KIAN~~~~
10-20-2010, 02:36 AM
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
کشاورزی ارگانیک، نظام زراعی است مبتنی بر مدیریت اکوسیستم زراعی، تمرکز بر حاصلخیزی خاک و سلامت گیاه و عدم مصرف مواد شیمیایی مصنوعی كه این نظام با شرایط اجتماعی، اقتصادی منطقه‌ای و محلی سازگار است. در سطح فراتر از كشاورزی ارگانیك، کشاورزی بیودینامیک تعریف می‌شود كه شامل ابعاد روحانی با ساختار ریتمهای کیهانی، نیروی حیاتی، کیفیت، تدارکات بیودینامیک، موجود زنده مزرعه می‌شود.
مفاهیم و اصول کشاورزی ارگانیک
مصرف فراوان انواع سموم و کودهای شیمیایی چه از لحاظ تاثیر بر سلامت مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی و غذایی و چه از لحاظ تبعات زیست محیطی از قبیل آلودگی آبهای زیرزمینی و بر هم زدن تعادل زیستی، روزبه‌روز مورد تردید جدی قرار می‌گیرد.
طرح مسائل جدیدی همچون گیاهان تغییر یافته ژنتیكی نیز به این موارد اضافه شده‌است. امروزه افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان به مسائل فوق و افزایش گزارشهای منتشره در خصوص تاثیرات سو مواد فوق بر سلامتی مصرف‌کنندگان و ایجاد بیماریهای حاد و مزمن، اشتیاق مصرف‌کنندگان را به محصولات تولیدشده در شرایط طبیعی و حتی‌الامکان بدون استفاده از انواع سموم و کودهای شیمیایی افزایش داده‌است.
در ابتدا چنین محصولاتی با عناوین متفاوتی که نشان از منشا طبیعی نهاده‌های مصرف شده در آنها داشت عرضه می‌شدند و بازار محدودی را به خود اختصاص می‌دادند اما با افزایش سطح آگاهیها، این بازار رشد قابل توجهی را تجربه کرد به حدی که برنامه‌ریزان در جوامع صنعتی به منظور جلوگیری از تقلب استانداردهایی را برای تولید، عرضه و برچسب‌زنی محصولات ارگانیک تدوین و ارائه کرده‌اند. بر اساس این استانداردها، در هر کشوری با نظارت دولت نهادی غیردولتی نظارت بر اجرای استانداردها در واحدهای تولیدکننده محصولات ارگانیک را بر عهده می‌گیرد و البته مسئولیت نظارت کلی بر عهده دولت باقی می‌ماند. البته نظارت از سوی سازمانهای بین‌الملی نیز پیش‌بینی شده است.
هماهنگی استانداردها چالش امروز محصولات ارگانیک
كشاورزی ارگانیک در سادهترین تعریف به عنوان «كشاورزی بدون افزودن مواد شیمیایی صنعتی» تعریف شده است. ماده شیمیایی صنعتی، مادهای است كه طی فرایندهای شیمیایی غیرطبیعی تهیه شده است. این تعریف، ناقص و حتی نادرست است. این تعریف بدان معنا نیست که كشاورزی ارگانیک قطعا كشاورزی بدون مواد شیمیایی باشد، زیرا ما در جهانی زندگی میكنیم كه در آن مواد شیمیایی مصنوعی در خاك، آب و هوا وجود دارد. واژه ارگانیک مانند بسیاری از واژگان انگلیسی، چندین معنا دارد. معنایی كه در کشاورزی ارگانیک مدنظر است، برای مدیریت تمام مزرعه بهكار میرود و بر اساس آن، مزرعه به عنوان موجود زنده درنظر گرفته می‌شود.
مواد شیمیایی صنعتی (مصنوعی) چون علف‌كشها، حشرهكشها، قارچكشها، داروهای دامی، سوپرفسفات و اوره در كشاورزی ارگانیک بهكار نمیرود. به طور کلی در مزارع ارگانیک، هیچ‌گونه ماده شیمیایی مصنوعی به کار برده نمی‌شود. این مواد در آمادهسازی خاك، رویش گیاه یا تولید نهادههایی كه در تغذیه گیاه، ذخیرهسازی، فراوری و یا فروش آن دخالت دارند، به کار نمیروند. بهعلاوه، دامها تا حد امكان اجازه حركت آزادانه در مرتع را دارند. كشاورزی ارگانیک، حرکت رو به عقب نیست. در این سامانه، بهترین دانش سنتی با علم جدید تركیب می‌شود و در عین حال با سایر روشهای نوین مدیریت، سازگار است. مزارع ارگانیک همچون دیگرزمینهای زراعی به خوبی آماده شده و نیازمند مدیریت قوی، به ویژه در مورد خاك و آفات است.
