چگونه هواي خانه را پاک‌سازي کنيم؟

[مژگان]

وقتي صحبت از آلودگي هوا به ميان مي‏آيد، تصوير خياباني شلوغ و پرترافيک يا دود خارج شده از کارخانه‏هاي صنعتي در ذهن ايجاد مي‏شود. هر چند خودروها و وسايط نقليه از علل اصلي آلودگي هوا هستند اما آلودگي هوا تنها مربوط به خيابان‏ها و مناطق صنعتي نيست، هواي خانه هم مي‏تواند آلوده باشد. تاثير اين آلودگي حتي گاهي مي‏تواند خيلي زيان‏آورتر و خطرناک‏تر از آلودگي فضاي بيرون باشد. افراد زمان زيادي از شبانه‏روز را در خانه و فضاهاي بسته مي‏گذرانند. کودکان، سالمندان و بيماران که در برابر آلودگي هوا آسيب‏پذيرتر هستند بيشتر از ديگران در خانه هستند، به همين دليل لازم است به آلودگي هواي خانه و راه‏هاي کاهش آن بيشتر توجه شود. براي شناسايي و بررسي منابع آلودگي هوا در قسمت‏هاي مختلف خانه با ما همراه شويد.



گياهان هواي خانه را تميز مي‌کنند

وجود گل و گياهان در خانه در کاهش آلودگي هواي خانه موثر است. گياهان دي‏اکسيدکربن را به اکسيژن تبديل مي‏کنند. هوا را تصفيه مي‏کنند و قادرند آلاينده‏هاي مضر را از بين ببرند. با وجود گياهان هوا تميزتر شده و رطوبت هوا به طور طبيعي حفظ مي‏شود. بررسي‏ها نشان داده است علايمي مانند سردرد، استرس، خواب‏آلودگي و سرماخوردگي در صورت وجود گل و گياه در خانه کاهش پيدا مي‏کند.

هواي تميز در خانه در سلامت افراد خانه تاثير زيادي دارد. وجود گياه در خانه موجب تصفيه هوا مي‏شود. گياهاني مانند پيچک، فيکوس، شيپوري، زنبق، سرخس، گل داوودي و نخل مرداب در از بين بردن آلاينده‏هاي شيميايي موجود در هواي خانه مانند رنگ، محلول‏هاي شوينده و دود سيگار موثرترند. در واقع اين گياهان آپارتماني فيلترهاي طبيعي تصفيه هوا هستند.

بررسي‏ها نشان داده است که گل و گياهان آپارتماني مي‏توانند کيفيت هوا را بهتر ‏کنند. در واقع گياهان آپارتماني قادرند 87 درصد سموم هوا را طي 24 ساعت از بين ببرند. براي تميز نگه داشتن هواي خانه‏اي با مساحت 167 مترمربع تعداد 15 تا 18 گياه آپارتماني با اندازه‏اي حدود 15 تا 20 سانتي‏متر توصيه مي‏شود. گياهان مي‏توانند انواع مختلف سموم از جمله آمونياک، فرمالدييد، منوکسيدکربن، بنزن، زايلن و تري‌کلرواتيلن را از بين ببرند. گياهان آپارتماني در كاهش ميزان گاز ازن كه يكي از مهم‌ترين گازهاي آلوده كننده هوا است نيز نقش دارند. تحقيقات پژوهشگران دانشگاه پنسيلوانيا نشان داده است‌، گياهان آپارتماني سطح ازن در فضاهاي بسته را کاهش مي‏دهند. توصيه مي‏شود براي تصفيه آلاينده‏هاي مختلف انواع گياهان را در خانه نگهداري کنيد.



