Borna66
03-05-2010, 08:21 PM
دوپينگ:
مصرف مواد محرك به منظور افزايش قابليت هاي انسان موضوع جديدي نيست و از قديم الايام نژادهاي مختلف به طرق گوناگون از دوپينگ استفاده مي نمودند. يونانيان باستان از دانه Sea Same و هنديان از برگهاي كاكائو به منظور دوپينگ استفاده مي نمودند. امروز نيز داروهاي متفاوتي به منظور فوق استفاده مي شود. در سال 1960 (المپيك رم) دوچرخه سوار دانماركي در اثر مصرف داروهاي محرك درگذشت در سال 1968 بسكتباليست فرانسوي به خاطر مصرف آنفتامين درگذشت و در سال 1967 دوچرخه سوار فرانسوي و انگليسي بعد از مصرف مواد فوق درگذشتند. جهت كنترل استفاده از داروهاي محرك كميته اي در بازيهاي المپيك شروع به كار كرد كه نام كميته مزبور كميته طبي المپيك بود و در سال 1967 تاسيس شد .
دوپينگ چيست؟
هر عامل مادي كه بتواند يك نيروي كاذب (به معناي فوق توانائيهاي مورد انتظار و عادي) در بدن ايجاد نمايد دوپينگ ناميده مي شود. البته دوپينگ به دو صورت مادي و رواني وجود دارد. در قسمت رواني از روانپزشك استفاده نموده تا بدين وسيله روحيه ورزشكاران را دريك سطح قابل قبول با حذف جريان اضطراب و نگراني حفظ كرد. بطور كلي هر وقت صحبت از دوپينگ مي شود ممكن است افراد تنها به داروها فكر كنند درصورتيكه علاوه بر داروها مواردي از قبيل گرم كردن، اكسيژن اضافي، ويتامين، ماساژ، مواد غذايي و ... جزء دوپينگ محسوب مي شوند اما به علت آنكه راندمان افزايش كار منتج از كاربرد موارد مذكر ضايعات و صدمات جسماني را همانند داروها ندارد استفاده از آنها مجاز شناخته مي شود. حتي موسيقي مي تواند باعث تقويت روحيه يك ورزشكار و ايجاد شرايط روحي مناسب را براي او بكند و فاكتورهاي مخرب ديگر را حذف بكند البته اگر به جا و تناسب مورد اشاره قرار بگيرد .
شناخت افراد دوپينگ كرده
امروزه براي شناخت افراد دوپينگ كرده از تكنيكهاي متفاوتي استفاده مي شود كه متداولترين آن تست روي ادرار ورزشكاران مي باشد كه بعد از مسابقه از آنان گرفته مي شود. در اثر مصرف بعضي از داروها PH خون حالت اسيدي پيا مي كند و ادرار شخص نيز داراي اسيد فراوان مي شود. از طريق فوق به خوبي مي توان فهميد كه شخص از داروهاي انرژي زا استفاده كرده است يا نه، بخصوص اگر فرد آر- دي انفتامين استعمال نموده باشد. ولي اگر فرد استروئيد استعمال نمايد به سختي مي توان تشخيص داد. ممكن است مصرف استروئيد در زمان مسابقه صورت نگيرد. در مورد استروئيد كميته المپيك به اين نتيجه رسيده كه از تغيير وزن افراد مي توان دريافت كه افراد داروهاي محرك استفاده كرده اند يا نه، به همين دليل است كه گاهي پس از پايان مسابقات مدال طلاي قهرماني از او گرفته مي شود و در اختيار قهرمان ديگر قرار مي گيرد
دوپينگ در ورزش چيست و يعني چه؟
دوپينگ مي تواند باعث مرگ شود
دو پينگ (Doping) در ورزش، به استفاده از مواد و داروهايي گفته مي شود که اين داروها نيرو و کارايي انسان را تا حد بالايي افزايش مي دهد، و مصرف آنها توسط سازمانهاي مجري و ناظر رقابتهاي ورزشي ممنوع شده است.
