Borna66
03-15-2009, 03:15 PM
وقتي تشنه مي‌شويم و به آب سردكني مي‌رسيم، با ولع عجيبي ليوان يك‌بار مصرف حاضر و آماده را از جايگاه مخصوص آن برداشته، آن را پر كرده و خود را سيرآب مي‌كنيم. وقتي گرسنه مي‌شويم و امكان دسترسي به بشقاب و قاشق و ديگر وسايل غذا خوردن نيست، به خوردن غذا در ظروف يك‌بار مصرف راضي شده و لذت هم مي‌بريم!
اما در شرايطي كه به نظر مي‌رسد استفاده از ظروف و ليوان‌هاي يك‌بار مصرف به امري اجتناب‌ناپذير در كشورمان تبديل شده، مي‌توان اين پرسش را مطرح كرد كه استفاده از اين ظروف چقدر مي‌تواند براي سلامتي انسان مضر باشد؟
در اين باره، عليرضا خاكي‌فيروز، مدير امور پژوهشي سلولزي و بسته‌بندي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران، در گفت‌وگو با ايسنا، به وجود سه هزار واحد مجاز و غيرمجاز توليد ظروف يك‌بار مصرف در كشور اشاره مي‌كند: كارهاي تحقيقاتي درباره مضرات استفاده از ظروف يك‌بار مصرف به ويژه روي دو نوع ظرف پلي استايرن و PVC انجام شده است. به اين دو نوع ظرف، مواد شيميايي زيادي مانند پايداركننده‌ها، روان‌كننده‌ها، نرم‌كننده‌ها، رنگ‌دانه‌ها، پركننده‌ها، مواد ضدالكتريسيته، مواد مات‌كننده اضافه مي‌كنند كه همه اين مواد براي سلامتي انسان مضر هستند.
وي وجود منومر آزاد در ظروف يك‌بار مصرف، نوع PVC را عامل خطرناكي براي سلامتي انسان مي‌داند: مونومر در واقع يك واحد ساختار پليمر و مولكول اوليه پليمر است. همچنين در ظروف PVC وينيل كلرايد كه سمي بودن آن براي انسان به اثبات رسيده است، وجود دارد. ضمن آن‌كه مولكول اوليه پلي استايرن، استايرن است كه داراي حلقه آروماتيك بوده و اين حلقه براي سلامتي انسان فوق‌العاده خطرناك است و در جهان نيز سرطان‌زا بودن آن به اثبات رسيده است. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد ظروف يك‌بار مصرف از نوع PVC و پلي‌استايرن بايد از چرخه بسته‌بندي مواد غذايي حذف شوند.
خاكي‌فيروز سرايت مواد سمي از ظروف يك‌بار مصرف به بدن انسان را محتمل مي‌داند: اين مواد به مرور زمان در بدن جمع مي‌شوند و بارها شده كه مي‌شنويم فردي به ظاهر سالم بوده، اما در عرض يك ماه از پاي در آمده است كه دليل اصلي آن نيز مي‌تواند گذشتن ميزان اين مواد در بدن انسان از سطح مجاز باشد.
وي همچنين درباره نشانه‌هاي تشخيص اين ظروف توضيح مي‌دهد: پشت ظروف پلي استايرن علامت PS حك شده كه اين علامت براي ظروف PVC نيز همان علامت PVC است. هر دو نوع ظرف شفاف هستند. ظروف پلي‌استايرن خش‌پذير نيست و PVC هم اگر به آن نرم‌كننده نزنند، خش‌پذير نيست؛ ضمن اين‌كه هر دو كاملا شكننده هستند. به PVC نيز اگر مواد نرم‌كننده نزنند، شكننده نخواهد بود. همچنين اگر ظروف PVC گرم شوند، در صورت تماس با فلزات به آن‌ها مي‌چسبند. هنگامي كه ظرف نوع PVC را در مقابل شعله آتش نگه مي‌داريم، با شعله زرد مي‌سوزد، اما وقتي كه شعله را دور مي‌كنيم، به خاطر اين‌كه ظروف PVC داراي كلر هستند، به سرعت آتش خاموش مي‌شود. در عوض پلي‌استايرن در هنگام سوختن با شعله دوده مي‌كند.
