50cent
02-07-2010, 07:10 PM
در معرفي هر پروژه و مراحل اجرا و تكميل آن، موضوع ذينفعان و مديريت انتظارات ايشان بحث مهمي است كه در ويرايش هاي متوالي PMBOK مورد توجه قرار گرفته است. طي فايل پيوست، بخش معرفي ذينفعان مربوط به هر سه ويرايش 2000، 2004 و 2008(پيش نويس) جهت مقايسه آورده شده است.
تعاريف زير از ديكشنري Longman استخراج شده‌اند و برداشت عمومي از كلمات ذينفع (stakeholder) و (stake) را مي رسانند. همانطور كه ملاحظه مي شود در زبان انگليسي stakeholder هر دو معناي ذينفع و ذي خطر را همزمان دارد و شايد بر اساس ريشه لغت بيشتر متوجه ريسك و خطر مي شود. اما در فارسي كلمه ذينفع عمدتا مفهوم بهره مندي از حاصل و نتيجه چيزي را مي رساند.
Stakeholder: Someone who has invested money into something, or who has some important connection with it, and therefore is affected by its success or failure
At stake: if something that you value very much is at stake, you will lose it if a plan or action is not successful:
They have to win the contract - thousands of jobs are at stake.
National pride is at stake in next week's game against England.
Company/Business (countable)
If you have a stake in a business, you have invested money in it
If you have a stake in something, you will get advantages if it is successful, and you feel that you have an important connection with it.
در اين خصوص يك مرور و مقايسه اجمالي بشرح زير انجام شده است:
طبق ويرايش 2000، ذينفعان مهم (كليدي) پروژه عبارتند از:
* مدير پروژه
* مشتري
* سازمان مجري
* اعضاي تيم پروژه
* حامي/ باني (sponsor)
همينطور طبق ويرايش 2004 داريم:
* مدير پروژه
* مشتري/استفاده كننده
* سازمان مجري
* اعضاي تيم پروژه
* تيم مديريت پروژه
* حامي يا باني
* تاثير گذارندگان
* واحد مديريت پروژه (PMO)
در ويرايش 2008 (پيش نويس) ذينفعان مهم بصورت زير مي باشند:
* مشتريان/استفاده كنندگان
* حامي يا باني
* مديران پرتفوليو (Portfolio)
* مديران برنامه (Program)
* واحد مديريت پروژه (PMO)
* مديران پروژه ها
* تيم پروژه
* مديران وظيفه اي
* مديريت (يا مديران) عمليات
* تامين كنندگان/شركاي تجاري
همانطور كه ملاحظه مي شود در هر يك از ويرايش هاي متوالي 2000 تا 2008 تعداد موارد ذينفعان (كليدي) بترتيب عبارتند از: 5، 8 و 10 مورد. با اضافه شدن هر مورد جديد علاوه بر وارد شدن يك مفهوم جديد يا تغييرات در مفاهيم، بطور نسبي دامنه اهميت هر يك از موارد قبلي نيز كمتر مي شود. بعنوان مثال ملاحظه مي شود در ويرايش 2008، مدير پروژه يكي از 10 ذينفع كليدي است در حاليكه در ويرايش 2000، يكي از 5 ذينفع مهم بوده است.
موضوع ديگر "ترتيب" طرح موارد است. همانطور كه از فهرست فوق ملاحظه مي گردد (مرتبط با همان مثال قبل) در هر دو ويرايش 2000 و 2004، مدير پروژه بعنوان اولين ذينفع مهم آمده است در حاليكه در ويرايش 2008 مدير پروژه ششمين مورد محسوب مي گردد.
نكات ديگري كه با ملاحظه روند فوق مي توانند مد نظر قرار گيرند عبارتند از:
1- در واقع مشتري يا استفاده كننده، اولين و مهمترين ذينفع هر پروژه مي باشد كه در ويرايش 2008 بدرستي مورد توجه قرار گرفته و در صدر ذينفعان آمده است.