گياهان خستگي و سرماخوردگي را از بين مي‏برند

طبق نتايج تحقيقات پژوهشگران دانشکده کشاورزي دانشگاه نورث‎وي گل‏ها و گياهان آپارتماني مي‏توانند با افزايش رطوبت و کاهش گرد و غبار مشکلاتي مانند خستگي، سرفه، گلودرد و ساير علايم و مشکلات مرتبط با سرماخوردگي را تا 30 درصد کاهش دهند. فرمالدييد در محصولات چوبي، دود سيگار، گاز طبيعي و نفت وجود دارد. تماس با آن موجب تحريک بيني، چشم و گلو مي‏شود. بنزن در جوهر، روغن و برخي انواع رنگ وجود دارد و تماس طولاني مدت با آن موجب سردرد، خواب آلودگي و در برخي افراد کاهش اشتها مي‏شود.

رنگ‌ها و جلادهنده‏ها هم منبع اصلي تري‎کلرواتيلن در خانه هستند. اين مواد در تميزکننده‏ها، عطرها، مبلمان و وسايل خانه هم وجود دارند. با استفاده از گل و گياهان آپارتماني مي‏توان علايم ناشي از تماس با اين آلاينده‏هاي شيميايي را که شبيه علايم سرماخوردگي هستند، کاهش داد.



نکات ايمني و بهداشتي

با قرار دادن يک يا دو گياه مي‏توان هواي يک اتاق را تازه نگه‏داشت و براي مساحت 9 مترمربع حداقل يک گياه آپارتماني لازم است اما هنگام نگهداري از گل و گياهان آپارتماني لازم است نکات ايمني و بهداشتي هم مورد توجه قرار گيرد. مثلا برخي گياهان سمي‏اند و بايد در هنگام انتخاب گياه به اين نکته توجه داشت. به ويژه اگر در خانه کودکي داريد توجه به اين نکته ضروري است. همچنين قرار دادن گلدان‏ها جايي دور از دسترس کودکان و استفاده نکردن از سنگ‏ها و وسايل تزئيني جذاب در خاک گلدان‏ها از ديگر مواردي است که براي پيشگيري از حوادثي مانند خفگي و مسموميت در کودکان بايد به آنها توجه داشت. کودکان عادت دارند همه چيز را به دهان ببرند و در صورت در دسترس بودن گلدان‏ها ممکن است با گياه و يا کود مسموم شوند.

گاهي اوقات خاک گلدان‏ها و آب و آلودگي‏هاي موجود در زيرگلداني موجب رشد قارچ‏ها و کپک‏ها و لارو حشرات و انتشار آلودگي در خانه مي‏شود که لازم است با رعايت بهداشت و تعويض به موقع خاک گلدان‏ها از چنين مشکلي پيشگيري کرد. به خطر سقوط نيز توجه داشته باشيد و گلدان‏ها را در داخل يا بيرون ساختمان طوري قرار دهيد که احتمال سقوط و افتادن وجود نداشته باشد.

4 جاي خانه، 4 روش براي پاکسازي هوا

1 اتاق خواب: وسايل و لوازم موجود در اتاق خواب طوري است که گرد و غبار را به خود جذب مي‏کند. گرد و خاک هم آلرژي و آسم را تشديد مي‏کند. لازم است ملافه‏ها و رختخواب‏ها به‌طور مرتب شسته و لوازم اتاق، مبلمان و فرش گردگيري و جارو شوند.

اتاق نشيمن: اتاق نشيمن مي‏تواند محل تجمع آلاينده‏هاي موجود در خانه باشد و به همين دليل بايد تهويه مناسب داشته و هوا در آن جريان داشته باشد و به طور منظم گردگيري و جارو شود. دود سيگار حملات آسم را تشديد کرده و در کودکان مشکلات تنفسي ايجاد مي‏کند. در خانه سيگار نکشيد و به ديگران هم اجازه ندهيد در فضاي بسته خانه سيگار بکشند. براي خوش‌بو کردن هوا از اسپري‏هاي خوش‌بوکننده که حاوي مواد شيميايي حساسيت‏زا هستند، استفاده نکنيد.

