تاریخچه هرباریوم

[Borna66]

اولين هرباريوم گياهي در اويل قرن 16 شامل مجموعه اي از گياهان خشک ِ دوخته شده بر روي کاغذ ، توسط فردي ايتاليايی به نام لوکا گيني ( Luca Ghini ) بوجود آمد . به نظر ميرسد اين شخص اولين کسي است که بنيانگذار موزه گياهي يا هرباريوم بوده که بعد ها اين هنر به وسيله شاگردان وي در سراسر اروپا رواج پيدا کرد . حتي يکي از شاگردان وي به نام جرارد سيبو ( Gherards Cibo ) از سال سال 1532 به جمع آوري و حفاظت نمونه هاي هرباريومي پرداخت که هرباريوم او تا امروز باقي مانده است . گزارش کرده اند در اواسط سال هاي 1500 دو نفر انگليسي به نام جان فالکونر ( John Falconer ) مجموعه هاي گياهي داشته اند.تا ابتداي قرن 18 گياهان را بر روي صفحات کاغذ دوخته و به صورت مجلدهايي مانند کتاب مرتب ميکردند ولي در عصر لينه ( Linnaeus ) ، نصب نمونه تنها بر روي يک برگ و قرار دادن افقي آنها در طبقات ، رايج گرديد و تا به امروز در همه ي هرباريوم ها نيز از همين روش استفاده مي شود . هرباريوم هاي موجود در جهان داراي گستره ي بسيار وسيعي هستند به طوري که از هرباريوم هاي کوچک گرفته تا هرباريوم هاي محتوي ميليون ها نمونه در کشورهاي مختلف جهان وجود دارد . عده اي از آنها شخصي و تعدادي متعلق به مؤسسات آموزشي است که به نحوي با زيست شناسي در ارتباطند . به اين ترتيب بسيار مشکل است که تعداد نمونه ها را در موزه هاي کشور هاي مختلف حدس زد . شتلر ( Shetler ) در سال 1969 تعداد نمونه هاي گياهي را که در موزه هاي مختلف دنيا وجود دارد 250 ميليون برآورد کرده است ، ولي مؤسسات مختلف تعداد آنها را حدود 148 ميليون گزارش کرده اند . از اين تعداد 78 ميليون در اروپا و 36 ميليون در آمريکاي شمالي وجود دارد . اختلاف در اين برآورد ها بر اثر وجود هرباريوم هاي ملي و خصوصي است که تعداد نمونه های مجموعه ي خود را گزارش نمي دهند و يا نمونه هاي موجودشان قابل دسترسي نيست . گرچه مسلما تا زمان نوشتن اين مطالب تعداد زيادي نمونه به هرباريوم ها اضافه شده است .راهنماي مهمی به نام راهنماي هرباريوم ( Index Herbarium ) وجود دارد که در آن وضعيت هرباريوم ها ي دنيا از نظر محل ، مسئول ، موزه ، اندازه ، نوع کلکسيون ، نوع مؤسسه ، نشريات و کلکسيون هاي تاريخي مهم مشخص شده اند .آماري که در زير مي بينيد از کتاب Plant Systematics تأليف بي . جونز و آرلين اي . لوچ سينگر چاپ دوم 1986 نقل شده است .

موزه تاريخ طبيعي پاريس 6.5 ميليون

باغ گياه شناسي سلطنتي ، کيو بيش از 5 ميليون

مؤسسه گياه شناسي کوماروف ، لنينگراد بيش از 5 ميليون

کنسراواتور و باغ گياه شناسي ژنو 5 ميليون

موزه ي تاريخ طبيعي بريتانيا ، لندن 4 ميليون

دانشگاه ليون 3.8 ميليون

موزه ي تاريخ طبيعي ، وين 3.5 ميليون

دانشگاه اوپسالا 2.2 ميليون

باغ گياه شناسي و موزه ي گياه شناسي ، برلين 2 ميليون

باغ ملي گياه شناسي بلژيک ، بروکسل بيش از 2 ميليون

باغ گياه شناسي سلتنطي ، ادينبرگ 1.7 ميليون

هرباريوم ملي ويکتوريا ، ملبورن 1 ميليون

بررسي گياهي هندوستان ، کلکته 1.3 ميليون

در قسمت زير مي توانيد موزه هاي مهم آمريکاي شمالي را که بر حسب اهميت مرتب شده اند ببينيد :

باغ گياه شناسي نيويورک ، برونکس 4.3 ميليون

هرباريوم ملي ايالت متحده ، واشنگتن 4.1 ميليون

موزه ي منطقه اي تاريخ طبيعي ، شيکاگو 2.4 ميليون

باغ گياه شناسي ميسوري ، سن لوئي 2.9 ميليون

فرهنگستان علوم طبيعي ، فيلادلفيا 2 ميليون

دانشگاه کاليفرنيا ، برکلي 1.5 ميليون

دانشگاه ميشيگان ، آن آربور 1.4 ميليون

دانشگاه تگزاس ، اوستين 900 ميليون

هرباريوم گياهان آوندي ، اُتاوا 675 هزار

دانشگاه مونرال 630 هزار

دانشگاه کاروليناي شمالي 561 هزار

از ميان هرباريوم هاي نام برده شده ، موزه تاريخ طبيعي وين ، باغ گياه شناسي سلتنطي کيو و مؤسسه گیاه شناسي کورماروف از نظر داشتن گياهان ايران برجسته تر هستند.