معاوضه داراييها

[مژگان]

در معاوضه دارايي ها توجه به يک نکته الزامي است چنانچه دو دارايي که با هم معاوضه مي شوند مشابه باشند براي تعويض آنها با يکديگر شناسايي سود غير منطقي است اما بر اساس اصل احتياط کل زيان شناسايي مي گردد اما در معاوضه دارايي هاي غير مشابه کل سود و زيان معامله شناسايي مي گردد
معاوضه دارايي هاي غير مشابه:
ثبت زير انجام مي پذيرد:
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده

فرمول زير

استهلاک انباشته دارايي واگذار شده

**

بانک(درصورت دريافت سرک نقدي)

**


بهاي تمام شده دارايي واگذار شده

**

سود

فرمول زير


نکته:در ثبت بالا فرض بر دريافت سرک نقدي گذاشته شده بديهي است چنانچه سرک نقدي پرداخت شده باشد ثبت بانک بستانکار خواهد شد همينطور فرض بر سود است چنانچه زيان در ميان باشد به جاي سود بستانکار , زيان بدهکار خواهيم داشت

سرک نقدي پرداخت شده
+
ارزش متعارف دارايي واگذار شده
=
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده
سرک نقدي دريافت شده
-


ارزش دفتري دارايي واگذار شده
-
ارزش متعارف دارايي واگذار شده
=
سود يا زيان معاوضه


معاوضه دارايي هاي مشابه:
ابتدا با استفاده از فرمول زير سود يا زيان معاوضه را مشخص ميکنيم سپس بر اساس سود يا زيان ثبتهاي متفاوتي خواهيم داشت
ارزش دفتري دارايي واگذار شده
-
ارزش متعارف دارايي واگذار شده
=
سود يا زيان معاوضه


1-زيان:
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده

فرمول زير

استهلاک انباشته دارايي واگذار شده

**

زيان

فرمول بالا

بانک(درصورت پرداخت سرک نقدي)


**

بهاي تمام شده دارايي واگذار شده

**


نکته:در ثبت بالا فرض بر پرداخت سرک نقدي گذاشته شده بديهي است چنانچه سرک نقدي دريافت شده باشد ثبت بانک بدهکار خواهد شد
سرک نقدي پرداخت شده
+
ارزش متعارف دارايي واگذار شده
=
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده
سرک نقدي دريافت شده
-


2-سود:
الف-بودن سرک نقدي: سودي شناسايي نمي شود
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده

ارزش دفتري دارايي واگذارشده

استهلاک انباشته دارايي واگذار شده

**


بهاي تمام شده دارايي واگذار شده

**


ب-پرداخت سرک نقدي:سودي شناسايي نمي شود
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده

فرمول زير

استهلاک انباشته دارايي واگذار شده

**


بهاي تمام شده دارايي واگذار شده

**

بانک

**


سرک نقدي پرداخت شده
+
ارزش دفتري دارايي واگذار شده
=
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده


ج-دريافت سرک کمتر از25% از ارزش مبادله:سود به تناسب بخش نقدي مبادله شناسايي مي شود
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده

فرمول زير

استهلاک انباشته دارايي واگذار شده

**

بانک

**


بهاي تمام شده دارايي واگذار شده

**

سود

فرمول زير


سود قابل شناسايي
+
سرک نقدي دريافتي
-
ارزش دفتري دارايي واگذار شده
=
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده


سرک نقدي دريافت شده
*
کل سود حاصل از معاوضه
=
سود قابل شناسايي
سرک نقدي دريافت شده
+
ارزش متعارف دارايي تحصيل شده









نکته:کل سود حاصل از معاوضه از تفاوت ارزش دفتري و ارزش متعارف دارائي واگذار شده بدست مي آيد
د-دريافت سرک نقدي بيشتر از 25% ارزش مبادله: در اين حالت ديگر دو دارايي از حالت مشابه خارج مي شوند و ثبتهاي حسابداري ماند تعويض دارائي هاي غيرمشابه انجام مي شود

مثال1:يک دارايي به لرزش دفتري 600 ريال با دارايي مشابه ديگري به ارزش متعارف 800 ريال معاوضه و مبلغ 200 ريال وجه نقد دريافت مي شود دارايي تحصيل شده معادل چند ريال در دفاتر ثبت مي شود
پاسخ:
ارزش دارايي واگذاري 1000=200+800
سود مبادله 400=600-1000
با توجه به اينکه سود مبادله کمتر از25% است و سرک نقدي دريافت شده است
سود قابل شناسايي 80=(200+800)/200*400
ارزش دارايي تحصيل شده 480=800+200-600
مثال2:يک شرکت فروشنده اتومبيل ,اتومبيل خود را با يک دستگاه رايانه معاوضه کرد ساير اطلاعات در تاريخ31 خرداد 1377 در ارتباط با اين رويداد به شرح زير است:
ارزش دفتري اتومبيل 30000
قيمت فروش اتومبيل بر اساس سياهه 45000
ارزش متعارف رايانه 43000
سرک نقدي پرداخت شده 5000
سود ناشي از معاوضه را محاسبه کنيد
پاسخ:
ارزش متعارف اتومبيل 38000=5000-43000
سود ناشي از معاوضه 8000=30000-38000
چون معاوضه غير مشابه است ملاک ارزش متعارف دارايي واگذار شده است
مثال3:تجهيزاتي به ارزش دفتري150 ريال و ارزش متعارف 170 ريال همراه با پرداخت30 ريال سرک نقدي واگذار و در عوض ماشين الاتي به ارزش روز 210 ريال دريافت گرديد بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده چند ريال است:
پاسخ:معاوضه دارايي غير مشابه
سود معاوضه 20=150-170
بهاي تمام شده ماشين آلات 200=20+30+150
ثبت روزنامه:
ماشن الات 200
تجهيزات 150
نقد 30
سود معاوضه 20
مثال4:شرکتي ماشين الاتي به ارزش دفتري125 ريال و ارزش متعارف100 ريال با يک قطعه زمين به ارزش متعارف230ريال معاوضه کرد در اين معاوضه مبلغ 120 ريال نيز نقدا پرداخت نمود ثبت حسابداري:
زيان معاوضه 25-=125-100
بهاي تمام شده زمين 220=25-120+125

زمين 220
زيان معاوضه 25
ماشين الات 125
نقد 120
مثال5: در معاوضه دارايي هاي ثابت مشابه ارزش دفتري دارايي واگذار شده 11000 سرک نقدي دريافت شده 3000ارزش روز دارايي تحصيل شده7000 ريال است ثبت حسابداري:
پاسخ:
زيان معاوضه 1000-=11000-3000+7000
بهاي تمام شده دارايي تحصيل شده 7000=1000-3000-11000

داراي ثابت جديد 7000
نقد 3000
زيان معاوضه 1000
دارايي ثابت قديم 11000