البته اين تعريف مشخص ميکند که مصرف تمام مواد نيرو دهنده نمي تواند جزو مصارف دوپينگي به حساب رود، عموما" داروها ومواد دوپينگي، مواردي هستند که سازمانهاي اجرا کننده رقابتهاي ورزشي مصرف آنها را ممنوع کرده است. پس بدين صورت مصرف مواد و دارهاي نيروزاي غيرمجاز را مي توان دوپينگ ناميد.
مرگ و دوپينگ
بالا بردن نيرو و استفامت بدن به حد غير عادي مي تواند حتي شرايط حياتي بدن را تا حد مرگ تهديد کند.
در سال 1886 يک دوچرخه سوار به علت مصرف داروي دوپينگي جان خود را از دست داد. نمونه هاي ديگري نيز از موارد مرگي نيز حتي تا سالهاي گذشته در کشورهاي مختلف ديده شده است.
ورزشکاري که دوپينگ مي کند در حقيقت خود را در ريسک حياتي قرار مي دهد.
علل مخالفت با دوپينگ
اصولاً چرا علي رغم آنکه دوپينگ با افزايش کارآيي ورزشکاران همراه است با آن مخالفت ميشود؟
مبارزه بر عليه دوپينگ بر سه اصل استور است:
احترام به اخلاق پزشکي و ورزشي
محافظت از سلامت ورزشکاران
فراهم آوردن محيطي برابر براي تمامي ورزشکاران
داروهاي دوپينگي
چه طبقاتي از داروها جزو موارد دوپينگ محسوب ميشوند؟
اين داروها معمولاً در پنج گروه دارويي طبقه بندي مي شوند:
الف)داروهاي محرک سيستم عصبي مرکزي:از اين رده ميتوان آمفتامين،کوکائين،افدرين،پ سودو افدرين،فليل پروپانولامين و ...را نام برد.
ب)داروهاي مخدر :از اين داروها ميتوان از هروئين،مورفين،متادون و ... نام برد.
ج)استروئيدهاي آنابوليک :داروهايي نظير ناندرولون،تستوسترون،اکسي متولون،استانوزولول و ... در اين گروه جاي ميگيرند.
د)داروهاي ادرارآور:در اين گروه ميتوان از فوروسمايد،تيازيد،اسپيرونا لاکتون و ... نام برد.
ه)هورمونهاي پپتيدي وگليکوپروتئيني و آنالوگهاي آنها:داروهايي مثل هورمون رشد اريتروپويتين و ... در اين دسته جاي ميگيرند.
با اين حال برخي از داروها نيز موجودند که مصرف آنها تا حد خاصي بلامانع است ولي استفاده بيش از حد مجاز آنها دوپينگ تلقي مي شود.از اين ميان مي توان از الکل،ماري جوآنا(حشيش)،داروهاي بيحس کننده موضعي،کورتيکوستروئيدها و بتابلوکرها نام برد.
قوانين و مجازاتهاي دوپينگ
در صورت استفاده از استروئيدهاي آنابوليک،داروهاي ادرارآور، هورمونهاي پپتيدي وگليکوپروتئيني و آنالوگهاي آنها يا دستکاري فيزيکي، شيميايي يا دارويي ادرار محروميت هاي زير اعمال ميگردد:
در اولين ارتکاب جرم:4-2 سال تعليق
در دومين ارتکاب جرم: تعليق مادام العمر
در صورت استفاده از مواد و روشهاي غير مجاز بجز مواردي که در بالا ذکر شد:
در اولين ارتکاب جرم به مدت3-6 ماه
در دومين بار به مدت 2سال
در سومين ارتکاب به صورت مادام العمر محروم مي شود.
به هنگام استفاده از مواد محدود شده حکم محروميت بر حسب مورد صادر خواهد شد.در نهايت فدراسيون ملي هر کشور مسوول شرکت سالم و عاري از دوپينگ ورزشکاران در مسابقات است.به همين جهت در صورت احراز دوپينگ توسط ورزشکار مجازاتها و جريمه هايي نيز براي فدراسيون مربوطه در نظر گرفته مي شود.
در دوران محروميت ورزشکار:
صلاحيت انتخاب براي مسابقه در هيچکدام از مسابقات بين المللي به رسميت شناخته شده و يا هر مسابقه اي که تحت نظارت فدراسيون ملي باشد را ندارد.
محروم از شرکت در سمينار يا همايش است.
صلاحيت انتخاب بازي يا هر موقعيت شغلي نظير داوري،مربيگري،مسئوليت،ريا ست،مشاوره و... را ندارد.
هرگونه ترفيع،مدال،عناوين و مقامهايي که در هنگام يا پس از تاريخ دوپينگ کسب کرده است از وي سلب خواهد شد.
هر ورزشکار،مربي،داور،رئيس،مش اور يا هر شخصي که در رابطه با مواد ممنوعه يا روشهاي ممنوعه مجرم شناخته شود،در همان اولين ارتکاب جرم به طور مادام العمر محروم ميگردد.
روش انتخاب ورزشكاران براي آزمايش دوپينگ
در مسابقات بين المللي بر چه مبنايي جهت آزمايش دوپينگ انتخاب مي شوند؟
روش انتخاب ورزشکاران براي انجام آزمايش،مطابق با قوانين جاري کنترل دوپينگ در هر رويداد ورزشي است.در بازيهاي المپيک بطور معمول مقامهاي اول تا چهارم در هر رشته،به علاوه يک يا چند نفر که به صورت اتفاقي انتخاب ميگردند،براي تست در نظر گرفته مي شوند.دررشته هاي ورزشي رکوردي نظير دو وميداني،وزنه برداري،شنا،نتيجه منفي آزمون براي ثبت رکورد ورزشکاران الزامي است.بنابراين در هر مکان و در هر زماني اين احتمال وجود دارد که هر ورزشکار براي آزمايش دوپينگ انتخاب شود.هر چند که در آن مسابقه موفقيتي کسب نکرده باشد.
دوپينگ با داروهاي معمولي
آيا دوپينگ تنها از طريق تزريق داروهاي پيچيده و يا کمياب صورت مي گيرد؟
خير،بسياري از داروها و فراوردههاي ساده اي که حتي نياز به نسخه پزشک ندارد(نظير داروهاي ضدسرفه،ضدسرماخوردگي و...)ممکن است حاوي موادي باشد تست دوپينگ را مثبت نمايد.به همين جهت قبل از مصرف هر گونه دارو توسط ورزشکار بايد با پزشک مشورت شود.
عوارض
از عواض جانبي استروئيدهاي آنابوليک (نظير تستوسترون،ناندرولون و ...)که گاهي توسط ورزشکاران مورد سوءاستفاده قرار ميگيرد چه ميدانيد؟
اين داروها داراي عوارض جانبي بسياري هستند که برخي از آنها برگشت پذير و بعضي ديگر غيرقابل برگشت مي باشند از جمله ميتوان موارد ذيل را نام برد
الف)عوارض قلبي و عروقي:احتباس آب و نمک،افزايش حجم خون،ازدياد فشار خون،افزايش چربي هاي خون،بي نظمي ريتم قلب،تغيير ابعاد قلب،انفارکتوس فلبي و سکته مغزي
ب)عوارض کبدي:اختلال کبدي،اختلال در عملکرد کبدي،افزايش آنزيم هاي کبدي،يرقان و سرطان کبد.
ج)عوارض جانبي خاص مردان:کاهش تعداد اسپرم ها،تحليل رفتن بيضه ها،عقيمي،بزرگ شدن پستان ها،احساس دفع فوري و مکرر ادرار،کاهش توانايي جنسي.
د) عوارض جانبي خاص زنان:اختلال در قاعدگي،هيرسوتيسم(رشد زياد مو در نواحي غير طبيعي مثلاً در صورت خانم ها)،تاسي،کلفت شدن صدا،تحليل پستانها،سرکوب شيردهي،پوست چرب و آکنه.
ه)عوارض جانبي در پسران نابالغ:بسته شدن زودرس غضروف هاي رشد و توقف رشد قدي،رشد غيرطبيعي مو،تيرگي پوست
و)عوارض رواني:افسردگي،هيجان بيش از حد،پرخاشگري،بي ثباتي عاطفي،حالت تهاجمي و خشونت،بي خوابي،اضطراب،اختلالات شخصيت و وابستگي رواني به دارو.