او درباره موارد مصرف ظروف يك‌بار مصرف PVC و پلي‌استايرن مي‌گويد: ظروف پلي‌استايرن در ليوان‌هاي آب، كارد، چنگال، قاشق و ظروف غذايي مورد استفاده قرار مي‌گيرند؛ براي مثال در چلوكبابي‌ها ظروفي كه به صورت فوم هستند، نوعي پلي‌استايرن هستند كه به آن‌ها گاز هگزان مي‌زنند. اين گاز در دماي 160 درجه آزاد مي‌شود و دماي غذاي داخل ظرف نيز چون 200 درجه است، بنابراين اين گاز به همراه غذا به بدن انسان منتقل مي‌شود.
گفتني است، گاز هگزان عوارضي مانند سر درد را به همراه دارد.
مدير امور پژوهشي سلولزي و بسته‌بندي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران درباره ظروف يك‌بار مصرف PVC در بسته‌بندي مواد غذايي نيز توضيحاتي مي‌دهد: ظروف يك‌بار مصرف PVC در بسته‌بندي مواد غذايي مانند گوشت مرغ و ماهي و بسته‌بندي كپسول‌هاي دارويي، آدامس و باتري به كار مي‌روند. بسته‌بندي با اين نوع ظروف در مورد مواد خشك زيان چنداني ندارد، اما براي مواد غذايي مرطوب امكان مهاجرت مونومر آزاد به داخل مواد غذايي و سپس بدن بسيار محتمل است.
اما خاكي‌فيروز به نكته جالبي نيز اشاره مي‌كند: ضرر ظروف يك‌بار مصرف پلي‌استايرن در هنگام مصرف مواد نوشيدني اسيدي و چرب مانند نوشابه و كاكائو، بسيار بيشتر از مصرف چاي داغ است. در شرايطي كه هنوز ضرر انواع ديگر ظروف يك‌بار مصرف مانند پلي‌اتيلن و پلي‌پروپلين به اثبات نرسيده است، در مورد ويژگي‌هاي آن‌ها مي‌توان گفت كه هر دوي اين نوع ظروف، مات بوده و به ترتيب علامت‌هاي PE و PP پشت آن‌ها حك شده است؛ شكننده نبوده و با شعله آبي و زرد مي‌سوزند و در هنگام سوختن چكه هم مي‌كنند.
وي در ادامه درباره دليل اصلي توليد اين مواد در كشور به‌رغم زيان‌بار بودن مصرف آن‌ها توضيح مي‌دهد: به اين دليل كه استاندارد ظروف يك‌بار مصرف اجباري نيست، واحدهاي توليدي مي‌توانند بدون مجوز به توليد اقدام كنند. در اين زمينه بايد تقاضاي اجباري شدن استاندارد ظروف يك‌بار مصرف به مؤسسه ارايه شود تا در اين مورد تصميم‌گيري شود، اما متأسفانه تاكنون هيچ تقاضايي نشده است.
همچنين لزوم همكاري ميان مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت در زمينه استفاده از ظروف يك‌بار مصرف كاملا حس مي‌شود.
وي با بيان اين‌كه استفاده از ظروف يك‌بار مصرف شيشه‌اي و كاغذي بهتر از ديگر انواع آن‌هاست، تصريح مي‌كند كه در دنيا استفاده از ظروف پلي‌استايرن و PVC منسوخ شده و بايد از رده خارج شوند.
كد - لینک:
ظروف يك بار مصرف، قاتلان خاموش (http://www.tabnak.ir/pages/?cid=11148)
مسئول محترم سايت تابناک، سلام
اينجانب به طور اتفاقي مطلبي را تحت عنوان «ظروف يك بار مصرف، قاتلان خاموش» كد خبر 11148 که در تاريخ 2/3/87 بر روي سايت آمده بود، مطالعه کرده و به عنوان يک استاد دانشگاه که متخصص در زمينه بسته بتدي مواد غذايي هستم خود را متعهد ديدم که مطالبي را جهت روشن شدن ذهن افکار خوانندگان اين خبر براي شما ارسال کنم. متاسفانه مطالب گفته شده از طرف يکي از مسئولان ارشد مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران داراي اشتباهاتي است که ضمن ارائه توضيحاتي به ترتيب ذيل خدمتتان عرض مي‌گردد.
