعت در دو سوی بازار هدف لیزینگ است. درحال‌حاضر با وجود تمام اقدام‌هایی که درزمینه گسترش فرهنگ لیزینگ در جامعه انجام شده است، همچنان خریداران و عرضه‌کنندگان کالا شناخت مناسبی از قابلیتهای این صنعت در رفع موانع مالی و تولیدی ندارند. بخشی از این عدم شناخت را می‌توان به تنوع نداشتن فعالیت‌های مربوط به لیزینگ در کشور ربط داد، چراکه در عمل بخش عمده‌ای از آنچه به‌عنوان لیزینگ به انجام می‌رسد درقالب قراردادهای اجاره به شرط تملیک است و هنوز بخش عمده‌ای از قابلیتهای این صنعت شناخته نشده است.
لیزینگ هرچند در بازارهای مالی جهان سابقه‌ای کمتر از 200 سال دارد؛ اشکال ابتدایی آن را می‌توان درقالب قرادادهای اجاره به شرط تملیک در دوران کهن نیز دید. با وجود این سابقه طولانی، سابقه تاسیس شرکتی با موضوع فعالیت لیزینگ به کمتر از 70 سال پیش در آمریکا بازمی‌گردد.
بابک وفایی
فعالیت در دوران رونق اقتصاد پس از جنگ جهانی در آمریکا و بازار تشنه خرید کالا باعث شد این شرکت دوران پررونقی را تجربه کند و همین امر ارزش‌های لیزینگ را به‌خوبی آشکار کرد و به دنبال آن موج شرکت‌های لیزینگ در آمریکا، اروپا و آسیا تشکیل شد.
موج گسترش فعالیت‌های لیزینگ در دهه 50 وارد کشور شد. هرچند شرایط کشور در سال‌های آغازین انقلاب و به دنبال آن جنگ تحمیلی مانع از گسترش فعالیت‌های این بخش شد، این شرکت‌ها در دهه 70 بار دیگر مورد توجه مسئولان قرار گرفتند و تاحدودی توانستند توانمندی‌های خود را آشکار کنند؛ اما اوج حضور لیزینگ‌ها در اقتصاد ایران به چند سال اخیر باز می‌گردد.
توانایی‌های بالقوه این صنعت در رونق بخشی به اقتصاد ملی باعث توجه بیش از پیش برنامه‌ریزان اقتصادی به این بخش شده است، ضمن آنکه وجود بازاری مناسب برای حضور شرکت‌های لیزینگ، روند گسترش کمی آنها را به دنبال داشته است، اما آیا این شرکت‌ها توانسته‌اند آن‌گونه که باید در رونق اقتصادی کشور ایفای نقش کنند؟
لیزینگ؛ موتور توسعه اقتصادی
شاید تعبیر لیزینگ به موتور محرک اقتصاد کشور در شرایطی که درحال‌حاضر این بخش سهم ناچیزی در اقتصاد ایران دارد، به نظر تعبیری بلندپروازانه باشد، اما تجربه کشورهای دیگر درزمینه لیزینگ نشان داده است این صنعت به‌راحتی می‌تواند با به‌پیش‌راندن سایر بخش‌های اقتصادی، نقش محوری خود را در اقتصاد بازی کند.
یکی از مهمترین اهداف هر نظام اقتصادی در جهان افزایش سطح تولید ناخالص داخلی است و در این راه بهره‌گیری از توانایی‌های صنعت لیزینگ می‌تواند راهگشای برنامه‌ریزان اقتصادی باشد و به‌گونه‌ای مناسب جایگزین سیاست تزریق مستقیم پول به بخش تولید شود، سیاستی که در بحران اقتصادی اخیر تاحدود زیادی ناتوانی خود را در بازیابی اقتصاد نشان داد و شاهد بودیم درنهایت بسیاری از اقتصادهای غربی، تقویت مصرف‌کنندگان از طریق اعطای تسهیلات را به‌عنوان سیاست اقتصادی مناسب برگزیدند.
با بهره‌گیری از خدمات لیزینگ، مصرف‌کنندگان امکان بیشتری برای خرید کالا خواهند یافت و همین امر به‌خصوص اگر موضوع لیزینگ کالاهای تولید داخل باشد، می‌تواند رونق تولید را به‌دنبال داشته باشد.
