بیا همچون اینه باشیم....

[javad jan]

مشاهده کردم، بعد از کمی دقت، دیدم محاسدر آینه نگاه می‌کردم، چند نخ موی سفید در محاسنم مشاهده کردم، بعد از کمی دقت، دیدم محاسنم به هم ریخته و نا مرتب است، کمی که بیشتر دقت کردم دیدم موهایم هر تارش به یک سویی رفته است، همین طور که غرق نگاه بودم متوجه لکه‌ای در صورتم شدم که از رنگ خودکار به جا مانده بود...
خلاصه مشاهد این همه عیب من را به فکر فرو برد، با خودم گفتم خوب است که آینه ساخته شد و گرنه من چطور عیب‌های خودم را متوجه می شدم؟ کمی عمیق‌تر به این مساله فکر کردم و یک نکته ظریف به ذهنم خطور کرد: چقدر آینه خوب است! به خاطر این که اولا: آینه دنبال عیب من نبود بلکه من برای فهمیدن زشتی و زیبایی صورتم به او مراجعه کردم. ثانیا:عیبم را به من نشان داد قبل از این که نزد دیگران ضایع شوم.
ثالثا:عیب را فقط به خود من گفت نه به دیگران «آینه آبرو داری کرد» رابعا:از همه مهم تر من بعد از فهمیدن عیبم از آینه ناراحت نشدم و اگر جا داشت به او جایزه هم می‌دادم. خامسا: آینه همان موقع که عیب‌های من را گوشزد می‌کرد زیبایی‌های من را هم نشان می‌داد، و من از آینه ممنون شدم که هم زیبایی من را نشان داد و هم زشتی و عیوب من را...




نم به هم ریخته و نا مرتب است، کمی که بیشتر دقت کردم دیدم موهایم هر تارش به یک سویی رفته است، همین طور که غرق نگاه بودم متوجه لکه‌ای در صورتم شدم که از رنگ خودکار به جا مانده بود...
خلاصه مشاهد این همه عیب من را به فکر فرو برد، با خودم گفتم خوب است که آینه ساخته شد و گرنه من چطور عیب‌های خودم را متوجه می شدم؟ کمی عمیق‌تر به این مساله فکر کردم و یک نکته ظریف به ذهنم خطور کرد: چقدر آینه خوب است! به خاطر این که اولا: آینه دنبال عیب من نبود بلکه من برای فهمیدن زشتی و زیبایی صورتم به او مراجعه کردم. ثانیا:عیبم را به من نشان داد قبل از این که نزد دیگران ضایع شوم.
ثالثا:عیب را فقط به خود من گفت نه به دیگران «آینه آبرو داری کرد» رابعا:از همه مهم تر من بعد از فهمیدن عیبم از آینه ناراحت نشدم و اگر جا داشت به او جایزه هم می‌دادم. خامسا: آینه همان موقع که عیب‌های من را گوشزد می‌کرد زیبایی‌های من را هم نشان می‌داد، و من از آینه ممنون شدم که هم زیبایی من را نشان داد و هم زشتی و عیوب من را...
راستی بیایید آینه هم باشیم در ضمن این که دنبال عیب تراشی برای دیگران نباشیم و اگر روزی عیبی را از کسی مشاهده کردیم تا جایی که امکان دارد آن را بپوشانیم و در صورتی که ببنیم آن عیب او را لکه دار کرده و ممکن است آبرویش را ببرد با بهترین زبان و با گفتن زیبایی‌ها و خوبی‌های آن فرد عیوبش را هم مانند آینه به او گوش زد کنیم و از گفت عیب کسی به دیگران خود داری کنیم. زیرا این کار هم در نظر مردم کار خوبی نیست و هم در پیشگاه خداوند متعال. همان گونه که در روایت بسیار زیبایی از امام رضا علیه السلام وارد شده است که این امام رئوف فرمودند:
«هر کس داستانی از برادر دینی خود بگوید به قصد نکوهش و بد نامی او تا از چشم مردم بیفتد خدا او را از ولایت خود به ولایت شیطان بیرون می‌کند.» [1]
اگر این شخص دوست دارد عیب شخص خطا کار از بین برود باید مانند آینه عمل کند و اگر غیر از این عمل نماید کارش آن قدر زشت است که حتی در برخی از روایات آمده شیطان هم شرم دارد چنین شخصی را در لیست یاران خود قرار دهد. [2]
و به خاطر همین است که خداوند در قرآن می‌فرماید:
«از آن چه نمی‌دانی پیروی نکن چرا که گوش و چشم و دل‌ها همه مسئول هستند.» [3]
حال که این گونه است بهتر است به زبان مبارک هر حرفی را نزنیم و در مورد عواقب حرفمان قبل از گفتن فکر کنیم و نسب به هر کسی بدون دلیل سوء ظن نداشته باشیم و به هر حرفی گوش فرا ندهیم و لااقل اگر شنیدیم بدون تحقیق به دیگری بازگو نکنیم که شاید خدایی نخواسته ندانسته آبروی شخصی را ببریم.
منابع:
[1]. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ ع قَالَ مَنْ رَوَى عَلَى مُؤْمِنٍ رِوَایَةً یُرِیدُ بِهَا شَیْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوَّتِهِ لِیَسْقُطَ مِنْ أَعْیُنِ النَّاسِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ وَلَایَتِهِ إِلَى وَلَایَةِ الشَّیْطَان. [امالی صدوق ص 476]
[2]. مَنْ رَوَى عَلَى مُؤْمِنٍ رِوَایَةً یُرِیدُ بِهَا شَیْنَهُ- وَ هَدْمَ مُرُوَّتِهِ لِیَسْقُطَ مِنْ أَعْیُنِ النَّاسِ- أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنْ وَلَایَتِهِ إِلَى وَلَایَةِ الشَّیْطَانِ فَلَا یَقْبَلُهُ الشَّیْطَان. [بحار الانوار ج 72 ص 168]
[3]. وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلا. [اسراء آیه 36]