1- - پلي استيرن يکي از پليمرهاي مطمئن مي‌باشد که در صنايع بسته بندي مواد غذايي و دارويي در جهان مورد مصرف مي‌باشد. اين پليمر در سه نوع پلي استيرن خالص براي مصارف عمومي (General purpose Polystyrene)، پلي استيرن تقويت شده در برابر ضربه (High Impact Polystyrene) و پلي استيرن اسفنجي (Expandable Polystyrene) مي‌باشد که دو نوع آخري بيشتر در صنايع غذايي بسته بندي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. پلي استيرن خالص با وجود شفافيت بسيار خوبي که دارد اما بدليل شکنندگي زياد در صنايع بسته بندي استفاده چنداني ندارد. اما پلي استيرن تقويت شده در برابر ضربه که از اختلاط پلي استيرن با لاستيک پلي بوتاديان بدست آمده و تحت نام تجاري HIPS معروف است در ساخت ليوان‌هاي يکبار مصرف آب خوري و همچنين ظروف کوچک يکبار مصرف حامل محصولات لبني مانند ماست، پنير و خامه استفاده فراواني دارد. استفاده از HIPS در بسته بندي موارد مذکور جهاني مي‌باشد و استفاده آن در صنايع بسته بندي در کشورهاي پيشرفته کاملاً متداول مي‌باشد. پلي استيرن اسفنجي که تحت نام تجاري EPS معروف است از اختلاط پلي استيرن با يک ماده گازي (معمولاً گاز دي اکسيد کربن) يا ماده‌اي که بتواند در اثر حرارت تبديل به گاز شود (معمولاً پنتان نرمال) تهيه مي‌شود. پنتان نرمال داراي نقطه جوش 36 درجه سانتيگراد مي‌باشد و در فرآيند توليد هنگامي که با پلي استيرن (که نقطه ذوبي برابر 240 درجه سانتيگراد دارد) در دستگاه اکسترودر در دمايي نزديک نقطه دوب پلي استيرن مخلوط مي‌شود پنتان نرمال بخار شده و پلي استيرن به صورت اسفنجي در خواهد آمد. بنابراين گفته‌هاي اين مسئول مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران که از هگزان بعنوان ماده اسفنج کننده پلي استيرن نام برده اند کاملاً اشتباه مي‌باشد. ضمناً هگزان در حالت معمولي مايع و داراي نقطه جوشي برابر 69 درجه سانتيگراد مي‌باشد که در خبر مذکور از قول اين مقام محترم هگزان گاز و دماي آزاد سازي آن (که همان نقطه جوش مي‌باشد) 160 درجه سانتيگراد اعلام گرديده است. ضمناً يادآوري مي‌گردد که در حال حاضر ليوان‌هاي يک بار مصرف مورد استفاده در ماشينهاي قهوه و شکلات از جنس پلي استيرن اسفنجي مي‌باشد که بدليل وجود حلقه آروماتيکي در هر واحد تکراري آن هم داراي مقاومت حرارتي و هم بدليل اسفنجي بودن، عايق حرارتي بسيار خوبي مي‌باشد.
2- پلي وينيل کلرايد يا پي وي سي (PVC) يکي از پليمرهاي پرمصرف در صنايع بسته بندي مواد غذايي مي‌باشد که تنها محدويت استفاده آن وجود غلظت منومر آزاد (VCM) در آن مي‌باشد. اگر غلظت منومر آزاد در پي وي سي زير 1 پي پي ام (ppm) باشد اين ماده قابليت استفاده در بسته بندي مواد غذايي را دارد. پي وي سي که غلظت منومر آزاد در آن زير 1 پي پي ام (ppm) باشد بنام پي وي سي گريد غذايي يا Food Grade PVC معروف هستند. در حال حاضر اين مواد در بسته بندي انواع قرص‌هاي دارويي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ضمناً دماي غذا حداکثر مي‌تواند تا دماي جوش آب باشد.