2- سازمان مجري در ليست ذينفعان ويرايش هاي 2000 و 2004، در ويرايش 2008 حذف شده و (احتمالا بجاي آن) اجزاء جديدي معرفي شده اند (مديران پرتفوليو، مديران برنامه، مديران وظيفه اي و مديران عمليات). البته معلوم نيست مصداق دو مورد اول (مديران پرتفوليو و برنامه) در كليه سازمان ها بويژه با عناوين ياد شده وجود داشته باشند. از طرف ديگر بنظر مي رسد مجموع اين تغييرات و معرفي مديران در سطوح مختلف عملا جايگاه مدير پروژه را نسبت به قبل تضعيف مي سازد. بايد توجه داشت كه قاعدتا نمي بايست تغييرات زيادي در سال هاي اخير رخ داده باشد، چيزي كه تغيير مي كند برداشتي بوده كه وجود داشته و معمولا در طي زمان روند افراط و تفريط در برداشت ها بسمت كانون يا محور خاصي گرايش مي يابد. همينطور قضاوت در مورد اينگونه مفاهيم نيز بستگي زيادي به ساختار ها و حوزه هاي اقتصادي و اجتماعي معين دارد.
3- نقش (دفتر/اداره يا) واحد مديريت پروژه (PMO) در ويرايش 2008 نسبت به قبل پررنگ تر شده و وظائف آن نيز مشخص تر بيان شده است.
4- در ويرايش 2004 تفكيك بين اعضاي تيم پروژه و تيم مديريت پروژه زائد است و در ويرايش بعدي مجددا دو عنوان به همان تيم پروژه منحصر گشته است.
5- عنوان "تاثيرگذارندگان" در ويرايش 2004، بيان كلي (و زائد) است و نمي توان تحت عنوان ذينفع كليدي آورد و بدرستي در ويرايش 2008 حذف شده است.
6- حامي (يا تامين كننده مالي) پروژه در واقع به درستي بعد از مشتري مهمترين ذينفع پروژه محسوب مي شود و نمي تواند در كنار كار بايستد و مسلما آنطور كه در متن نيز آمده در ابتداي كار و نيز در مقاطع مختلف درگير شده و از طريق (يا به همراه) ساير ذينفعان از جمله مدير پروژه حضور موثر و تعيين كننده اي خواهد داشت.
(سئوال: مصداق حامي/sponsor در پروژه هاي ما كدام شخصيت حقيقي يا حقوقي مي تواند باشد؟)
7- ذينفع مهم ديگري كه قبلا ديده نشده بود تامين كنندگان يا شركاي بازرگاني مي باشند كه در ويرايش جديد اضافه شده اند.
توجه شود كه در ويرايش جديد PMBOK يك فرآيند جديد تحت عنوان شناسايي ذينفعان (Identify stakeholders) بعنوان فرآيند آغازين اضافه شده است كه بيانگر اهميت مسئله بويژه در ابتداي كار است. شما ميتوانيد جزييات بيشتر و متن كامل استاندارد را از اينجا (http://www.iranwbs.com/downloads/stakeholders.doc) دريافت نماييد.
تعاريف زير از ديكشنري Longman استخراج شده‌اند و برداشت عمومي از كلمات ذينفع (stakeholder) و (stake) را مي رسانند. همانطور كه ملاحظه مي شود در زبان انگليسي stakeholder هر دو معناي ذينفع و ذي خطر را همزمان دارد و شايد بر اساس ريشه لغت بيشتر متوجه ريسك و خطر مي شود. اما در فارسي كلمه ذينفع عمدتا مفهوم بهره مندي از حاصل و نتيجه چيزي را مي رساند.
Stakeholder: Someone who has invested money into something, or who has some important connection with it, and therefore is affected by its success or failure
At stake: if something that you value very much is at stake, you will lose it if a plan or action is not successful:
They have to win the contract - thousands of jobs are at stake.
National pride is at stake in next week's game against England.
Company/Business (countable)
If you have a stake in a business, you have invested money in it
If you have a stake in something, you will get advantages if it is successful, and you feel that you have an important connection with it.
در اين خصوص يك مرور و مقايسه اجمالي بشرح زير انجام شده است:
طبق ويرايش 2000، ذينفعان مهم (كليدي) پروژه عبارتند از:
* مدير پروژه
* مشتري
* سازمان مجري
* اعضاي تيم پروژه
* حامي/ باني (sponsor)
همينطور طبق ويرايش 2004 داريم:
* مدير پروژه
* مشتري/استفاده كننده
* سازمان مجري
* اعضاي تيم پروژه
* تيم مديريت پروژه
* حامي يا باني
* تاثير گذارندگان
* واحد مديريت پروژه (PMO)
در ويرايش 2008 (پيش نويس) ذينفعان مهم بصورت زير مي باشند:
* مشتريان/استفاده كنندگان
* حامي يا باني
* مديران پرتفوليو (Portfolio)
* مديران برنامه (Program)
* واحد مديريت پروژه (PMO)
* مديران پروژه ها
* تيم پروژه
* مديران وظيفه اي
* مديريت (يا مديران) عمليات
* تامين كنندگان/شركاي تجاري
همانطور كه ملاحظه مي شود در هر يك از ويرايش هاي متوالي 2000 تا 2008 تعداد موارد ذينفعان (كليدي) بترتيب عبارتند از: 5، 8 و 10 مورد. با اضافه شدن هر مورد جديد علاوه بر وارد شدن يك مفهوم جديد يا تغييرات در مفاهيم، بطور نسبي دامنه اهميت هر يك از موارد قبلي نيز كمتر مي شود. بعنوان مثال ملاحظه مي شود در ويرايش 2008، مدير پروژه يكي از 10 ذينفع كليدي است در حاليكه در ويرايش 2000، يكي از 5 ذينفع مهم بوده است.