در شرایط معمول اقتصادی، همواره دهکهای متوسط جامعه برای تامین نیازهای ضروری و یا غیرضروری خود، با کمبود منابع مالی روبه‌رو هستند و تهیه این بخش از کالاها را به آینده موکول می‌کنند، اما در این شرایط بهره‌گیری از امکانات لیزینگ می‌تواند به تعبیری آینده را امروز برای این گروه از خریداران مهیا کند. در سوی دیگر، تولیدکنندگان نیز در بازاری اینچنین، با طیف گسترده‌تری از خریداران مواجه خواهند شد و به‌دنبال فروش بیشتر، تولید بیشتر نیز به ارمغان می‌آید که درنهایت ماحصل آن تسریع در بازگشت سرمایه و کاهش هزینه‌های تولیدکنندگان است.
احمد آزاد، مدرس اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه، در باره نقش لیزینگ در توسعه اقتصادی و افزایش تقاضا در بازار می‌گوید:«در جامعه معمولا زمانی که زیربنای اقتصادی برای مصرف بیشتر نیازمند تزریق پول است، باید به صورت انبساطی عمل کرد تا توان خرید مردم بالا برود و مصرف در جامعه افزایش پیدا کند. اگر این مصرف اضافه به وجود نیاید، هزینه تولید بالا می‌رود و تولیدکننده هم از این اتفاق متضرر می‌شود. همیشه دهکهای بالای جامعه توان مصرف دارند، اما برای گسترش رفاه باید توان گروه‌های متوسط و پایین را بالا برد. با وارد شدن لیزینگ‌ها به این بازار انبساط مالی فراهم می‌شود و با توزیع مصرف در جامعه علاوه بر اینکه بخش‌های تولیدی تامین می‌شوند، رفاه نسبی نیز در جامعه به وجود می‌آید.»
بسیاری از کارشناسان لیزینگ، دوران شکوفایی این صنعت در ایران را از سال 1386 به این سو می‌دانند چراکه در این دوران با توجه به سیاست‌های انقباضی دولت درزمینه پولی، دسترسی به منابع مالی برای تولیدکنندگان و خریداران کالا دشوار شد و در چنین فضایی بود که لیزینگ‌ها توانستند با درک مناسب از موقعیت پیش‌رو، شرایط جدیدی را برای خود رقم بزنند.
در این شرایط به‌دنبال سختگیری‌های نظام بانکی در پرداخت تسهیلات به خریداران و فروشندگان؛ لیزینگ‌ها به دلیل شرایط آسانتر پرداخت تسهیلات، پا به میدان گذاشتند و تامین مالی برای خرید کالاها را برعهده گرفتند، فرآیند ارتباط میان تولیدکننده و مصرف‌کننده را تسهیل کردند و این امر توانست تاحدودی رونق را به بازار بازگرداند.
تجربیات دیگر کشورها درزمینه لیزینگ نشان از توان بالای این بخش در رونق بخشی به اقتصاد کشورها دارد. بر اساس برآورد موسسه معتبر Global Insight لیزینگ در بازه زمانی سال‌های 1997 تا 2002 توانسته است سالانه بین 100 تا 300 میلیارد دلار به تولید ناخالص آمریکا اضافه کند و در این مدت 3 تا 5 میلیون فرصت شغلی نیز در این بازار پدید آورده است. از سوی دیگر موسسه مالی بین‌المللی به‌عنوان یکی از نهادهای زیرمجموعه بانک جهانی نیز در زمینه نقش لیزینگ در اقتصادهای در حال توسعه گزارش‌های مثبتی را ارئه کرده است که نشان از توانمندی این بخش در رونق‌بخشی به اقتصاد دارد.
در کنار رونق‌بخشی به اقتصاد، مزایای دیگری ازجمله افزایش اشتغال و هدایت پس‌انداز‌های کوچک به سمت سرمایه‌گذاری‌های بزرگ از دیگر مزایایی است که توجه به این بخش را ضروری می‌کند.
در مقابل برای گسترش فعالیت‌های این بخش علاوه بر رفع مشکلات پیش‌روی این صنعت، باید برنامه‌ریزی‌هایی نیز برای تنوع‌بخشی به فعالیت‌های لیزینگ انجام شود. درحال‌حاضر ازیک‌سو صنعت لیزینگ در ایران به‌شدت بر لیزینگ در بخش خودرو تمرکز کرده است، به‌گونه‌ای‌که حدود 80درصد از صنعت لیزینگ کشور را فعالیت‌های این بخش تشکیل می‌دهد.
ازسوی‌دیگر به دلایل متعددی از جمله عدم دانش لازم و محدودیت در منابع، شرکت‌های لیزینگ در سطوح پایین و متوسط فعالیت می‌کنند و هنوز درزمینه پروژه‌های بزرگی چون لیزینگ نیروگاهی فعالیتی به چشم نمی‌خورد.
علاوه بر این لیزینگ‌ها با تنوع‌بخشی به فعالیت‌هایشان می‌توانند افتراق خود با بانک‌ها را بیشتر کنند، چراکه درحال‌حاضر و با تمرکز فعالیت‌های لیزینگ بر لیزینگ‌های اجاره به شرط تملیک، در عمل لیزینگ‌ها واسطه‌ای میان تسهیلات بانکی و خریداران هستند و با دریافت تسهیلات کلان، این تسهیلات را با نرخ بالاتر به‌صورت خرد در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند و این رویه باعث شده به‌صورت عمومی در جامعه دیدگاه مثبتی به لیزینگ‌ها وجود نداشته باشد؛ اما با گسترش فعالیت لیزینگ‌های موجود و افزایش تعداد لیزینگ‌های تخصصی، این صنعت می‌تواند با ارتقای نقش و جایگاه خود، توانمندی‌هایش را به جامعه ارائه دهد و تنها در این صورت است که می‌توان از مصرف‌کننده نهایی کالاها انتظار داشت دریافت تسهیلات لیزینگ را به‌عنوان یکی از روش‌های تامین مالی در نظر بگیرد.
تزریق پول؛ روی دیگر لیزینگ
لیزینگ با وجود تمام مزایایی که برای اقتصاد به دنبال دارد می‌تواند همچون شمشیری دولبه با تزریق پول به اقتصاد، آسیب‌رسان نیز باشد. تورم بدون‌شک می‌تواند یکی از محتمل‌ترین آسیب‌های این تزریق مالی به اقتصاد باشد، اما از دید کارشناسان، سازوکار لیزینگ به‌گونه‌ای است که به راحتی می‌تواند از بروز چنین آسیبی جلوگیری کند. لیزینگ‌ها به دلیل آنکه تسهیلات خود را به‌ازای خرید کالا در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند، نسبت به بانک‌ها کنترل بیشتری دارند و تسهیلات آنها به‌طورمستقیم برای خرید کالا به مصرف می‌رسد و از این جهت احتمال انباشت سرمایه‌های راکد را به حداقل می‌رسانند. آزاد درزمینه جلوگیری از بروز مشکلات مربوط به تزریق پول به اقتصاد می‌گوید: «اگر مدل تولید و مصرف به‌گونه مناسب تنظیم شود، پولی که به این ترتیب به اقتصاد تزریق شده از طریق تولید جذب می‌شود و مشکلی به وجود نمی‌آید. پول در این شرایط در اقتصاد می‌چرخد و مشکلی از بابت افزایش نقدینگی ایجاد نمی‌کند؛ به این ترتیب هماهنگی سیستم اعطای تسهیلات لیزینگ با بخش تولید بسیار مهم است. مثال بارز این مسأله تامین اجتماعی است. مردم پولی را به‌عنوان حق بیمه در اختیار تامین اجتماعی قرار می‌دهند و این سازمان هم این پول را صرف تولید می‌کند و شاهد هستیم از محل این فعالیت‌ها نه‌تنها سطح نقدینگی در جامعه بالا نمی‌رود، بلکه اگر سرمایه‌گذاری درست انجام شود، می‌تواند باعث افزایش اشتغال و تولید هم بشود. در مجموع اگر ورودی و خروجی سیستم تنظیم شده باشد مشکلی ایجاد نخواهد کرد. لیزینگ بخشی از پازل اقتصادی است و اینکه برنامه‌ریزان اقتصادی آن را در کجا قرار دهند می‌تواند تعیین‌کننده باشد.»