با تقديم احترام
عبدالرضا اروجعليان
عضو هيأت علمي دانشکده مهندسي شيمي
دانشگاه صنعتي اميرکبير
كد - لینک:
واكنش يك استاد دانشگاه به «قاتلان خاموش» (http://www.tabnak.ir/pages/?cid=11246)
:104:
گردآونده:طه-Borna66
اما در شرايطي كه به نظر مي‌رسد استفاده از ظروف و ليوان‌هاي يك‌بار مصرف به امري اجتناب‌ناپذير در كشورمان تبديل شده، مي‌توان اين پرسش را مطرح كرد كه استفاده از اين ظروف چقدر مي‌تواند براي سلامتي انسان مضر باشد؟
در اين باره، عليرضا خاكي‌فيروز، مدير امور پژوهشي سلولزي و بسته‌بندي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران، در گفت‌وگو با ايسنا، به وجود سه هزار واحد مجاز و غيرمجاز توليد ظروف يك‌بار مصرف در كشور اشاره مي‌كند: كارهاي تحقيقاتي درباره مضرات استفاده از ظروف يك‌بار مصرف به ويژه روي دو نوع ظرف پلي استايرن و PVC انجام شده است. به اين دو نوع ظرف، مواد شيميايي زيادي مانند پايداركننده‌ها، روان‌كننده‌ها، نرم‌كننده‌ها، رنگ‌دانه‌ها، پركننده‌ها، مواد ضدالكتريسيته، مواد مات‌كننده اضافه مي‌كنند كه همه اين مواد براي سلامتي انسان مضر هستند.
وي وجود منومر آزاد در ظروف يك‌بار مصرف، نوع PVC را عامل خطرناكي براي سلامتي انسان مي‌داند: مونومر در واقع يك واحد ساختار پليمر و مولكول اوليه پليمر است. همچنين در ظروف PVC وينيل كلرايد كه سمي بودن آن براي انسان به اثبات رسيده است، وجود دارد. ضمن آن‌كه مولكول اوليه پلي استايرن، استايرن است كه داراي حلقه آروماتيك بوده و اين حلقه براي سلامتي انسان فوق‌العاده خطرناك است و در جهان نيز سرطان‌زا بودن آن به اثبات رسيده است. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد ظروف يك‌بار مصرف از نوع PVC و پلي‌استايرن بايد از چرخه بسته‌بندي مواد غذايي حذف شوند.
خاكي‌فيروز سرايت مواد سمي از ظروف يك‌بار مصرف به بدن انسان را محتمل مي‌داند: اين مواد به مرور زمان در بدن جمع مي‌شوند و بارها شده كه مي‌شنويم فردي به ظاهر سالم بوده، اما در عرض يك ماه از پاي در آمده است كه دليل اصلي آن نيز مي‌تواند گذشتن ميزان اين مواد در بدن انسان از سطح مجاز باشد.
وي همچنين درباره نشانه‌هاي تشخيص اين ظروف توضيح مي‌دهد: پشت ظروف پلي استايرن علامت PS حك شده كه اين علامت براي ظروف PVC نيز همان علامت PVC است. هر دو نوع ظرف شفاف هستند. ظروف پلي‌استايرن خش‌پذير نيست و PVC هم اگر به آن نرم‌كننده نزنند، خش‌پذير نيست؛ ضمن اين‌كه هر دو كاملا شكننده هستند. به PVC نيز اگر مواد نرم‌كننده نزنند، شكننده نخواهد بود. همچنين اگر ظروف PVC گرم شوند، در صورت تماس با فلزات به آن‌ها مي‌چسبند. هنگامي كه ظرف نوع PVC را در مقابل شعله آتش نگه مي‌داريم، با شعله زرد مي‌سوزد، اما وقتي كه شعله را دور مي‌كنيم، به خاطر اين‌كه ظروف PVC داراي كلر هستند، به سرعت آتش خاموش مي‌شود. در عوض پلي‌استايرن در هنگام سوختن با شعله دوده مي‌كند.
