اولین کاندید مغناطیسی فعال کشف شد

[hasti-m]

اخترشناسان عجیب ترین شیء اسمانی را که 40 بار پیش از ناپدید شدنش چشمک زنی کرد را کشف کردند. این موضوع به نظر حلقه مفقوده در خانواده ستاره های نوترونی است، اولین مورد از شئی با میدان مغناطیسی بسیار قوی که نشان دهنده مقداری از فعالیت مرئی قوی نوری است.

اخترشناسان تپ اختری که 40 چشمک زنی مرئی پیش از ناپدید شدنش داشت، را کشف کردند. تپ اخترها ستاره های نوترونی با یک میدان مغناطیسی فوق قدرتمندی، که یک میلیارد میلیارد برابر قدرتمند تر از میدان مغناطیسی زمین است هستند. تغییرات خطوط میدان مغناطیسی باعث رمبش شده منجر به فراپاشی اشعه گاما می شود. در مورد منبع SWIFT، زبانه های نوری بدست امده در زمین احتمالا بر اثر شکافت یونی در سطح تپ اختر و چرخش ان به دور خطوط میدان است.



این شی مرموز نخست کاشفان خود را با فراپاشی اشعه گاما گمراه کرد، انها فکر کردند این موضوع نشان دهنده مرگ ستاره ای در فاصله ای بسیار دور است. اما کمی پس از ان، چند حالت خاص از خود بروز که نشان دهنده این بود که به ما بسیار نزدیک است. پس از اولین پالس اشعه گاما، در 3 روز فعالیت تناوبی 40 چشمک زنی مرئی مشاهده شد، که به دنبال ان تشعشع مادون قرمز نزدیک 11 روز بعد دیده شد، که توسط تلسکوپهای بسیار بزرگ ESO ضبط شده است. و پس از ان منبع دوباره غیر فعال شد.

البرتو کاستروو تیرادو نویسنده مقاله ای در این خصوص در نشریه Nature این هفته شرح می دهد: ما در حال بررسی شی ای هستیم که قبل از ورود به مرحله تناوبی فعالیتش چندین دهه غیر فعال بوده است.

نامزد اصلی این شی رمز الود مغناطیسی که در کهکشان راه شیری خودمان قرار دارد است، صورت فلکی روباهک، که حدود 15000 سال نوری دورتر از صورت فلکی ثعلب است. تپ اخترها ستاره های نوترونی جوانی هستند که میدانی مغناطیسی یک میلیارد میلیارد برابر قوی تر از میدان مغناطیسی زمین دارند.
آنتونیو دی اگرات شوستیگو می گوید: یک چنین اهنربایی در فاصله نصف فاصله زمین تا ماه می تواند تمام اطلاعات کارتهای اعتباری موجود در زمین را به طور کامل پاک می کند.

او می افزاید: این اشیا برای چندین دهه خاموش می مانند. به نظر می رسد تعداد انها در کهکشان راه شیری زیاد باشد، اگر چه تا کنون تنها 12 عدد از انها شناسایی شده اند.

برخی دانشمندان می گویند تپ اختر ها باید پس از انکه میدان مغناطیس شان رو به زوال رفت به خواب بروند، اما تا کنون هیچ منبعی این موضوع را اثبات نکرده است. جدید ترین شی کشف شده، که به نام SWIFT J195509+261406 شناخته می شود و که نخستین فراپاشی اشعه گاما را نشان می دهد (GRB 070610)، اولین نامزد است.

توضیحات :
ستاره های نوترونی: اجسام فوق العاده چگالی هستند که عمدتا از نوترون های خود – گراننده تشکیل شده اند، و البته مقادیر کمتری پروتون و الکترون هم دارند. این ستاره ها با جرمی 1.4 برابر جرم خورشید ما، شعاعی در حدود 10 کیلومتر دارند و چگالی میانگینشان در حدود 7 ضرب در ده به توان 14 گرم در سانتی متر مکعب است. وزن جسمی به اندازه یک حبه قند، که از ماده ستاره نوترونی ساخته شده باشد، از وزن کل تمام ادم های روی زمین بیشتر است. در این چگالی های فوق العاده، فضایی که مختص یک نوترون در هسته اتم معمولی است باید تقریبا دو نوترون را در خودش جا بدهد. میدان گرانشی در سطح ستاره نوترونی هم بسیار بسیار شدید است. موشکی که بخواهد از سطح ستاره نوترونی بگریزد، باید سرعتی در حدود 1.9 در 10 به توان 10 سانتی متر در ثانیه داشته باشد که از نصف سرعت نور هم بیشتر است.

(دانشنامه فیزیک – مرکز تحصیلات تکمیلی علوم پایه – زنجان، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی)