شیخ صفی‌الدین اردبیلی

[Borna66]

شیخ صفی‌الدین اردبیلی (۶۵۰-۷۳۵ هجری) نیای بزرگ دودمان صفویان از بومیان ایرانی و هشتمین نسل از تبار فیروزشاه زرین‌کلاه بود. فیروزشاه نیز از بومیان ایرانی و کردتبار بود.[۱] که در منطقه مغان نشیمن گرفته بود. زبان مادری شیخ صفی‌الدین زبان آذری (گویشی از تاتی) بود[۱] [۲] و اشعاری به این زبان ایرانی در کتاب صفوةالصفا و سلسلةالنسب سروده‌است.[۳]
دودمان صفوی نام خویش را از وی گرفته بودند.او پایه‌گذار خانقاه صفوی در اردبیل بود که با گذشت زمان پیروان بسیاری را به دست آورد.

زندگی

او که پیرو مذهب سنی [۴] بود در اردبیل زاده شد و در زمان خویش مورد احترام مردم بود و مردم آن سامان او را به عنوان پیر و مرشد پذیرا بودند.از او دیوانی به زبان آذری در دست است. آذری یکی از زبان‌های ایرانی و زبان بومی آذربایجان بوده‌است. شیخ صفی هم‌زمان با الجایتو ایلخان مغول می‌زیست.
شیخ صفی خود پیشتر پیرو شیخ زاهد گیلانی بود و دختر او فاطمه خاتون را نیز به زنی گرفته بود. زهد و ساده‌زیستی او با وجود داراییش در آن زمان نامور بود. شیوه زندگی و کاریزمای او و ناماوری خانقاهش به زودی برای او و فرزندانش پیروانی را از شام و ترکیه و بخش‌های دیگر ایران فراهم ساخت. پس از او پسرش شیخ صدرالدین موسی جای پدر را گرفت.


دارایی

بر پایه گزارش‌های تاریخی وی در آغاز تنها ۷ هکتار زمین داشت، ولی هنگام مرگ مالک بزرگی بود که بیست دهکده داشت.

قالی اردبیل

فرش بسیار معروفی به نام قالی اردبیل که در محل مقبرهٔ وی موجود بوده هم اکنون جزو مشهورترین قالیهای موجود در جهان است که در موزهٔ ویکتوریا و آلبرت نگهداری می‌شود.