آنچه از آن به‌عنوان گردش مناسب پول در میان بخش‌های تولید و مصرف یاد می‌شود علاوه بر آنکه نیازمند توانمندی بخش مصرف است، توان پاسخگویی بخش تولید را نیز طلب می‌کند، توانی که ازیک‌سو با افزایش فروش از طریق تسهیلات لیزینگ تامین خواهد شد، اما فراتر از آن، توجه ویژه به تولید داخلی را طلب می‌کند تا این تسهیلات بتواند موجب رونق اقتصاد داخلی شود.
چالش‌های پیش‌روی صنعت لیزینگ در ایران
صنعت لیزینگ در کشور با وجود رشد قابل‌توجهی که در چند سال اخیر داشته است؛ همچنان برای ادامه و گسترش فعالیت‌هایش با چالش‌هایی روبه‌رو است، چالش‌هایی که بخش عمده‌ای از آنها به جوان بودن این صنعت در کشور و عدم شناخت کافی از آن بازمی‌گردد. یکی از مهمترین چالش‌هایی که ازسوی بسیاری از صاحبنظران و مدیران این صنعت مطرح می‌شود بحث فراهم نبودن زیرساخت‌های حقوقی و قانونی لازم برای این صنعت است. با اینکه این صنعت در چند سال اخیر تلاش کرده است نقش موثری در اقتصاد ملی کشور بازی کند؛ هنوز قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت شرکت‌های لیزینگ به‌طورکامل تدوین نشده است. همین امر موجب می‌شود گاه برداشت‌های متفاوتی از مفاهیم مشترک در میان شرکت‌های مختلف به وجود آید. ازسوی‌دیگر نبود قوانین مشخص باعث می‌شود در مواردی دادرسی‌های مربوط به بازپس‌گیری مطالبات از سوی این شرکت‌ها بیش از حد معمول طولانی شود که همین امر موجب افزایش هزینه‌های آنها و مسدود شدن بخشی از سرمایه‌های این شرکت‌ها می‌شود، چراکه بعضی از استفاده‌کنندگان از خدمات این شرکت‌ها با توجه به اینکه در لیزینگ معمولا سختگیری‌های اولیه درزمینه اعتبارسنجی به‌شدت بانک‌ها انجام نمی‌شود، در ادامه به راحتی از بازپس‌دادن بدهی‌های خود سر باز می‌زنند و همین مسأله شرکت‌های لیزینگ را وارد چرخة طولانی‌مدت بازپس‌گیری مطالبات می‌کند.
دشواری در تامین منابع مالی از دیگر چالش‌های پیش‌روی این صنعت است. مدیران این صنعت همواره با اشاره به هزینه‌های بالای پولی که در اختیار دارند، بالاتر بودن هزینه‌های لیزینگ برای استفاده‌کنندگان از تسهیلات را توجیه می‌کنند و معتقدند با توجه به اینکه منبع اصلی تزریق پول به این صنعت، بانک‌ها هستند تهیه پول ارزان برای آنها مشکلاتی را به همراه دارد که باعث بالا رفتن هزینه‌های آنها می‌شود.
اما آنچه بیش از همه این موارد (و چالش‌های دیگر پیش‌روی این صنعت) باعث کاهش سرعت رشد لیزینگ در کشور می‌شود عدم آشنایی با خدمات این صنعت در دو سوی بازار هدف لیزینگ است. درحال‌حاضر با وجود تمام اقدام‌هایی که درزمینه گسترش فرهنگ لیزینگ در جامعه انجام شده است، همچنان خریداران و عرضه‌کنندگان کالا شناخت مناسبی از قابلیتهای این صنعت در رفع موانع مالی و تولیدی ندارند. بخشی از این عدم شناخت را می‌توان به تنوع نداشتن فعالیت‌های مربوط به لیزینگ در کشور ربط داد، چراکه در عمل بخش عمده‌ای از آنچه به‌عنوان لیزینگ به انجام می‌رسد درقالب قراردادهای اجاره به شرط تملیک است و هنوز بخش عمده‌ای از قابلیتهای این صنعت شناخته نشده است.