با توجه به افزایش مصرف كود و آفتكشهایی که پیامد آنها زوال باروری خاك، سلامتی و آلودگی هوا، آب و غذا است، نگرانیهای روزافزونی درباره محیط زیست جهانی ایجاد شده و مفهوم كشاورزی ارگانیک اهمیت فزایندهای در راستای توسعه كشاورزی پایدار و بومسازگار در سرتاسر جهان پیدا كرده است.
كشاورزی ارگانیک بر پایه استفاده از نهاده‌های ارگانیک طبیعی و درون مزرعهای چون كود دامی تازه، كمپوست، كود سبز، كنجاله و ضایعات فرآوری مواد غذایی و همچنین كنترل زیستی آفات همراه با کمترین استفاده از مواد معدنی طبیعی برای تقویت نظام زراعی - اقتصادی مزرعه و بهبود فعالیتهای زیستی خاک استوار است. كشاورزی ارگانیک در كشورهای گوناگون با نامهای مختلف شناخته می‌شود که 16 نام برای آن ازجمله كشاورزی بیولوژیك، كشاورزی پایدار و كشاورزی زاینده ذکر شده است.
كشاورزی بیولوژیك نامی است كه در اروپا بسیار رایج است، در حالیكه در آمریكا و بریتانیا عبارت كشاورزی ارگانیک را ترجیح می‌دهند، هرچند كه مکتب ارگانیک به عبارت دقیقتر، فلسفهای است كه شامل آموزش، هنر، تغذیه، مذهب و همچنین كشاورزی است. كشاورزی ارگانیک در كشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه عمدتا به علت مسائل اقتصادی و كمبود نهاده‌های شیمیایی به طور گستردهای استفاده می‌شود، در حالی که توفیق آن در كشورهای پیشرفته، بیشتر در واكنش به کشاورزی پر نهاده و یا كشاورزی صنعتی بوده است.
بر چسبگذاری محصولات ارگانیک باید توسط یك سازمان سوم و اثبات این امر صورت بگیرد که محصول، مطابق استانداردهایی که در سراسر جهان توسط صدها سازمان گواهیكننده، كشاورزان مختلف، شركتهای تجاری، سازمانهای غیردولتی و اخیرا دولتی شكل گرفتهاند، تولید شده است. گواهی محصولات ارگانیک، فرایندی پیچیده است، اما تلاشهایی در راستای هماهنگ كردن استانداردهای گوناگون به منظور توسعه بازار محصولات ارگانیک در جریان است.
چالش فعلی در این راه، هماهنگسازی هرچه بیشتر استانداردها ضمن رعایت محدودیتها و ملاحظات منطقه‌ای و كاهش هزینههای مراحل چندگانه گواهی و اعتباردهی و تنگناهای ورود به بازار این محصولات است. یكی از تصورات اشتباه در مورد كشاورزی ارگانیك، آن است كه این شیوه كشاورزی بی‌نیاز از كاربرد مواد شیمیایی است. چراكه ساختمان تمام موجودات زنده و غیرزنده از تركیبات شیمیایی تشكیل شده است لذا كاربرد آن دسته از مواد شیمیایی كه به صورت طبیعی به دست آمده‌اند (مثلا آب كه از خود طبیعت است در واقع یك نوع ماده شیمیایی به حساب می‌آید و یا سنگ فسفات كه از معادن طبیعی استخراج می‌شود) و یا به اصلاح مصنوعی نیستند در كشاورزی ارگانیك بلامانع است.
باورهای غلط درباره كشاورزی ارگانیك
نباید تصور كرد كه كشاورزی ارگانیك صرفا بر جایگزینی نهاده‌های آلی با مواد شیمیایی بحث می‌كند چراكه كاربرد غلط مواد آلی نیز، چه به صورت مصرف بیش از حد و چه به صورت عدم كاربرد آنها در زمان مناسب و یا تركیبی از هر دوی این موارد به نحو قابل ملاحظه ای سبب اختلال در عمل چرخه‌های زیستی یا طبیعی می‌شود.
تصور اشتباه دیگر از كشاورزی ارگانیك آن است كه برخی كشاورزی ارگانیك را نوعی برگشت به عقب و استفاده از شیوه‌های مرسوم سالهای قبل از انقلاب صنعتی می‌دانند. بلكه بلعكس، زارعین كشاورزی ارگانیك نمی‌توانند خود را از دستاوردهای علمی 50 ساله اخیر بی‌نیاز بدانند. تناوب، كشت مخلوط، روشهای مكانیكی كنترل علفهای هرز، استفاده از ماشین‌آلات مدرن قابل استفاده در سیستمهای ارگانیك مبارزه بیولوژیكی و تلفیقی با آفات و بیماریها، درك بهتر از همزیستی میكوریزا، ریزوبیوم‌ها و ریزوسفر، تجدید ماده آلی و دیگر بخشهای زنده خاك، تلفیق زراعت و دامپروری از موضوعات مورد بحث در كشاورزی ارگانیك هستند.
در سیستم كشاورزی ارگانیك، خاك به عنوان یك سیستم زنده تلقی می‌شود كه با تقویت آن، فعالیت میكروارگانیسمهای مفید نیز تقویت می‌شود. این ایده كه خاك یك سیستم زنده است، بخشی از یك تصور كلی است كه معتقد است بین خاك، گیاه، حیوان و انسان یك ارتباط ناگسستنی وجود دارد.
محصول ارگانیک
وقتی برای خرید به بازار میوه‌فروشان مراجعه می‌کنیم گاهی با محصولاتی مواجه می‌شویم که فروشندگان، آنها را محصولات «ارگانیک» می‌نامند. در این میان ممکن است برای برخی از مصرف‌کنندگان این سوال پیش آید که محصولات ارگانیک چه تفاوتی با محصولات غیرارگانیک دارند؟
باید گفت: محصولات ارگانیک محصولاتی هستند که در تمام مراحل رشد با سیستم طبیعی هماهنگ بوده و در خاکی که از چند سال قبل هیچ‌گونه سموم دفع آفات گیاهی نظیر: علف هرزکش‌ها، قارچ‌کش‌ها و مواد شیمیایی در آن استفاده نشده و فقط با مواد طبیعی مانند کمپوست گیاهی تقویت می‌شود، رشد می‌کنند. از سوی دیگر در ترکیبات میوه‌های ارگانیک هیچ‌گونه اصلاح ژنتیکی صورت نمی‌گیرد و از گازها برای رشد زودرس میوه‌ها استفاده نمی‌شود. به‌همین دلیل رنگ این نوع میوه‌ها طبیعی بوده و نه خیلی پررنگ یا کم‌رنگ‌تر از حد معمول هستند. بافت آنها مناسب و خیلی نرم یا سفت نیست. اندازه میوه‌ها هم متعادل بوده و طعم و بوی طبیعی و مناسبی دارند که البته بارزترین ملاک تشخیص میوه‌های ارگانیک از غیرارگانیک هم همین طعم و بوی طبیعی‌شان است، بعلاوه پوست میوه‌های ارگانیک کاملا متناسب با میوه بوده و زیاد ضخیم نیست. از همه مهم‌تر آن که در این نوع محصولات کاهش آلودگی خاک به کودها و سموم موجب باقی ماندن عناصر مفیدی مانند کلسیم، آهن، فسفر، منیزیم و ویتامینC در سبزی‌ها می‌شود.
متاسفانه به دلیل افزایش روزافزون جمعیت، محصولات ارگانیک جوابگوی نیاز مصرف‌کنندگان نمی‌باشد و کشاورزان مجبورند برای تامین هرچه سریع‌تر تقاضا علاوه بر محصولات ارگانیک از انواع میوه‌های گلخانه‌ای یا خارج از فصل نیز استفاده کنند. لذا این نوع محصولات به دلیل آن که در مرحله رشد زمان لازم را طی نمی‌کنند بسیاری از ویتامین‌ها و مواد ضروری را ندارند. به عنوان مثال، محصولات گلخانه‌ای مدت مدیدی است که در ایران تولید می‌شوند. این محصولات در مقایسه با میوه‌های ارگانیک کمبودهای زیادی دارند.