دليل استفاده از داروهاي ادرار آور در ورزشكاران
به سه دليل نخست آنکه اين داروها ممکن است در کاهش سريع وزن و رسيدن به رده وزني مورد نظر موثر باشند،اين امر به ويژه در رشته هاي ورزشي مانند کشتي،وزنه برداري،بوکس که در رده هاي وزني خاصي انجام ميگيرند،صدق ميکند.
ثانياً ديورتيکها ممکن است براي رفع احتباس مايع ناشي از مصرف استروئيدهاي آنابوليک بکار روند.اين امر احتمالاً در ورزشکاران پرورش اندام که مي خواهند هر چه بيشتر عضلاني بنظر برسند،سودمند است.
ثالثاً ورزشکاران ممکن است از ديورتيکها استفاده کنند تا ميزان دفع ادرار را تغيير دهند و باعث تغيير غلظت داروهاي غيرمجاز در ادرار شوند.بدين ترتيب ورزشکاري که براي آزمون دارويي انتخاب شده سعي ميکند تا حجم ادرارش را بالا برده و داروهاي دوپينگ يا متابونيتهاي آنها را در ادرار رقيق نمايد.
البته نشان داده شده است که اين تقلب احتمالاً موثر نيست.
دوپينگ خوني
دوپينگ خوني چيست و در چه ورزش هايي استفاده مي شود؟
تزريق خون به يک فرد با سطح طبيعي گلبول قروز در جهت افزايش هموگلوبين را دوپينگ خوني مي گويند.هدف از اين کار افزايش توانايي حمل اکسيژن در خون و بنابراين افزايش قدرت استقامتي آن شخص ميشود.انتقال خون ميتواند از يک دهنده با گروه خوني مشابه و سازگار (انتقال همسان)انجام شود و يا تزريق مجدد خون فرد به خودش بعد از يک دوره ذخيره صورت گيرد(انتقال از خود)بدين ترتيب افزايش ناکهاني توده گلبولهاي قرمز با انتقال گلبولها به فرد موجب افزايش توان هوازي حداکثر و آمادگي جسماني هوازي يم گردد.با توجه به اينکه دوپينگ خوني مقاومت را افزايش مي دهد استفاده از آن در ورزشهاي استقامتي مثل اسکي،دو ماراتن و دوچرخه سواري گزارش شده است.
نمونه گيري براي آزمايش دوپينگ
در آزمايشات دوپينگ نمونه گيري از بيمار به چه صورت است؟
در موارد معمول،آزمايش دوپينگ بر روي نمونه ادراري انجام ميشود.درصورت مثبت شدن نمونه ادرار،براي تاييد نتيجه از تجزيه نمونه خون استفاده ميشود.در صورت شک به دوپينگ خوني و يا مصرف موادي که با آزمايش خون بهتر قابل شناسايي هستند نمونه خوني از فرد گرفته خواهد شد.
دوپينگ با چاي وقهوه و كوكاكولا
آيا مصرف چاي،قهوه يا کوکاکولا مي تواند باعث مثبت شدن تست دوپينگ شود؟
کافئين يک ماده دارويي فعال است که در نوشيدني هاي مرسوم نظير چاي،قهوه و کوکاکولا وجود دارد.ميان آن بسته به نوع نوشيدني و نحوه تهييه آن متغير است.بر اساس يک پژوهش مصرف حدود 1000 ميليگرم کافئين مي تواند سطح آنرا در ادرار به حد غير مجاز برساند.غلظت متوسط کافئين در چاي و قهوه به ترتيب 80-50 و 150-80 ميليگرم مي باشد.بنابراين مي توان دريافت که با مصرف مفرط و بيش از اندازه اين نوشيدنيها ممکن است تست دوپينگ مثبت شود هر چند که در حالت طبيعي اين ميزان مصرف نميگردد.علاوه براي کافئين يکي از محتويات برخي از داروها نظير داروهاي سرماخوردگي و ميگرن است که البته ميزان آن در هر دور کمتر از 100 ميليگرم ميباشد. کافئين داراي يک اثر تحريک مرکزي مشابه با آمفتامين است که خستگي را تقليل داده و تمرکز و هوشياري را افزايش مي دهد ولي دورهاي بالاي آن ميتواند باعث لرزش اندامها،اضطراب،بيخوابي و حالت عصبانيت شود.