موضوع ديگر "ترتيب" طرح موارد است. همانطور كه از فهرست فوق ملاحظه مي گردد (مرتبط با همان مثال قبل) در هر دو ويرايش 2000 و 2004، مدير پروژه بعنوان اولين ذينفع مهم آمده است در حاليكه در ويرايش 2008 مدير پروژه ششمين مورد محسوب مي گردد.
نكات ديگري كه با ملاحظه روند فوق مي توانند مد نظر قرار گيرند عبارتند از:
1- در واقع مشتري يا استفاده كننده، اولين و مهمترين ذينفع هر پروژه مي باشد كه در ويرايش 2008 بدرستي مورد توجه قرار گرفته و در صدر ذينفعان آمده است.
2- سازمان مجري در ليست ذينفعان ويرايش هاي 2000 و 2004، در ويرايش 2008 حذف شده و (احتمالا بجاي آن) اجزاء جديدي معرفي شده اند (مديران پرتفوليو، مديران برنامه، مديران وظيفه اي و مديران عمليات). البته معلوم نيست مصداق دو مورد اول (مديران پرتفوليو و برنامه) در كليه سازمان ها بويژه با عناوين ياد شده وجود داشته باشند. از طرف ديگر بنظر مي رسد مجموع اين تغييرات و معرفي مديران در سطوح مختلف عملا جايگاه مدير پروژه را نسبت به قبل تضعيف مي سازد. بايد توجه داشت كه قاعدتا نمي بايست تغييرات زيادي در سال هاي اخير رخ داده باشد، چيزي كه تغيير مي كند برداشتي بوده كه وجود داشته و معمولا در طي زمان روند افراط و تفريط در برداشت ها بسمت كانون يا محور خاصي گرايش مي يابد. همينطور قضاوت در مورد اينگونه مفاهيم نيز بستگي زيادي به ساختار ها و حوزه هاي اقتصادي و اجتماعي معين دارد.
3- نقش (دفتر/اداره يا) واحد مديريت پروژه (PMO) در ويرايش 2008 نسبت به قبل پررنگ تر شده و وظائف آن نيز مشخص تر بيان شده است.
4- در ويرايش 2004 تفكيك بين اعضاي تيم پروژه و تيم مديريت پروژه زائد است و در ويرايش بعدي مجددا دو عنوان به همان تيم پروژه منحصر گشته است.
5- عنوان "تاثيرگذارندگان" در ويرايش 2004، بيان كلي (و زائد) است و نمي توان تحت عنوان ذينفع كليدي آورد و بدرستي در ويرايش 2008 حذف شده است.
6- حامي (يا تامين كننده مالي) پروژه در واقع به درستي بعد از مشتري مهمترين ذينفع پروژه محسوب مي شود و نمي تواند در كنار كار بايستد و مسلما آنطور كه در متن نيز آمده در ابتداي كار و نيز در مقاطع مختلف درگير شده و از طريق (يا به همراه) ساير ذينفعان از جمله مدير پروژه حضور موثر و تعيين كننده اي خواهد داشت.
(سئوال: مصداق حامي/sponsor در پروژه هاي ما كدام شخصيت حقيقي يا حقوقي مي تواند باشد؟)
7- ذينفع مهم ديگري كه قبلا ديده نشده بود تامين كنندگان يا شركاي بازرگاني مي باشند كه در ويرايش جديد اضافه شده اند.
توجه شود كه در ويرايش جديد PMBOK يك فرآيند جديد تحت عنوان شناسايي ذينفعان (Identify stakeholders) بعنوان فرآيند آغازين اضافه شده است كه بيانگر اهميت مسئله بويژه در ابتداي كار است. شما ميتوانيد جزييات بيشتر و متن كامل استاندارد را از اينجا (http://www.iranwbs.com/downloads/stakeholders.doc) دريافت نماييد.