از آنجا که گلخانه‌های شیشه‌ای در کشورمان بسیار کم‌وسعت و محدود هستند نور خورشید به طور مستقیم به محصولات گلخانه‌ای نمی‌تابد، لذا این محصولات به نوعی با کمبود ویتامینC و سایر مواد مغذی که برای به وجود آمدن به نور مستقیم نیاز دارند، مواجهند. از طرف دیگر برای این که میوه‌ها و سبزی‌ها سریع‌تر از حد معمول برسند کشاورزان از روشهای شیمیایی مختلفی استفاده می‌کنند. همین موضوع تا حدی در کاهش ویتامین‌ها و ریزمغذی‌های محصولات گلخانه‌ای موثر است.
لذا وجود میوه‌هایی با ظاهر درشت که فاقد طعم و خاصیت هستند همگی ناشی از استفاده بی‌رویه از کودها، آفت‌کش‌ها و باقی ماندن ترکیبات آنها در محصولات است. از همه بدتر آن که برخی از میوه‌های خارج از فصل که وارداتی بوده و با قیمت‌های بالا در میوه‌فروشی‌ها عرضه می‌شوند از مشکلات عدیده دیگری برخوردارند.
برخی از این میوه‌ها به دلیل آن که محصول درختانی هستند که با مهندسی ژنتیک در آنها تغییراتی ایجاد شده است حاوی ژن‌های تغییر شکل‌یافته‌ای هستند که باکتری‌های موجود در روده را تغییر می‌دهند و موجب مقاوم شدن بدن به آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شوند. در این تغییرات ژنی میوه‌ها مدت بیشتری روی درختان می‌مانند و رسیدن آنها برای نیاز کمتر به نگهداری در انبار و سردخانه‌ها به تاخیر می‌افتد. لذا این تاخیر می‌تواند از مقدار مواد مغذی آنها نیز بکاهد.
توجه: شکل ظاهری محصول نمی‌تواند معیار درستی برای خرید محصولات ارگانیک باشد. ما باید کیفیت محصول و محلی که تولید شده را مورد توجه قرار دهیم. معمولا محصولاتی که در بسیاری از بازارهای محلی ارائه می‌شوند، سالم‌تر هستند. در نهایت آن که محصولاتی را خریداری کنیم که گواهی شده هستند. تقاضا برای این محصولات راه تولید آنها را فراهم خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری کشاورزی ایران (http://www.iana.ir/detailed_reports.aspx?report_id=165)
جام جم
کشاورزی ارگانیک، نظام زراعی است مبتنی بر مدیریت اکوسیستم زراعی، تمرکز بر حاصلخیزی خاک و سلامت گیاه و عدم مصرف مواد شیمیایی مصنوعی كه این نظام با شرایط اجتماعی، اقتصادی منطقه‌ای و محلی سازگار است. در سطح فراتر از كشاورزی ارگانیك، کشاورزی بیودینامیک تعریف می‌شود كه شامل ابعاد روحانی با ساختار ریتمهای کیهانی، نیروی حیاتی، کیفیت، تدارکات بیودینامیک، موجود زنده مزرعه می‌شود.
مفاهیم و اصول کشاورزی ارگانیک
مصرف فراوان انواع سموم و کودهای شیمیایی چه از لحاظ تاثیر بر سلامت مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی و غذایی و چه از لحاظ تبعات زیست محیطی از قبیل آلودگی آبهای زیرزمینی و بر هم زدن تعادل زیستی، روزبه‌روز مورد تردید جدی قرار می‌گیرد.
طرح مسائل جدیدی همچون گیاهان تغییر یافته ژنتیكی نیز به این موارد اضافه شده‌است. امروزه افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان به مسائل فوق و افزایش گزارشهای منتشره در خصوص تاثیرات سو مواد فوق بر سلامتی مصرف‌کنندگان و ایجاد بیماریهای حاد و مزمن، اشتیاق مصرف‌کنندگان را به محصولات تولیدشده در شرایط طبیعی و حتی‌الامکان بدون استفاده از انواع سموم و کودهای شیمیایی افزایش داده‌است.
در ابتدا چنین محصولاتی با عناوین متفاوتی که نشان از منشا طبیعی نهاده‌های مصرف شده در آنها داشت عرضه می‌شدند و بازار محدودی را به خود اختصاص می‌دادند اما با افزایش سطح آگاهیها، این بازار رشد قابل توجهی را تجربه کرد به حدی که برنامه‌ریزان در جوامع صنعتی به منظور جلوگیری از تقلب استانداردهایی را برای تولید، عرضه و برچسب‌زنی محصولات ارگانیک تدوین و ارائه کرده‌اند. بر اساس این استانداردها، در هر کشوری با نظارت دولت نهادی غیردولتی نظارت بر اجرای استانداردها در واحدهای تولیدکننده محصولات ارگانیک را بر عهده می‌گیرد و البته مسئولیت نظارت کلی بر عهده دولت باقی می‌ماند. البته نظارت از سوی سازمانهای بین‌الملی نیز پیش‌بینی شده است.
