MIN@MAN
01-22-2010, 03:25 PM
اولین نمايش نامه نويس ايراني
ميرزا فتحعلي آخوندزاده نخستين نمايش نامه نويس ايراني و بانينمايشنامه نويسي ايران به شيوهً اروپايي است. وي در آذربايجانايران به دنيا آمد و در قفقاز بر آمد. از همان دوران کودکي با معارفو فرهنگ ايراني آشنا شد. از ايام جواني در ماوراي قفقاز (تفليس) رمقيم گشت و تا آخر عمر در آنجا به سر برد. در دستگاه تزاران روسبه خدمت پرداخت و تا منصب سرهنگي ارتقا يافت. در تفليس بود کهبا تفکر متفکرين اروپايي آشنا شد و به مطالعه و بررسي افکار و انديشه هاي آنان پرداخت. وي شيفته تآتر و نمايش گشت و به بحثو غور و قلمزني در اين وادي مشغول شد. آخوندزاده با کثر منورالفکران عهد ناصري آشنايي و مکاتبه داشت، با " ميرزا ملکم خان "، " ميرزا يوسف خان مستشارالدوله " و غيره به تبادلافکار مي پرداخت. او از حيث آرا و انديشه چندين وجه داشت. اولاً تفکر او آميزه اي از تفکرات دنياگراي غربي بود و اين تفکرش دراکثر آثار مکتوب وي ( چه سياسي و چه اجتماعي ) نمود پيدا کردهاست، ثانياً وي اولين کسي بود که در جهان اسلام به زبان ترکي نمايشنامه نوشته است. سديگر اينکه وي از جمله نخستين افراديبود که به امر نقادي ادبي توجه خاصي نشان داده و در اين راه پيشقدم شده است. نظريات او در خصوص اصلاح خط فارسي و نيزانديشه هاي سياسي ليبرالي وي نيز قابل تذکر است. يکي از مهمترين وجوه افکار آخوندزاده در مساًله نمايشنامه نويسي اومتجلي شده است. او از نمايشنامه به عنوان حربه اي براي نقاديسياسي - اجتماعي سود جسته است. اکثر نمايشنامه هاي او درکتاب تمثيلات گرد آمده که " ميرزا جعفر قراچه داغي " آن را اززبان ترکي به زبان فارسي گردانده است. اين مجموعه حاوي ششنمايشنامه و يک داستان است. داستان، عنوان حکايت" يوسف شاهيا ستارگان گول خورده " را دارد. عناوين نمايشنامه ها به قرار زيراست: 1- وزير خان لنکران، 2- خرس قولدور باسان، 3- مردخسيس، 4- وکلا مرافعه، 5- موسيو ژوردان، و 6- ملا ابراهيم خليلکيمياگر. آخوندزاده اين نمايشنامه ها را بين سالهاي 1266 تا 1273 رهجري قمري نوشته است. ترجمهً تمثيلات به زبان فارسي مورد تحسينآخوندزاده قرار گرفت و طي نامه اي، ميرزا جعفر قراچه داغي را نواخت. آخوندزاده در اين نمايشنامه ها به اوهام و خرافات و ناداني مردم، انتقاد از دستگاه ظالم حکام و دربار و وضع ناهنجار زنان در جامعه، انتقاد از ديوانسالاري و روابط ارباب و رعيتي، سوداگري و مناسبات اقتصادي جامعه پرداخته است. اين نمايشنامه ها در وجدانسياسي و اجتماعي آن روزگار ايران تاثير زيادي به جا گذاشت. لازمبه توضيح است که اولين ترجمه نمايشنامه آخوندزاده به نام حکايتملا ابراهيم خليل کيمياگر در سال 1288 هجري قمري در دارالطباعهًدولتي به چاپ رسيد
ميرزا فتحعلي آخوندزاده نخستين نمايش نامه نويس ايراني و بانينمايشنامه نويسي ايران به شيوهً اروپايي است. وي در آذربايجانايران به دنيا آمد و در قفقاز بر آمد. از همان دوران کودکي با معارفو فرهنگ ايراني آشنا شد. از ايام جواني در ماوراي قفقاز (تفليس) رمقيم گشت و تا آخر عمر در آنجا به سر برد. در دستگاه تزاران روسبه خدمت پرداخت و تا منصب سرهنگي ارتقا يافت. در تفليس بود کهبا تفکر متفکرين اروپايي آشنا شد و به مطالعه و بررسي افکار و انديشه هاي آنان پرداخت. وي شيفته تآتر و نمايش گشت و به بحثو غور و قلمزني در اين وادي مشغول شد. آخوندزاده با کثر منورالفکران عهد ناصري آشنايي و مکاتبه داشت، با " ميرزا ملکم خان "، " ميرزا يوسف خان مستشارالدوله " و غيره به تبادلافکار مي پرداخت. او از حيث آرا و انديشه چندين وجه داشت. اولاً تفکر او آميزه اي از تفکرات دنياگراي غربي بود و اين تفکرش دراکثر آثار مکتوب وي ( چه سياسي و چه اجتماعي ) نمود پيدا کردهاست، ثانياً وي اولين کسي بود که در جهان اسلام به زبان ترکي نمايشنامه نوشته است. سديگر اينکه وي از جمله نخستين افراديبود که به امر نقادي ادبي توجه خاصي نشان داده و در اين راه پيشقدم شده است. نظريات او در خصوص اصلاح خط فارسي و نيزانديشه هاي سياسي ليبرالي وي نيز قابل تذکر است. يکي از مهمترين وجوه افکار آخوندزاده در مساًله نمايشنامه نويسي اومتجلي شده است. او از نمايشنامه به عنوان حربه اي براي نقاديسياسي - اجتماعي سود جسته است. اکثر نمايشنامه هاي او درکتاب تمثيلات گرد آمده که " ميرزا جعفر قراچه داغي " آن را اززبان ترکي به زبان فارسي گردانده است. اين مجموعه حاوي ششنمايشنامه و يک داستان است. داستان، عنوان حکايت" يوسف شاهيا ستارگان گول خورده " را دارد. عناوين نمايشنامه ها به قرار زيراست: 1- وزير خان لنکران، 2- خرس قولدور باسان، 3- مردخسيس، 4- وکلا مرافعه، 5- موسيو ژوردان، و 6- ملا ابراهيم خليلکيمياگر. آخوندزاده اين نمايشنامه ها را بين سالهاي 1266 تا 1273 رهجري قمري نوشته است. ترجمهً تمثيلات به زبان فارسي مورد تحسينآخوندزاده قرار گرفت و طي نامه اي، ميرزا جعفر قراچه داغي را نواخت. آخوندزاده در اين نمايشنامه ها به اوهام و خرافات و ناداني مردم، انتقاد از دستگاه ظالم حکام و دربار و وضع ناهنجار زنان در جامعه، انتقاد از ديوانسالاري و روابط ارباب و رعيتي، سوداگري و مناسبات اقتصادي جامعه پرداخته است. اين نمايشنامه ها در وجدانسياسي و اجتماعي آن روزگار ايران تاثير زيادي به جا گذاشت. لازمبه توضيح است که اولين ترجمه نمايشنامه آخوندزاده به نام حکايتملا ابراهيم خليل کيمياگر در سال 1288 هجري قمري در دارالطباعهًدولتي به چاپ رسيد