اگر در خانه شومينه داريد مراقب منوکسيدکربن باشيد، از باز بودن راه خروج هوا و مسدود نبودن دودکش مطمئن شويد. به تهويه هواي خانه توجه کنيد و روزي چند بار پنجره‏ها را باز کنيد تا هوا در خانه جريان داشته باشد.

حمام: حمام مرطوب‏ترين محل در خانه است و تهويه مناسب در آن براي از بين بردن رطوبت و خشک شدن سطوح مهم است. رطوبت موجب رشد قارچ‎ها شده و آلرژي، آسم و مشکلات تنفسي را تشديد مي‏کند. تهويه مناسب و خشک نگه‌داشتن سطوح از رشد و انتشار قارچ‏ها پيشگيري مي‏کند.

آشپزخانه: حشره‏کش‏ها که براي ازبين بردن حشرات و جوندگان استفاده مي‏شود مي‏تواند چشم، بيني و گلو را تحريک کند و به کليه‏ها و سيستم اعصاب مرکزي آسيب رسانده و خطر ابتلا به سرطان را افزايش دهد. براي کنترل حشرات و جوندگان، مواد غذايي را بيرون نگذاريد و اگر مجبور به استفاده از حشره‏کش شديد، هنگام استفاده و پس از آن پنجره‎ها را باز کرده و تماس‏تان را محدود کنيد. در صورت امکان از راه‏هاي غيرشيميايي براي مبارزه استفاده کنيد.

محصولات سفيدکننده و ضدعفوني‏کننده که معمولا زير سينک ظرف‌شويي نگهداري مي‏شوند در صورت استفاده و نگهداري ترکيبات آلي فرار آزاد مي‏کنند. بهتر است آنها را طبق دستورالعمل روي بسته‏بندي استفاده کنيد و دور از دسترس کودکان قرار دهيد. هنگام خريد محصولاتي بدون ترکيبات آلي فرار را انتخاب کنيد. براي پيشگيري از انتشار منوکسيدکربن در آشپزخانه مطمئن شويد که اجاق گاز تهويه مناسب دارد. سيستم هود آشپزخانه بايد به طور مناسب نصب، استفاده و تعمير شود.

درخانه بايد هوا جريان داشته باشد

در روزهايي که ميزان آلودگي هوا بالاست توصيه مي‏شود افراد از تردد غيرضروري در شهر اجتناب کنند و افراد آسيب‏پذير مانند سالمندان، نوزادان و بيماران ريوي و تنفسي در خانه بمانند، اما اين موضوع نبايد موجب شود که افراد تصور کنند تنها هواي بيرون از خانه آلوده است. هواي داخل خانه گاهي ممکن است از هواي بيرون آلوده‏تر هم باشد. فضاي خانه فضاي محدود و بسته‏اي است و افراد ساعات طولاني در خانه حضور دارند، وجود آلودگي در هواي خانه مي‏تواند سلامت افراد خانه را به خطر بيندازد. سيگار کشيدن، استفاده از مواد سفيدکننده و ضدعفوني‏کننده شيميايي، اسپري‏ها و خوش‌بوکننده‏هاي شيميايي از منابع آلودگي هواي خانه هستند. براي داشتن هواي پاک در خانه بهتر است حتي‏المقدور کارهايي که موجب انتشار و بيشتر شدن آلودگي هوا مي‏شود محدود شود.

بستن پنجره‏ها در تمام طول روز به هيچ وجه توصيه نمي‏شود. منوکسيدکربن يکي از آلاينده‏هاي خطرناک در هواي خانه است که در اثر احتراق در وسايل گازسور مانند بخاري و شومينه ايجاد مي‏شود، توصيه مي‏شود براي پيشگيري از مسموميت با منوکسيدکربن روزي چند بار پنجره‏ها باز شود تا هوا در خانه جريان پيدا کند. با رعايت اين نکات، آلودگي هواي خانه کاهش پيدا مي‏کند اما افراد با مشکلات خاص مانند افراد مبتلا به بيماري‏هاي تنفسي بهتر است از دستگاه تصفيه هوا استفاده کنند.