Borna66
10-04-2010, 02:52 PM
براساس اين خبر، از اين پس آزمون كتبي دكتراي داوطلبان شامل استعدادسنجي، يك يا دو درس تخصصي و زبان توسط سازمان سنجش ارزيابي مي‌شود. بنابراين آزمون كتبي دكتري مي‌تواند همانند برخي ديگر از آزمون‌هاي عمومي، بيش از يك بار در سال برگزار شود.
آيين‌نامه جديد آزمون دكتري با اين هدف تا پايان مهرماه ابلاغ مي‌شود كه با سراسري شدن اين آزمون، از بار بي‌عدالتي‌ها در گزينش دانشجويان دكتري بكاهد، در حالي كه به عقيده برخي داوطلبان با اين آزمون همچنان راه سوءاستفاده و گزينش جانبدارانه دانشجويان دكتري از سوي برخي دانشگاه‌ها بازاست.
معاون آموزشي وزير علوم، تحقيقات و فناوري ديروز با ارائه جزئيات و تغييرات آيين‌نامه دكتري گفت: آزمون كتبي دكتري امسال از سوي سازمان سنجش به صورت سراسري و با ماهيت نيمه‌متمركز براي تمام دانشگاه‌ها برگزار مي‌شود.
حسين نادري‌منش اين شيوه پذيرش دانشجوي دكتري را راهي براي غربالگري داوطلبان خواند و به ايسنا گفت: براساس اولويت و سطح دانشجويان 3 برابر ظرفيت به هر دانشگاه معرفي مي‌شود و دانشگاه‌ها بر اساس اولويت‌هاي خود از بين اين تعداد، دانشجويان دوره دكتراي خود را پذيرش كنند.
براساس اين خبر، از اين پس آزمون كتبي دكتراي داوطلبان شامل استعدادسنجي، يك يا دو درس تخصصي و زبان توسط سازمان سنجش ارزيابي مي‌شود. بنابراين آزمون كتبي دكتري مي‌تواند همانند برخي ديگر از آزمون‌هاي عمومي، بيش از يك بار در سال برگزار شود.
آزمون دكتري، پذيرش دانشجو براساس سليقه
از سال گذشته تاكنون، آنچه وزارت علوم و تحقيقات را واداشته تا به تغيير شيوه پذيرش دانشجو بپردازد و آزمون دكتري را از انحصار دانشگاه‌ها و بويژه گروه‌هاي آموزشي خارج كند، وجود برخي بي‌عدالتي‌ها و اخبار شگفت‌انگيزي بود كه دائم ازسوي داوطلبان اين آزمون مطرح شده است.
هر چند وزارت علوم به طور مستقيم به اين مشكل در دانشگاه‌ها اشاره‌اي نمي‌كند، اما اظهارات ضمني معاون آموزشي وزارت علوم كه گفت برخي دانشجويان نسبت به پذيرش دانشجوي دكتري براساس سوابق تحصيلي معترضند، نشان مي‌دهد كه پذيرش دانشجويان دكتري، براساس سليقه استادان و گروه‌هاي آموزشي دور از ذهن نيست.
در بيان بي‌نظمي‌ها و معيارهاي غيرعلمي در گزينش دانشجوي دكتري كه بالاترين سطح تحصيلات تكميلي است، دانشجويان ديدگاه‌هاي جالبي دارند:
س. كاشاني، داوطلب آزمون دكتراي جامعه‌شناسي در يكي از دانشگاه‌هاي تهران مي‌گويد كه در آزمون دكتراي سال گذشته آزمون تافل كه معمولا قبل از آزمون كتبي دكتري برگزار مي‌شود، لغو شد، زمان برخي دروس آزمون كتبي، خارج از استاندارد، كاهش يافت كه بعد متوجه شديم، اين آزمون همزمان با كنكور دكتراي دانشگاه آزاد بوده است.