مصرف مواد محرك به منظور افزايش قابليت هاي انسان موضوع جديدي نيست و از قديم الايام نژادهاي مختلف به طرق گوناگون از دوپينگ استفاده مي نمودند. يونانيان باستان از دانه Sea Same و هنديان از برگهاي كاكائو به منظور دوپينگ استفاده مي نمودند. امروز نيز داروهاي متفاوتي به منظور فوق استفاده مي شود. در سال 1960 (المپيك رم) دوچرخه سوار دانماركي در اثر مصرف داروهاي محرك درگذشت در سال 1968 بسكتباليست فرانسوي به خاطر مصرف آنفتامين درگذشت و در سال 1967 دوچرخه سوار فرانسوي و انگليسي بعد از مصرف مواد فوق درگذشتند. جهت كنترل استفاده از داروهاي محرك كميته اي در بازيهاي المپيك شروع به كار كرد كه نام كميته مزبور كميته طبي المپيك بود و در سال 1967 تاسيس شد .
دوپينگ چيست؟
هر عامل مادي كه بتواند يك نيروي كاذب (به معناي فوق توانائيهاي مورد انتظار و عادي) در بدن ايجاد نمايد دوپينگ ناميده مي شود. البته دوپينگ به دو صورت مادي و رواني وجود دارد. در قسمت رواني از روانپزشك استفاده نموده تا بدين وسيله روحيه ورزشكاران را دريك سطح قابل قبول با حذف جريان اضطراب و نگراني حفظ كرد. بطور كلي هر وقت صحبت از دوپينگ مي شود ممكن است افراد تنها به داروها فكر كنند درصورتيكه علاوه بر داروها مواردي از قبيل گرم كردن، اكسيژن اضافي، ويتامين، ماساژ، مواد غذايي و ... جزء دوپينگ محسوب مي شوند اما به علت آنكه راندمان افزايش كار منتج از كاربرد موارد مذكر ضايعات و صدمات جسماني را همانند داروها ندارد استفاده از آنها مجاز شناخته مي شود. حتي موسيقي مي تواند باعث تقويت روحيه يك ورزشكار و ايجاد شرايط روحي مناسب را براي او بكند و فاكتورهاي مخرب ديگر را حذف بكند البته اگر به جا و تناسب مورد اشاره قرار بگيرد .
شناخت افراد دوپينگ كرده
امروزه براي شناخت افراد دوپينگ كرده از تكنيكهاي متفاوتي استفاده مي شود كه متداولترين آن تست روي ادرار ورزشكاران مي باشد كه بعد از مسابقه از آنان گرفته مي شود. در اثر مصرف بعضي از داروها PH خون حالت اسيدي پيا مي كند و ادرار شخص نيز داراي اسيد فراوان مي شود. از طريق فوق به خوبي مي توان فهميد كه شخص از داروهاي انرژي زا استفاده كرده است يا نه، بخصوص اگر فرد آر- دي انفتامين استعمال نموده باشد. ولي اگر فرد استروئيد استعمال نمايد به سختي مي توان تشخيص داد. ممكن است مصرف استروئيد در زمان مسابقه صورت نگيرد. در مورد استروئيد كميته المپيك به اين نتيجه رسيده كه از تغيير وزن افراد مي توان دريافت كه افراد داروهاي محرك استفاده كرده اند يا نه، به همين دليل است كه گاهي پس از پايان مسابقات مدال طلاي قهرماني از او گرفته مي شود و در اختيار قهرمان ديگر قرار مي گيرد
دوپينگ در ورزش چيست و يعني چه؟
دوپينگ مي تواند باعث مرگ شود
دو پينگ (Doping) در ورزش، به استفاده از مواد و داروهايي گفته مي شود که اين داروها نيرو و کارايي انسان را تا حد بالايي افزايش مي دهد، و مصرف آنها توسط سازمانهاي مجري و ناظر رقابتهاي ورزشي ممنوع شده است.