هماهنگی استانداردها چالش امروز محصولات ارگانیک
كشاورزی ارگانیک در سادهترین تعریف به عنوان «كشاورزی بدون افزودن مواد شیمیایی صنعتی» تعریف شده است. ماده شیمیایی صنعتی، مادهای است كه طی فرایندهای شیمیایی غیرطبیعی تهیه شده است. این تعریف، ناقص و حتی نادرست است. این تعریف بدان معنا نیست که كشاورزی ارگانیک قطعا كشاورزی بدون مواد شیمیایی باشد، زیرا ما در جهانی زندگی میكنیم كه در آن مواد شیمیایی مصنوعی در خاك، آب و هوا وجود دارد. واژه ارگانیک مانند بسیاری از واژگان انگلیسی، چندین معنا دارد. معنایی كه در کشاورزی ارگانیک مدنظر است، برای مدیریت تمام مزرعه بهكار میرود و بر اساس آن، مزرعه به عنوان موجود زنده درنظر گرفته می‌شود.
مواد شیمیایی صنعتی (مصنوعی) چون علف‌كشها، حشرهكشها، قارچكشها، داروهای دامی، سوپرفسفات و اوره در كشاورزی ارگانیک بهكار نمیرود. به طور کلی در مزارع ارگانیک، هیچ‌گونه ماده شیمیایی مصنوعی به کار برده نمی‌شود. این مواد در آمادهسازی خاك، رویش گیاه یا تولید نهادههایی كه در تغذیه گیاه، ذخیرهسازی، فراوری و یا فروش آن دخالت دارند، به کار نمیروند. بهعلاوه، دامها تا حد امكان اجازه حركت آزادانه در مرتع را دارند. كشاورزی ارگانیک، حرکت رو به عقب نیست. در این سامانه، بهترین دانش سنتی با علم جدید تركیب می‌شود و در عین حال با سایر روشهای نوین مدیریت، سازگار است. مزارع ارگانیک همچون دیگرزمینهای زراعی به خوبی آماده شده و نیازمند مدیریت قوی، به ویژه در مورد خاك و آفات است.
با توجه به افزایش مصرف كود و آفتكشهایی که پیامد آنها زوال باروری خاك، سلامتی و آلودگی هوا، آب و غذا است، نگرانیهای روزافزونی درباره محیط زیست جهانی ایجاد شده و مفهوم كشاورزی ارگانیک اهمیت فزایندهای در راستای توسعه كشاورزی پایدار و بومسازگار در سرتاسر جهان پیدا كرده است.
كشاورزی ارگانیک بر پایه استفاده از نهاده‌های ارگانیک طبیعی و درون مزرعهای چون كود دامی تازه، كمپوست، كود سبز، كنجاله و ضایعات فرآوری مواد غذایی و همچنین كنترل زیستی آفات همراه با کمترین استفاده از مواد معدنی طبیعی برای تقویت نظام زراعی - اقتصادی مزرعه و بهبود فعالیتهای زیستی خاک استوار است. كشاورزی ارگانیک در كشورهای گوناگون با نامهای مختلف شناخته می‌شود که 16 نام برای آن ازجمله كشاورزی بیولوژیك، كشاورزی پایدار و كشاورزی زاینده ذکر شده است.
كشاورزی بیولوژیك نامی است كه در اروپا بسیار رایج است، در حالیكه در آمریكا و بریتانیا عبارت كشاورزی ارگانیک را ترجیح می‌دهند، هرچند كه مکتب ارگانیک به عبارت دقیقتر، فلسفهای است كه شامل آموزش، هنر، تغذیه، مذهب و همچنین كشاورزی است. كشاورزی ارگانیک در كشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه عمدتا به علت مسائل اقتصادی و كمبود نهاده‌های شیمیایی به طور گستردهای استفاده می‌شود، در حالی که توفیق آن در كشورهای پیشرفته، بیشتر در واكنش به کشاورزی پر نهاده و یا كشاورزی صنعتی بوده است.