اين داوطلب آزمون دكتري توضيح مي‌دهد: «بعد از مدتي براي مصاحبه علمي دعوت شديم و من درحالي كه انبوهي از كارهاي پژوهشي‌ام را براي معرفي برده بودم، هيچ‌كدام را نديدند و در عرض 6 ـ 5 دقيقه، سوالاتشان تمام شد، از آنجا فهميدم كه اين مصاحبه كاملا تشريفاتي و صوري بوده است.»
به گفته كاشاني، بعد از گذشت 3،2 ماه كه نه از نتيجه خبري شد و نه از نمره و كارنامه و ... با دانشگاه تماس گرفتيم كه در كمال ناباوري گفتند با آنها كه قبول شده‌اند تماس گرفته‌ايم، در حالي كه هيچ‌مدركي دال بر عدم پذيرش به ما ارائه نشد.
پ. غلاميان، هم داوطلب آزمون دكتراي شيمي در يكي از دانشگاه‌هاي تهران بوده كه با وجود اخذ امتياز كتبي 4 و با وجود پذيرش 6 نفر، در مصاحبه مردود شده است. او مي‌گويد: «من دانشجوي ليسانس و فوق‌ليسانس دانشگاه ديگري بودم كه براي آزمون دكتراي دانشگاه ديگري داوطلب شدم، قبل از ورود به اتاق مصاحبه، دانشجويان كارشناسي ارشد گفتند كه معيار قبولي در دكتري نزديكي و روابط علمي و كاري با فلان استاد و فلان مدير گروه است، بعد از قبولي در كمال تعجب ديدم 5 نفر از پذيرفته‌شدگان، دستياران پژوهشي و دانشجويان نزديك به فلان استاد بوده‌اند.»
م.جهان‌زاده، داوطلب دكتراي رشته علوم ارتباطات هم توضيح مي‌دهد: «من در آزمون 3 سال گذشته رتبه سوم را به دست آوردم ولي مرا حتي دعوت به مصاحبه نكردند!» او مي‌گويد: با وجودي كه گفته شد در زمان تصحيح اوراق آزمون كتبي، سربرگ‌ها را از برگه‌هاي امتحاني جدا مي‌كنند تا داوطلبان ناشناخته بمانند، اما در مصاحبه كه نام افراد خوانده مي‌شود، استادان كه دانشجويان خود را مي‌شناسند، حق و ناحق بسياري مي‌كنند، طوري كه حتي اگر در آزمون، نمره عالي بگيريم، اطمينان نداريم كه از سد مصاحبه به سلامت بگذريم.
نيمه‌متمركز يا سراسري شدن آزمون‌هاي دانشگاه‌ها، تصميم جديدي نيست. پيش از سال 1367 آزمون كارشناسي ارشد نيز به طور متمركز از سوي هر دانشگاه برگزار مي‌شد. يكي از دلايل سراسري شدن اين آزمون را وجود داوطلباني عنوان كرده‌اند كه در آزموني پذيرفته نمي‌شدند و عدم پذيرش خود را به عوامل دانشگاه نسبت مي‌دادند.
ص. كسري ـ دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي عمران، تمركز آزمون دكتري و انتقال آزمون زبان تافل را به آزمون كتبي مفيد مي‌داند و مي‌گويد: اين طرح بخصوص براي دانشجويان شهرستاني كه امكانات و شناخت كمتري از فضاي گروه‌هاي آموزشي دانشگاه‌هاي مادر دارند، مناسب است.
اما اين دانشجو در انتقاد از تكرار قيد مصاحبه در دانشگاه‌ها مي‌گويد: اين كه باز هم 3 برابر ظرفيت آزمون را به دانشگاه‌ها مي‌سپارند تا آنها انتخاب كنند، نشان مي‌دهد كه قرار نيست سراسري شدن آزمون دكتري عدالت را اجرا كند و شايسته‌سالاري در پذيرش دانشجوي دكتري حاكم شود.