البته اين تعريف مشخص ميکند که مصرف تمام مواد نيرو دهنده نمي تواند جزو مصارف دوپينگي به حساب رود، عموما" داروها ومواد دوپينگي، مواردي هستند که سازمانهاي اجرا کننده رقابتهاي ورزشي مصرف آنها را ممنوع کرده است. پس بدين صورت مصرف مواد و دارهاي نيروزاي غيرمجاز را مي توان دوپينگ ناميد.
مرگ و دوپينگ
بالا بردن نيرو و استفامت بدن به حد غير عادي مي تواند حتي شرايط حياتي بدن را تا حد مرگ تهديد کند.
در سال 1886 يک دوچرخه سوار به علت مصرف داروي دوپينگي جان خود را از دست داد. نمونه هاي ديگري نيز از موارد مرگي نيز حتي تا سالهاي گذشته در کشورهاي مختلف ديده شده است.
ورزشکاري که دوپينگ مي کند در حقيقت خود را در ريسک حياتي قرار مي دهد.
علل مخالفت با دوپينگ
اصولاً چرا علي رغم آنکه دوپينگ با افزايش کارآيي ورزشکاران همراه است با آن مخالفت ميشود؟
مبارزه بر عليه دوپينگ بر سه اصل استور است:
احترام به اخلاق پزشکي و ورزشي
محافظت از سلامت ورزشکاران
فراهم آوردن محيطي برابر براي تمامي ورزشکاران
داروهاي دوپينگي
چه طبقاتي از داروها جزو موارد دوپينگ محسوب ميشوند؟
اين داروها معمولاً در پنج گروه دارويي طبقه بندي مي شوند:
الف)داروهاي محرک سيستم عصبي مرکزي:از اين رده ميتوان آمفتامين،کوکائين،افدرين،پ سودو افدرين،فليل پروپانولامين و ...را نام برد.
ب)داروهاي مخدر :از اين داروها ميتوان از هروئين،مورفين،متادون و ... نام برد.
ج)استروئيدهاي آنابوليک :داروهايي نظير ناندرولون،تستوسترون،اکسي متولون،استانوزولول و ... در اين گروه جاي ميگيرند.
د)داروهاي ادرارآور:در اين گروه ميتوان از فوروسمايد،تيازيد،اسپيرونا لاکتون و ... نام برد.
ه)هورمونهاي پپتيدي وگليکوپروتئيني و آنالوگهاي آنها:داروهايي مثل هورمون رشد اريتروپويتين و ... در اين دسته جاي ميگيرند.
با اين حال برخي از داروها نيز موجودند که مصرف آنها تا حد خاصي بلامانع است ولي استفاده بيش از حد مجاز آنها دوپينگ تلقي مي شود.از اين ميان مي توان از الکل،ماري جوآنا(حشيش)،داروهاي بيحس کننده موضعي،کورتيکوستروئيدها و بتابلوکرها نام برد.
قوانين و مجازاتهاي دوپينگ
در صورت استفاده از استروئيدهاي آنابوليک،داروهاي ادرارآور، هورمونهاي پپتيدي وگليکوپروتئيني و آنالوگهاي آنها يا دستکاري فيزيکي، شيميايي يا دارويي ادرار محروميت هاي زير اعمال ميگردد:
در اولين ارتکاب جرم:4-2 سال تعليق
در دومين ارتکاب جرم: تعليق مادام العمر
در صورت استفاده از مواد و روشهاي غير مجاز بجز مواردي که در بالا ذکر شد:
در اولين ارتکاب جرم به مدت3-6 ماه
در دومين بار به مدت 2سال
در سومين ارتکاب به صورت مادام العمر محروم مي شود.
به هنگام استفاده از مواد محدود شده حکم محروميت بر حسب مورد صادر خواهد شد.در نهايت فدراسيون ملي هر کشور مسوول شرکت سالم و عاري از دوپينگ ورزشکاران در مسابقات است.به همين جهت در صورت احراز دوپينگ توسط ورزشکار مجازاتها و جريمه هايي نيز براي فدراسيون مربوطه در نظر گرفته مي شود.
در دوران محروميت ورزشکار:
صلاحيت انتخاب براي مسابقه در هيچکدام از مسابقات بين المللي به رسميت شناخته شده و يا هر مسابقه اي که تحت نظارت فدراسيون ملي باشد را ندارد.
محروم از شرکت در سمينار يا همايش است.
