donya88
10-29-2010, 06:59 AM
شاخص توسعه انساني (HDI) معياري تركيبي است كه كشورهاي مختلف جهان بر اساس ميزان توسعه انساني به سه دسته توسعه يافته، در حال توسعه و توسعه نيافته طبقه بندي مي شوند.
براي محاسبه شاخص توسعه انساني از سه معيار: اميد به زندگي، آموزش و درآمد سرانه بر اساس برابر قدرت خريد (PPP) با استفاده از آمارهاي موجود در سطح كشورها استفاده مي گردد. براي محاسبه اين شاخص برنامه توسعه انساني سازمان ملل متحد(UNDP) از روش هاي زير استفاده مي كند؛ البته در مجموع مي توان گفت كه براي تبديل داده هاي خام آماري به شاخصي بدون واحد و بين 1 و 0 ابتدا ميزان اختلاف آن داده با حداقل داده ها را به دست آورده و بر اختلاف حداكثر و حداقل داده ها تقسيم مي نمائيم.
حال براي سه شاخص اميد به زندگي، آموزش و توليد سرانه به همين ترتيب عمل مي نمائيم. لازم به ذكر است كه حداقل و حداكثر براي داده هاي اميد به زندگي 25 و 85 است؛ يعني حداقل سن اميد به زندگي در بين تمام كشورهاي جهان 25 سال و حداكثر آن برابر 85 سال است. حداقل و حداكثر براي توليد سرانه به ترتيب برابر 100 و چهل هزار مي باشد.
براي محاسبه شاخص آموزش از ميانگين وزني دو سوم شاخص باسوادي بزرگسالان و يك سوم شاخص ثبت نام اوليه در نظام آموزشي استفاده مي شود. بديهي است كه مقادير حداقل و حداكثر براي اين شاخص ها برابر صفر و صد است.
با استفاده از اين روش برنامه توسعه انساني سازمان ملل هر ساله مقادير شاخص هاي توسعه انساني را براي كشورهاي مخلف محاسبه و منتشر مي سازد و بر اساس آن رتبه اي به هر كشور داده مي شود.
رتبه ايران در اين شاخص در سال 2009 بين 182 كشور برابر 88 شده است.
رتبه كشورهاي همسايه ايران (چه خشكي و چه دريايي) در ادامه ذكر شده است:
كويت:31
قطر:33
امارات متحده عربي:35
بحرين:39
عربستان:59
تركيه:79
ارمنستان:84
آذربايجان:86
تركمنستان:109
پاكستان:141
افغانستان:181 (يكي به آخر)
براي كشور عراق نيز اين شاخص محاسبه نشده است.
براي اطلاعات بيشتر و مشاهده رتبه تمام كشورها به پيوند هاي زير مراجعه كنيد:
http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf
Human Development Index - Wikipedia, the free encyclopedia (http://en.wikipedia.org/wiki/Human_Development_Index)
براي محاسبه شاخص توسعه انساني از سه معيار: اميد به زندگي، آموزش و درآمد سرانه بر اساس برابر قدرت خريد (PPP) با استفاده از آمارهاي موجود در سطح كشورها استفاده مي گردد. براي محاسبه اين شاخص برنامه توسعه انساني سازمان ملل متحد(UNDP) از روش هاي زير استفاده مي كند؛ البته در مجموع مي توان گفت كه براي تبديل داده هاي خام آماري به شاخصي بدون واحد و بين 1 و 0 ابتدا ميزان اختلاف آن داده با حداقل داده ها را به دست آورده و بر اختلاف حداكثر و حداقل داده ها تقسيم مي نمائيم.
حال براي سه شاخص اميد به زندگي، آموزش و توليد سرانه به همين ترتيب عمل مي نمائيم. لازم به ذكر است كه حداقل و حداكثر براي داده هاي اميد به زندگي 25 و 85 است؛ يعني حداقل سن اميد به زندگي در بين تمام كشورهاي جهان 25 سال و حداكثر آن برابر 85 سال است. حداقل و حداكثر براي توليد سرانه به ترتيب برابر 100 و چهل هزار مي باشد.
براي محاسبه شاخص آموزش از ميانگين وزني دو سوم شاخص باسوادي بزرگسالان و يك سوم شاخص ثبت نام اوليه در نظام آموزشي استفاده مي شود. بديهي است كه مقادير حداقل و حداكثر براي اين شاخص ها برابر صفر و صد است.
با استفاده از اين روش برنامه توسعه انساني سازمان ملل هر ساله مقادير شاخص هاي توسعه انساني را براي كشورهاي مخلف محاسبه و منتشر مي سازد و بر اساس آن رتبه اي به هر كشور داده مي شود.
رتبه ايران در اين شاخص در سال 2009 بين 182 كشور برابر 88 شده است.
رتبه كشورهاي همسايه ايران (چه خشكي و چه دريايي) در ادامه ذكر شده است:
كويت:31
قطر:33
امارات متحده عربي:35
بحرين:39
عربستان:59
تركيه:79
ارمنستان:84
آذربايجان:86
تركمنستان:109
پاكستان:141
افغانستان:181 (يكي به آخر)
براي كشور عراق نيز اين شاخص محاسبه نشده است.
براي اطلاعات بيشتر و مشاهده رتبه تمام كشورها به پيوند هاي زير مراجعه كنيد:
http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf
Human Development Index - Wikipedia, the free encyclopedia (http://en.wikipedia.org/wiki/Human_Development_Index)