روزي كه عّلامه محمد اقبال شاعر پارسي گوي شرق از اين دنيا رفت

[Borna66]

روزي كه عّلامه محمد اقبال شاعر پارسي گوي شرق از اين دنيا رفت


Allameh Eghbal

امروز سالروز درگذشت محمد اقبال (علامه اقبال) فيلسوف، انديشمند و شاعر فارسي سراي شبه قاره هندوستان است كه21 آوريل سال 1938 (پيش از استقلال هند و ايجاد كشور پاكستان) وفات يافت. علامه اقبال كه نهم نوامبر سال 1877 در سيالكوت (كشمير پاكستان) به دنيا آمده بود در كشورهاي پارسي زبان (ايران، افغانستان و تاجيكستان) به اقبال لاهوري معروف است.

اقبال و محمدعلي جناح از پدران موسس پاكستان بشمار مي آيند. اقبال در دانشگاه لاهور و دانشگاههاي انگلستان تحصيل كرده و از دانشگاه مونيخ آلمان دكترا گرفته و تز دكتراي خود را درباره «متافيزيك از ديدگاه انديشمندان و فلاسفه ايران» نوشته بود. اقبال عميقا تحت تاثير افكار مولوي و جامي بود و نيچه را متفكري بزرگ مي پنداشت و از كارهاي «گوته» تمجيد مي كرد. وي كه از طريق وكالت دادگستري و مشاوره قضايي امرار معاش مي كرد از دوران جواني در فكر ايجاد كشوري مركب از مسلمانان هندوستان در درون اين شبه قاره بود، و براي تحقق اين انديشه در سال 1906 موضوع تاسيس حزب مسلمانان هندوستان مطرح ساخته بود. اقبال در برابر نوشته گوته، كتاب «پيام مشرق زمين» را نوشت و در برابر اشاره نيچه به «********من»، «پرفكت من (انسان كامل)» را مطرح كرد. مجموعه «اسرار خودي» تاليف اقبال به زبان پارسي، آن چنان نافذ جلوه كرد كه انگلستان به او لقب «سر» داد. شصت درصد اشعار و نوشته هاي اقبال به زبان فارسي و مابقي به اردو و انگليسي است. تاليف ديگر او به فارسي «رموز بي خودي» عنوان دارد
اقبال ضمن كارهاي ادبي و فلسفي اش، به كار سياست هم پرداخت و در سال 1926 وارد مجلس محلي لاهور شد و از آن پس وسيعا براي عملي ساختن فكر خود به ايجاد «پاكستان» مركب از مسلمانان هند دست به اقدام زد و همگام «جناح» شد. پس از ايجاد پاكستان، اقبال لقب شاعر پاكستان و شاعر شرق گرفت. بيشتر اشعار اقبال ـ به پارسي و اردو ـ زمينه فلسفي دارد.