بر چسبگذاری محصولات ارگانیک باید توسط یك سازمان سوم و اثبات این امر صورت بگیرد که محصول، مطابق استانداردهایی که در سراسر جهان توسط صدها سازمان گواهیكننده، كشاورزان مختلف، شركتهای تجاری، سازمانهای غیردولتی و اخیرا دولتی شكل گرفتهاند، تولید شده است. گواهی محصولات ارگانیک، فرایندی پیچیده است، اما تلاشهایی در راستای هماهنگ كردن استانداردهای گوناگون به منظور توسعه بازار محصولات ارگانیک در جریان است.
چالش فعلی در این راه، هماهنگسازی هرچه بیشتر استانداردها ضمن رعایت محدودیتها و ملاحظات منطقه‌ای و كاهش هزینههای مراحل چندگانه گواهی و اعتباردهی و تنگناهای ورود به بازار این محصولات است. یكی از تصورات اشتباه در مورد كشاورزی ارگانیك، آن است كه این شیوه كشاورزی بی‌نیاز از كاربرد مواد شیمیایی است. چراكه ساختمان تمام موجودات زنده و غیرزنده از تركیبات شیمیایی تشكیل شده است لذا كاربرد آن دسته از مواد شیمیایی كه به صورت طبیعی به دست آمده‌اند (مثلا آب كه از خود طبیعت است در واقع یك نوع ماده شیمیایی به حساب می‌آید و یا سنگ فسفات كه از معادن طبیعی استخراج می‌شود) و یا به اصلاح مصنوعی نیستند در كشاورزی ارگانیك بلامانع است.
باورهای غلط درباره كشاورزی ارگانیك
نباید تصور كرد كه كشاورزی ارگانیك صرفا بر جایگزینی نهاده‌های آلی با مواد شیمیایی بحث می‌كند چراكه كاربرد غلط مواد آلی نیز، چه به صورت مصرف بیش از حد و چه به صورت عدم كاربرد آنها در زمان مناسب و یا تركیبی از هر دوی این موارد به نحو قابل ملاحظه ای سبب اختلال در عمل چرخه‌های زیستی یا طبیعی می‌شود.
تصور اشتباه دیگر از كشاورزی ارگانیك آن است كه برخی كشاورزی ارگانیك را نوعی برگشت به عقب و استفاده از شیوه‌های مرسوم سالهای قبل از انقلاب صنعتی می‌دانند. بلكه بلعكس، زارعین كشاورزی ارگانیك نمی‌توانند خود را از دستاوردهای علمی 50 ساله اخیر بی‌نیاز بدانند. تناوب، كشت مخلوط، روشهای مكانیكی كنترل علفهای هرز، استفاده از ماشین‌آلات مدرن قابل استفاده در سیستمهای ارگانیك مبارزه بیولوژیكی و تلفیقی با آفات و بیماریها، درك بهتر از همزیستی میكوریزا، ریزوبیوم‌ها و ریزوسفر، تجدید ماده آلی و دیگر بخشهای زنده خاك، تلفیق زراعت و دامپروری از موضوعات مورد بحث در كشاورزی ارگانیك هستند.
در سیستم كشاورزی ارگانیك، خاك به عنوان یك سیستم زنده تلقی می‌شود كه با تقویت آن، فعالیت میكروارگانیسمهای مفید نیز تقویت می‌شود. این ایده كه خاك یك سیستم زنده است، بخشی از یك تصور كلی است كه معتقد است بین خاك، گیاه، حیوان و انسان یك ارتباط ناگسستنی وجود دارد.
