چند سانتی متر از هم فاصله بگیریم؟

[Isooda]

وقتی به هر نحوی با کسی در ارتباط هستیم، چه نزدیک ترین فرد زندگی مان و چه فردی که در خیابان از او آدرس می پرسیم، چقدر باید از او فاصله بگیریم؟
ادوارد تی. هال (Edward T. Hall) در سال ۱۹۶۶ مفهومی را به نام Proxemics یا فاصله ی فضایی مطرح کرد. او معتقد بود افراد صرف نظر از آن که در چه فرهنگی رشد کرده اند، به شکل طبیعی با افراد مختلف فاصله های مشخصی می گیرند. او این فاصله ها را در چهار دسته تقسیم بندی کرد:
۱- فاصله ی صمیمی (Intimate Distance):
از ارتباط بدنی (کم تر از ۱۵ سانتی متر) تا فاصله ی چهل و شش سانتی متری. این فاصله برای روابط عاشقانه، حرف های درگوشی و محرمانه و روابط بسیار صمیمانه استفاده می شود.
۲- فاصله ی شخصی (Personal Distance):
از فاصله ی چهل و شش سانتی متری تا صد و بیست سانتی متر. این فاصله در روابط دوستانه و غیر رسمی استفاده می شود.
۳- فاصله ی اجتماعی (Social Distance):
از فاصله ی یک متر و بیست سانتی متری تا سه متر و هفتاد سانتی متر. در برخورد اتفاقی با یک آشنا تا برخورد با یک غریبه معمولن این فاصله رعایت می شود. در جلسه های اداری، کلاس درس و امور غیر شخصی در جامعه از این فاصله استفاده می شود.
۴- فاصله ی عمومی (Public Distance):
از فاصله ی سه متر و هفتاد سانتی متری تا فاصله ی هفت متر و شصت سانتی متری و بیش تر. معمولن در جلسه های سخنرانی، فاصله ی بین سخنران و شنوندگان در این بازه است.

گرچه هال با تحقیق بر روی آمریکایی ها به این تقسیم بندی رسید با این حال چون این تقسیم بندی در ضمیر ناخودآگاه افراد وجود دارد، چندان وابسته به فرهنگ آن ها نیست و تقریبن همه از همین فاصله ها در روابط مختلف خود استفاده می کنند.
با این حال در فرهنگ های مختلف، ارتباط میان افراد تفاوت های زیادی با هم دارد. مثلن طبق تحقیقی که آرگیل (Argyle) در سال ۱۹۷۵ انجام داده است، تعداد تماس های بدنی که زوج ها در کافه با هم دارند به فرهنگ شان وابسته است. در سان خوآن پورتوریکو تعداد تماس های بدنی به طور متوسط صد و هشتاد بار در ساعت، در پاریس صد و ده بار و در لندن صفر بار است.
همان طور که گفته شد، این فاصله ها معمولن به شکل طبیعی رعایت می شود. بنابر این به نظر می رسد نیازی به دانستن آن ها نباشد. اما دقیقن به همین دلیل طبیعی رعایت شدن شان بهتر است دانسته شوند! مثلن وقتی کسی می خواهد خودآگاه فاصله ی خودش با فردی دیگر را از یک مورد به موردی دیگر تغییر دهد (مثلن از فاصله ی شخصی به فاصله ی صمیمی برساند) ممکن است چندان به این که طرف مقابل او در ناخودآگاهش این تقسیم بندی را دارد، توجه نکند. و همین باعث سوء تفاهم های فرهنگی و مشکلات بعدی آن بشود. یا این که شکسته شدن ناخواسته ی این فاصله ها (مثلن در جاهای شلوغ که افراد با هم صمیمی نیستند اما ناچارند فاصله ی صمیمی با هم داشته باشند) ممکن است در ذهن و روان افراد تاثیر بگذارد.
- این نوشته بر اساس مقاله ی Kinesics and cross-cultural understanding از Genelle G. Morain تدوین شده است. همچنین از نوشته ی Proxemics در دانشنامه ی ویکی پدیا نیز استفاده شده است. کتاب هال The Hidden Dimension نام دارد و کتاب آگریل Bodily Communication. منبع عکس این صفحه است.