صلاحيت انتخاب بازي يا هر موقعيت شغلي نظير داوري،مربيگري،مسئوليت،ريا ست،مشاوره و... را ندارد.
هرگونه ترفيع،مدال،عناوين و مقامهايي که در هنگام يا پس از تاريخ دوپينگ کسب کرده است از وي سلب خواهد شد.
هر ورزشکار،مربي،داور،رئيس،مش اور يا هر شخصي که در رابطه با مواد ممنوعه يا روشهاي ممنوعه مجرم شناخته شود،در همان اولين ارتکاب جرم به طور مادام العمر محروم ميگردد.
روش انتخاب ورزشكاران براي آزمايش دوپينگ
در مسابقات بين المللي بر چه مبنايي جهت آزمايش دوپينگ انتخاب مي شوند؟
روش انتخاب ورزشکاران براي انجام آزمايش،مطابق با قوانين جاري کنترل دوپينگ در هر رويداد ورزشي است.در بازيهاي المپيک بطور معمول مقامهاي اول تا چهارم در هر رشته،به علاوه يک يا چند نفر که به صورت اتفاقي انتخاب ميگردند،براي تست در نظر گرفته مي شوند.دررشته هاي ورزشي رکوردي نظير دو وميداني،وزنه برداري،شنا،نتيجه منفي آزمون براي ثبت رکورد ورزشکاران الزامي است.بنابراين در هر مکان و در هر زماني اين احتمال وجود دارد که هر ورزشکار براي آزمايش دوپينگ انتخاب شود.هر چند که در آن مسابقه موفقيتي کسب نکرده باشد.
دوپينگ با داروهاي معمولي
آيا دوپينگ تنها از طريق تزريق داروهاي پيچيده و يا کمياب صورت مي گيرد؟
خير،بسياري از داروها و فراوردههاي ساده اي که حتي نياز به نسخه پزشک ندارد(نظير داروهاي ضدسرفه،ضدسرماخوردگي و...)ممکن است حاوي موادي باشد تست دوپينگ را مثبت نمايد.به همين جهت قبل از مصرف هر گونه دارو توسط ورزشکار بايد با پزشک مشورت شود.
عوارض
از عواض جانبي استروئيدهاي آنابوليک (نظير تستوسترون،ناندرولون و ...)که گاهي توسط ورزشکاران مورد سوءاستفاده قرار ميگيرد چه ميدانيد؟
اين داروها داراي عوارض جانبي بسياري هستند که برخي از آنها برگشت پذير و بعضي ديگر غيرقابل برگشت مي باشند از جمله ميتوان موارد ذيل را نام برد
الف)عوارض قلبي و عروقي:احتباس آب و نمک،افزايش حجم خون،ازدياد فشار خون،افزايش چربي هاي خون،بي نظمي ريتم قلب،تغيير ابعاد قلب،انفارکتوس فلبي و سکته مغزي
ب)عوارض کبدي:اختلال کبدي،اختلال در عملکرد کبدي،افزايش آنزيم هاي کبدي،يرقان و سرطان کبد.
ج)عوارض جانبي خاص مردان:کاهش تعداد اسپرم ها،تحليل رفتن بيضه ها،عقيمي،بزرگ شدن پستان ها،احساس دفع فوري و مکرر ادرار،کاهش توانايي جنسي.
د) عوارض جانبي خاص زنان:اختلال در قاعدگي،هيرسوتيسم(رشد زياد مو در نواحي غير طبيعي مثلاً در صورت خانم ها)،تاسي،کلفت شدن صدا،تحليل پستانها،سرکوب شيردهي،پوست چرب و آکنه.
ه)عوارض جانبي در پسران نابالغ:بسته شدن زودرس غضروف هاي رشد و توقف رشد قدي،رشد غيرطبيعي مو،تيرگي پوست
و)عوارض رواني:افسردگي،هيجان بيش از حد،پرخاشگري،بي ثباتي عاطفي،حالت تهاجمي و خشونت،بي خوابي،اضطراب،اختلالات شخصيت و وابستگي رواني به دارو.
دليل استفاده از داروهاي ادرار آور در ورزشكاران
به سه دليل نخست آنکه اين داروها ممکن است در کاهش سريع وزن و رسيدن به رده وزني مورد نظر موثر باشند،اين امر به ويژه در رشته هاي ورزشي مانند کشتي،وزنه برداري،بوکس که در رده هاي وزني خاصي انجام ميگيرند،صدق ميکند.
ثانياً ديورتيکها ممکن است براي رفع احتباس مايع ناشي از مصرف استروئيدهاي آنابوليک بکار روند.اين امر احتمالاً در ورزشکاران پرورش اندام که مي خواهند هر چه بيشتر عضلاني بنظر برسند،سودمند است.
ثالثاً ورزشکاران ممکن است از ديورتيکها استفاده کنند تا ميزان دفع ادرار را تغيير دهند و باعث تغيير غلظت داروهاي غيرمجاز در ادرار شوند.بدين ترتيب ورزشکاري که براي آزمون دارويي انتخاب شده سعي ميکند تا حجم ادرارش را بالا برده و داروهاي دوپينگ يا متابونيتهاي آنها را در ادرار رقيق نمايد.
البته نشان داده شده است که اين تقلب احتمالاً موثر نيست.
دوپينگ خوني
دوپينگ خوني چيست و در چه ورزش هايي استفاده مي شود؟
تزريق خون به يک فرد با سطح طبيعي گلبول قروز در جهت افزايش هموگلوبين را دوپينگ خوني مي گويند.هدف از اين کار افزايش توانايي حمل اکسيژن در خون و بنابراين افزايش قدرت استقامتي آن شخص ميشود.انتقال خون ميتواند از يک دهنده با گروه خوني مشابه و سازگار (انتقال همسان)انجام شود و يا تزريق مجدد خون فرد به خودش بعد از يک دوره ذخيره صورت گيرد(انتقال از خود)بدين ترتيب افزايش ناکهاني توده گلبولهاي قرمز با انتقال گلبولها به فرد موجب افزايش توان هوازي حداکثر و آمادگي جسماني هوازي يم گردد.با توجه به اينکه دوپينگ خوني مقاومت را افزايش مي دهد استفاده از آن در ورزشهاي استقامتي مثل اسکي،دو ماراتن و دوچرخه سواري گزارش شده است.
نمونه گيري براي آزمايش دوپينگ
در آزمايشات دوپينگ نمونه گيري از بيمار به چه صورت است؟
در موارد معمول،آزمايش دوپينگ بر روي نمونه ادراري انجام ميشود.درصورت مثبت شدن نمونه ادرار،براي تاييد نتيجه از تجزيه نمونه خون استفاده ميشود.در صورت شک به دوپينگ خوني و يا مصرف موادي که با آزمايش خون بهتر قابل شناسايي هستند نمونه خوني از فرد گرفته خواهد شد.
دوپينگ با چاي وقهوه و كوكاكولا
آيا مصرف چاي،قهوه يا کوکاکولا مي تواند باعث مثبت شدن تست دوپينگ شود؟
کافئين يک ماده دارويي فعال است که در نوشيدني هاي مرسوم نظير چاي،قهوه و کوکاکولا وجود دارد.ميان آن بسته به نوع نوشيدني و نحوه تهييه آن متغير است.بر اساس يک پژوهش مصرف حدود 1000 ميليگرم کافئين مي تواند سطح آنرا در ادرار به حد غير مجاز برساند.غلظت متوسط کافئين در چاي و قهوه به ترتيب 80-50 و 150-80 ميليگرم مي باشد.بنابراين مي توان دريافت که با مصرف مفرط و بيش از اندازه اين نوشيدنيها ممکن است تست دوپينگ مثبت شود هر چند که در حالت طبيعي اين ميزان مصرف نميگردد.علاوه براي کافئين يکي از محتويات برخي از داروها نظير داروهاي سرماخوردگي و ميگرن است که البته ميزان آن در هر دور کمتر از 100 ميليگرم ميباشد. کافئين داراي يک اثر تحريک مرکزي مشابه با آمفتامين است که خستگي را تقليل داده و تمرکز و هوشياري را افزايش مي دهد ولي دورهاي بالاي آن ميتواند باعث لرزش اندامها،اضطراب،بيخوابي و حالت عصبانيت شود.