او درباره موارد مصرف ظروف يك‌بار مصرف PVC و پلي‌استايرن مي‌گويد: ظروف پلي‌استايرن در ليوان‌هاي آب، كارد، چنگال، قاشق و ظروف غذايي مورد استفاده قرار مي‌گيرند؛ براي مثال در چلوكبابي‌ها ظروفي كه به صورت فوم هستند، نوعي پلي‌استايرن هستند كه به آن‌ها گاز هگزان مي‌زنند. اين گاز در دماي 160 درجه آزاد مي‌شود و دماي غذاي داخل ظرف نيز چون 200 درجه است، بنابراين اين گاز به همراه غذا به بدن انسان منتقل مي‌شود.
گفتني است، گاز هگزان عوارضي مانند سر درد را به همراه دارد.
مدير امور پژوهشي سلولزي و بسته‌بندي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران درباره ظروف يك‌بار مصرف PVC در بسته‌بندي مواد غذايي نيز توضيحاتي مي‌دهد: ظروف يك‌بار مصرف PVC در بسته‌بندي مواد غذايي مانند گوشت مرغ و ماهي و بسته‌بندي كپسول‌هاي دارويي، آدامس و باتري به كار مي‌روند. بسته‌بندي با اين نوع ظروف در مورد مواد خشك زيان چنداني ندارد، اما براي مواد غذايي مرطوب امكان مهاجرت مونومر آزاد به داخل مواد غذايي و سپس بدن بسيار محتمل است.
اما خاكي‌فيروز به نكته جالبي نيز اشاره مي‌كند: ضرر ظروف يك‌بار مصرف پلي‌استايرن در هنگام مصرف مواد نوشيدني اسيدي و چرب مانند نوشابه و كاكائو، بسيار بيشتر از مصرف چاي داغ است. در شرايطي كه هنوز ضرر انواع ديگر ظروف يك‌بار مصرف مانند پلي‌اتيلن و پلي‌پروپلين به اثبات نرسيده است، در مورد ويژگي‌هاي آن‌ها مي‌توان گفت كه هر دوي اين نوع ظروف، مات بوده و به ترتيب علامت‌هاي PE و PP پشت آن‌ها حك شده است؛ شكننده نبوده و با شعله آبي و زرد مي‌سوزند و در هنگام سوختن چكه هم مي‌كنند.
وي در ادامه درباره دليل اصلي توليد اين مواد در كشور به‌رغم زيان‌بار بودن مصرف آن‌ها توضيح مي‌دهد: به اين دليل كه استاندارد ظروف يك‌بار مصرف اجباري نيست، واحدهاي توليدي مي‌توانند بدون مجوز به توليد اقدام كنند. در اين زمينه بايد تقاضاي اجباري شدن استاندارد ظروف يك‌بار مصرف به مؤسسه ارايه شود تا در اين مورد تصميم‌گيري شود، اما متأسفانه تاكنون هيچ تقاضايي نشده است.
همچنين لزوم همكاري ميان مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت در زمينه استفاده از ظروف يك‌بار مصرف كاملا حس مي‌شود.
وي با بيان اين‌كه استفاده از ظروف يك‌بار مصرف شيشه‌اي و كاغذي بهتر از ديگر انواع آن‌هاست، تصريح مي‌كند كه در دنيا استفاده از ظروف پلي‌استايرن و PVC منسوخ شده و بايد از رده خارج شوند.
كد - لینک:
ظروف يك بار مصرف، قاتلان خاموش (http://www.tabnak.ir/pages/?cid=11148)
مسئول محترم سايت تابناک، سلام
اينجانب به طور اتفاقي مطلبي را تحت عنوان «ظروف يك بار مصرف، قاتلان خاموش» كد خبر 11148 که در تاريخ 2/3/87 بر روي سايت آمده بود، مطالعه کرده و به عنوان يک استاد دانشگاه که متخصص در زمينه بسته بتدي مواد غذايي هستم خود را متعهد ديدم که مطالبي را جهت روشن شدن ذهن افکار خوانندگان اين خبر براي شما ارسال کنم. متاسفانه مطالب گفته شده از طرف يکي از مسئولان ارشد مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران داراي اشتباهاتي است که ضمن ارائه توضيحاتي به ترتيب ذيل خدمتتان عرض مي‌گردد.