برخي كارشناسان آموزش عالي معتقدند كه مصاحبه در آزمون دكتري راهي براي كاهش خطاي آزمون كتبي است؛ اما متاسفانه در حال حاضر به دليل اختلاف سطح امكانات آموزشي بين دانشگاه‌هاي شهرهاي كوچك و بزرگ، سليقه و انتظار از دانشجوي دكتري نمي‌تواند يكسان باشد. بسياري از دانشجويان در تهران به دليل نزديكي به مراكز علمي و دانشگاه‌ها و سايت‌هاي معتبر و آشنايي با زبان و... در مصاحبه موفق‌ترند؛ در حالي كه فقر امكانات در شهرستان‌ها معمولا آنان را از ورود به دوره‌هاي دكتري محروم مي‌كند.
تصميم جديد؛ پذيرش دكتري از ليسانس
در همين حال، ابوالفضل حسني، مديركل دفتر گسترش آموزش عالي وزارت علوم با اعلام جزئياتي تازه از طرح پذيرش دانشجوي دكتري از كارشناسي گفت: در پذيرش اين دوره‌ها، فعاليت‌هاي پژوهشي متقاضي ورود به دوره مدنظر قرار مي‌گيرد. از اين رو معاونت پژوهشي معيارها و شاخص‌هاي مربوط را استخراج كرده و در حال حاضر در سازمان سنجش در دست بررسي است. به گفته وي، پذيرش دانشجوي دكتراي پيوسته از كارشناسي از سال آينده اجرايي خواهد شد. به هر حال آزمون دكتراي دانشگاه‌ها از سال جاري مشمول تغيير و تحولاتي مي‌شود كه بنابر نظر وزارت علوم به اصلاح نقايص اين آزمون و پذيرش دانشجويان مستعد كمك خواهد كرد؛ اما با توجه به اين كه در اين آزمون همچنان مصاحبه مهم‌ترين اهرم انتخاب دانشجوي دكتراست و دانشگاه‌ها در گزينش دانشجويان خود مختارند، آيا مي‌توان شاهد تحول در انتخاب بهترين و مستعدترين دانشجويان دوره دكتري بود؟
پاسخ اين پرسش را روند پذيرش دانشجويان روشن خواهد كرد.
آيين‌نامه جديد آزمون دكتري با اين هدف تا پايان مهرماه ابلاغ مي‌شود كه با سراسري شدن اين آزمون، از بار بي‌عدالتي‌ها در گزينش دانشجويان دكتري بكاهد، در حالي كه به عقيده برخي داوطلبان با اين آزمون همچنان راه سوءاستفاده و گزينش جانبدارانه دانشجويان دكتري از سوي برخي دانشگاه‌ها بازاست.
معاون آموزشي وزير علوم، تحقيقات و فناوري ديروز با ارائه جزئيات و تغييرات آيين‌نامه دكتري گفت: آزمون كتبي دكتري امسال از سوي سازمان سنجش به صورت سراسري و با ماهيت نيمه‌متمركز براي تمام دانشگاه‌ها برگزار مي‌شود.
حسين نادري‌منش اين شيوه پذيرش دانشجوي دكتري را راهي براي غربالگري داوطلبان خواند و به ايسنا گفت: براساس اولويت و سطح دانشجويان 3 برابر ظرفيت به هر دانشگاه معرفي مي‌شود و دانشگاه‌ها بر اساس اولويت‌هاي خود از بين اين تعداد، دانشجويان دوره دكتراي خود را پذيرش كنند.
براساس اين خبر، از اين پس آزمون كتبي دكتراي داوطلبان شامل استعدادسنجي، يك يا دو درس تخصصي و زبان توسط سازمان سنجش ارزيابي مي‌شود. بنابراين آزمون كتبي دكتري مي‌تواند همانند برخي ديگر از آزمون‌هاي عمومي، بيش از يك بار در سال برگزار شود.
آزمون دكتري، پذيرش دانشجو براساس سليقه
از سال گذشته تاكنون، آنچه وزارت علوم و تحقيقات را واداشته تا به تغيير شيوه پذيرش دانشجو بپردازد و آزمون دكتري را از انحصار دانشگاه‌ها و بويژه گروه‌هاي آموزشي خارج كند، وجود برخي بي‌عدالتي‌ها و اخبار شگفت‌انگيزي بود كه دائم ازسوي داوطلبان اين آزمون مطرح شده است.
هر چند وزارت علوم به طور مستقيم به اين مشكل در دانشگاه‌ها اشاره‌اي نمي‌كند، اما اظهارات ضمني معاون آموزشي وزارت علوم كه گفت برخي دانشجويان نسبت به پذيرش دانشجوي دكتري براساس سوابق تحصيلي معترضند، نشان مي‌دهد كه پذيرش دانشجويان دكتري، براساس سليقه استادان و گروه‌هاي آموزشي دور از ذهن نيست.
در بيان بي‌نظمي‌ها و معيارهاي غيرعلمي در گزينش دانشجوي دكتري كه بالاترين سطح تحصيلات تكميلي است، دانشجويان ديدگاه‌هاي جالبي دارند:
س. كاشاني، داوطلب آزمون دكتراي جامعه‌شناسي در يكي از دانشگاه‌هاي تهران مي‌گويد كه در آزمون دكتراي سال گذشته آزمون تافل كه معمولا قبل از آزمون كتبي دكتري برگزار مي‌شود، لغو شد، زمان برخي دروس آزمون كتبي، خارج از استاندارد، كاهش يافت كه بعد متوجه شديم، اين آزمون همزمان با كنكور دكتراي دانشگاه آزاد بوده است.
اين داوطلب آزمون دكتري توضيح مي‌دهد: «بعد از مدتي براي مصاحبه علمي دعوت شديم و من درحالي كه انبوهي از كارهاي پژوهشي‌ام را براي معرفي برده بودم، هيچ‌كدام را نديدند و در عرض 6 ـ 5 دقيقه، سوالاتشان تمام شد، از آنجا فهميدم كه اين مصاحبه كاملا تشريفاتي و صوري بوده است.»
به گفته كاشاني، بعد از گذشت 3،2 ماه كه نه از نتيجه خبري شد و نه از نمره و كارنامه و ... با دانشگاه تماس گرفتيم كه در كمال ناباوري گفتند با آنها كه قبول شده‌اند تماس گرفته‌ايم، در حالي كه هيچ‌مدركي دال بر عدم پذيرش به ما ارائه نشد.
پ. غلاميان، هم داوطلب آزمون دكتراي شيمي در يكي از دانشگاه‌هاي تهران بوده كه با وجود اخذ امتياز كتبي 4 و با وجود پذيرش 6 نفر، در مصاحبه مردود شده است. او مي‌گويد: «من دانشجوي ليسانس و فوق‌ليسانس دانشگاه ديگري بودم كه براي آزمون دكتراي دانشگاه ديگري داوطلب شدم، قبل از ورود به اتاق مصاحبه، دانشجويان كارشناسي ارشد گفتند كه معيار قبولي در دكتري نزديكي و روابط علمي و كاري با فلان استاد و فلان مدير گروه است، بعد از قبولي در كمال تعجب ديدم 5 نفر از پذيرفته‌شدگان، دستياران پژوهشي و دانشجويان نزديك به فلان استاد بوده‌اند.»
م.جهان‌زاده، داوطلب دكتراي رشته علوم ارتباطات هم توضيح مي‌دهد: «من در آزمون 3 سال گذشته رتبه سوم را به دست آوردم ولي مرا حتي دعوت به مصاحبه نكردند!» او مي‌گويد: با وجودي كه گفته شد در زمان تصحيح اوراق آزمون كتبي، سربرگ‌ها را از برگه‌هاي امتحاني جدا مي‌كنند تا داوطلبان ناشناخته بمانند، اما در مصاحبه كه نام افراد خوانده مي‌شود، استادان كه دانشجويان خود را مي‌شناسند، حق و ناحق بسياري مي‌كنند، طوري كه حتي اگر در آزمون، نمره عالي بگيريم، اطمينان نداريم كه از سد مصاحبه به سلامت بگذريم.