محصول ارگانیک
وقتی برای خرید به بازار میوه‌فروشان مراجعه می‌کنیم گاهی با محصولاتی مواجه می‌شویم که فروشندگان، آنها را محصولات «ارگانیک» می‌نامند. در این میان ممکن است برای برخی از مصرف‌کنندگان این سوال پیش آید که محصولات ارگانیک چه تفاوتی با محصولات غیرارگانیک دارند؟
باید گفت: محصولات ارگانیک محصولاتی هستند که در تمام مراحل رشد با سیستم طبیعی هماهنگ بوده و در خاکی که از چند سال قبل هیچ‌گونه سموم دفع آفات گیاهی نظیر: علف هرزکش‌ها، قارچ‌کش‌ها و مواد شیمیایی در آن استفاده نشده و فقط با مواد طبیعی مانند کمپوست گیاهی تقویت می‌شود، رشد می‌کنند. از سوی دیگر در ترکیبات میوه‌های ارگانیک هیچ‌گونه اصلاح ژنتیکی صورت نمی‌گیرد و از گازها برای رشد زودرس میوه‌ها استفاده نمی‌شود. به‌همین دلیل رنگ این نوع میوه‌ها طبیعی بوده و نه خیلی پررنگ یا کم‌رنگ‌تر از حد معمول هستند. بافت آنها مناسب و خیلی نرم یا سفت نیست. اندازه میوه‌ها هم متعادل بوده و طعم و بوی طبیعی و مناسبی دارند که البته بارزترین ملاک تشخیص میوه‌های ارگانیک از غیرارگانیک هم همین طعم و بوی طبیعی‌شان است، بعلاوه پوست میوه‌های ارگانیک کاملا متناسب با میوه بوده و زیاد ضخیم نیست. از همه مهم‌تر آن که در این نوع محصولات کاهش آلودگی خاک به کودها و سموم موجب باقی ماندن عناصر مفیدی مانند کلسیم، آهن، فسفر، منیزیم و ویتامینC در سبزی‌ها می‌شود.
متاسفانه به دلیل افزایش روزافزون جمعیت، محصولات ارگانیک جوابگوی نیاز مصرف‌کنندگان نمی‌باشد و کشاورزان مجبورند برای تامین هرچه سریع‌تر تقاضا علاوه بر محصولات ارگانیک از انواع میوه‌های گلخانه‌ای یا خارج از فصل نیز استفاده کنند. لذا این نوع محصولات به دلیل آن که در مرحله رشد زمان لازم را طی نمی‌کنند بسیاری از ویتامین‌ها و مواد ضروری را ندارند. به عنوان مثال، محصولات گلخانه‌ای مدت مدیدی است که در ایران تولید می‌شوند. این محصولات در مقایسه با میوه‌های ارگانیک کمبودهای زیادی دارند.
از آنجا که گلخانه‌های شیشه‌ای در کشورمان بسیار کم‌وسعت و محدود هستند نور خورشید به طور مستقیم به محصولات گلخانه‌ای نمی‌تابد، لذا این محصولات به نوعی با کمبود ویتامینC و سایر مواد مغذی که برای به وجود آمدن به نور مستقیم نیاز دارند، مواجهند. از طرف دیگر برای این که میوه‌ها و سبزی‌ها سریع‌تر از حد معمول برسند کشاورزان از روشهای شیمیایی مختلفی استفاده می‌کنند. همین موضوع تا حدی در کاهش ویتامین‌ها و ریزمغذی‌های محصولات گلخانه‌ای موثر است.
لذا وجود میوه‌هایی با ظاهر درشت که فاقد طعم و خاصیت هستند همگی ناشی از استفاده بی‌رویه از کودها، آفت‌کش‌ها و باقی ماندن ترکیبات آنها در محصولات است. از همه بدتر آن که برخی از میوه‌های خارج از فصل که وارداتی بوده و با قیمت‌های بالا در میوه‌فروشی‌ها عرضه می‌شوند از مشکلات عدیده دیگری برخوردارند.
برخی از این میوه‌ها به دلیل آن که محصول درختانی هستند که با مهندسی ژنتیک در آنها تغییراتی ایجاد شده است حاوی ژن‌های تغییر شکل‌یافته‌ای هستند که باکتری‌های موجود در روده را تغییر می‌دهند و موجب مقاوم شدن بدن به آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شوند. در این تغییرات ژنی میوه‌ها مدت بیشتری روی درختان می‌مانند و رسیدن آنها برای نیاز کمتر به نگهداری در انبار و سردخانه‌ها به تاخیر می‌افتد. لذا این تاخیر می‌تواند از مقدار مواد مغذی آنها نیز بکاهد.
توجه: شکل ظاهری محصول نمی‌تواند معیار درستی برای خرید محصولات ارگانیک باشد. ما باید کیفیت محصول و محلی که تولید شده را مورد توجه قرار دهیم. معمولا محصولاتی که در بسیاری از بازارهای محلی ارائه می‌شوند، سالم‌تر هستند. در نهایت آن که محصولاتی را خریداری کنیم که گواهی شده هستند. تقاضا برای این محصولات راه تولید آنها را فراهم خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری کشاورزی ایران (http://www.iana.ir/detailed_reports.aspx?report_id=165)
جام جم