1- - پلي استيرن يکي از پليمرهاي مطمئن مي‌باشد که در صنايع بسته بندي مواد غذايي و دارويي در جهان مورد مصرف مي‌باشد. اين پليمر در سه نوع پلي استيرن خالص براي مصارف عمومي (General purpose Polystyrene)، پلي استيرن تقويت شده در برابر ضربه (High Impact Polystyrene) و پلي استيرن اسفنجي (Expandable Polystyrene) مي‌باشد که دو نوع آخري بيشتر در صنايع غذايي بسته بندي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. پلي استيرن خالص با وجود شفافيت بسيار خوبي که دارد اما بدليل شکنندگي زياد در صنايع بسته بندي استفاده چنداني ندارد. اما پلي استيرن تقويت شده در برابر ضربه که از اختلاط پلي استيرن با لاستيک پلي بوتاديان بدست آمده و تحت نام تجاري HIPS معروف است در ساخت ليوان‌هاي يکبار مصرف آب خوري و همچنين ظروف کوچک يکبار مصرف حامل محصولات لبني مانند ماست، پنير و خامه استفاده فراواني دارد. استفاده از HIPS در بسته بندي موارد مذکور جهاني مي‌باشد و استفاده آن در صنايع بسته بندي در کشورهاي پيشرفته کاملاً متداول مي‌باشد. پلي استيرن اسفنجي که تحت نام تجاري EPS معروف است از اختلاط پلي استيرن با يک ماده گازي (معمولاً گاز دي اکسيد کربن) يا ماده‌اي که بتواند در اثر حرارت تبديل به گاز شود (معمولاً پنتان نرمال) تهيه مي‌شود. پنتان نرمال داراي نقطه جوش 36 درجه سانتيگراد مي‌باشد و در فرآيند توليد هنگامي که با پلي استيرن (که نقطه ذوبي برابر 240 درجه سانتيگراد دارد) در دستگاه اکسترودر در دمايي نزديک نقطه دوب پلي استيرن مخلوط مي‌شود پنتان نرمال بخار شده و پلي استيرن به صورت اسفنجي در خواهد آمد. بنابراين گفته‌هاي اين مسئول مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران که از هگزان بعنوان ماده اسفنج کننده پلي استيرن نام برده اند کاملاً اشتباه مي‌باشد. ضمناً هگزان در حالت معمولي مايع و داراي نقطه جوشي برابر 69 درجه سانتيگراد مي‌باشد که در خبر مذکور از قول اين مقام محترم هگزان گاز و دماي آزاد سازي آن (که همان نقطه جوش مي‌باشد) 160 درجه سانتيگراد اعلام گرديده است. ضمناً يادآوري مي‌گردد که در حال حاضر ليوان‌هاي يک بار مصرف مورد استفاده در ماشينهاي قهوه و شکلات از جنس پلي استيرن اسفنجي مي‌باشد که بدليل وجود حلقه آروماتيکي در هر واحد تکراري آن هم داراي مقاومت حرارتي و هم بدليل اسفنجي بودن، عايق حرارتي بسيار خوبي مي‌باشد.
2- پلي وينيل کلرايد يا پي وي سي (PVC) يکي از پليمرهاي پرمصرف در صنايع بسته بندي مواد غذايي مي‌باشد که تنها محدويت استفاده آن وجود غلظت منومر آزاد (VCM) در آن مي‌باشد. اگر غلظت منومر آزاد در پي وي سي زير 1 پي پي ام (ppm) باشد اين ماده قابليت استفاده در بسته بندي مواد غذايي را دارد. پي وي سي که غلظت منومر آزاد در آن زير 1 پي پي ام (ppm) باشد بنام پي وي سي گريد غذايي يا Food Grade PVC معروف هستند. در حال حاضر اين مواد در بسته بندي انواع قرص‌هاي دارويي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ضمناً دماي غذا حداکثر مي‌تواند تا دماي جوش آب باشد.
با تقديم احترام
عبدالرضا اروجعليان
عضو هيأت علمي دانشکده مهندسي شيمي
دانشگاه صنعتي اميرکبير
كد - لینک:
واكنش يك استاد دانشگاه به «قاتلان خاموش» (http://www.tabnak.ir/pages/?cid=11246)
:104:
گردآونده:طه-Borna66