نيمه‌متمركز يا سراسري شدن آزمون‌هاي دانشگاه‌ها، تصميم جديدي نيست. پيش از سال 1367 آزمون كارشناسي ارشد نيز به طور متمركز از سوي هر دانشگاه برگزار مي‌شد. يكي از دلايل سراسري شدن اين آزمون را وجود داوطلباني عنوان كرده‌اند كه در آزموني پذيرفته نمي‌شدند و عدم پذيرش خود را به عوامل دانشگاه نسبت مي‌دادند.
ص. كسري ـ دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي عمران، تمركز آزمون دكتري و انتقال آزمون زبان تافل را به آزمون كتبي مفيد مي‌داند و مي‌گويد: اين طرح بخصوص براي دانشجويان شهرستاني كه امكانات و شناخت كمتري از فضاي گروه‌هاي آموزشي دانشگاه‌هاي مادر دارند، مناسب است.
اما اين دانشجو در انتقاد از تكرار قيد مصاحبه در دانشگاه‌ها مي‌گويد: اين كه باز هم 3 برابر ظرفيت آزمون را به دانشگاه‌ها مي‌سپارند تا آنها انتخاب كنند، نشان مي‌دهد كه قرار نيست سراسري شدن آزمون دكتري عدالت را اجرا كند و شايسته‌سالاري در پذيرش دانشجوي دكتري حاكم شود.
برخي كارشناسان آموزش عالي معتقدند كه مصاحبه در آزمون دكتري راهي براي كاهش خطاي آزمون كتبي است؛ اما متاسفانه در حال حاضر به دليل اختلاف سطح امكانات آموزشي بين دانشگاه‌هاي شهرهاي كوچك و بزرگ، سليقه و انتظار از دانشجوي دكتري نمي‌تواند يكسان باشد. بسياري از دانشجويان در تهران به دليل نزديكي به مراكز علمي و دانشگاه‌ها و سايت‌هاي معتبر و آشنايي با زبان و... در مصاحبه موفق‌ترند؛ در حالي كه فقر امكانات در شهرستان‌ها معمولا آنان را از ورود به دوره‌هاي دكتري محروم مي‌كند.
تصميم جديد؛ پذيرش دكتري از ليسانس
در همين حال، ابوالفضل حسني، مديركل دفتر گسترش آموزش عالي وزارت علوم با اعلام جزئياتي تازه از طرح پذيرش دانشجوي دكتري از كارشناسي گفت: در پذيرش اين دوره‌ها، فعاليت‌هاي پژوهشي متقاضي ورود به دوره مدنظر قرار مي‌گيرد. از اين رو معاونت پژوهشي معيارها و شاخص‌هاي مربوط را استخراج كرده و در حال حاضر در سازمان سنجش در دست بررسي است. به گفته وي، پذيرش دانشجوي دكتراي پيوسته از كارشناسي از سال آينده اجرايي خواهد شد. به هر حال آزمون دكتراي دانشگاه‌ها از سال جاري مشمول تغيير و تحولاتي مي‌شود كه بنابر نظر وزارت علوم به اصلاح نقايص اين آزمون و پذيرش دانشجويان مستعد كمك خواهد كرد؛ اما با توجه به اين كه در اين آزمون همچنان مصاحبه مهم‌ترين اهرم انتخاب دانشجوي دكتراست و دانشگاه‌ها در گزينش دانشجويان خود مختارند، آيا مي‌توان شاهد تحول در انتخاب بهترين و مستعدترين دانشجويان دوره دكتري بود؟
پاسخ اين پرسش را روند پذيرش دانشجويان روشن خواهد كرد.